پیام آیت‌الله هاشمی به مراسم رونمایی از کتاب «گروه هنر ملی از آغاز تا پایان ۵۷-۱۳۳۵»
روح‌الله جعفری در اواخر آذرماه امسال طی دیداری با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تقاضا کرده بود که مقدمه یا پیامی برای کتاب ایشان با عنوان «گروه هنر ملی از آغاز تا پایان ۵۷ـ ۱۳۳۵» که دوازدهمین کتاب از مجموعه‌ی «تئاتر ایران در گذر زمان» است، بنویسند که رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام طی پیامی به تعریف و تبیین هنر در فرهنگ اسلامی و ایرانی، به خصوص هنر نمایشی و سابقه‌ی آن در تمدن ایرانی پرداخت.
به گزارش ایلنا، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در این پیام نوشت: بی‌دلیل نبوده و نیست که از آغاز گفت‌وگوهای فرهنگی میان ملتهای صاحب تمدن، وقتی صحبت از هنر، در همه اقسامش می‌شد و می‌شود، می‌گویند: « نزد ایرانیان است»
متن پیام که یاسر هاشمی در مراسمی که عصر روز شنبه با حضور نویسندگان، هنرمندان و جمعی از دوستداران سینما و تئاتر در موزه سینما، سالن سینمای فردوس برگزار شده بود، به شرح ذیل می‌باشد:
بسم الله الرحمن الرحیم
بی‌دلیل نبوده و نیست که از آغاز گفت‌وگوهای فرهنگی میان ملتهای صاحب تمدن، وقتی صحبت از هنر، در همه اقسامش می‌شد و می‌شود، می‌گویند: « نزد ایرانیان است»
هنر مجموعه‌ای از فرآیندهای ساخت انسان برای اثرگذاری بر عواطف، احساسات و هوش فردی و جمعی جامعه به منظور انتقال یک معنا، مفهوم و ارزش و یا استفاده از توانایی و تخیّل، برای بیان ویژگی‌های خوب فرهنگی و ادبی است که در ایران دوره اسلامی، همراه با کمال، فضیلت، هوشیاری، تقوا، دانش، کیاست و همه صفات نیک بوده و پا به پای رشد جوامع بشری، چون درختی که از ریشه و ساقه واحدی بر می‌خیزد و شاخه‌های متعدد می‌گیرد، کم‌کم رشته‌های متعددی را شامل شده که یکی از آن شاخه‌ها، هنر نمایشی است.
از تعریف و تقسیم این هنر می‌گذریم که مبحثی تخصصی و توضیح و تشریح آن در شأن متخصصان است، اما آنچه که نمی‌توان از آن گذشت، گذشته درخشان ایران از قدیم الایّام در انواع و اقسام هنر نمایشی، از جمله تئاتر است که می‌گویند سرچشمه آن از آیین‌هاست.
تلفیق تمدن باستانی ایران با فرهنگ آسمانی اسلام، علاوه بر تغییر ماهوی، در بسیاری از مظاهر هنری، در هنر نمایشی و به ویژه تئاتر چنان تأثیر شگرفی گذاشت که فراتر از تجربیات آکادمیک غرب، آن را از لابلای برگهای کتاب، به محلّه‌ها، خانواده‌ها، کوچه پس کوچه‌های آبادی‌ها و میدان‌های شهرها کشاند تا بسیار عمیق‌تر از آنچه که به عنوان «سوگ سیاووشان» در ایران سابقه داشته، این بار تحت عنوان «تعزیه» جدال همیشگی حق و باطل، خوبی و بدی، ظالم و مظلوم و نهایتاً پیروزی خون بر شمشیر را در قالب ماجرای زمینی ـ آسمانی کربلا و عاشورا ترسیم نماید که البته شرح کامل سیر تدریجی آن در این مقال نمی‌گنجد.
در دوره معاصر، وقتی کودتاگران ۲۸ مرداد، تسمه از گرده مردم کشیدند و حتی حسینیه‌ها و مساجد و روضه‌خوانی‌ها را تعطیل کردند و مطبوعه‌ها را بستند، هنر ایرانی، اینبار در قالب «گروه هنر ملی» به کمک آزادی‌خواهی آمد و رژیم، تنها راه را در به ابتذال کشیدن تئاتر می‌دانست که آن هم با هوشیاری هنروران، هنرمندان و مردم هنردوست راه به جایی نبرد.
به هر حال، زبان هنر خیلی لطیف و عمیق است و انتقال پیام آن سهل و ممتنع. سهل برای هنرشناسان و ممتنع برای کسانی که در این وادی دستی ندارند.
آنچه در این مقال، برای مراسم رونمایی از کتاب «گروه هنر ملی از آغاز تا پایان(۱۳۵۷-۱۳۳۵)» در مجموعه « تاریخ تئاتر ایران در گذر زمان» باید گفت، اینکه جوانان عزیز، به خصوص دانشجویان و دانش‌آموزان که با کتاب به عنوان تغذیه روح و فکر، انس دارند و آشنایند، توجه داشته باشند که «کتاب بخوانند، کتاب خوب بخوانند و کتاب را خوب بخوانند.»
با تشکر از روح‌الله جعفری، که با مهارت، قدرت انتقال هنری را در اثر گرانقدر خود نشان داده‌اند، امیدوارم آنچه را که ایشان در این کتاب، مستند و توصیفی از هنر ملی ایرانیان گفته، پلی باشد برای ارتباط علمی بین دو دوره زمانی که در یک سوی آن گذشته‌ای بسیار طولانی با درخشش‌های فراوان است و در سوی دیگر، آینده‌ای که نمی‌دانیم تا کجا گسترده خواهد بود که ان‌شاءالله هرکس به قدر ظرفیت خود از آن بهره بگیرد و مهمترین نکته اینکه، باید قدر هنرمندان را بهتر و بیشتر بدانیم.
اکبر هاشمی رفسنجانی
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
یاسر هاشمی قبل از قرائت پیام، طی سخنانی گفت: در سالهای گذشته بارها برایم پیش آمده که پیامهای پدر را در مراسمهای مختلف قرائت کنم.
وی افزود: در این‌گونه موارد همیشه برایم دو شیرینی وجود داشت. یکی حضور در برنامه‌ها و قرائت پیام آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بود و دوم گزارشی که پس از قرائت پیام به پدر از آن چه که در مراسم گذشت، ارائه می‌کردم.
یاسر هاشمی در حالی که سعی می‌کرد بغض خویش را فرو برد، گفت: امروز شیرینی وجه اول را همچنان تجربه می‌کنم، ولی متأسفانه وجه دوم شیرینی، یعنی ارائه گزارش درباره‌ی مراسم به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی حذف شده است.
