محمدجواد لاریجانی:
فضاحت‌های زیادی در زندگی مدنی مدعیان حقوق بشر وجود دارد
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: فضای تهاجمی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران تابلوی حقوق بشری دارد و تروریست هایی که خود را به اسم حقوق بشر جا زدند یکی از موضوعات این میدان تهاجم است .
به گزارش ایلنا، محمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر در اولین نشست نمایندگان دستگاه های اجرایی که به همت معاونت امور بین الملل و همکاری های بین‌المللی قضائی در محل ستاد حقوق بشر برگزار شد، اظهار داشت: حقوق بشر یک تابلو، پرچم و یا یک تگی است که به مجموعه میدان های مختلفی از فعالیت نظری و عملی زده می شود؛ یعنی تابلویی نیست که پشتش فقط به یک مجموعه مشخص باشد. این میدان ها میدان های مختلفی هستند که ایستا نیستند و در حال تتّورند. تعاملات اینها هم تعاملات تخاصمی ، ارتقائی و یا مثبت است .
وی با طرح مثالی در این خصوص افزود: فضای تخاصمی؛ تابلوی حقوق بشر برای مجموعه ای از فعالیت هایی است که برای فشار وارد کردن به یک کشور هدف است. حالا اینکه این کار مشروع است یا مد نظر من نیست، منتهی این کار را عمدتأ غربی ها در مورد ایران، چین ، روسیه (شوروی سابق) و کوبا، کشورهایی که به نحوی دوست ندارند و یا برای منافع‌شان خوب نیست، مورد هدف قرار می دهند و نمونه های مختلفی هم دارد. این فشارها البته عمدتأ درحوزه عملی زیاد نیست و بیشتر در بیانیه و ایجاد فشار وفضای سیاسی به کار رفته است ، منتهی فارغ از عمل هم نبوده است. یعنی بعضی از حصرها و تحریم ها که بر علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شده درمورد حقوق بشر است .
لاریجانی در ادامه با اشاره به اینکه تحریم ها در مورد افراد و برخی نهادها بوده، تصریح کرد: نهاد وسیعی تأسیس شده برای مانیتور کردن عمدتأ دستگاه قضایی ایران و احکامی که در هر یک از گوشه و کنار ایران صادر می شود.
وی با تاکید بر اینکه یکی از میدان های تخاصمی علیه همین موضوع است ، گفت: سوال این است که ما خودمان باید از این میدان استفاده کنیم یا نه؟ مثلا عربستان جنایت های بسیاری در منطقه و یمن مرتکب می شود؛ ما باید از این میدان استفاده کنیم. این میدان تخاصمی یکی از میدان هایی است که تابلو حقوق بشر دارد. در حالی که از انقلاب ما ۴۰ سال گذشته، در ۳۹ سال گذشته برای ما قطعنامه صادر کردند.
معاون امور بین الملل قوه قضائیه در ادامه تأکید کرد: فضای تهاجمی، چنین تابلویی برای حقوق بشر دارد. تروریست هایی که خود را به اسم حقوق بشر جا زدند، یکی از موضوعات این میدان تهاجم است . فردی که عضو پژاک بوده و مرتکب قتل و انفجارشده پس از دادگاهی شدن به اعدام محکوم شده، پس از اعدام غوغایی به پا کردند که یک معلم ومدافع حقوق بشر با نظام مشکل داشته، او را اعدام کردند. این در حالی است که ستاد حقوق بشرهمه را پاسخ می دهد ولی آنها پاسخ برایشان ملاک نیست. پاسخ ما باید ناظر به دیگران هم باشد . مردم جهان که فقط اروپایی‌ها و آمریکایی ها نیستند.
وی ادامه داد: یک تروریست به مدافع حقوق بشر تبدیل می شود و خانم مرکل، نمایندگان اروپا، فرانسه ، انگلیس و اوباما و قبل و بعد از آن مرتب به ما بیانیه و اعلامیه می دادند که این فرد نباید اعدام شود. وقتی هم که اعدام شد، محکوم کردند. منافقین که همه ماهیت آنها را می دانند، اینها تعزیه گردان حقوق بشر می شوند و کسانی که مرجعیت رسمی حقوق بشری دارند با اینها نشست برگزار می کنند؛ مجازات برخی از منافقین در سال ۶۷ که مربوط به عملیات مرصاد و اطرافش است را موضوع حقوق بشری می کنند و می گویند سال ۶۷ تعداد زیادی منافق را اعدام کردید . ما هم پاسخ دادیم؛ منتهی ۲۰ هزار انسان بیگناهی که توسط اینها ترور شده، عکس، محل ، روز و ساعت ترور نیز به سازمان های بین المللی ارائه شده، اینها مهم نیست فقط ایراد می گیرند که چرا منافقین را اعدام کردید. در کنار چنین ایرادهایی توهین به اسلام را هم داریم. مثلا می گویند سّب نبی را از بین جرائم کیفری دربیاورید. یا زنا را مورد پیگرد کیفری قرار ندهید!
دبیر ستاد حقوق بشر خاطرنشان کرد: این یک بخش موضوع است. بخش دیگراین است که ما باید به اسم حقوق بشر با تحریم های جدید مواجه شویم . بحثی که الان در اروپا مطرح است این است که ما در امر هسته ای برجام را داریم؛ اما تحریم های دیگر سرجایش است . غرب می تواند به اسم موشک، منطقه و حقوق بشر ایران را تحریم کند! البته این ناشی از برداشت غلط از موضوع رفع تحریم است چون وقتی ما می گوییم تحریم برداشته شود عنوان تحریم مهم نیست ماهیت تحریم مهم است. مثلا می خواهیم تحریم بنادر برداشته شود؛ تگش که مهم نیست تحریم مهم است ؛ اینها تگ را مهم می دانند نه تحریم . با تگ جدید تحریم های جدید وضع می کنند.
وی در ادامه میدان دیگر را میدان تعامل مثبت با سایر کشورها برشمرد و گفت: این تز وزارت خارجه ما است که حقوق بشر و تنوع فرهنگی را مطرح کرده است . این یک پرچم بسیار قشنگ است و اساس آن بر مبنای دقیقی از یونیورسالزیم (جهانشمولی) است که پایه مباحث حقوق بشری است. این جهانشمولی هم فهمش و هم القای این فهم بسیار کلیدی است. غربی ها جهانشمولی را با جهان‌گشایی اشتباه گرفتند. آنها می خواهند تفکر سکولار لیبرال را به همه دنیا حقنه کنند ومی گویند همه دنیا باید مثل ما زندگی کنند. ما می گوییم معنای جهانشمولی این نیست معنایش این است که همه کشورها باید با تنوعات فرهنگی در امر حقوق بشر مشارکت و همکاری داشته باشند .البته غربی ها با این مفهوم به شدت مخالف هستند، ولی در دنیا مشتری خود را دارد.
لاریجانی گفت: این مساله که معنای جهان‌گشایی، جهانشمولی نیست بسیار کلیدی است. یعنی در بحث حقوق بشر مساله یونیورسالیزم مساله بسیار کلیدی و محل چالش است . مثلا مفهوم خانواده که ملموس هم هست . در یک دوره ای خانواده در تفکر سکولار لیبرال همان خانواده معمولی بود مثل کشور ما. به تدریج مفهوم خانواده را با مفهوم همراهی و پارتنرشیپ جایگزین کردند و گفتند پارتنر هم می تواند همجنس باشد و یا غیرهمجنس! حالا این موضوع در خانواده های غربی اتفاق افتاد. ما در این قسمت دغدغه نداریم. در سال ۱۹۳۵ آلن تورینگ نابغه ای که اکتشافات مهم علم کامپیوتر را انجام داد به خاطر همجنس بازی به زندان افتاد ؛ ریاضی‌دانان واسطه شدند که او را از زندان آزاد کنید، قاضی گفت او باید در بیمارستنان پروژسترون تراپی شود . این مساله در آن زمان با هیچ یک از اسناد حقوق بشری در تضّاد نبود. اکنون تتّور جامعه غربی در این است که همه کشورهای دنیا باید حقوق ال جی بی تی را که خودشان درست کردند، بپذیرند.
وی با طرح این سوال که این موضوع در غرب جا افتاد اما چرا باید در همه جای دنیا اتفاق بیافتد؟ بیان کرد: این مفهومی است که غرب از یونیورسالیزم دارد و می گویند همه دنیا باید به ریتم ما تکان بخورند! ما نهایت تکامل فرهنگ بشریت هستیم! بخشی از این اندیشه ناشی از اندیشه های هگل است . هگل معتقد بود انقلابی که در فرانسه اتفاق افتاد پیروزی عظیمی در تکامل معنوی پیدا کرد و حالا باید شکل مادی هم پیدا کند یعنی جهانشمولی. این تفکر در( شوروی سابق) خیلی طرفدار داشت اما بعد معلوم شد که به این آسانی ها نیست . این یونیورسالیزمی که غرب اکنون به دنیا حقنه می کند دقیقا همین است . یعنی ما باید به ریتم غربی ها زندگی جمعی و فردی خود را شکل دهیم .یونیورسالیزم یعنی جهان‌گشایی.
دبیر ستاد حقوق بشر افزود: انواع قطعنامه ها را مطرح می کنند. گزارشگر نصب می کنند و با زور می خواهند اعمال کنند . درمساله اعدام هم همینطور است. می گویند اعدام یک کار ضد حقوق بشری است . حالا که قرار شد غربی ها اعدام را بد بدانند، همه دنیا باید بد بدانند! لذا یک تحرک وسیع برای توقف اعدام به عنوان مجازات وجود دارد، نظر دیگران هم مطرح نیست .
وی همچنین به یک نمونه دیگر از میدان های تحت تابلوی حقوق بشر اشاره کرد و گفت: این میدان حقوق بشر به عنوان بارومتر پیشرفت تمدنی است که مربوط به داخل کشورمان است. جمهوری اسلامی یک تجربه است. تجربه بزرگ انقلابی ما است که ما بر اساس عقلانیت اسلامی یک نظام مدنی جامع را بنا نهادیم . شکل‌گیری چنین نظام مدنی و سیاسی استدلال های بسیار مهم در تفکر مکتب اهل بیت (ع) در اسلام دارد . در این قضیه ما باید نٌرم های رفتاری را از این عقلانیت اسلامی بیرون بکشیم . این نٌرم های رفتاری مربوط به خودمان، زندگی اطرافمان، محیط زیست و تعامل با سایر ملل است. در این تابلو حقوق بشر، حقوق بشری که ما از دل معارف اسلامی در می آوریم، پایه اش عقلانیت اسلامی است. همانطور که از برخی مفاهیم اسلامی سوء استفاده می شود مثل مفاهیم ولایت و از ارادت به امام زمان (عج) گرفته تا چیزهای دیگر، باید در این راه پابرجا باشیم .
معاون امور بین الملل قوه قضائیه افزود: جوهر مباحث حقوق بشری که مربوط به زندگی و رفتار مدنی ماست باید بارومتر تمدن ما باشد . ما براین اساس تمدن اسلامی داریم . اسلام دینی است که مندرس نمی شود . این تئوری اندارسی که به اسلام نسبت می دهند تئوری تفکر سکولارلیبرال است . اسلام یک دین جامع است و مختص زندگی عمومی نیست، بلکه حوزه خصوصی را به طور وسیع در بردارد. قوانین فقهی و قضائی بسیاری داریم که درباره مسائل عمومی است . اسلام دین قومی هم نیست که بگوییم چون مال اعراب است ، خشن است. این سه پایه که عدم اندراس، سرزندگی ، جامعیت و جهانشمولی دین که مربوط به هیچ قومی نیست ، پایه های این تجربه بزرگ انقلابی ملت ماست که می خواهد نظام مدنی - سیاسی را بر اساس اسلام استوار کند. بنابراین تجربه ما تجربه من درآوردی و بی پایه ای نیست و اساس نظری زیادی دارد.
وی میدان سوم را میدان بسیار جالبی توصیف کرد و تأکید کرد: کار نداریم حقوق بشر غربی چه می گوید. ما کرامت انسانی را هدیه الهی می دانیم . خداوند به ما کرامت داده وصدقه سر نیست. بایدها را باید از دین خود استنتاج کنیم. این یک قرارداد اجتماعی نیست که شل وسفت شود . قرارداد اتفاقی نیست . بسیار پایه محکمی دارد . این مجموعه ها باعث می شود که ما برای حقوق بشر معنای وسیعی داشته باشیم . معنایی که باید فضلای حوزه ما، علمای دینی ما و روشنفکران ما این را به میدانی برای رشد زندگی مدنی تبدیل کنند . باید مرتب با شاخص های دینی خودمان اندازه گیری کنیم که چقدر رفتارمان مسلمانانه شده؟ چقدر نٌرم های مختلف حقوق بشری مان در مقیاس و مکیال اسلامی پیشرفته است؟ این تجربه را به جهانیان باید نمایش بدهیم . ما زیر هر سه تابلو باید کار کنیم. میدان سوم یکی از اهداف مهم این جلسه است . یعنی ما ضمن اینکه باید سعی کنیم تفکر اسلامی وعقلانیت اسلامی را مانیتور کنیم، باید دستاوردهایمان را جمع آوری کرده وبه طور منظم به دنیا عرضه کنیم. یادمان باشد مدعیان حقوق بشر فضاحت‌های زیادی در زندگی مدنی شان وجود دارد . هم فضاحت های مفهومی، نظری و هم فضاحت های حقیقی و واقعی.
لاریجانی سه محوری که استراتژی نظام ما است را اینچنین تشریح کرد و گفت: با توجه به اهمیت حقوق بشر در مسائل بین المللی و جهت سوم و جلوگیری از پراکندگی ها و همچنین توطئه های دشمنان، باید در این عرصه هوشیار باشیم. قبل ازسال ۸۴ زمان ریاست آیت الله شاهرودی تصمیم به تأسیس معاونت حقوق بشر گرفته شد. در زمان آیت الله یزدی در قوه قضائیه، ایشان مساله حقوق بشر را به عنوان یک مساله مهم که بخش عمده اش قضایی است، متکفل شدند، شورایی در حوزه حقوق بشر تشکیل شد که شامل بنده، آقای ظریف ، دو سه نفراز مجلس و خود آقای یزدی بود. در زمان ریاست ایشان در قوه قضائیه این شورا، مجموعه فعالیت های مختلف حقوق بشری را به تنسیق شروع کرد، چون قبل از آن نظام به طور واحد در این حوزه فعالیت نداشت .
وی افزود: در زمان آیت الله شاهرودی این شورا به ستاد حقوق بشر تبدیل شد. در ستاد یک معاونت بین الملل هم تأسیس کردند و ستاد حقوق بشر به عنوان بخشی از معاونت بین الملل جناب آقای شاهرودی، ولی با ترکیب تقریبا شبیه همین شاکله فعالیت می کرد. اواخر دوره آقای شاهرودی نظر مقام معظم رهبری این بود که این ستاد باید ارتقا پیدا کند و حوزه فعالیتش هم فراقوه ای و وسیع تر شود . لذا در شورای عالی امنیت ملی پیشنهادی تصویب شد که ستادی تشکیل شود با ریاست رئیس قوه قضائیه با مشارکت پنج وزیر ، شامل وزیر خارجه، وزیر اطلاعات، وزیر دادگستری، وزیر ارشاد، وزیر کشور و همچنین فرمانده نیروی انتظامی، رئیس سازمان زندان ها ، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، دادستان کل ، رئیس دیوان عالی و نماینده ای از مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی. این مجموعه به عنوان مرجع رسمی کشوری در مسائل حقوق بشری تعیین شد و این ستاد از آن زمان تاکنون مشغول کار است و همکاری وسیعی با نهادهای مختلف داریم. در آخرین جلسه ای که در شورای عالی ستاد تشکیل شد ،قرار شد این همکاری به یک تحرک جدید وارد شود که تشکیل این جلسه در این راستا است .
دبیر ستاد حقوق بشر در ادامه با بیان اینکه ما سه اصل راهنما در عمل خود داریم، تصریح کرد: اولین اصل این است که همه باید دست به دست هم دهیم تا تخاصم و دشمنی علیه خود را دفع کنیم . این دفع گاهی به پاسخگویی است . گاهی با حضور نهادها در اجلاس ها است و گاهی در تهیه گزارش هایی است که دستاوردهای خودمان را در زمینه هایی که آنها سمپاشی می کنند آنها را به دنیا عرضه کنیم. این کار با اولویت است یعنی وقتی دشمن به ما حمله کرد باید آن را دفع کنیم. البته تا به حال هم نهادهای مختلف هر کدام زحمات زیادی کشیدند. با توجه به اینکه تخاصم حقوق بشری به میدان مدارهای جدیدی از شدت وارد می شود، ما باید تحرک خودمان را داشته باشیم . تهیه پاسخ ها یک کار بسیار مهم است یعنی هر ایرادی که گرفتند باید ما به صورت مستدل و قوی پاسخ دهیم . این ناشی از حق مداری نظام ما است . ما قصد نداریم بیخودی کسی را به قتل برسانیم، زندان کنیم و یا شکنجه کنیم. شکنجه ممنوع است هر نوع شکنجه ای که باشد. بنابراین اگر اتفاقی هم بیافتد ما ابایی نداریم که بگوییم این اتفاق افتاد، مسئول آن را می گیریم و محاکمه هم می کنیم. پس یک نظامی که حق مدارانه است نیاز ندارد از گزارشگری ها نگران باشد. منتهی ما می دانیم که مدعیان گزارش در دنیا دنبال گزارش نیستند، دنبال بلوا درست کردن هستند در عین حال ما باید از خود دفاع کنیم.
وی افزود: حضور ما در نشست های بین المللی ضروری است . من از آقای غریب آبادی خواستم که حتما این موضوع را تسهیل کنیم؛ مثلا اگر در مساله سلامت عمومی به جمهوری اسلامی اعتراض می شود یا عدم توجه به سلامت اتباع بیگانه مورد اشکال قرار گرفتیم ، بهترین پاسخ را آنهایی می توانند بدهند که خودشان متولی این سلامت هستند، یا درمورد زنان و ازدواج اجباری ، در حالی که سن ازدواج بالای ۲۵ سال است، باید گزارش خودمان را ارائه کنیم . دولت برای اینکه ازدواج اجباری که خلاف قانون است جلویش را بگیرد، کارهای بسیار خوبی انجام داده است. خشونت علیه زنان ، که یک پدیده بسیار زشت در دنیای غرب است، شاهد آن هستیم. طبق یک بررسی جامع که در آمریکا از سوی چند دانشگاه مهم صورت گرفته تقریبا از هر ۳ زن ازدواج کرده یکی ونصفی از آنها مورد ضرب وشتم قرار گرفتند. این پدیده را هم قبول دارند. در حالی که در نظام ما این تفکر رایج نیست. پس چه خوب است که نهادهایی که در این زمینه فعالیت دارند گزارش بدهند. حتی درزمینه حق سلامت، حق آب که به ما ایراد می گیرند. ولی در مساله آب رسانی ایران یکی از پیشروترین ها در دنیا است . کافی است که وزارت جهاد، وزارت کشورمان از خدمات عظیمی که در دنیا بی نظیر است گزارش دهد؛ پس استراتژی پاسخ به تهاجمات و پاسخگویی مناسب در عرصه های بین المللی که به صورت کتبی ، حضوری و شرکت در اجلاس های زیادی که برگزار می شود، صورت می گیرد با هماهنگی ستاد، وزارت خارجه و نهادهای دیگر، بسیار مهم است .
لاریجانی همچنین گفت: چارچوبی که حضرت امام خمینی (ره) تشریح فرموند را برایتان بازگو می کنم. ما باید ازهرگونه امکاناتی در صحنه جهانی برای بیان نظراتمان و دفاع از خودمان استفاده کنیم و هرگز خجالت نکشیم و مقاصدمان را برای منافع ملی داهیانه پیگیری کنیم . اکنون راهنمایی های ایشان مبنای عمل جمهوری اسلامی است . ما هیچ فرصتی را در جامعه جهانی توسط نهادهای مربوطه نباید از دست بدهیم . این فرصت مختص به ستاد حقوق بشر و یا وزارت امور خارجه نیست ، نهادها خودشان بهترین مدافع می توانند باشند .
وی تصریح کرد: محور دوم ما، توسعه نظری و عملی شاخص های حقوق بشری بر اساس عقلانیت اسلامی است این یک کار فکری، فرهنگی است و ضمنأ ما باید این را به بارومترهای عملی برسانیم. این نیست که ۵۰ سال تفکر کنیم بعد شروع به عمل کنیم . مقام معظم رهبری دو سال پیش در نشستی درباره این قضیه فرمودند: شما از همین الان به مسائل مهم جهانی ، داخلی و خارجی حقوق بشری بر مبنای عقلانیت اسلامی نگاه کنید و آن چیزی را که به دست می آورید مبنای موضع اسلامی خود قرار دهید و موضع گیری جهانی کنید، همانطور که غربی ها بر اساس تفکر خودشان مبنا قرار می دهند. بنابراین یک تجربه نظری و عملی بهم بافته است . البته ستاد حقوق بشر در این زمینه کمک می کند منتهی در برخی موارد نهادهای فرهنگی باید در آن فعال باشند. وزیر محترم ارشاد در آخرین نشست به ما قول دادند که به طور اخص این حوزه را مورد توجه قرار دهند. به نظر من بهترین کار تعامل با وزارت ارشاد و نهادهای مربوطه است . حوزه علمیه قم و همچنین دانشگاه ها نیز در حال تعامل با ما هستند . منتهی این میدان بسیار وسیع و زیبا است و انسان اگر تمام وقتش را صرف آن کند می ارزد.
دبیر ستاد حقوق بشر در ادامه گفت: یکی از برکات جمهوری اسلامی این است که برای کسانی که معتقد به این تجربه هستند یعنی بنای یک نظام مدنی و سیاسی بر اساس عقلانیت اسلامی، میدان عظیم کار وجود دارد این میدان ته ندارد. همه موضوعات آن نو و تازه است . همین مساله ال جی بی تی ، یعنی همجنس گرایی را با مقیاس اسلامی به آن نگاه کنید، الان در سیستم قضایی ما مواردی وجود دارد که افراد دو جنسیتی به دادگاه مراجعه می کنند ودادگاه به آنها از لحاظ مالی برای تشخیص هویتشان کمک هم می کند و می توانند ماهیت زن یا مرد بودن خود را در دادگاه تعویض کنند. نمونه دیگر، حقوق متهم از لحظه ای که به شخص اتهام وارد می شود تا لحظه ای که محکوم می شود، مجموعه عظیمی از حقوق راداراست . این حقوق هم از قواعد فقهی در می آید و هم از قواعد قوانین ما که مبعث از آنها بوده است . بخشی از آن هم فقه فراتر از قانون دارد . اینها را آشکار کردن خیلی زیباست . مثلا حق استماع یک حق حقوق بشری درجه یک است . این حق استماع ریشه های قانونی وفقهی دارد . می خواهم بگویم که در میدان دوم ، توسعه حقوق بشری این نیست که ساعت ها و روزها در امور نظری کار کنیم ، ما می توانیم بلافاصله آن را به میدان های عملی که قابل ارائه هستند ، تبدیل کنیم.
وی میدان سوم را تعامل سازنده با دنیا عنوان کرد و گفت: .این تعامل سازنده با دنیا میراث بزرگ حضرت امام (ره) است . حضرت امام اصلا قائل نبودند که ما دور خودمان دیوار بکشیم. مقام معظم رهبری هم همین میدان را تا امروزدنبال کردند. حتی نامه ایشان به گورباچف برای بازکردن این چالش فکری و فرهنگی با دنیا بود. این تعامل سازنده با دنیا اساس استراتژی خارجی ما است که مدالیته های مختلفی هم در حوزه حقوق بشردارد . ما یک مدالیته گفتگوی دوجانبه با کشورهای مختلف داریم که با همکاری وزارت خارجه تشکیل شده و بحث های نظری وفنی داریم. مدالیته چندجانبه مثل غیر متعهدها ، کشورهای اسلامی، اکو و امثال اینها را نیز داریم. از همه مهم تر مدالیتی در سازمان ملل است که مهم ترین فٌرم بین المللی است. سازمان ملل الان لانه کشورهای زورگو است. سازمان ملل مال همه کشورها است یعنی ما طلبکارانه در سازمان ملل هستیم نه اینکه بگوییم آنها میدان و سیطره دارند و با پول می توانند قطعنامه بالا وپایین کنند. با ارعاب افراد را می توانند بخرند.اینها همه هست و کاملا آشکار است منتهی ما نباید خانه را به آنها واگذار کنیم ،چون این خانه مال تک تک کشورهای دنیا است. لذا ما خیلی صریح و روشن در صحنه جهانی مطالبه گریم.
دبیر ستاد حقوق بشر افزود: در امر حقوق بشر باید گفت‌وگوی سازنده داشته باشیم . این گفتگو ها مدل های مختلف دارد یعنی زمانی ما باید گزارش کارهایمان را به سازمان ملل ارائه کنیم . ما این گزارش ها را جدی می گیریم چون حرف و استراتژی داریم . جمهوری اسلامی جزء جدی ترین کشورها در دنیا است. رکورد بسیار خوبی هم داریم. مثلا مکانیزم یو.پی .آر که مکانیزم بسیار خوبی است . در این مکانیزم همه کشورها باید پاسخگو باشند. ما باید درباره همه کشورها فعال باشیم . در این مکانیزم باید خودمان را عرضه کنیم .باید دستاوردهای خود را به طور سالانه بین دولت ها و سازمان ملل پخش کنیم .ضمنأ استفاده از تجربیات سایر کشورها هم هست یعنی در عین اینکه به خودمان اعتماد کامل داریم نباید خودمحور باشیم . اینکه ما اعتماد به نفس داشته باشیم منافاتی با دانستن تجربه دیگر کشورها ندارد.
وی در پایان اظهاراتش گفت: آلمانی ها یک شبکه داخلی ایجاد کردند که در آستانه انتخاب خانم مرکل برای سه روز ، شبکه جهانی اینترنت تقریبا قطع شده بود، شهروندان آلمانی این را احساس نکردند چون با خودشان در داخل در تماس بودند. نمونه دیگر اینکه ، اوباما قانونی را به مجلس برد که اگر احساس ناامنی و یا ضرورت شد بتواند تمام شبکه اینترنت را در کشور بخواباند در حالی که با مرگ مستقیم برخی از بیماران در بیمارستان ها سر و کار داشت چون سیستم آنها به اینترنت وصل بود . فرانسوی ها جور دیگر الان پیگیری می کنند. پس مساله تهاجم به امنیت شخصی یک مساله عمومی است و جرائم جدیدی که در این زمینه پیدا شده است. دادستان کل کشور ما در صحنه جهانی برای حقوق عامه که مفهوم خیلی مدرنی است و در سیستم حکومتی ما بنچمارک های بسیار مختلفی دارد، می تواند به خوبی موضوعات مربوطه را مطرح کند. باید تجربیات را با دیگران در میان بگذاریم . سازمان بازرسی کل کشور ما از لحاظ قدرت یکی از قوی ترین آمبودزمان های دنیا ست و تجربیات خوبی هم دارد . خیلی خوب است که ببینیم کشورهای دیگر در این بخش چطور کار کردند؛ چنین اقداماتی از تجربیات خوب حقوق بشری است .
در ادامه این نشست، دکتر کاظم غریب آبادی معاون امور بین الملل و همکاری های بین المللی قضائی دبیر ستاد حقوق بشر، گفت: ما برخی اهداف را در حوزه حقوق بشر تعریف کردیم و برای همین، در ستاد حقوق بشر کمیته های مختلفی هم شکل گرفته که ما از برخی از دستگاه ها نمایندگان مختلفی داشتیم، مثلا از یک وزارتخانه یک تا سه نفر در کمیته ها حسب کار تخصصی حضور پیدا می کردند. این موضوع محاسن و معایبی داشت . مهمترین عیبش این بود که ما در آن دستگاه تمرکز در حوزه حقوق بشررا نمی توانستیم ایجاد کنیم. باید یک نقطه مرجع باشد و بتواند با تمام بخش های ذیربط مجموعه اجرایی خود در تماس باشد و مباحث را مورد پیگیری قرار دهد و همچنین آن دستگاه را در ستاد حقوق بشرنمایندگی کند که بعنوان یک ستاد سیاستگذار در حوزه حقوق بشر در عرصه داخل و خارج مطرح است و با همکاری و هماهنگی تمام دستگاه های ذیربط اجرایی، امور را پیگیری می کند.
وی در ادامه تصریح کرد: فلسفه این جلسه به همین موضوعی که اشاره کردم برمی گردد، یعنی ایجاد تمرکز در حوزه حقوق بشر در تمامی دستگاه های اجرائی هم اکنون با کمک و همکاری تمام دستگاه های اجرایی از هر سه قوه این کار شکل گرفت که از پراکنده کاری جلوگیری می کند. در این جلسه که الان در خدمت شما هستیم، حدود ۱۵ نماینده از بخش های قوه قضائیه عضو این کمیته هماهنگی هستند ، دو نماینده از مجلس شورای اسلامی و ۳۵ نماینده از دستگاه های عضو قوه مجریه و ۱۵ نماینده هم از نهادهای مستقل ذیربط که تقریبا کمیته بتواند تمامی دستگاه های اجرایی را پوشش بدهد و فکر می کنم به این هدف بسیار نزدیک شدیم .
غریب آبادی افزود: یکی از دلایلی که عضویت در این کمیته گسترده شده به این دلیل است که حقوق بشر، حقوق بسیار متنوعی است و فقط شامل حقوق سیاسی و مدنی نیست، بلکه حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را هم در بر می گیرد. برخی از شمولش مثل حق مسکن، حق آب و حق بهداشت اینها همه جزء حقوق بشر است و در شورای حقوق بشر تحت رسیدگی است و گزارشگر ویژه دارد. حدود ۴۳ گزارشگر موضوعی در شورای حقوق بشر منصوب شده که هر کدام، یک حوزه تخصصی را بررسی می کنند، یعنی هر موضوعی که به ذهن ما برسد در هر دستگاه اجرایی یک موضوع حقوق بشری است وبرایش یک گزارشگر ویژه منصوب شده است . به همین خاطر، ما تلاش کردیم که در این کمیته یک گستردگی را با هماهنگی ایجاد کنیم .
وی تأکید کرد: انواع فعالیت هایی که مورد انتظار است، در ستاد هم انجام می شود و با کمک دوستان پیگیری خواهیم کرد یکی از آنها تنظیم گزارش های ادواری است . ما عضو چندین معاهده بین المللی حقوق بشری هستیم. هر چند سال یکبار باید به کمیته های ناظر در مورد اجرای تعهدات بین المللی گزارش بدهیم . در حال حاضر ۳ معاهده را در دستور کار داریم؛ یکی میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی است که برای دستگاه های ذیربط شاخص ها ارسال شده و باید تا شهریور گزارش را نهایی و به کمیته حقوق بشر ارسال کنیم . گزارش اجرای میثاق حقوق بین المللی فرهنگی و اقتصادی نیز در مرحله دستور کار قرار می گیرد. ما عضو کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض نیز هستیم که گزارش آن در حال نهایی شدن است. مورد دیگر هم یو.پی.آر است. ما دو مرحله از یو.پی.آر را در شورای حقوق بشر گذراندیم . در واقع بحث همان مکانیزم دوره ای بازنگری است که هر ۴ سال یکبار کشورها در مورد توصیه هایی که دریافت می کنند و می پذیرند، باید گزارش بدهند . ما باید گزارش سوم خودمان را تنظیم و تا جولای ۲۰۱۹ ارائه کنیم و چند ماه بعد هم از آن دفاع کنیم .
معاون دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه شهریور پارسال گزارش میان دوره ای خود را ارائه کردیم، افزود: از تمامی دستگاه های اجرایی که واقعا کمک کننده بودند، تشکر می کنم . اگر همکاری دستگاه های اجرایی نبود، ما واقعا نمی توانستیم گزارش های جامعی را تاکنون به این نهادهایی که عضو هستیم ارائه بدهیم . کمک بزرگی هم برای جمهوری اسلامی شد که دستاوردها وپیشرفت ها را در عرصه های مختلف منعکس بکنیم.
وی حوزه دوم همکاری را بحث پاسخگویی به ادعاها و اتهامات برشمرد و گفت: به فراخور ادعاها و اتهاماتی که دریافت می شود یا مکاتبات یا گزارشاتی که واصل می شود، پاسخ ها ارائه می شود. دیپلماسی عمومی یک حوزه دیگر است . انعکاس دستاوردها و پیشرفت ها نیز یک حوزه دیگر کاری است. یعنی ما ضرورتا هر ۴ یا ۵ سال نمی خواهیم به کمیته گزارش بدهیم. کارهای بسیار خوبی را دستگاه ها در حوزه حقوق بشر و حقوق شهروندی انجام می دهند که خوب است اینها هم به افکار عمومی خودمان منعکس شود وهم به ستاد ارسال شود تا در عرصه بین المللی بهره برداری شود.
غریب آبادی در ادامه با اشاره به گفت‌وگوهای دوجانبه حقوق بشری گفت: ما چون موضوعات تخصصی را در گفتگوهای دوجانبه بررسی می کنیم، از این پس از ظرفیت تخصصی دستگاه های اجرایی در گفتگوهای بیشتر استفاده خواهیم کرد. یک موضوع هم که موضوع جدیدی است و با همکاری دستگاه های اجرایی در دستور کار ستاد قرار می گیرد، برنامه ریزی برای حضور تخصصی دستگاه های مختلف در نشست های مربوطه حقوق بشری در عرصه بین المللی است . مثلا در همین شورای حقوق بشر که سالی سه بار تشکیل جلسه می دهد، موضوعات تخصصی بسیاری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد . ما از هر دستگاه متناسب با موضوعات مورد بحث در شورا می توانیم هیأتی را بفرستیم که دستاوردها و پیشرفت ها را ارائه کند. این ها محورهای اصولی کارهایی است که ما می توانیم با همکاری هم در حوزه حقوق بشر پیش ببریم.
