جنبش عدم تعهد در دوره ریاست ایران مستقلانهتر عمل کرد
سفیر اسبق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو تاکید کرد: ایران تلاش کرد تا جنبش عدم تعهد بهروزتر شود و تاثیرگذاریاش بیشتر شود و مستقلانهتر عمل کند.
سیدعلی خرم در گفتوگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به حضور حسن روحانی در هفدهمین اجلاس سران کشورهای عدم تعهد عنوان کرد: پس از فروپاشی نظام دوقطبی و بهتبع آن، پایان یافتن جنگ سرد، از فلسفه وجودی جنبش عدم تعهد کاسته شد، زیرا جنبش عدم تعهد در فضای رقابتی بلوکهای شرق و غرب ایجاد شده بود که تعدادی از کشورها بیان کردند ما هیچ وابستگی به یکی از این دو قدرت نداریم.
او ادامه داد: پس از فروپاشی شوروی، سوالهای بسیاری درباره جنبش عدم تعهد و کارایی آن در دوران جدید سخن گفتند. همین مباحث موجب شد اعضا در سالهای ابتدایی ۱۹۹۲ در اندونزی جمع شوند. رایزنیهای آنها به این نتیجه رسید که جنبش عدم تعهد ظرفیت خوبی دارد که کشورهای در حال توسعه میتواند از آن استفاده کنند.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه جنبش عدم تعهد از قدرت اجرایی زیادی برخودار نیست، اظهار داشت: شاید جنبش عدم تعهد نتواند به کشوری کمک اجرایی کند ولی این جنبش میتواند از نظر سیاسی، تبلیغاتی و فرهنگی از کشورهای عضو خود حمایت کند.
خرم با اشاره به عملکرد چهارساله ایران بر جنبش عدم تعهد تصریح کرد: نکته نخستی که باید به آن اشاره کرد، این است که جنبش عدم تعهد؛ چه ایران رییس آن باشد و چه رییس آن نباشد، ظرفیت چندانی ندارد و قدرت آن محدود است. از سویی، این سازمان توان اجرایی ندارد و پولی را خرج نمیکند بلکه در واقع به مثابه رسانه و تریبونی برای طرح مسائل مختلف است.
او با بیان اینکه جنبش عدم تعهد در دوره ریاست ایران نسبت به دورههای قبلی عملکرد فعالانهتر و موفقتری داشت، خاطرنشان کرد: ایران تلاش کرد جنبش عدم تعهد بروزتر شود و تاثیرگذاریاش بیشتر شود و مستقلانهتر عمل کند، اما باید دانست در جنبش عدم تعهد، کشورهای دیگری هم هستند که عملکرد دیگری دارند و همین موجب میشود این جنبش به آن خواست اولیه خود نرسد.
سفیر اسبق ایران در چین و لیبی در خصوص حمایت جنبش عدم تعهد از ایران در مسئله هستهای ابراز داشت: در مسئله هستهای، جنبش عدم تعهد از ایران حمایت میکرد. این حمایت بیش از هر چیز تاثیری روانی و تبلیغاتی برای ایران به همراه داشت، اگرنه ضمانت اجرایی چندانی در این حمایتها وجود ندارد.
خرم ادامه داد: وقتی جنبش عدم تعهد از ایران حمایت میکرد، این مسئله موجب میشد ایران در عرصه مذاکراتی با کشورهای غربی دست پرتری را داشته باشد و بتواند بهتر و بیشتر چانهزنی کند. از سویی، ایران میتوانست از ایران حمایت به عنوان ابزار فشاری بر طرف مقابل استفاده کند.
او عملکرد جنبش عدم تعهد درباره فلسطین هم بیان کرد: موضوع فلسطین از یک روند در عرصه جهانی برخودار است و آن، پذیرش کشور فلسطین در کنار رژیم اسرائیل است. با اینحال، کشورهای اسلامی و عدم تعهد بیش از قدرتهای جهانی بر مسئله فلسطین و حقوق فلسطینیان تاکید میکند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه با وجود آنکه در نهادهایی مانند سازمان همکاری کشورهای اسلامی و جنبش عدم تعهد، اعضا میتوانند مواضع تندتری را بگیرند، ولی این مواضع ضمانت اجرایی ندارد، عنوان کرد: نهاد تاثیرگذار در اینباره سازمان ملل به صورت عام و شورای امنیت بهصورت خاص است زیرا از قدرت اجرایی برخودار است.