بهتر است برخی امور سربسته بماند/ گام‌های نهایی عرضه ۴۰ تن آب سنگین به روسیه
رئیس سازمان انرژی اتمی از فراهم شدن مقدمات پذیرش ایران به عنوان سی و ششمین عضو طرح بین‌المللی گداخت هسته‌ای «ایتر» خبر داد.
به گزارش ایلنا، علی‌اکبر صالحی اعضای رح بین‌المللی گداخت هسته‌ای «ایتر» را شامل ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، آمریکا، روسیه، چین، هند، کره جنوبی و ژاپن برشمرد و گفت: در سفر اخیرم به فرانسه مقدمات لازم برای پیوستن کشورمان به این طرح ایجاد شد.
ایجاد مقدمات پیوستن ایران به پروژه «ایتر»
او با تبیین مزایای گداخت هسته‌ای و نیازمندی‌های جامعه بشری به آن افزود: نخستین آزمایش پس از اجرای این پروژه که در فرانسه در حال اجراست قرار بود تا سال ۲۰۲۰ انجام شود اما به علت برخی تاخیرها اجرای آن پنج سال به تعویق افتاد و قرار است در آن حدود ۵۰۰ مگاوات انرژی از طریق گداخت هسته‌ای یا همجوشی تولید شود.
«ایتر» تا سی سال آینده به تجاری‌سازی می‌رسد
صالحی با اشاره به خوداتکایی و خودباوری نسل جوان کشورمان در فعالیت‌های هسته‌ای گفت: این طرح از ۳۰ تا ۴۰ سال آینده به مرحله تجاری‌سازی می‌رسد و ما باید از فرصت کنونی برای عضویت در این پروژه استفاده کنیم تا برای ۳۰ سال آینده آمادگی ایجاد نیروگاه‌های گداخت هسته‌ای در کشورمان به وجود آید تا در این زمینه به دیگران وابسته نباشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به سفر اخیر خود به فرانسه برای دیدن روند پیشرفت پروژه ایتر افزود: طبق پیوست ۳ برجام ۱+۵ متعهد شده‌اند که به کشورمان در فناوری های پیشرفته کمک کنند.
او جمهوری اسلامی ایران را یگانه کشور در منطقه غرب آسیا دانست که به عضویت این پروژه پذیرفته می‌شود و طرف مقابل با توجه به شناخت خوبی که از متخصصان باکفایت ما دارد از عضویت ما استقبال می‌کند.
توافق ایران و فرانسه برای همکاری مجزا در زمینه گداخت هسته‌ای
صالحی همچنین از توافق جمهوری اسلامی ایران و فرانسه برای همکاری مجزا در زمینه گداخت هسته‌ای خبر داد و افزود: از چند روز پیش ۶ نفر ازکارشناسان گداخت هسته ای از فرانسه به کشورمان آمده‌اند که در سازمان انرژی اتمی در حال تبادل نظر، بررسی امکانات و ارائه مشورت هستند تا با استفاده از تجهیزات و ارتقای آمادگی متخصصانمان بتوانیم به عرصه گداخت وارد شویم.
وی گداخت هسته‌ای را محوری‌ترین پروژه سازمان انرژی اتمی به موازات دانش هسته‌ای دانست و ابراز امیدواری کرد که با حمایت دولت از این پروژه شاهد پیشرفت‌های خوب در این عرصه در سال‌های آینده باشیم.
موانع پذیرش عضویت ما در ایتر رفع شده است
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: موانع پذیرش عضویت ما در ایتر رفع شده است، تقاضایمان را ارائه کرده ایم که در هیئت مدیره این پروژه مطرح می شود و زمانی که اعضا به اتفاق آراء موافقت کنند رسما به عنوان عضو جدید پذیرفته خواهیم شد.
صالحی همچنین درباره هشدارهای اخیرش درخصوص شکل‌گیری توطئه علیه کشورمان در موضوع برجام و اظهارات سخنگوی دولت در این باره افزود: با توجه به موضع‌گیری‌های نابجا و متناقض روزهای اخیر برخی مسئولان اروپایی، اعضای کنگره امریکا و مقام‌های سازمان ملل علیه کشورمان، این موضوع به یقین در شورای عالی امنیت ملی بررسی می شود.
گام‌های نهایی برای عرضه ۴۰ تن آب سنگین به روسیه
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: گام‌های نهایی برای فروش ۴۰ تن آب سنگین تولیدی کشورمان به روسیه برداشته شد و به‌زودی قرارداد آن امضا می‌شود.
صالحی افزود: آقای کمالوندی معاون سازمان انرژی اتمی تاکنون چند بار درخصوص عرضه این میزان آب سنگین با همتایانش، در مسکو یا تهران مذاکره کرده است و انتظار می‌رود به زودی بتوانیم قراردادش را نهایی کنیم.
وی گفت: هنوز موضوعاتی مانند قیمت و اینکه مابه‌ازای آن پول بگیریم یا کالای دیگر وجود دارد که باید رفع ابهام شود اما بخش قابل توجهی از مذاکرات در این‌باره انجام شده است و هنوز به جمع‌بندی واحد و نهایی نرسیده‌ایم.
صالحی افزود: برای جمع‌بندی نهایی در این خصوص یا آقای کمالوندی به زودی به مسکو سفر و با همتای روسش مذاکره می کند یا روس‌ها به تهران می‌آیند و موضوع پیگیری می‌شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: شرکت‌های بزرگ اروپایی نیز متقاضی خرید آب سنگین از کشورمان هستند اما آنان برای مصارف غیرنیروگاهی و صنعتی به آب سنگین ما نیاز دارند و تاکنون برای عرضه محموله ای ۱۰ تا ۱۵ تنی به یک کشور و ۱۰ تا ۱۵ تنی به کشور دیگری از اتحادیه اروپا مذاکره کرده ایم که فعلا نام این کشورها را بیان نمی‌کنیم.
وی افزود: مذاکرات با روس‌ها برای فروش آب سنگین به مراحل پایانی رسیده است اما برای عرضه این کالا به اروپا در مراحل اولیه هستیم.
صالحی همچنین از ارسال محموله ۳۲ تن آب سنگین فروخته شده کشورمان به ایالات متحده آمریکا و دریافت پول آن خبر داد.
رئیس سازمان انرژی اتمی آب سنگین را کالایی راهبردی دانست و گفت: این کالا را نمی‌توان به راحتی به هر خریداری عرضه کرد و هر کشوری نمی‌تواند به آسانی هر میزان از آن را بخرد زیرا مقرراتی بین‌المللی برای تبادل آن وضع شده است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر خرید و فروشش نظارت می‌کند.
وی افزود: آمریکا و متحدانش درخصوص میزان عرضه آب سنگین به کشورهای مصرف‌کننده این کالا، قراری چندجانبه با هم گذاشته‌اند که هر یک از کشورهای مصرف کننده میزان مشخصی از آن را خریداری و مصرف می‌کنند زیرا کالایی بسیار راهبردی است.
صالحی با اشاره به کاربردهای متنوع آب سنگین در کشورهای مصرف کننده، نیاز به این محصول را در صنایع دارویی و شیمیایی به ویژه گداخت هسته‌ای از زمینه‌های استفاده از آن بر شمرد.
قابلیت افزایش تولید آب سنگین ایران وجود دارد
وی میزان تولید آب سنگین در کشورمان را سالانه ۲۰ تن اعلام و اضافه کرد: البته ما قابلیت افزایش این میزان را داریم اما علاقمندیم برکیفیت تولیداتمان بیفزاییم.
صالحی خلوص آب سنگین تولیدی در کشورمان را ۹۹ ممیز ۹۵ دانست و گفت: کیفیت این محصول در بهترین آزمایشگاه‌های آمریکا به تایید رسیده است و ما از نظر کیفیت آن در مقایسه با معدود کشورهای تولیدکننده آب سنگین در جهان در زمره استثنایی‌ترین هستیم.
قیمت آب سنگین توافقی است
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به نحوه قیمت‌گذاری آب سنگین افزود: این کالا قیمت مشخصی ندارد و بهای آن میان فروشنده و خریدار توافقی تعیین می‌شود.
او گفت: آب سنگین را در ظروف ویژه بسیار گرانقیمتی نگهداری می‌کنند و همین موضوع بر قیمت آن بسیار می‌افزاید؛ البته قیمت آب سنگین عرضه شده به مقیاس تناژ با آب سنگینی که در مقیاس گرم عرضه می‌شود متفاوت است.
قیمت هر کیلوگرم آب سنگین از حداقل ۲۸۰ دلار تا ۱۵۰۰ دلار متغییر است
صالحی قیمت هر کیلوگرم آب سنگین را از حداقل ۲۸۰ دلار تا ۱۵۰۰ دلار متغییر دانست و افزود: قیمت آب سنگین با میزان کم و گرمی در مقایسه با عرضه آن با محفظه‌های گرانقیمت متفاوت است و در بهای آن تفاوت ایجاد می‌کند به نحوی که گاه عرضه آن با محفظه‌های گرانقیمت تا هر کیلوگرم ۱۵۰۰ دلار افزایش می‌یابد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: برای عرضه آب سنگین با بهای مناسب باید مانند بازار نفت ابتدا مشتریان لازم را شناسایی و قراردادهای بلندمدت امضا کرد.
وی افزود: اکنون قراردادهای عرضه آب سنگین ما موردی است و برای عرضه هر محموله یک قرارداد امضا می‌شود در حالی که باید به سمت تنظیم قراردادهای بلندمدت برویم.
صالحی گفت: ما آمادگی فروش آب سنگین تولیدی کشورمان را در چارچوب مقررات بین‌المللی داریم، اما به فرض که از ما خریداری هم نکنند مانند قبل از برجام آن را در انبار نگه می‌داریم و می توان آن را برای سال‌های متمادی حفظ کرد زیرا این کالا فاسدشدنی نیست.
تدابیر لازم برای بازگشت‌پذیری سریع درصورت نقض برجام
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: تدابیر لازم برای بازگشت‌پذیری سریع درصورت نقض برجام ازجانب طرف مقابل اندیشیده شده است.
صالحی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر الزام این سازمان به ایجاد کارخانه غنی سازی برای مقابله با نقض برجام گفت: نمی دانم منظور از ایجاد کارخانه چیست، اگر منظور تاسیسات نطنز است که آن را در نظر گرفته‌ایم اما اگر منظور ایجاد کارخانه جدید غنی‌سازی است که چنین چیزی در برنامه‌های ما نیست.
وی افزود: اگر منظور از این سخن، بازگشت‌پذیری در صورت نقض برجام است که پیش‌بینی‌های لازم را کرده‌ایم؛ احتمالا اشتباهی لفظی در این خصوص وجود دارد و منظورشان همان بازگشت پذیری برای غنی‌سازی در سایت‌های موجود است.
صالحی همچنین درباره مدت پیش‌بینی شده برای بازگشت‌پذیری گفت: جزئیات هر چیزی را نمی‌توانیم بیان کنیم. اجازه دهید برخی امور سربسته بماند اما شما اطمینان کنید؛ البته بزرگان و مسئولان کشور همه جزئیات را می‌دانند اما جایز نیست که جزئیات آن را در معرض افکار عمومی قرار دهیم و بخواهیم زمان بازگشت‌پذیری را اعلام کنیم بهتر است این موضوع در ابهام بماند.
وی همچنین درباره ادعای آسوشیتدپرس مبنی به دستیابی به سند محرمانه توافق ایران و ۱+۵ به موازات برجام اظهار داشت: طبق پروتکل الحاقی برنامه بلندمدت صنعت هسته‌ای خود را تنظیم و پس از تصویب در شورای عالی امنیت ملی به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه کرده‌ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: از آژانس خواسته‌ایم که این برنامه محرمانه بماند و دلیلی ندارد که همگان بخواهند از آن مطلع شوند البته توافق کردیم که این برنامه به شکل محرمانه به اطلاع کمیسیون مشترک مرتبط با برجام هم رسانده شود که باید محرمانه محفوظ بماند.
صالحی گفت: آن طور که آسوشیتدپرس اعلام کرده است یک دیپلمات بخشی از این برنامه را اعلام کرده است که اگر دقت کرده باشید گفته است «قابل قبول نیست که ایرانی‌ها پس از سال دهم از اجرای برجام یکباره اوج بگیرند» که جنبه مثبت داشت.
او که با صداوسیما گفت‌وگو می‌کرد، تصریح کرد: قصد نداریم خودمان این برنامه را اعلام کنیم اگر خودشان اعلام کردند اولا خلف وعده است و دیگر اینکه با انتشار آن مردم ما مطلع می‌شوند ما چه پیش‌بینی‌های درست و مناسبی برای توسعه صنعت هسته‌ای کشورمان کرده‌ایم.