رئوف شیبانی:
در سوریه هزینه کردیم تا هویت مقاومتی سوریه را حفظ کنیم/ آمریکا از ابتدای بحران سوریه تاکنون دچار سردرگمی استراتژیک بود
سفیر سابق ایران در سوریه تاکید کرد: رویکرد ایران در سوریه را بسیاری حتی رویکرد واقع‌گرایانه تدافعی تفسیر کردند ولی از مهمترین اهدافی که ما در سوریه دنبال کردیم، بحث محور مقاومت و به بیان دیگر، هویت مقاومتی سوریه است.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، محمدرضا رئوف شیبانی عصر امروز در نشست چشم‌انداز سوریه و نظم منطقه‌ای خاورمیانه که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، گفت: همه اجماع نظر دارند تحولات سوریه به دلیل گره‌خوردگی و درهم پیچیدگی با منافع ایران، اسرائیل و محور مقاومت ارتباط دارد. یعنی هر تحولی در سوریه بی‌تردید بر ایران، محور مقاومت و رژیم صهیونیستی اثرات جانبی می‌گذارد.
وی با بیان اینکه در سوریه حضور پیدا کردیم و اهدافی را از این حضور دنبال می‌کردیم، اظهار داشت: رویکرد ایران در سوریه را بسیاری حتی رویکرد واقع‌گرایانه تدافعی تفسیر کردند ولی از مهمترین اهدافی که ما در سوریه دنبال کردیم، بحث محور مقاومت و به بیان دیگر، هویت مقاومتی سوریه است. ما در سوریه هزینه کردیم تا هویت مقاومتی سوریه را حفظ کنیم یعنی اگر برآیند کار این باشد که سوریه از محور مقاومت خارج شود یا هویت مقاومتی خود را از دست دهد، ما به هدف مدنظر استراتژیک‌مان نرسیدیم.
سفیر سابق ایران در سوریه با طرح این سوال که با تحولات فعلی آیا سوریه در محور مقاومت باقی می‌ماند یا خیر؟ تصریح کرد: چند فاکتور وجود دارد که تاییدکننده باقی ماندن سوریه در محور مقاومت است. اولین عامل، اشغال بخشی از سرزمین سوریه است تا زمانی که جولات تحت اشغال اسرائیل است، زمینه‌ها و روحیه مقاومتی از سوریه دور نمی‌شود.
رئوف شیبانی عامل دوم در باقی ماندن سوریه در محور مقاومت را مرتبط به نقش روسیه دانست و خاطرنشان کرد: احساس می‌کنم روس‌ها هرچند التزامات بین‌المللی و منطقه‌ای دارد - که بازیگران دیگر کمتر دارند یا ندارد - و این مسئله، دست و بال روسیه را می‌بنند اما رویکرد روسیه این نکته را اثبات می‌کند که مسکو حفظ و همراهی محور مقاومت بخشی از منافع روسیه را تامین می‌کند.
وی ادامه داد: روسیه به دنبال تضعیف امریکا در منطقه است و یکی از هم‌پیمانانی که روسیه را کمک می‌کند، محور مقاومت است.
سفیر سابق ایران در سوریه عامل سوم را رویکرد و دیدگاه مسئولان سوری برشمرد و ابراز داشت: عامل دیگر، تراکم تجارب هم‌پیمانی و همراهی ایران، سوریه و محور مقاومت است. شاید یکی از انگیزه‌هایی که سوریه در طول این هشت سال ایستادگی کرد این هم‌پیمانی بود که احساس می‌کرد تنها نیست در حالی که اعراب سوریه را تنها گذاشتند ولی محور مقاومت در کنار آنها ایستادگی کرد.
شیبانی عامل دیگر در باقی ماندن سوریه در محور مقاومت را عوامل قومی و مذهبی دانست و بیان کرد: شاید به دلیل فقدان رهبران ناسیونالیست و قومی در جهان عرب و بروز چهره جدیدی به نام بشار اسد، بستر موثری در حفظ هویت مقاومتی سوریه باشد.
وی درباره دستاوردها و نتایج حمایت ایران از سوریه طی سال‌های اخیر یادآور شد: خیلی‌ها انتقاداتی دارند ولی من لازم است اشاره کنم، محور مقاومت، ایران و روسیه موفق شدند در مقابل طرحی که امریکا و رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانانشان دنبال می‌کردند و آن، تغییر نظم منطقه‌ای به سود خودشان بود، مقاومت کنیم و آن را ناکام بگذاریم.
این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: یادتان هست پس از جنگ 33 روزه، خانم رایس به بیروت آمد و گفت این تحولات ناشی از دردهای زایمان خاورمیانه جدید است. ما علاوه بر ناکام گذاشتن طرح امریکا و اسرائیلی، توانستیم طرح خاورمیانه جدید را پی‌ریزی کنیم و زمینه نقش‌آفرینی ایران به عنوان یک بازیگر فعال وجود دارد.
رئوف شیبانی با اشاره به سخنان ظریف عنوان کرد: آنچه وزیر امور خارجه از مسائل منطقه بیان می‌کند ناشی از آن است که این زمینه وجود دارد که ابتکارات و اقدامات ایران به عنوان الگو در منطقه مطرح شود. آنچه ایشان به عنوان منطقه قوی یا مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای مطرح می‌کنندحاکی از این است که دستاورد ما در منطقه این زمینه و بستر را فراهم کرده است.
وی به اعلام خروج نیروهای امریکایی از سوریه اشاره کرد و گفت: معقتدم آمریکا در رابطه با خاورمیانه و پرونده سوریه، از ابتدای بحران تاکنون دچار سردرگمی استراتژیک بوده است و نتوانسته رویکرد مشخص و استراتژی معینی در خصوص خودش تعیین کند.
وی ادامه داد: رویکرد در ابتدای بحران شکل گرفت که آن را رویکرد تهاجمی امیدوارکننده نام می‌گذارم که همه توان خود را ساماندهی کرد تا تحولات سوریه را شکل دهد ولی با حضور نیروهای جدید، رویکرد محتاطانه و نامطمئن را در پیش گرفت. این رویکرد قبل از اینکه متاثر از سیاست‌های امریکا باشد متاثر از خواسته‌های متحدان امریکا بود.
سفیر پیشین ایران در سوریه با بیان اینکه پس از ریاست جمهوری ترامپ، امریکا رویکرد تجدیدنظرطلبانه فعال را در پیش گرفت، اظهار داشت: این حادثه برای ایران مثبت است. این رویکرد یکی از خواسته‌های ایران را محقق کرده است. ایران از ابتدای حضور آمریکا در سوریه آن را غیرقانونی می‌دانست. ثانیا یکی از خاکریزهایی که آمریکا علیه ایران طراحی کرده بود، ترک کرد. امریکایی‌ها شرط گذاشته بودند و می‌گفتند ما به سوریه رفتیم تا جلوی ایران را بگیریم و تا زمانی که ایران در سوریه است، از این کشور خارج نمی‌شویم.
رئوف شیبانی اضافه کرد: اثر دیگر این سیاست امریکا، آن است که آمریکایی‌ها به خاطر این وضعیت تلاش می‌کنند وضعیت نسبی سیاسی و میدانی را بهم بزنند بنابراین امکان رشد مجدد داعش در سوریه و عراق وجود دارد. نکته دیگر در این رابطه، ورود بازیگران جدید در معادله سوریه است. الان مشاهده می‌کنید برخی از کشورهای عربی با بازگشایی سفارتخانه‌هایشان تلاش می‌کنند به میدان سوریه بازگردند که این مسئله موجب تعدد بازیگران و برخورد کشورها با یکدیگر باشد.
وی نزدیک شدن ترکیه به ایران در ماجرای کردها، نزدیکی کردها به دولت مرکزی و کاهش اختلافات و تنش روسیه و امریکا، تنها شدن اسرائیل در سوریه، کاهش قدرت چانه‌زنی در بحران سوریه، امکان افزایش بحران در روابط روسیه و اسرائیل را متحمل دانست و تصریح کرد: یک احتمال دیگر، پیشرفت روندهای سیاسی در قالب آستانه است زیرا موجب بازگشت سوریه در نقش خود به جهان عرب، بازگشت امنیت به سوریه و متعاقب آن در منطقه و حفظ هویت سوریه و همچنین احتمال بازگشت مسئله فلسطین به عنوان موضوع اصلی در جهان اسلام وجود دارد.
معاون اسبق وزارت امور خارجه با بیان اینکه اسرائیل به دنبال خروجی‌هایی از این بحران ایجاد شده است خاطرنشان کرد: در هر حل و فصل سیاسی ممکن است آمریکا و اسرائیل به آن پیوست‌هایی تحمیل کنند. مثلا مباح دانستن فضای سوریه و ترسیم خطوط فرضی برای نقش‌آفرینی ایران در سوریه مثل آنچه در مورد جولان شاهد بودیم. یک خروجی دیگر، حل و فصل فرضی میان سوریه و اسرائیل است.
رئوف شیبانی بازگشت کشورهای عربی به سوریه را در سازندگی سوریه و بازگشت این کشور به اتحادیه عرب مثبت دانست و ابراز داشت: برخی‌ها می‌گویند بازگشت کشورهای عربی به سوریه می‌تواند لابی عربی را سنگین کند که من بعید می‌دانم چرا که سوریه با این تجارب دیگر چنین ریسکی را نمی‌کند.
