صالحی خبر داد؛
تکمیل کارخانه روتورسازی برای تحقق ۱۹۰ هزار سو/ طرح پیشران هسته‌ای، جلوتر از زمانبندی در حال انجلم است
صالحی از تکمیل کارخانه تولید روتور جهت استفاده در سانتریفیوژهای پیشرفته برای رسیدن به ۱۹۰ هزارسو غنی سازی خبر داد.
به گزارش ایلنا، رئیس سازمان انرژی اتمی از تکمیل کارخانه تولید روتور برای استفاده در سانتریفیوژهای پیشرفته در چارچوب فرمان اخیر رهبر معظم انقلاب مبنی بر آمادگی سریع برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی خبر داد.
صالحی با تبیین اقدامات این سازمان برای اجرای این فرمان مقام معظم رهبری گفت: ما این کارخانه را به جای اینکه در هفت، هشت سال آینده بسازیم در حین مذاکره ساختیم، اما راه اندازی نکردیم البته حضرت آقا، کاملاً آگاهی دارند و آن زمان اطلاعات لازم را به ایشان می‌دادیم و اکنون که دستور دادند این کارخانه کاملاً به راه افتاد.
وی افزود: یک روز پس از دستور رهبر معظم انقلاب در روز ۱۴ خرداد که بخشی از کارخانه را راه اندازی کردیم، رسانه ملی تصاویری از آن تهیه و پخش کرد. همان روز اعلام کردم که بخش دیگر کارخانه تا یک ماه راه اندازی می‌شود که اکنون تقریباً کامل شده است.
صالحی این کارخانه را بسیار پیشرفته و برای ساخت روتورهای مربوط به سانتریفیوژ و اندازه گیری‌های لازم دانست و گفت: ظرفیت این کارخانه به حدی است که اگر بخواهیم سانتریفیوژهای آی آر ۶ را تولید انبوه کنیم ظرفیت اسمی و نهایی اش، تولید حدود ۶۰ سانتریفیوژ آی آر ۶ در روز است.
وی، قدرت و ظرفیت غنی سازی با استفاده از سانتریفیوژهای آی آر ۶ را ۱۰ سو دانست و افزود: با توجه به توان تولید روزانه ۶۰ دستگاه از این نوع سانتریفیوژ، میزان ظرفیت غنی سازی آن روزانه ۶۰۰ سو، ماهانه ۱۸ هزار سو و در ۱۰ ماه، ۱۸۰ هزار سو یعنی تقریباً همان ۱۹۰ هزار سوی هدفگذاری شده است.
صالحی گفت: البته برای ساخت روزانه ۶۰ سانتریفیوژ آی آر ۶ مواد مختلف از آلومینیوم گرفته تا فولاد‌های مد نظر باید فراهم شود و زمانی که اعلام شد برویم آماده سازی کنیم یعنی برویم مواد لازم برای ساخت سانتریفیوژها را آماده کنیم که این کارها را انجام داده ایم.
وی افزود: این کارخانه پیشرفته در جای بسیار وسیع و پیشرفته ایجاد شده است، کارخانه‌ای که باید ۱۰ سال دیگر محقق می‌شد، اما با اقدامات شبانه روزی فرزندان عزیز، غیور و پرتلاش سازمان انرژی اتمی راه اندازی شده است.
صالحی با انتقاد از نفی اقدامات و پیشرفت‌های هسته‌ای گفت:: با وجود این اقدامات، برخی می‌پرسند این کارها را که باید انجام می‌دادید چرا انجام ندادید؟ مظلومیت ما از همین است که نمی‌توانیم همه حرف‌ها را در هر زمانی بزنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: به عنوان نمونه، من این حرف را اکنون می‌گویم درحالی که سه سال پیش نمی‌توانستیم اعلام کنیم که چنین کارخانه‌ای را می‌سازیم.
وی گفت: البته ما ملزم هستیم که در چارچوب مقررات کار کنیم و من خود را ملزم می‌دانم. حضرت آقا فرمودند: جایی که تعهدی ایجاد می‌کنیم باید به آن وفادار باشیم مگر آنکه طرف مقابل بخواهد خلف وعده کند و زیر تعهدش بزند، اما ایشان فرمودند: تا زمانی که طرف مقابل به تعهدش پایبند است شما هم باشید.
صالحی افزود: بر این اساس وظیفه می‌دانم که هیچ کاری که مخالف مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد انجام ندهیم و طبق تعهدات پادمانی، پروتکلی و برجام، هر کاری که می‌کنیم در چارچوب تعهداتی باشد که پذیرفته ایم و خارج از آن هیچ کاری انجام نمی‌دهم.
وی گفت: زمانی که این کارخانه را می‌ساختیم، چون برجام هنوز به سرانجام نرسیده بود به پروتکل الحاقی متعهد نبودیم، اما وقتی برجام عملیاتی شد به این پروتکل متعهد شدیم پس آن بخشی را که ساخته بودیم جمع کردیم، اما پس از دستور رهبر معظم انقلاب دوباره آن را در چارچوب برجام اجرا کردیم.
کارها را طبق مقررات انجام دادیم و هیچ کاری را خلاف تعهدات پادمانی، پروتکل الحاقی و برجامی انجام نمی‌دهیم
صالحی افزود: پس از تعهدات ما به پروتکل الحاقی آن‌ها حق داشتند بیایند سالن پیشرفته ما را ببینند که آمدند و دیدند، اما قبل از پروتکل الحاقی چنین حقی نداشتند. پس ما کارها را طبق مقررات انجام دادیم و هیچ کاری را خلاف تعهدات پادمانی، پروتکل الحاقی و برجامی انجام نمی‌دهیم به همین علت است که مقام معظم رهبری در دستورهایشان فرمودند که اقدامات ما در چارچوب برجام باشد.
وی گفت:: ما طبق تذکراتی که رهبر معظم انقلاب همواره می‌دادند، وقایع، بدعهدی‌ها و بدقولی آنان را پیش بینی می‌کردیم و برخی آماده سازی‌ها را زودتر از زمان خودش در دستور کار قرار دادیم که این مستلزم قدردانی از مجموعه همکارانم در سازمان انرژی اتمی است.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به محتوای فرمان رهبر معظم انقلاب برای آماده سازی به منظور رسیدن به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی اظهار داشت: حضرت آقا فرمودند: "مقدمات لازم را برای ۱۹۰ هزار سو در چارچوب برجام فراهم کنیم" این مقدمات لازم خیلی وسیع است و ابعاد مختلفی دارد. یعنی اگر بخواهید ۱۹۰ هزار سو ظرفیت غنی سازی داشته باشیم این غنی سازی فقط سانتریفیوژ نیست که بچرخد و غنی بکند، خیلی از ملزومات دیگر هست که باید فراهم شود.
صالحی، تامین برق را از این ملزومات دانست و افزود: به عنوان نمونه، برق مورد نیاز نباید در آنجا قطع شود، این نیاز مهمی است و ساده نیست. وقتی ما گفتیم که توانستیم برق لازم را در فاصله کوتاه یکی دو سال اخیر تامین کنیم برخی با تمسخر گفتند برق، برق است، یک سایت تبدیل قدرت گذاشته اید که کار مهمی نیست، اما چرا هر کار که می‌کنیم به جای تشویق، تنبیه می‌کنند.
وی تصریح کرد: برای این اقدامات، مقام معظم رهبری از قبل دستور‌های لازم را داده و از قبل فرموده بودند که همیشه برای روز مبادا آمادگی لازم را داشته باشید و مبادا به امریکا اعتماد کنید. این را بار‌ها در مصاحبه هایم گفته ام که معظم له همیشه این تذکر را داده و فرموده بودند که برای این منظور باید با هوشمندی به گونه‌ای عمل کنید که همواره آمادگی برگشت پذیری در مجموعه صنعت هسته‌ای وجود داشته باشد نه فقط رسیدن به ظرفیت قبل از برجام، که تحقق ظرفیت‌های بالاتر.
صالحی گفت:: این ناشی از تجربه‌ای بود که در سال‌های ۸۳ و ۸۲ وقتی با سه کشور اروپایی مذاکره می‌کردیم قرار بود ۶ ماه فعالیت‌های هسته‌ای را تعطیل کنیم تا موضوع حل و فصل و فعالیت‌ها از سر گرفته شود، اما توقف فعالیت‌های هسته‌ای ما دو سال و نیم به درازا کشید و، چون همان موقع هم بدقولی کردند حضرت آقا دستور فرمودند که مجموعه سازمان انرژی اتمی فعالیت‌های هسته‌ای را دوباره آغاز کند.
معاون رئیس جمهور افزود: با توجه به این تجربه بود که در حین و حتی قبل از مذاکره آمادگی داشتیم که در صورت نیاز به بازگشت پذیری، نه فقط به شرایط قبل از مذاکرات که به شرایطی بسیار بهتر بازگردیم.
وی گفت:: برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی به برق مطمئن نیاز داریم پس نباید برق آنجا قطع شود و به برق قابل توجه و اطمینان نیاز داریم. این را توانستیم با هزینه‌ای بسیار سنگین برای یک میلیون سو فراهم کنیم که کار آسانی نیست.
صالحی، اختلاط را از دیگر ملزومات برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی دانست و افزود: ما ۱۹۰ هزار سو را برای تأمین سوخت نیروگاه هسته‌ای بوشهر می‌خواهیم، سوخت این نیروگاه از چند غنا تشکیل شده است. ما برای هر غنی سازی که نمی‌آییم ۱۹۰ هزار سو را به کار بگیریم. ۱۹۰ هزار سو را برای یکی دو مرجع غنی سازی به کار می‌گیریم مثلاً فرض کنید برای ۴ درصد، اما ۳ و نیم درصد می‌خواهیم پس همیشه ۴ درصد تولید می‌کنیم، اما برای اینکه ۳ و نیم درصدش کنیم به واحد اختلاط نیاز است یعنی با اورانیوم طبیعی دوباره این ۴ درصد را مخلوط می‌کنیم و به ۳ و نیم درصد می‌رسانیم.
وی اضافه کرد: ممکن است ۲ و نیم درصد یا ۲ و ۳ دهم درصد بخواهیم پس غنا‌های مختلفی به کار گرفته می‌شود. ما نمی‌توانیم برای هر غنای مد نظر بگوییم مثلاً بروند ۲ و ۳ دهم درصد غنی سازی کنند این ۱۹۰ هزار سو برای سطحی از غنا همواره غنی سازی می‌کنند بعد با اختلاطی که ایجاد می‌شود غنای مد نظر فراهم خواهد شد.
صالحی گفت: در این چارچوب، واحد اختلاطی را در همین دو سال ایجاد کردیم که واحد عظیمی است و صداوسیما فعالیت آن را به تصویر کشید که دستاورد بزرگی محسوب می‌شود البته این واحد اختلاط در حال توسعه است، اما اکنون برای ۱۹۰ هزار سو این آمادگی را ایجاد کرده ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی، تامین مواد اولیه را از دیگر ملزومات رسیدن به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی دانست و افزود: برای ۱۹۰ هزار سو اگر بخواهیم غنی سازی را آغاز کنیم سالانه به تهیه حدود ۳۰۰ تن ماده اولیه نیاز داریم وگرنه چنانچه این میزان مواد نداشته باشیم این ۱۹۰ هزار سو نمی‌تواند با بازده لازم کار کند.
میزان ذخایر اورانیوم در کشورمان به حدود ۹۰۰ تا ۹۵۰ تن افزایش یافت
وی گفت:: پس از برجام توانستیم ۴۰۰ تن به ذخایر موادمان اضافه کنیم. قبلاً ۵۵۰ تن مواد داشتیم که از خارج وارد کرده بودیم و با افزودن ۴۰۰ تن به آن، میزان ذخایر اورانیوم در کشورمان به حدود ۹۰۰ تا ۹۵۰ تن افزایش یافت.
صالحی افزود: پس اگر اکنون ۱۹۰ هزار سو داشته باشیم حداقل برای سه سال می‌توانیم این ۱۹۰ هزار سو را بر اساس مواد اولیه پیش ببریم، اما باید به گونه‌ای شرایط را فراهم کنیم که این ۱۹۰ هزار سو به صورت پایدار بتواند فعالیتش را انجام دهد.
وی گفت:: پس با سرعت روی اکتشاف و استخراج کار می‌کنیم تا مواد اولیه را در داخل به حدی که خوداتکا باشیم تولید کنیم. امیدواریم در هفت، هشت سال آینده به جایی برسیم که بتوانیم اورانیم مورد نیاز سالانه را از امکانات داخلی فراهم کنیم.
صالحی افزود: اینکه می‌گویند ۱۹۰ هزار سو، کار ساده‌ای نیست، رهبر معظم انقلاب فرمودند: مقدمات را فراهم کنید آن هم در چارچوب برجام، ایشان خیلی دقیق این مطلب را فرمودند؛ نفرمودندبروید ۱۹۰ هزار سو را دایر و از اکنون شروع به غنی سازی کنید، ایشان کاملاً به مسائل اشراف دارند. ما هم این کارها را کردیم.
راه اندازی کارخانه یو سی اف اصفهان؛ از دیگر اقدامات، پیرو فرمان رهبر معظم انقلاب و دستور رئیس جمهور
رئیس سازمان انرژی اتمی، راه اندازی کارخانه یو سی اف اصفهان را از دیگر اقدامات، پیرو فرمان رهبر معظم انقلاب و دستور رئیس جمهور دانست و گفت:: این کارخانه تبدیل، ۹ سال تعطیل بود، اصلاً ربطی به برجام ندارد گرچه بنده آن زمان نبودم، اما چرا این کارخانه تعطیل شد؟ این را باید از کسانی که می‌گویند صنعت هسته‌ای چنین و چنان بود باید پرسید.
وی علت تعطیلی کارخانه یو سی اف اصفهان را نبودن مواد اولیه دانست و افزود: این درحالی است که پس از برجام ۴۰۰ تن ماده اولیه به ذخایرمان اضافه شد و توانستیم این کارخانه را دوباره راه اندازی کنیم.
صالحی گفت:: مزیت راه اندازی این کارخانه این است که ذخایر یو اف ۶ خود را بالا می‌بریم، مزیتی که طرف مقابل می‌داند یعنی چه؛ بیش از این وارد موضوع نمی‌شوم. مزیت دیگر راه اندازی این کارخانه این است که پس از ۹ سال تعطیلی دوباره نیاز‌های آن، بهنگام سازی و مدرن سازی آن را در طول فعالیتش انجام می‌دهیم و آن را طبق شرایط روز بهینه می‌کنیم.
وی طراحی برای ساخت کارخانه یو اف ۴ را از دیگر اقدامات سازمان انرژی اتمی برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی دانست و افزود: پس از طراحی به سرعت برای ساخت این کارخانه نیز اقدام می‌کنیم.
صالحی گفت: از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی خواسته ایم که بیایند از نزدیک اقدامات سازمان انرژی اتمی را ببینند تا اطمینان حاصل کنند که خدای نکرده فرمان بزرگانمان را زمین نگذاشته ایم و آن را پیگیری کرده ایم.
معاون رئیس جمهور افزود: از صداوسیما هم دعوت کرده و بار‌ها به آقای دکتر علی عسکری گفته ایم که گروه‌های خبری با دوربین بیایند و گزارش‌های مد نظر را در چارچوب ملاحظات حفاظتی ما تهیه کنند تا ملت عزیز اطمینان حاصل کند که سازمان انرژی اتمی خلاف صحبت‌های برخی عزیزان در داخل که می‌گویند صنعت هسته‌ای متوقف و نابود شد، کارها را به خوبی انجام می‌دهد.
وی با انتقاد از همنوایی این افراد با خارجی‌ها تصریح کرد: ناامیدی و یأس ایجاد نکنند سازمان انرژی اتمی کارش را به خوبی انجام می‌دهد که اگر غیر از این بود مملکت مسئول دارد که همواره بر کار‌های ما نظارت می‌کند. اینطور نیست که ما هر کاری خواستیم انجام بدهیم و تعطیل کنیم بعد هم هیچ مسئولی نباشد و هیچ سؤالی نشود؛ چرا این حرف‌ها را می‌زنند؟ با این صحبت‌ها همه چیز زیر سؤال می‌رود.
صالحی تاکید کرد: با اطمینان خاطر عرض می‌کنم که فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی با قوت و قدرت جلو می‌رود چنانکه اکنون دو نیروگاه عظیم در بوشهر در حال ساخت داریم. هر کشور دیگری که دو نیروگاه ۱۰۵۰ مگاواتی را می‌خواست بسازد گوش فلک را کر می‌کرد، ما در حال ساخت دو نیروگاه هستیم، اما هیچ خبری نیست، اصلاً عزیزان نمی‌آیند بگویند که سازمان انرژی اتمی توانست در دو، سه سال اخیر فعالیت دو نیروگاه جدید را آغاز کند.
وی با اشاره به طراحی، گودبرداری و پرداخت قسط اول عملیات اجرایی این نیروگاه‌های هسته ای، از رسانه ملی خواست که گزارشی از روند ساخت این نیروگاه‌ها تهیه کند تا مشخص شود چه کار عظیمی در بوشهر در حال اجراست.
طرح پیشران هسته ای ، بسیار جلوتر از زمان بندی
رئیس سازمان انرژی اتمی از پیشرفت طرح تولید پیشران هسته ای بسیار جلوتر از زمان بندی آن خبر داد.
علی اکبر صالحی با تبیین آخرین اقدامات در اجرای این طرح گفت : اکنون یکی از شرکت های داخلی کاملاً درگیر این طرح است و بیش از حدود صد مهندس به طور مستقیم و شبانه روزی در این عرصه فعالیت می کنند مهندسانی که از بهترین ها هستند و وقتی گزارش کار می دهند از حسن اجرای کارشان و میزان علاقمندی و تعهدی که در این زمینه از خود نشان می دهند لذت می بریم.
وی افزود : به ویژه این که می دانند این یکی از منویات مقام معظم رهبری و دستور رئیس جمهور محترم است و آن را به عنوان افتخاری ملی با علاقمندی پیش می برند درست مانند غنی سازی ۲۰ درصد که افتخار ملی شد این پیشرفت هم افتخاری ملی خواهد شد.
صالحی اضافه کرد: طرح تولید پیشران هسته ای شاید چیزی حدود ۱۵ سال طول بکشد و این طور نیست که امروز و فردا به بهره برداری برسد ، اگر شبانه روز کار کنیم و امکانات مالی آن فراهم باشد و از نظر مقررات ، تسهیلات لازم را داشته باشیم که بتوانیم تصمیمات لازم را در خرید برخی تجهیزات و انجام برخی کارها بگیریم حداقل ۱۵ سال زمان می برد.
وی گفت : تا سال گذشته فقط ۵ کشور شامل اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل از پیشران هسته ای استفاده می کردند که هند نیز به این گروه اضافه شد آن هم پس از ۲۵ سال کار توانست به این هدف برسد کشوری که از نظر هسته ای خیلی از ما جلوتر است و اصلاً قابل مقایسه نیست آنان با هزینه چند میلیارد دلاری ، با کمک روس ها و اجاره چندساله یک زیردریایی هسته ای روسیه و با آماده سازی نیروهای مد نظر توانستند پیشران هسته ای بسازند.
معاون رئیس جمهور افزود: پس این کاری نیست که در کوتاه مدت انجام شود اما دو روز پیش که جلسه ای برای بررسی طرح داشتیم گزارش کار بسیار خوشحال کننده ای ارائه شد که باور نمی کردم این قدر جلو رفته باشند حتی در مقایسه با زمانبندی خیلی جلوتر هستیم . نتایج این اقدامات را در قالب گزارشی مصور به مسئولان ارائه می کنیم . امیدوارم با استمرار عنایات خداوند ، روح حماسی و حمیت کارشناسان و ادامه حمایت دولت بتوانیم این طرح را در زمان مقرر اجرا و بهره برداری کنیم.
صالحی گفت: فعلاً طراحی مفهومی این طرح پایان یافته و طراحی پایه آن درحال انجام است اما هنوز از مواد هسته ای استفاده نکردیم زیرا در این صورت باید آژانس را مطلع کنیم و هنوز نیازی به این کار نیست اما تدابیر بسیار نابی اندیشیدیم که چگونه کار را جلو ببریم بدون اینکه نیاز داشته باشیم که فعلا بخواهیم ماده هسته ای استفاده کنیم .
وی همچنین با تبیین ساخت کارخانه روتورسازی در پاسخ به این پرسش که آیا این کارخانه صرفا برای تولید سانتریفیوژهای آی آر ۶ ساخته شده است اظهار داشت : این کارخانه برای ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته اعم از آی آر ۶ ، آی آر ۴ و آی آر ۲ ام می تواند قابل استفاده باشد.
صالحی در پاسخ به این که این کارخانه بر تولید روتورهای مرتبط به آی آر ۶ متمرکز نیست گفت : این سانتریفیوژ را به عنوان نمونه بیان کردم که ظرفیت غنی سازی آن ۱۰ سو است اما ظرفیت سانتریفیوژ آی آر ۴ پنج سو است در این کارخانه می توانیم روزانه ۶۰ سانتریفیوژ آی آر ۴ هم تولید کنیم اما چون ظرفیت آن ۵ سو است نصف ظرفیت آی آر ۶ می شود که در صورت استفاده از این سانتریفیوژ برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو به جای ۱۰ ماه ، ۲۰ ماه زمان می برد.
وی افزود: اما چرا سانتریفیوژ آی آر ۸ را نگفتم که ظرفیت آن ۲۴ سو است ؟ زیرا این کارخانه برای این سانتریفیوژ قابل استفاده نیست ، سقف آن کوتاه است به همین علت در حال ایجاد مکان اضافه ای هستیم تا بتوانیم این سانتریفیوژ را نیز مستقر کنیم. آی آر ۸ سانتریفیوژ بسیار بلندی است و نیاز به سقف بلندی دارد جایی که ما ساخته ایم سوله متروکه ای بود که درستش کردیم.
صالحی در پاسخ به این که آیا پیش بینی شده است که به سمت ایجاد آبشارهایی از سانتریفیوژهای آی آر ۸ برویم گفت : بله در سایت هسته ای نطنز پیش بینی های لازم را کرده ایم که در مرحله نهایی و بلندمدت یک میلیون سو غنی سازی داشته باشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره فرایند و نتایج آزمایش و گازدهی به سانتریفیوژهای آی آر ۸ و زمان تولید انبوه آن اظهار داشت : این کار هفت، هشت سال طول می کشد اکنون دو سال از برجام گذشته و در سومین سال آن هستیم ، هشت سال دیگر که بخش عمده ای از این محدودیت ها برداشته می شود آی آر ۸ به مرحله ای می رسد که می توانیم آن را تولید انبوه کنیم.
وی افزود: برخی متأسفانه در رسانه ها به نحوی از کار جهادی صحبت می کنند که گویی امشب اقدام کنند فردا به نتیجه می رسد ، البته بنده این کار جهادی را کرده ام غنی سازی ۲۰ درصد افتخارش مربوط به زمان بنده بود ، آن زمان این کار را آغاز کردیم ۲ ساله هم تحویل دادیم اما رسیدن به مرحله تولید انبوه سانتریفیوژهای پیشرفته موضوعی نیست که امروز آغاز کنیم و فردا تولید شود.
صالحی اضافه کرد: برخی در رسانه ها به عنوان دانشمند هسته ای به نحوی وانمود می کنند که گویی امشب طراحی و فردا تولید می کنند مثل این که نان سنگک است که به تنور بزنند و بیرون بیاید ، این طور نیست این فرایند از طراحی مفهومی آغاز شود بعد طراحی پایه و تفصیلی ، بعد ساخت نمونه و بعد انجام آزمایش ها شامل تک ، ۲ ، ۱۰ ، ۳۰ ، ۸۰ و ۱۸۰ ماشین است که این هشت تا ده سال زمان می برد.
وی گفت : فرایند تولید سانتریفیوژهای آی آر ۴ و آی آر ۲ ام از قبل از سال ۸۸ که به سازمان انرژی اتمی آمدم آغاز شده بود اما پارسال به نتیجه رسید ، یعنی هشت ، نه سال طول کشید.
صالحی افزود: آی آر ۸ هم که دو سال است فعالیت هایش آغاز شده اکنون نمونه اش را داریم و می توانیم آن را تولید انبوه کنیم اما نباید این کار را بکنیم. اکنون به این سانتریفیوژ گاز تزریق و آن را تست می کنیم ، خیلی خوب می چرخد و خیلی هم خوب جواب داده و کارشناسان خیلی راضی هستند اما نمی رویم آن را تولید انبوه می کنیم.
وی تاکید کرد: خیلی تست ها لازم است که باید انجام دهیم ۷ - ۸ سال طول می کشد. اکنون یک ماشین داریم که باید در آینده به دو و سپس هشت ماشین افزایش یابد و مدتی با هم کار کنند. برخی زنجیره ها یکی دو سال باید کار کند تا ببینیم کِرَش آن چقدر است ، مشکلاتش کجاست آیا نشتی دارند یا ندارند مشکلات روتور ناشی از کمپوزیتی که استفاده می شود دارند یا ندارند و همه این ها نیاز به کار دارد.
معاون رئیس جمهور گفت : اتفاقاً وقت هشت تا ده ساله ای که در برجام تعیین شده ، درست همان زمان لازم است تا سانتریفیوژهای پیشرفته مانند آی آر ۸ را بتوانیم به تولید انبوه برسانیم.
وی افزود : فرض کنیم برجام نبود و هیچ محدودیتی نداشتیم آیا اکنون باید آی آر ۸ را تولید انبوه کنیم ؟ خیر ، دیدگاه هر متخصصی این است که نباید این کار را کنیم ، اشتباهی که در تولید آی آر ۱ مرتکب شدیم نباید تکرار کنیم آن جا کِرَش (از کار افتادگی) بالا بود و در طول زمان کِرَش را پایین آوردیم.
صالحی ، متوسط از کار افتادن سانتریفیوژها را در دنیا کمتر از یک درصد دانست و گفت : کِرَش دستگاه های ما پس از حدود ۲۶ سال فعالیت در این زمینه هنوز بالای ۱۰ تا ۱۲ درصد در سانتریفیوژهای آی آر ۱ است درحالی که باید کمتر از یک درصد باشد اما ۱۲ برابر است .
وی افزود: البته اکنون بهتر شده است چون یاد گرفتیم که کِرَش را پایین بیاوریم به نحوی که در سانتریفیوژهای آی آر ۴ خیلی پایین آمده است در سانتریفیوژهای آی آر ۲ ام نیز طبق استانداردهای جهانی جلو می رویم همین کار را می خواهیم برای آی آر ۸ نیز انجام دهیم تا وقتی به تولید انبوه رسیدیم مشکلی نداشته باشیم. هزینه های هنگفتی می شود تا یک ماشین را بسازیم پس باید زمانی این کار را کنیم که مطمئن شویم کارآیی لازم را دارد و در طول استفاده با حجم انبوه کِرَش نمی شود.
