دولت یازدهم واقع‌بینی بیشتری نسبت به هند دارد/ تهران باید اسلام‌آباد را برای همکاری متقاعد کند
یک کارشناس مسائل شبه قاره با بیان اینکه در دولت یازدهم واقع‌بینی بیشتر نسبت به هند به وجود آمده است، تاکید کرد: ایران می‌تواند پاکستان را مجاب کند که گوادر و چابهار رقیب یکدیگر نیستند و می‌توانند موجب هم‌افزایی منطقه و به سود امنیت و توسعه دو کشور باشد.
پیرمحمد ملازهی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به سفر نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند به تهران و دستاوردهای آن گفت: هند تمایل بسیاری دارد تا مناسبات راهبردی با روابطی گسترده با ایران برقرار کند و درصدد است در تمامی جوانب سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... با ایران سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشد.
وی با بیان اینکه هند به دو دلیل احساس می‌کند نیازمند ایران است، اظهار داشت: از یک سو، ایران یکی از بزرگترین تولیدکننده‌های انرژی در دنیا است. هند نیز در سال‌های اخیر رشد سریع اقتصادی داشته است و بسیاری از صنایع این کشور به نفت و گاز ایران نیازمند هستند و همین موجب می‌شود هند برای تامین انرژی خود وابسته ایران باشد. از طرف دیگر، تسهیلات ارتباطاتی چابهار و محورهای ترانزیتی ایران می‌تواند هندی‌ها را به افغانستان و آسیای میانه و حتی روسیه و شرق اروپا پیوند بزند و هزینه‌های حمل و نقل آنها را تا سی درصد کاهش دهد.
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: هندی‌ها علاقه بسیاری برای گسترش مناسبات و افزایش همکاری‌ها با ایران دارند و سفر نارندرا مودی به تهران را هم در این راستا تلقی می‌کنند.
ملازهی در رابطه با نوع نگاه ایران نسبت به گسترش روابط با هند تصریح کرد: در ایران ملاحظاتی در رابطه با گسترش روابط با هند وجود دارد. دلیل آن نیز به دلیل روابط گسترده هند با امریکا و رژیم اسرائیل است و همین موجب می‌شود در رابطه با هند یک نوع محافظه‌کاری وجود داشته باشد.
وی افزود: البته در دولت یازدهم واقع‌بینی بیشتر نسبت به هند به وجود آمده است و به همین خاطر مشاهده می‌کنیم دولت آقای روحانی نسبت به گسترش روابط با هند بی‌علاقه نیست ولی باید واقعیات هند را در نظر گرفت. هند دومین کشور پر جمعیت دنیا است که در یک دهه اخیر، رشد بالای هفت، هشت درصدی را تجربه کرده است و از امکانات مالی و اعتباری بسیاری برخودار است و بازار فروشی خوبی را هم دارد و همین موجب می‌شود هند تلاش کند سیاست متوازنی را در عرصه سیاست خارجی خود دنبال کند.
این کارشناس مسائل شبه قاره با یادآوری روابط هند با پاکستان خاطرنشان کرد: هند و پاکستان دو همسایه‌ای هستند که در مسائل مختلفی از جمله مسائل مرزی دارای اختلافاتی هستند و در دهه‌های گذشته مناقشاتی میان آنها رخ داده است. همین منازعات نیز موجب شد دو کشور به سمت رقابت اتمی با یکدیگر بروند. این نوع اختلافات سبب شده است هند زیر بار تعهدات و فعالیت‌های اقتصادی‌ای که موجب وابستگی به پاکستان می‌شود نرود به همین خاطر در سال‌های اخیر خط لوله صلح تکمیل نشده است و هندی‌ها نیز اصرار دارند خط لوله گاز ایران از زیر دریا کشیده شود.
ملازهی در رابطه با امضای توافقنامه چابهار میان تهران،کابل و دهلی‌نو نیز ابراز داشت: امضای توافقنامه چابهار فضا را برای توسعه مناسبات سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و هند فراهم کرده است. البته هندی‌ها نسبت به این مسئله نگاه راهبردی‌تر دارند و معتقد هستند که کاهش تضادهای منطقه‌ای و افزایش همکاری‌ها می‌تواند به چارچوب مناسبات تجاری تبدیل شود.
وی اضافه کرد: نگاه هندی‌ها به چابهار این است که بندر چابهار می‌تواند محور اتصال آسیای جنوبی به آسیای میانه و روسیه باشد. در این راستا هند معتقد است که توسعه چابهار می‌تواند موجب توسعه شرق که در جغرافیای فقر قرار دارد، شود و در مبارزه با فقر و تروریسم تسهیل ایجاد کند.
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی همچنین رقابت پشت پرده هند و چین را در علاقه‌مندی هند برای توسعه چابهار را موثر دانست و یادآور شد: چینی‌ها 46 میلیارد دلار در بندر گوادر پاکستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در این راستا می‌خواهند بندر گوادر را محور مواصلاتی و ترانزیتی جنوب به شمال کنند و این مسئله موجب شده است تا هندی‌ها تحرکات‌شان را در رابطه با چابهار بیشتر کنند.
ملازهی در پاسخ به این سوال که توسعه مناسبات ایران و هند تا چه اندازه می‌تواند موجب حساسیت پاکستانی‌ها و دوری آنها از ایران شود؟ عنوان کرد: پاکستان به شدت نسبت به این مسئله حساس است و هند را رقیب قدرتمندی برای خود می‌داند که نفوذ و سرمایه‌گذاری آنها در چابهار می‌تواند موجب محاصره‌شدگی‌شان شود.
وی با اشاره به انتشار شایعات و اخبار جعلی که در رابطه با سفر سرکرده سابق طالبان به ایران از سوی رسانه‌های پاکستانی منتشر شده است، بیان کرد: رسانه‌های پاکستانی اخبار جعلی را پس از اعلام خبر کشته شدن ملا اختر منصور منتشر کردند که به نظر می‌رسد برای تحت الشعاع قرار دادن سفر مودی به تهران و امضای توافقنامه سه جانبه چابهار باشد.
این کارشناس مسائل شبه قاره ادامه داد: مرگ ملا اختر منصور در حالی منتشر شد که تردیدهایی در رابطه با زمان مرگ وی وجود دارد. قبلا شایعاتی منتشر شده بود که ملا اختر منصور در منازعه‌ای در منزل عبدالله سرحدی کشته شده است. شاید اعلام زمان کشته شدن وی در زمانی که مودی و اشرف غنی به تهران سفر کرده‌اند و انتشار این خبر که سرکرده طالبان به ایران سفر کرده است، در این راستا باشد.
ملازهی با بیان اینکه منافع ملی ایجاب می‌کند تا ایران حرکتی را انجام ندهد که موجب حساسیت پاکستانی‌ها شود، گفت: پاکستان کشور بسیار مهمی برای ایران است. حدود 900 کیلومتر مرز مشترک میان ایران و پاکستان وجود دارد و دو کشور از روابط نسبتا راهبردی‌ای برخودار هستند و همین موجب می‌شود سعی کنیم روابط‌مان را با اسلام‌آباد دوستانه نگه داریم.
وی ادامه داد: همانطور که هند سیاست متوازن را در عرصه سیاست خارجی دنبال می‌کند و با وجود روابط با اسرائیل و امریکا، روابطش را با ایران توسعه دهد، ایران هم می‌تواند همین کار را بکند و اسلام‌آباد را می‌تواند متقاعد کند توسعه مناسباتش با دهلی‌نو به ضرر او نیست و آنها از دوراهی انتخاب با ایران یا علیه ایران خارج کنند.
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: ایران می‌تواند پاکستان را مجاب کند که گوادر و چابهار رقیب یکدیگر نیستند و می‌توانند موجب هم‌افزایی منطقه و به سود امنیت و توسعه دو کشور باشد.