پشت پرده تور آسیایی پادشاه عربستان چیست

به گزارش ایلنا پایگاه خبری«بروکینگز» در مقاله‌ای با عنوان «چه چیزی پشت پرده نگاه‌های جدید دیپلماتیک عربستان است» نوشت:  عربستان سعودی پادشاه و وزیر خارجه‌اش را به یک سفر دیپلماتیک مهم فرستاده است. این سفر نقش کلیدی برای بهبود روابط دیپلماتیک استراتژیک عربستان دارد.

تور یک ماهه آسیایی پادشاه عربستان روز یکشنبه آغاز شده است. او با ۶۰۰ همراه به مالزی و برونئی و چین و ژاپن و مالدیو قبل از حضور در نشست سالانه اتحادیه عرب در اردن در پایان ماه مارس سفر کرده است. این اولین حضور پادشاه عربستان در اندونزی از زمان ملک فیصل در دهه ۱۹۷۰ و اولین دیدار پادشاه از ژاپن است.

آل سعود معمولا به مدت طولانی خارج از عربستان در سفر هستند. برای مثال محمدبن نایب  یک ماه در الجزایر بود. اما این سفرها عمدتا خصوصی‌اند و بخش کمی از آن به دیپلماسی عمومی اختصاص پیدا می‌کند. ملک سلمان در این سفر بیشتر به دنبال اعمال نقش علنی‌تر است. همراهان او در واقع در این سفر به ۱۵۰۰ نفر می‌رسند.

یکی از اهداف گفته نشده این سفر طولانی نمایش انعطاف‌پذیری و نشاط پادشاه است. سلمان حدود ۸۱ سال دارد . شایعاتی مبنی بر وخامت سلامت او و به ویژه در مورد سلامت‌روانی او وجود دارد. مراکز پیشرفته سلامت او را آزمایش می‌کنند در نتیجه سفر او به این دلیل تا این اندازه طولانی در نظر گرفته شده که در هر یک از مقاصد سفر به اندازه کافی اقامت داشته باشد که آسیبی به سلامت او وارد نشود. زمان اقامت او در اندونزی ۱۲ روز است و این شامل توقف کوتاهی در بالی هم می‌شود.

اندونزی ، مالزی و برونئی از کشورهای مهم مسلمان‌اند و همه این‌ها متحدان بالقوه عربستان در رقابت منطقه‌ای با ایران محسوب می‌شوند. سعودی‌ها از همه این‌ها خواسته‌اند که به ائتلاف نظامی علیه ایران بپیوندند . این در حالی است که هدف صوری این ائتلاف مبارزه با تروریسم است.

چین و ژاپن بازارهای مهم خرید نفت از عربستان هستند. ایران نیز یکی از رقبای عربستان در این بازارهاست که با برداشته شدن تحریم‌ها این رقابت‌ها جدی‌تر از پیش شده است. ما می‌توانیم انتظار داشته باشیم که توافق جدیدی بین عربستان و این کشورها طی این سفر یک ماهه به امضا برسد.

سفر اخیر عادل‌الجبیر وزیر خارجه عربستان به بغداد نیز از اهمیت بالایی برخوردار بود. این اولین سفر یک مقام عالی رتبه به عراق از دهه ۱۹۹۰ بود. آخرین دیدار در این سطح به سفر سفیر وقت عربستان در آمریکا به عراق مربوط می‌شد که ماموریت او در بهار ۱۹۹۰ برای میانجی‌گری جهت کاهش تنش‌های بین بغداد و واشنگتن انجام گرفته بود. در تابستان آن سال صدام به کویت حمله کرد و عربستان را نیز تهدید به حمله کرد. چند سال بعد حمله آمریکا به عراق اتفاق افتاد.

ریاض قویا بر این باور است که تنها اثر حمله سال ۲۰۰۳ آمریکا به عراق افزایش نفوذ و قدرت ایران در بین جامعه شیعیان عراق بوده است و آنها را بر سر قدرت آورده است. سال‌های سال سعودی‌ها از بازگشایی سفارت در عراق و ارسال سفیر به بغداد سر باز می‌زندند و نمی‌خواستند که به دولت شیعه روی کار در عراق مشروعیت ببخشند. زمانی که در نهایت سفیر عربستان به عراق اعزام شد، تنها چند ماه بعد به واسطه اظهاراتش درباره نفوذ ایران در عراق فراخوانده شد.

در نتیجه سفر اخیر عادل الجبیر به عراق از اهمیت بالایی برخوردار بود و نشان‌دهنده تغییر در رویکردهای سعودی است. او دیدارش را با العبادی نخست وزیر عراق مثبت ارزیابی کرد و گفت که دو کشور پذیرفته‌اند که برای جنگ با تروریسم با هم همکاری‌هایی داشته باشند.

سعودی‌ها به دنبال اهداف متعددی در عراق هستند. آنها امیدوارند که با روابط بهتر با دولت العبادی در سطوح بالاتر تا حدی از سطح روابط ایران و نفوذ ایران در بغداد بکاهند. ریاض بعید است که بتواند به اندازه ایران که دارای نفوذ بالایی در جامعه شیعیان عراق است نفوذ کسب کند اما سعی می‌کند تا حدی نفوذ داشته باشد.

سفر وزیر خارجه عربستان به معنای واقع‌گرایی جدید عربستان است. اقلیت سنی در عراق کنترل کشور را در آینده نزدیک به دست نخواهند گرفت. چند دهه است که آل سعود واقعیت را در عراق ندیده گرفته است و امروز بازگشت آنها به واقع‌گرایی کمی دیر است.

نشست اتحادیه عرب در امان اردن یک نشست کلیدی برای عربستان است. این کشور به دنبال اتحاد اعراب در برابر طوفان چالش‌هایی است که اعراب را در داخل و خارج مرزهایشان در بر گرفته است. موفقیت این تور آسیایی و اتخاذ یک رویکرد منعطف‌تر در قبال عراق سنگ بنای نشست مهم اتحادیه عرب در امان است.