آیا استانداردهای FATF می‌تواند به نظام بانکی ایران کمک کند؟
اگر ایران استانداردهای لازم برای پیوستن به FATF را بپذیرد سیستم بانکی به خودی خود مجبور به تسریع در اجرای قوانین پولشویی خواهد شد زیرا هر بانکی که نتواند این استانداردها را اجرایی کند به خودی خود از تبادلات مالی خارجی محروم و مشتریان خود را از دست می‌دهد.
FATF چیست؟
از حدود ۳۰ سال پیش هفت کشور صنعتی جهان (معروف به گروه G۷) که بیشتر تبادلات پولی جهان با ارزهای آنها انجام می‌شد برای جلوگیری از رشد حملات تروریستی، باندهای مافیایی، قاچاقچیان اسلحه و مواد مخدر اقدام به تشکیل «گروه ویژه اقدام مالی» کردند.
این گروه برای موسسات مالی و بانکها روش‌های استانداری را تعریف می‌کند که امکان تامین مالی فعالیت‌های غیر قانونی را کاهش داده یا سخت می‌کند و عمل به این استانداردها به نظام بانکی کمک می‌کند که نقل و انتقال غیر قانونی پول را ردگیری و منشاء و هدف آن را مشخص کند.
به عبارت ساده تر با اجرای ستور العمل های این گروه بانکها می توانند جلوی پولشویی را بگیرند، دقیقا همان هدفی که در قانون مقابله با پولشویی مصوب ۱۳۸۶مجلس شورای اسلامی دنبال می شد و مفاد استانداره‌های «گروه ویژه اقدام مالی» یا همان FATF مطابق همان دستور العملی است که مجلس در سال ۸۸ برای قانون مبارزه با پولشویی تصویب کرده است و در واقع می توان گفت حدود ۹ سال است که این قانون البته تا حدی در نظام بانکی کشور در حال اجراء است و آنچه که در نهایت با پیوستن ایران به FATF باید به اجراء بگذارد تطبیق بخش نامه های اجرایی قانون پولشویی کشور با گردش کاری است که در ۲۰۵ کشور جهان در حال اجراء است.
آیا FATF مانع فعالیت‌های سپاه پاسداران خواهد شد؟
در پاسخ به این سؤال باید این سؤوال را مطرح کرد، آیا تحریم‌های بانکی آمریکا در این سال‌ها مانع فعالیت‌های برون مرزی سپاه شده است؟ پاسخ به این سؤال به طور قطع منفی است، اگر فعالیت‌های سپاه محدود شده بود سردار سلیمانی نمی‌توانست داعش را زمین‌گیر کند، بنابران زمانی که تحریم‌های بین‌اللملی شدیم آمریکا نتوانسته است تبادلات مالی لازم برای فعالیت‌های برون مرزی سپاه را مشکل کند اجرای استانداردهای FATF هم نمی‌تواند مانع این تبادلات باشد.
آیا FATF به آمریکا برای افزایش فشار تحریم‌ها کمک می‌کند؟
افزایش فشار تحریم‌ها از سوی آمریکا تنها از طریق در اختیار داشتن سوئیفت SWIFT (جامه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) که ناظر بر تبادلات دلاری در جان است ممکن می‌شود و در حال حاضر این اتفاق افتاده است و امکان تبادلات دلاری از ایران سلب شده است و FATF هیچ چیز تازه‌ای به این موقعیت اضافه نمی‌کند.
ایران برای آنکه بتواند از تله دلاری تحریم‌های آمریکا عبور کند در این سال‌ها تلاش کرده است تا تبادلات تجاری خود را با ارزهای محلی و غیردلار انجام دهد ولی به دلیل آنکه بانک‌های ایرانی از استانداردهای FATF را رعایت نمی‌کنند، بانک‌های کشورهای عضو این گروه نمی‌توانند با آنها تبادل داشته باشند بنابراین فرصت ایران برای تبادلات غیردلاری و دور زدن تحریم‌های آمریکا از بین می‌رود. کما اینکه دولت‌های اروپایی برای تبادل یورویی با طرف ایرانی ابراز تمایل کرده‌اند ولی حتی بانک‌های کوچک اروپایی که با آمریکا تبادل پولی ندارند به دلیل همین استاندارد نبودن بانک‌های ایرانی امکان تبادل مالی با ایران را ندارند.
آیا استانداردهای FATF می‌تواند به نظام بانکی ایران کمک کند؟
همان طور که اشاره شد از تصویب قوانین مقابله با پولشویی در ایران نزدیک به یک دهه می‌گذرد ولی به چند دلیل این قوانین هنوز در داخل کشور به درستی اجرا نشده است. اول آنکه موسسات غیرمجاز پولی در این سال‌ها حاضر به شفاف‌سازی ترازنامه‌های خود نبوده‌اند (نتیجه عملکرد آنها بحران پولی در کشور بود). دوم بانک‌های رسمی نیز به خاطر هزینه بر بودن این اجرای کامل قوانین در این سال‌ها تنها بخش‌هایی را به اجرا گذاشته‌اند (نتیجه کاهش نظارت بانک مرکزی در بانکها و بحران پولی امروز در کشور است). سوم زیرساخت‌های فنی و یکپارچه‌ای که نیاز زیربنایی قوانین ناظر بر پولشویی است که در کشور به طور کامل فراهم نشده بود و بخش‌هایی که بر عهده بانک‌های خصوصی بوده است بنا به دلایل قبلی به کندی فراهم یا آماده سازی شده است.
اما اگر ایران استانداردهای لازم برای پیوستن به FATF را بپذیرد سیستم بانکی به خودی خود مجبور به تسریع در اجرای قوانین پولشویی خواهد شد زیرا هر بانکی که نتواند این استانداردها را اجرایی کند به خودی خود از تبادلات مالی خارجی محروم و مشتریان خود را از دست می‌دهد.
