«اتمر» اجازه قطع منافع افغانستان در ایران را نمی‌دهد/ کابل باید در پاسداری از اشتراکات مرزی متعهدتر شود

علیرغم روابط بسیار خوب دو کشور ایران و افغانستان، طی چند ما اخیر دوحادثه‌ای که برای اتباع افغان در مرزهای دوکشور و همچنین استان یزد اتفاق افتاد، تنش‌هایی جزئی در سطح رسانه‌ها و فضای مجازی میان دو کشور به وجود آورد، اما مقام‌های دو کشور تلاش زیادی برای حل و فصل مسائل پیش آمده داشتند و بعد از سفر مقام‌های وزارت امورخارجه ایران به افغانستان، اکنون «محمد حنیف اتمر» سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان در صدر هیاتی بلند پایه برای دیدار و رایزنی با همتای ایرانی خود سفری دو روزه (یکشنبه و دوشنبه) به ایران داشته است که بناست در ۸ کمیته مسائل امنیتی، سیاسی و اقتصادی دو کشور مورد بررسی داده و تفاهم نامه همکاری امضا کنند. 

«عبدالمحمد طاهری» تحلیل‌گر مسائل افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره سفر مقام‌ افغانستانی بعد از حوادث اخیر اتباع افغانستانی در ایران، گفت: آقای اتمر، سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان یک فرد تکنوکرات و  اهل مذاکره است، وی جزء نیروهای معقول و منطقی پشتو‌ها است. آقای اتمر نمی‌گذارد روابط دو کشور آنقدر تیره شود که این همه منافع جمهوری اسلامی که از آن برخوردار بوده‌اند، قطع شود؛ بنابراین این ذکاوت را دارد که فضا را‌ آرام و قضیه را حل کند، که خوشبختانه این اتفاق هم در حال انجام شدن است.

وی با بیان اینکه «اتمر» شخصیتا آدمی است که برنامه، استراتژی و سیاست دارد و براساس مشورت با نیروهای متخصص کارهایش را پیش می‌برد، با اشاره به دوران همکاری با او اظهار داشت: همین که به دنبال تشکیل‌ کمیته‌هایی برای همکاری است، نشان‌دهنده این شخصیت او است. در کنار این‌ها در عین حالی که به استراتژی معتقد است به شدت فردی عمل‌گرا بوده و دوست دارد که نتایج استراتژی خود را ببیند.

این کارشناس مسائل جنوب آسیا ادامه داد: آقای اتمر پیگیر است و اگر به مفاهمه‌ای با ایران برسند، مرتباً از سفارت‌خانه ما در کابل پیگیر رسیدگی به کارها است.

وی افزود: اگر این‌ها قضایای اخیر را جمع نمی‌کردند با توجه به وضعیت نابه سامانی که جامعه افغانستان را در تعارضات و تخاصمات داخلی درگیر کرده، وضعیت به نفع آنها نبود، به همین دلیل می‌خواستند که پرونده جدیدی باز نشود؛ آن هم نسبت به کشوری که با آن دوست، هم زبان، هم فرهنگ هستند و حداقل دو دهه است که به طور مستقیم و رسمی از منابع جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کنند.

این تحلیلگر مسائل شبه‌ قاره تصریح کرد: در هر صورت مجموعه این شرایط دست در دست هم می‌دهد که اینها به سمت مصالحه و عقلانیت بیایند؛ از سوی دیگر به این نتیجه هم رسیدند که هر چقدر تحت تاثیر آمریکایی‌ها قرار بگیرند نه تنها وضعیت آنها بهتر نمی‌شود بلکه بدتر هم می‌شود.

وی یاد‌آور شد: دست‌هایی تلاش دارند شرایط دو کشور را متشنج کنند، اما افغانستان نمی‌تواند و نخواهد توانست که شرایط خودش را بدتر از این کند، از دست دادن اقتدار بزرگی مثل جمهوری اسلامی ایران لطمات زیادی بر این کشور وارد خواهد کرد.

طاهری با اشاره به سابقه روابط ایران و افغانستان، با بیان اینکه افغانستانی‌ها به دنبال این هستند که از طریق برگزاری این کمیته‌ها و ورکشاپ‌ها چیزی را بیرون بیاورند که هر دو کشور به انجام آن متعهد شوند، یادآور شد: امیدوار هستم که ایران نیز به این مساله شتاب ببخشد تا فضا برای متشنج کردن شرایط به وجود نیاید.

وی درباره حضور اتباع غیرقانونی که می‌تواند عاملی برای ایجاد تنش میان دو کشور شود، خاطرنشان کرد:‌ تا زمانی که حاکمیت ملی در افغانستان نتواند اراده خودش را بر همه ولایات تحمیل کند، متاسفانه شاهد ورود غیرقانونی اتباع افغانستان خواهیم بود. مشکلی که از این طریق ایجاد می‌شود جمع قابل توجه افاغنه در ایرا‌ن‌ نیروهای مولد هستند. یعنی نه تنها در ایران کار و فعالیت دارند، بلکه بخشی از جریان اقتصادی ما را نیز همراهی می‌کنند، بنابراین این مسائلی که اتفاق می‌افتد به آنها هم آسیب وارد می‌کند دلیل‌ آن نیز این است که وقتی تنش‌ها منفی می‌شود، بازتاب خوبی در پی نخواهد داشت.

این کارشناس مسائل افغانستان تاکید داشت: راه حل موضوع، این است که حالا که اراده ملی افغانستان در این چند سالی که اشرف غنی در قدرت بوده یا حتی پیش از آن نتوانسته برای امنیت داخلی افغانستان و بهبود وضعیت اقتصادی کاری انجام دهد، یکی از پلن‌هایی که جمهوری اسلامی باید دنبال کند متعهد کردن طرف افغانی در پاسداری از اشتراکات مرزی با ایران و اجازه خروج و ورود ندادن به اتباع غیرقانونی است.

وی ادامه داد: ایران به تنهایی از مرزها پاسداری می‌کند در حالی که در حد وسیعی ورود و خروج انجام می‌شود. یکی از شلوغ ترین سفارت خانه‌های کابل برای صدور روادید، سفارت ایران است .

این تحلیلگر مسائل شبه قاره با بیان اینکه ایران نباید کوتاه بیاید و باید به آنها به شکل عینی نشان دهد که چگونه از مرزهای مشترکی که با ما دارند برای جلوگیری از ورود اتباع غیر قانونی پاسداری می‌کند، بیان داشت: از سویی هم بایستی ایران توجه وافری داشته باشد. اتفاقاتی که برای اتباع غیرقانونی افتاده طبیعی است، ما از کجا باید بدانیم این جمعیتی که تحت عنوان مهاجران غیر قانونی وارد می‌شوند طالبان و حتی داعش نیستند؟!؟ یکی از برنامه‌هایی که دو کشور باید دنبال کنند، رسیدن به توافق برای جلوگیری از ورود غیر قانونی افاغنه از مرزهای مشترک است.