در دوره مجلس دوم امکان نداشت یک وزیر جواب تلفن نماینده مجلس را ندهد/ ۲ سناریو پیش روی مجلس جدید است

عبدالرضا هاشم زایی در گفت و گو با ایلنا در پاسخ به این سوال که چرا در سال ۹۸ مکررا نسبت به خارج شدن مجلس از راس امور هشدار داده می‌شد؟ گفت: بنده دور دوم هم نماینده مجلس بوده‌ام. اگر نگاهی به تحولاتی که در این چهل سال رخ داده داشته باشیم می‌بینیم مهمترین نماد دموکراتیک بودن یک نظام، مجلس است و حتی ریاست جمهوری هم در این مساله قابل قیاس با مجلس نیست. رئیس جمهور درست است که با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود اما در مجلس نمایندگان مردم از اقصی نقاط کشور انتخاب می‌شوند و به مجلس راه می‌یابند.

نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم تاکید کرد: اگر ما به آمارها نگاه کنیم در طول این چهل سال می‌بینیم که آمارهای مشارکت مردمی در انتخابات مجلس در مجموع بیش از ریاست‌جمهوری است. بنابراین هر کشوری که پارلمان دارد قاعدتا مجلس باید یکی از ارکان مهم دموکراسی و مردم سالاری در آن کشور باشد. سال ۹۸ تنگناها زیاد بوده و به دلایلی هم مجلس خیلی تضعیف شد و یکی از دلایل آن شاید نطق‌های نمایندگانی بود که با هم درگیر بودند.

نماینده مردم تهران گفت: بعضی مواقع که بنده با وسیله‌های نقلیه عمومی تردد می‌کردم می‌دیدم که انتقاد به نمایندگان بیشتر بود تا به دولت و نهادهای دیگر چراکه انتظاراتِ مردم از نماینده‌ای که به او رای داده‌اند بیش از مسولانِ ارگان‌هایی است که افراد آن با رای غیرمستقیم مسئولیت گرفته‌اند یا با انتصاب مسئولیت دارند. الان هم همینطور است اگر در محفلی چند نفره شروع کنند و انتقاد کنند بیشترین انتقادها را از نماینده و مجلس دارند. چون احساس می‌کنند آن رأیی که دادند تاثیری که باید داشته باشد را ندارد.

عضو فراکسیون امید مجلس در پاسخ به این سوال که چرا این انتقاد در سال ۹۸ افزایش یافت؟ گفت: به خاطر اینکه مسائلی که در کشور اتفاق افتاد مسائل خاصی بود. یکی مساله بنزین بود. مساله بنزین اتفاق افتاد و برخی‌ها اعتراض کردند و برخی جان خود را از دست دادند و هنوز بنده به عنوان نماینده تهران نمی‌دانم آمار واقعی چقدر بوده است تا چه برسد به مردم. اعتقاد بنده این است که آمار رسمی بلافاصله باید از طریق مسئولان اعلام می‌شد که با شایعات، این موضوع را یک کلاغ چهل کلاغ نکنند. هر موردی را اگر شفاف با مردم در میان بگذاریم هم اعتماد مردم به حاکمیت و مملکت بیشتر می‌شود و هم شایعات کمتر می‌شود.

هاشم زایی ادامه داد: مساله هواپیمای اوکراینی پیش آمد و تعدادی از هموطنان ما و افرادی از تابعیت کشورهای دیگر در آن هواپیما بودند و دو سه روز دیر اطلاع‌رسانی شد در صورتی که اگر مجلس، مجلسی در رأس امور و قوی بود مسئولانی که اطلاعات را دیر دادند را به محاکمه می‌کشید، این یک نمونه است. یا حوادثی که در این مدت اتفاق افتاد و مردم تحرکی از مجلس ندیدند باعث شد مردم آثار رأی خود را کم ببینند و این حس به وجود آمد که مجلس در رأس امور نیست و وقتی مجلسی در راس امور نباشد، انتخابات به این شکل که دیدیم انجام می‌شود که شاهد پایین‌ترین سطح مشارکت در طول چهل سال در جمهوری اسلامی بودیم. 

این سیاستمدار اصلاح‌طلب گفت: موقعی که تازه انقلاب شده بود و من در مجلس دوم بودم انصافا نمایندگان بر مسائل نظارتی اشراف داشتند و در عین حال که تجربه کمتر بود اما به عبارت ساده‌تر خیلی از وزرا نمایندگان را تحویل می‌گرفتند. یادم هست که یکی از نیروگاه‌های مهم کشور در زمان جنگ بمباران شده بود و ما می‌خواستیم از سمت کمیسیون نیرو با رئیس‌جمهور وقت دیدار کنیم و من به اتفاق یکی دیگر از نماینده‌های دیگر به دفتر ریاست جمهوری رفتیم و ظرف نیم ساعت با رئیس جمهور ملاقات کردیم. مگر امکان داشت یک وزیر جواب تلفن نماینده مجلس را ندهد؟ یا برای او وقت دیدار در زمان دور تعیین کند؟  این مسائل دست به دست هم می‌دهد که دیگران به خصوص نیروهای اجرایی و دولتی و وزرا روی مجلس یک حساب دیگری باز کنند.

نماینده مردم تهران با اشاره به موضوع نظارت استصوابی گفت: ما تا مجلس سوم نظارت استصوابی نداشتیم در مجلس چهارم شورای نگهبان تفسیری از قانون اساسی ارائه کرد و گفت نظارتی که قانون اساسی به شورای نگهبان داده استصوابی است و عملا نتیجه استصوابی این است که نیازی نیست مدارکی علیه کاندیدا از چهار مرجع رسمی کشور وجود داشته باشد می‌توانند احراز نکنند و می‌توانند بگویند به نظر ما دوازده عضو شورای نگهبان این فرد شایستگی‌اش برای مجلس احراز نشده است. خود این باعث می‌شود که نماینده آن استقلال رای و جسارتی که باید داشته باشد را نداشته باشد. 

عضو فراکسیون امید مجلس اظهار داشت: قانون اساسی می‌گوید نماینده می‌تواند در تمام شئونات مملکت اظهارنظر کند و هیچ کسی نمی‌تواند به خاطر اظهارنظرش او را تحت تعقیب قرار دهد و این ویژگی فقط برای نماینده است و حتی برای رئیس‌جمهور هم نیست. در تمام دنیا هم همینطور است اما در نظارت استصوابی می‌بینیم  نطق نماینده را ملاک قرار می‌دهند. در تلویزیون گفته می‌شود اکثر نمایندگانی که رد می‌شوند مسائل مالی دارند ولی به نظر من اینطور نیست. آقای مطهری پسر شهید مطهری است و خودش هم انسانی وارسته است و او به دلیل عدم التزام عملی رد شد یا آقای میرزایی نیکو نماینده دماوند و فیروزکوه که از ابتدا در جبهه بوده رد می‌شود. سخنگوی شورای نگهبان هم می‌گوید اکثر کسانی که رد شدند مشکل مالی داشتند چه اعتباری برای مجلس می‌ماند؟

وی در بیان ارزیابی خود از مجلس دهم گفت: من در مجلس دهم نفر سی ام بودم و با بالای یک میلیون رای وارد مجلس شدم اما الان می‌بینیم که نفر آخر در انتخابات مجلس یازدهم نصف رای بنده را آورده است و به مجلس راه یافته است. این معلوم می‌کند که مشارکت کم بوده است. بنابراین دوستانی که وارد مجلس شده اند نوعا تفکرات تندروانه داشتند. مثلا مخالف FATF و برجام بودند و شعارهایشان درباره معیشت مردم گوش فلک را کر کرده است. 

هاشم زایی گفت: استدلال بنده این است که دو سناریو پیش روی مجلس جدید است؛ اول شعارهای تند و دوم کوتاه آمدن و تن دادن به تعاملات بین‌المللی و مذاکره و حل مسائل فی مابین غرب و جمهوری اسلامی ایران. با توجه به شعارهایی که تا الان دادند به سناریوی اول نزدیک هستند و امیدوارم عاقلانه‌تر فکر شود. ما اصلاح‌طلبان به سناریوی دوم معتقد بودیم. البته ممکن است به حل مسائل فی مابین جمهوری اسلامی و بقیه کشورها هم پیش روند و باید دید که چه اتفاقی خواهد افتاد.