کاهش حضور مستشاری ایران در عراق طبیعی است/ تلاش تهران برای کمک به بهبود روابط بغداد و اربیل

به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، مصطفی مسجدی صبح امروز در نشستی خبری که در موسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور گفت: عراق از دو بحران بسیار بزرگ با موفقیت بیرون آمد؛ بحران داعش و جنگ با تکفیری‌ها که تهدید بسیار جدی و مهمی در منطقه بود و سرزمین‌های زیادی را اشغال کرده بود. عوامل مهمی در این موفقیت نقش داشتند؛ حضور مردم، حشدالشعبی، دولت عراق و... اما عراقی‌ها معترف هستند که ایران در عبور از بحران نقش‌آفرین هستند و قدردان این حمایت هستند.

عراق در حال وارد شدن به مرحله سازندگی است

وی همه‌‌‌پرسی اقلیم کردستان را بحران دیگر عراق دانست و اظهار داشت: اگر این موضوع درست اداره نمی‌شد منجر به بحران داخلی و جنگ داخلی می‌شد اما عراقی‌ها این مسئله را هم پشت سر گذاشتند و در این پرونده هم ایران نقش مهمی داشت.

سفیر ایران در بغداد عراق وارد مرحله جدید خواهد شد و آن مرحله معمار و سازندگی اقتصادی و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با دیگر کشورها است، تصریح کرد: در این مرحله ایران باید نقش بی‌بدیل خود را مانند گذشته انجام دهد یعنی ایران در کنار دولت و ملت عراق در امر سازندگی باید تلاش کند و فعال باشد و موسسات‌، شرکت‌ها، وزارتخانه‌ها و مردم در امر بازسازی عراق کمک کنند.

سالانه شش میلیون نفر میان ایران و عراق رفت و آمد دارند

مسجدی ادامه داد: خبرنگاری از من پرسید که آیا ایران بعد از جنگ به عراق کمک می‌کند. من گفتم موقعی که در سختی‌ها کنار همدیگر هستیم مگر می‌شود در دوران بازسازی، بازگشت آوارگان به مناطق خود، ساختن‌ خانه‌ها و پل‌ها نباشیم؟ این وظیفه جمهوری اسلامی است که به کشور دوست و همسایه مسلمان خود کمک کند.

وی با بیان اینکه روابط دو کشور در سطح خوبی است، خاطرنشان کرد: در ابعاد امنیتی و دفاعی و نظامی در سطح خوبی است. در بعد فرهنگی، علمی و دانشگاهی قابل اعتنا است. در مسائل اجتماعی در سطح فوق‌العاده‌ای است. سالانه شش میلیون نفر میان ایران و عراق رفت و آمد دارند. چهار میلیون نفر از ایران سالانه به عراق می‌روند و حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر تا دو میلیون نفر از عراق به ایران می‌آیند.

تلاش تهران برای بهبود روابط بغداد و اربیل

سفیر ایران در عراق با بیان اینکه روابط دولتی دو کشور بعد از سقوط صدام بسیار گسترده و عالی است، ابراز داشت: هرچند در مسئله کردستان، چالشی میان ایران و کردها به وجود آمد ولی رابطه جدی میان ایران و احزاب کرد وجود دارد. ایران تلاش می‌کند به بهبود روابط بغداد و اربیل کمک کند، به گونه‌ای که هم منافع دولت مرکزی حفظ شود و هم منافع مردم کرد تامین شود.

شش و نیم تا هفت میلیون دلار حجم مناسبات تجاری ایران و عراق در سال است

مسجدی با بیان اینکه مناسبات اقتصادی ایران با عراق در مرحله دوم قرار دارد که بعد از چین قرار دارد، عنوان کرد: حجم مبادلات تجاری میان شش و نیم تا هفت میلیون دلار در سال است و با فروش برق، گاز و زائرین سطح مبادلات به ۱۲ میلیون دلار می‌رسد. روزانه ۱۲ میلیون مترمکعب گاز از نفت شهر صادر می‌شود و سه نیروگاه برق عراق توسط ایران اداره می‌شود. عراقی‌ها بیش از این نمی‌توانند گاز بگیرند مگرنه ایران آماده برای صادرات گاز است.

وی افزود: قراردادها و موافقتنامه‌های زیادی درسطح تجاری و وزارت کشور و همچنین بخش‌های خصوصی ایران و عراق وجود دارد. مرزهای دو کشور، امن و پر مبادله‌ای است. ما بیشترین مرز را عراقی‌ها داریم. ایران هم طولانی‌ترین مرز برای عراق است که امن‌ترین مرز این کشور است.

چهار هزار دانشجوی عراقی در ایران بورسیه شده‌اند 

سفیر ایران در عراق با بیان اینکه کشورمان در عراق شش نمایندگی و کنسولگری دارد، یادآور شد: ایران در هیچ کشوری همانند عراق این تعداد نمایندگی ندارد که نشاندهنده سطح و عمق روابط است. در مبادلات تجاری، مرزهای ما تماما فعال هستند. سطح روابط اقتصادی قابل قبول و خوب است.

مسجدی با تاکید بر اینکه ایران و عراق دو کشور دوست و مسلمان هستند که باید سطح روابط‌شان را ارتقا دهند، بیان کرد: امروز چهار هزار دانشجوی عراقی به صورت رسمی از سوی دولت این کشور در ایران بورسیه شده‌اند و این فارغ از دانشجویان عراقی است که با هزینه خود در ایران تحصیل می‌کنند. ظرفیت‌های دو کشور ایجاب می‌کند که روابط خود را در همه ابعاد توسعه دهیم.

آمادگی ایران برای کمک به عراق برای برگزاری انتخابات 

وی اضافه کرد: عراق امروز در آستانه انتخابات پارلمانی هم است. انتخابات عراق که منجر به تشکیل پارلمان می‌شود مهمترین انتخابات این کشور است. ما در عراق دو انتخابات داریم؛ انتخابات پارلمانی و انتخابات شورای استان‌ها که در اواخر اردیبهشت ماه هر دو انتخابات برگزار می‌شود.

سفیر ایران در بغداد با بیان اینکه انتخابات صحنه رقابت احزاب، طوائف و اقوام و مذاهب مختلف است، گفت: بعد از تشکیل مجلس، مجلس دولت، نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند لذا ساختار سیاسی این کشور با این انتخابات شکل می‌گیرد. ما امیدواریم انتخاباتی بسیار خوب و موفق برگزار شود. جمهوری اسلامی آمادگی خود را برای هرگونه کمکی که موجب برگزاری باشکوه انتخابات می‌شود، اعلام کرده است.

ایران دومین شریک تجاری عراق است/ رقابت تنگاتنگ تهران، آنکارا و پکن در عراق 

مسجدی درخصوص افزایش تعرفه‌ها بر کالاهای ایرانی از سوی دولت عراق و جایگزین شدن ترکیه نسبت به ایران اظهار داشت: چین شریک تجاری اول عراق است و بعد از چین ایران است و ترک‌ها در مقام سوم قرار دارند. این در حالی است که قبلا ترکیه دومین شریک تجاری عراق بود و ایران در مقام سوم قرار داشت. میان ایران، ترکیه و چین رقابت تنگاتنگی وجود دارد.

وی با بیان اینکه تجار ایرانی به خاطر برخی معطلی‌ها در مرزها است، تصریح کرد: حجم عظیمی از مبادلات تجاری در مرزها صورت می‌گیرد و هنوز کامیون‌ها امکان ورود به مرزها را ندارند. برخی مسائل فنی و اجرایی مانع از این کار شده است. این مشکلات وجود دارد اما موجب ایجاد کاهش روابط یا چالشی که روابط و تجارت ما متوقف کند، نشده است.

ایران اقدامی برای کاهش ورود آب خود به عراق انجام نداده است

سفیر ایران در عراق در پاسخ به این سوال که چرا در یکسال اخیر قرارداد فنی و مهندسی جدیدی میان دو کشور امضا نشده است؟ خاطرنشان کرد: فروش گاز ایران شش ماه پیش امضا شد. ایران میزان خوبی از برق صادر می‌شود. اگر اتفاقی رخ نداده بخاطر عدم تامین مالی از سوی عراق بوده است زیرا بخش عمده درامد این کشور صرف مبارزه با تروریسم و جنگ شده است مگرنه به خاطر ضعف ایران یا عراق نبوده است. در زمینه آب، دو کشور مبادله آب نداشتند. ایران اقدامی برای کاهش ورود آب خود به عراق انجام نداده است.

مسجدی با بیان اینکه تنها هفت یا هشت درصد آب‌های ایران به عراق می‌رود، ابراز داشت: ۹۰ و چند درصد آب عراق از سوی ترکیه به عراق می‌آید. از سوی دیگر، ایران خود با مشکل ایران روبه‌رو است. ایران در زمینه آب دریغ نکرده است. وقتی ایران برای عراق خون داده، به عراق آب ندهد. قرارداد گاز امضا شده، برق خوبی هم می‌دهیم. متاسفانه عراق مشکل خرید بیشتر از ایران را ندارد که همانطور گفتم به خاطر مسائل بودجه‌ای است.

عراق در عرصه مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی همسویی خوبی با ایران دارد

وی در همراهی عراق با ایران در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی بیان کرد: عراق بعد از سقوط صدام و تشکیل نظام جدید، به دلیل بحران‌های داخلی، دچار چالش‌هایی شد که در سطح مناسبات سیاسی و منطقه‌ای‌اش دچار مشکلاتی شد اما میان ایران و عراق روابط خوبی وجود دارد. عراق در عرصه مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی همسویی خوبی با ایران دارد.

سفیر ایران درعراق ادامه داد: البته ممکن است ما توقعات بیشتری داشته باشیم اما عراقی‌ها تلاش کرده‌اند خواسته‌های جمهوری اسلامی را براساس منافع و مصالح خود تنظیم کنند. عراق در هیچ عرصه‌ای که در ضدیت علیه ایران باشند، همراهی نکرده‌اند. ممکن است ما انتظار داشته باشیم آنها مخالفت شدیدتری بکنند. نگاه آنها مثبت و علاقه‌مند است و می‌خواهند خواسته‌های ما را تامین کنند.

به عراقی‌ها گفته‌ایم که نمی‌خواهیم کشور شما صحنه منازعه ما با دیگر کشورها باشد

مسجدی با بیان اینکه ما به عراقی‌ها گفته‌ایم که نمی‌خواهیم کشور شما صحنه منازعه ما با دیگر کشورها باشد، یادآور شد: ما با امریکا و عربستان مشکل داریم ولی روابط شما با امریکا، اتحادیه اروپا و عربستان به ما ربطی ندارد. اگر این روابط در ضدیت با ایران باشد، مورد اعتراض ماست ولی اگر این گونه نباشد، ما مشکلی نداریم. رابطه عراق و عربستان به معنای قرار گرفتن عراق به جای ما نیست.

وی افزود: حق دولت و ملت عراق است که برای سرنوشت خود تصمیم بگیرد اما روابط با ایران باید در دستورکار باشد و این نباید دچار خدشه و چالش باشند و عراقی‌ها مراقبت می‌کنند تا سطح دوستی‌شان را با ایران ارتقا دهند.

دریافت خسارت از جنگ پرونده مفتوح میان ایران و عراق است

سفیر ایران در عراق درباره جبهه مقاومت عنوان کرد: جبهه مقاومت امروز جبهه قدرتمندی است. اگر به روندهای منطقه‌ای و سیاسی نگاه کنیم این جبهه روز به روز قوی‌تر شده و دشمنانش ضعیف‌تر شده‌اند. عراق نیز در این جبهه قرار دارد. البته ممکن است در یک خانواده اختلافی هم وجود داشته باشد ولی این جبهه قوی‌تر شده است و دشمنان هم از این جبهه می‌ترسند.

مسجدی درباره اجرایی شدن قطعنامه ۵۹۸ و گرفتن خسارت‌های جنگ گفت:‌ مواد زیادی از قطعنامه ۵۹۸ اجرایی شده است. در موضوع خسارت‌های جنگ هنوز موقعیتی پیدا نشده است زیرا دولت این کشور در زمان بعد از صدام دچار بحران‌های مختلفی بوده است. پرونده مفتوحی در روابط دو کشور است که باید شرایط آن فراهم شود. البته ایران برآورد اولیه‌ای از خسارت‌های ایران در جنگ دارد.

ایران در سازماندهی حشدالشعبی نقش داشت

وی درباره آینده حشدالشعبی نیز اظهار داشت: حشدالشعبی یک نیروی قدرتمند مردمی و دواطلب بود که صحنه جنگ را عوض کرد. تشکیل حشدالشعبی چند پایه داشت؛ در راس آن فتوای آیت‌الله سیستانی بود. دوم استقبال مردم بود و سوم سازماندهی آن بود که دولت عراق و ایران نقش داشتند. حشدالشعبی یک ساختار دفاعی علیه تهدیدات است. در مبارزه با تروریسم نقش بی‌بدیلی داشت و صحنه نبرد را عوض کرد.

سفیر ایران در بغداد با بیان اینکه امروز که مردم نابودی داعش را جشن می‌گیرند، حشدالشعبی نقش مهمی داشت، تصریح کرد: پارلمان عراق حشدالعشبی را قانونی کرده و کسی امکان نابودی آن را ندارد. حشدالعشبی یک نیروی بازدارنده در برابر تهدیدات عراق است. تروریسم هنوز از بین نرفته است. بستر رشد تروریسم در عراق فراهم است. تهدیدات داخلی و خارجی متوجه عراق است.

حضور کارشناشان ایران و سردار سلیمانی در مبارزه با تروریسم تفکیری حضوری جدی و مستمر بود

مسجدی در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه سطح همکاری‌های نظامی و مستشاری ایران و عراق با پس از نابودی پایگاه‌های داعش چگونه خواهد بود؟ خاطرنشان کرد: ایران کمک‌های دفاعی و نظامی‌اش به عراق، هم مستشاری بود، هم آموزشی بود، هم کمک در امر سازماندهی و مدیریت بود و هم در امر لجستیک و پشتیبانی بود. کمک ایران به عراق همه‌جانبه است. طبیعی است وقتی جنگ وجود دارد، این همکاری‌ها گسترده باشد.

وی با بیان اینکه حضور سرداران و کارشناشان ما و حضور سردار سلیمانی در مبارزه با تروریسم تفکیری حضوری جدی میدانی و مستمر بود، ابراز داشت: با پایان یافتن داعش، طبیعی است این حضور مستشاری و حمایتی کمتر می‌شود چون براساس شرایط و نیازها است ولی همکاری‌های نظامی ما در سطوح مختلف ادامه می‌یابد. عراق نیازمند تجهیزات و بازسازی است. ارتش و حشدالشعبی آسیب‌های زیادی دیده‌اند. بنابراین روابط نظامی، امنیتی و دفاعی عراق با ایران ادامه خواهد داشت.

قضاوت کردن درباره انتخابات زود است

سفیر ایران در عراق ادامه داد: با وزارت دفاع، ارتش، پلیس، وزارت کشور و حشدالشعبی روابط خوبی داریم و هیات‌ها میان دو کشور در حال گفت‌وگو و تبادل نظر هستند. این روابط براساس نیاز شرایط و توانمندی عراق است.

مسجدی درباره انتخابات پارلمانی عراق بیان کرد: قضاوت کردن درباره انتخابات زود است. ستاد انتخابات در عراق تازه تشکیل شده است و احزاب در حال رایزنی هستند. اینکه شرایط چگونه رقم می‌خورد، پیش‌داوری است. هرچند چالشی میان کردها و دولت ایجاد شد ولی به معنای دوری این دو در انتخابات نیست زیرا کردها برای انتخابات ریاست جمهوری که تاکنون در دست کردها بوده است، به رای اکثریت مجلس که شیعیان هستند، نیاز دارند.

فکر می‌کنم العبادی رای خوبی درانتخابات داشته است

وی درخصوص روابط گروه‌هی مختلف شیعه در عراق نیز یادآور شد: شیعیان از گروه‌ها، جریان‌ها و طیف‌های مختلفی هستند. در انتخابات گذشته هم طیف‌ها و ائتلاف‌های مختلفی را داشتیم. نفس این موضوع آسیبی به جامعه شیعیان عراق نمی‌‌زند. مهم این است که همه طیف‌ها در فراکسیون واحد شرکت کنند که تا امروز صورت گرفته و موجب شده تا نخست‌وزیر عراق را تعیین کنند. طبیعتا در هیچ جمعی اختلاف نباشد، غیرممکن است. در یک خانواده هم اختلاف نظر وجود دارد. مهم عدم تنزاع و درگیری است. علاقه و تلاش ما این است که انتخابات به شکل حداکثری و با حضور گسترده مردم صورت بگیرد.

سفیر ایران در رابطه با عملکرد حیدر العبادی نیز عنوان کرد: فکر می‌کنم با توجه به اینکه آقای حیدر عبادی در دوران نخست‌وزیری‌شان دستاوردهای خوبی مانند مبارزه با داعش از بین بردن تروریست‌ها و فائق آمدن بر بحران اقلیم و... جایگاه خوبی در صحنه عراق داشته باشد و فکر می‌کنم رای خوبی در انتخابات داشته باشند.

برای ایران فرقی نمی‌کند چه کسی نخست‌وزیر عراق می‌شود 

مسجدی با بیان اینکه انتخاب نخست‌وزیر عراق به انتخاب مردم عراق بستگی دارد، گفت: هر کسی که به نخست‌وزیری برسد مورد علاقه و حمایت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. ایران به رای قاطع شیعیان که تعیین نخست‌وزیری است، احترام می‌گذارد و حمایت‌های خود را ادامه می‌دهد. برای ما فرد فرقی نمی‌کند. چه کسی بهتر است؟ کسی که مردم آن را انتخاب کنند.

وی درباره اظهارات محسن رضایی مبنی بر نقش خانواده بارزانی‌ در ناآرامی‌های اخیر و تایید این موضوع از سوی سخنگوی سپاه اما رد شدن آن توسط وزارت امور خارجه اظهار داشت: توضیح این مسائل را از آقایانی که مطرح کردند، بخواهید.

ریزگردها در دستورکار ایران و عراق است

سفیر ایران در عراق در رابطه با سطح همکاری‌های دوکشور درخصوص ریزگردها تصریح کرد: ریزگردها موضوع مشترک ایران، عراق و منطقه است. ما بحث‌های زیادی را با عراق انجام داده‌ایم. بخش‌هایی از توافقات‌مان اجرا شده و نقش ویژه‌ای داشته است. خشکسالی در ایران هم موثر بوده است. با این حال، مهار ریزگردها نیازمند برنامه‌ریزی جدی‌تر است. عراقی‌ها با توجه به مشکلاتی که داشته‌اند، نتوانسته‌اند در این بخش هزینه کنند و حتی ایران هم. ولی این موضوع در سطوح عالی در حال رایزنی است و در دستورکار دو کشور قرار دارد و کمیته‌ها در حال فعالیت هستند.

مسجدی درباره رویکرد امریکا درخصوص عراق خاطرنشان کرد: قلدری و زورگویی امریکا و اقداماتی که وجاهت بین‌المللی و سیاسی ندارد، پوشیده نیست و اختصاص به عراق هم ندارد. امریکایی‌ها به گونه‌ای حرف می‌زنند که گویی مالک آنجا هستند. اینکه امریکا چه می‌خواهد وجاهت ندارد، چراکه ملت، دولت و پارلمان عراق مستقل هستند و آنها برای خودشان تصمیم‌گیری می‌کنند.

عزم ایران برای بازسازی عراق پس از داعش جدی است

وی اضافه کرد: اینکه امریکا تصور کند، می‌تواند برای عراق خط و نشان بکشند و زور بگویند، تصمیم غلط و اشتباهی است. عراقی‌ها در حفظ منافع ملی، استقلال و سرزمین‌شان جدی هستند. اگر عزم امریکا داشتن روابط سالم و جدی با عراق باشد، عراقی‌ها می‌پذیرد مگرنه عراق نمی‌پذیرد. آیا روابط عراق و امریکا بر مناسبات با ایران اثر می‌گذارد؟ خیر؛ ما اصلا نگرانی نداریم زیرا سطح روابط جدی و عمیق است.

سفیر ایران در عراق درخصوص سرمای‌گذاری و همکاری‌های ایران در عراق بعد از پایان جنگ ابراز داشت: بحث بازسازی در دستورکار دولت عراق قرار گرفته و با توجه به نابودی داعش، کار اقتصادی جدی‌تر می‌شود. در جمهوری اسلامی نیز عزم این کار باشد. البته مشکلاتی وجود دارد ولی عامل بازدارنده برای توسعه روابط نیست. اگر تلاش جدی صورت بگیرد، هدف‌گذاری کرده‌ایم که در یک برنامه پنج ساله سطح روابط به 20 میلیون دلار در سال برسد. این ظرفیت در عراق وجود دارد و ایران هم علاقه دارد ولی نیازمند برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و تلاش جدی است.

تصمیم لغو ویزا از سوی ایران وجود دارد/ عراقی‌ها می‌گوید نیازمند زمان هستیم

مسجدی ادامه داد: اگر شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران هم حضور جدی و همراه با برنامه‌ای داشته باشند، کارشان پیش می‌رود. قطعا عراقی‌ها هم استقبال می‌کنند. در استان‌های مختلف عراق نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم. استان نینوا و شهر موصل، آسیب‌های جدی دیده‌اند که نیازمند سرمایه‌گذاری هستند. شرکت‌های ایرانی هم شرکت‌های قدرتمندی هستند. متاسفانه تاکنون ناامنی بود. سفارت ایران درخدمت شرکت‌های خصوصی، عمومی و دولتی است تا به دولت عراق کمک کنیم زیرا این کار به سود دو کشور است و موجب می‌شود تا از این میدان عقب نمانیم.

وی در پاسخ به سوالی درباره برنامه دو کشور برای لغو روادید بیان کرد: تصمیم لغو ویزا از سوی ایران وجود دارد و به صورت رسمی به طرف مقابل اعلام کرده‌ایم ولی این درخواست از سوی عراقی‌ها اجابت نشده است. من در جلسات مختلفی که با مقامات عراقی داشته‌ام، آنها می‌گویند نیازمند زمان هستیم؛ هم به خاطر نیازمندی مالی و هم به خاطر ایجاد برخی زیرساخت‌ها ولی زمینه‌ها روز به روز بهتر و بیشتر می‌شود.

منطقه آزاد خرمشهر - اروند کار خود را آغاز کرده است

سفیر ایران در بغداد در رابطه با آخرین وضعیت ایرانیان زندانی در عراق و رایزنی برای تبادل زندانیان دو کشور یادآور شد: میان قوای قضاییه ایران و عراق تبادل خوبی در بحث زندانیان صورت گرفته و ما شاهد استرداد زندانیان به صورت مستمر بوده‌ایم. در زمان اربعین درخواستی کردیم، اگر مشکلی در بحث تردد زوار ایجاد می‌شود، همان مشکل در مرز حل شود تا به مرحله دادگاه پیش نیاید. این موضوع مرتبا به صورت مستمر پیگیری می‌شود و برای آزادی آنها با توجه به قوانین عراق در حال رایزنی هستیم.

مسجدی از آغاز به کار منطقه آزاد اروند خبر داد و عنوان کرد: منطقه آزاد خرمشهر - اروند کار خود را آغاز کرده است. در این منطقه ویزا نیز لغو شده و روزی سه تا پنج هزار نفر از مردم عراق وارد این منطقه می‌شوند. مردم عراق نسبت به این موضوع بسیار خوشحال هستند و باید مناطق آزاد را توسعه دهیم.