ناگفته‌های سفیر سابق ایران در هند از روابط تهران - دهلی‌نو در دوران تحریم‌ها
سفیر سابق ایران در هندوستان گفت: در حال حاضر انتقاد پاکستان به حضور هند در چابهار به عنوان دلیل تعلل توسعه این بندر از سوی ایران قابل طرح نیست چرا که هندی ها باید بنا بر قراردادی که بسته‌شده به تعهدات خود عمل کنند. یکی از مسائلی که از سوی طرف هندی مطرح می‌شود مسئله لایروبی این بندر است که آنها مدعی‌اند ایران باید اول لایروبی را انجام دهد بعد آنها آغاز به کار کنن.
سیدمهدی نبی زاده سفیر سابق ایران در هند در گفتوگو با ایلنا روابط ایران و هند را در دوره سفارت خود در دهلی نو مورد بحث و بررسی قرار داد.
چهار شرکت هندی طرف معاملات نفتی ایران و هند بودند
او در بحث خرید نفت ایران توسط هند به روابط دو کشور اشاره و تصریح کرد: رابطه ایران و هند به تمدن‌های دو کشور برمی‌گردد که بیش از ۷۰۰۰ سال قدمت دارد. در مقوله خرید نفت، ایران با توجه به نیازی که این کشور برای برنامه‌های پنج‌ساله خود طی ۲۵ سال آینده به انرژی و نفت دارد، به‌ناچار باید تأمین نفت خود را از همه کشورها به‌ویژه ایران داشته باشد. از این‌رو قراردادهای نفتی ایران و هند به قبل از تحریم‌ها برمی‌گردد.
او بابیان اینکه قراردادهای نفتی با هند تنها به یک شرکت محدود نمی‌شد، گفت: چهار شرکت خصوص و دولتی نفتی هند طرف قرارداد خرید نفت از ایران بوده‌اند.
نبی‌زاده با اشاره به دوران تحریم‌ها و فشارهای آمریکا بر همه کشورها در خصوص معامله با ایران تأکید کرد: در آن دوره به شرکت‌های خریدار نفت ایران فشارهایی از سوی آمریکا وارد شد که منجر به کاهش خرید نفت از ایران شد. بعضی از شرکت‌های خصوصی طرف قرارداد با ایران زودتر از سایرین این خرید را کاهش دادند و یکی از این شرکت‌ها خریدش را بالکل قطع کرد ولی مابقی به دلیل نیازی که به نفت ایران داشتند تنها از حجم خرید کاستند.
فروش نفت به هند هیچ گاه در دوران تحریم ها قطع نشد
او افزود: به این وجود فروش نفت به هند هیچ‌گاه متوقف نشد و در دوران تحریم‌ها ادامه داشت. هند یک کشور قدرتمند در منطقه است و مراودات آن با کشورهای اروپایی، آمریکایی و آفریقایی نیز همواره گسترده بوده است و در همین راستا مراودات هند با آمریکا نیز در همه ابعاد مختلف وجود دارد.
علیرغم وجود محدودیت، روابط تجاری ایران و هند محدود نشد
نبی‌زاده خاطرنشان کرد: هند به دلایل مختلف در رابطه با انرژی هسته‌ای تحریم شده بود و درست در دوران خدمت من در هند، مسئولان هندی در تلاش برای گشایش تحریم‌ها بودند و در همان اثنا قرارداد ۱۲۳ بین هند و آمریکا بسته شد.
سفیر سابق ایران در هند با بیان اینکه ذیل این توافق الحاقیه‌ای وجود داشت که هندیها را در مراودات با ایران محدود می‌کرد، تاکید کرد : با این وجود هیچ‌گاه به قطع خرید و روابط تجاری دو کشور نینجامید و بحمدالله در آن دوره هم خرید نفت انجام و پرداخت‌های آنها طبق خواسته‌های ایران انجام می‌شد.
نبی زاده تصریح کرد: بعدازاین الحاقیه تقریباً سالی ۱۵٪ از میزان نفت صادراتی به هند کاهش یافت تا به کمتر از نصف رسید. یعنی در ابتدای حضور من در هند و تا سه سال بعدازآن فروش نفت تقریباً به‌روزی بیش از ۴۰۰ هزار بشکه رسیده بود و این با کاهشی که پیدا کرد، در پایان به‌روزی ۲۰۰ هزار بشکه رسید.
روابط آمریکا با هند با دلیل رقابت با چین و همسایگی هند با پاکستان است
او در خصوص روابط هند و آمریکا در رقابت این کشور با چین در منطقه آسیای شرقی گفت: در این منطقه هندوستان یکی از کشورهای پرقدرت است. قدرت به معنای داشتن منابع زیاد, فناوری بالا، صنعت به‌ویژه فولاد، نیروی انسانی و کشاورزی در سطحی وسیع. این قدرت توانسته مراودات هند را با کشورهای مختلف افزایش دهد. آمریکا هم یکی از قدرت‌های جهان است که تلاش می‌کند در کشورهای آسیایی نفوذ داشته باشد. با این مقدمه اگر آمریکا رابطه‌اش را تنها با یکی از این کشورها مثل چین گسترش دهد، این از نظر سیاست‌های کلی موفقیت‌آمیز نخواهد بود، از این رو ارتباطی که با هند دارد، هم به دلیل روابط این کشور با چین و هم به دلیل همسایگی هند و پاکستان است که از ویژگی مهمی برخوردار است.
نبی زاده یادآور شد: هند و پاکستان قبلاً یک کشور واحد بودند و با جدایی اینها پس از استقلال هندوستان قاعدتاً رقابت‌هایی بین این دو کشور وجود داشته و نفوذ آمریکا از آن تاریخ بیشتر در پاکستان بوده است؛ با این‌وجود مراوداتش با هندوستان نیز در سطوح مختلف بوده و به نظر می‌رسد عمیق‌تر هم خواهد شد.
روابط ایران-هند در زمان حاکمیت حزب BJP به جز در زمان واجپایی توسعه چندانی نداشت
سفیر سابق ایران در هند به روابط تاریخی دو کشور اشاره کرد و گفت: این روابط در مقاطع مختلف با توجه به حاکمیت‌های مختلف نوسان‌هایی را تجربه کرده است. ما در دوره‌های متعدد که احزاب مختلف در هند حاکم بوده‌اند، روابطمان افزایش و کاهش داشته است.
او افزود: ما در دوران حزب کنگره روابط خوب و رو به گسترشی با هندوستان داشتیم. در دوران حاکمیت حزب جاناتا پارتی که در چند مقطع بر هند حاکم بوده است، روابطمان چندان توسعه پیدا نکرده است. البته دوران آقای واجپایی از حزب «بی‌جی‌پی» یک دوران استثنایی در روابط دو کشور بود که هم ایشان به ایران سفر کرد و هم قراردادهایی بین دو کشور منعقد شد که برای هر دو کشور قابل‌تقدیر بود.
نبی‌زاده در تشریح روابط احزاب داخلی هند با ایران افزود: حزب کنگره که به جواهر لعل نهرو برمی‌گردد همواره به رابطه با ایران نگاه مثبتی داشته است. هم در دوره راجیو گاندی چنین نگاهی نسبت به ایران وجود داشت و هم در دوره سونیا گاندی این رویکردی نسبت به ایران دنبال می‌شد.
سفر مسئولان بلندپایه هند به ایران در زمان مودی به کندی صورت پذیرفت
نبی‌زاده با بیان اینکه تقریباً سه سال از شروع کار مودی به‌عنوان نخستوزیر می‌گذرد، اظهار داشت: در این مقطع که مودی به‌عنوان نماینده حزب جاناتا پارتی دولت را دست گرفته، بسیار طول کشید تا توانستیم روابطمان را با این کشور توسعه دهیم.
این دیپلمات وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد : در این دوره مراودات ما با این کشور با کندی روبه‌رو بوده است. با سفر وزیر امور خارجه ما به هند و دو سفر معاون منطقه‌ای ما به هند و باوجود مذاکرات مثبتی که با طرف هندی داشتیم انتظار می‌رفت سفر مقام‌های هند به ایران زودتر شکل بگیرد.
او به سفر ماه گذشته وزیر نفت و وزیر امور خارجه هند به ایران اشاره کرد و گفت: سفر وزیر نفت به ایران در رابطه با گسترش صادرات نفت به هند بسیار مثمر ثمر بود و در بحث پرداخت بدهی‌ها مذاکرات خوبی صورت گرفت که درنتیجه این مذاکرات به‌زودی عملیاتی نیز خواهد شد.
سفر ماه گذشته وزیر امورخارجه هند مقدمه سفر نخستوزیر هند به ایران بود
سفیر سابق ایران در دهلی‌نو همچنین به سفر وزیر امور خارجه هند به ایران اشاره و اظهار داشت: سفر وزیر امور خارجه هند به ایران یک سفر سیاسی بود و درزمینهٔ روابط دوجانبه و به‌ویژه روابط منطقه‌ای و در بخش‌هایی درزمینهٔ روابط فرا منطقه‌ای مذاکراتی صورت گرفت. این یک سفر مقدماتی برای سفر رئیس‌جمهور هند به ایران بود.
بندر چابهار مسیر هند به آسیای مرکزی بدون نیاز به عبور از مرز پاکستان است
نبی‌زاده همچنین با اشاره به اهمیت بندر چابهار در توسعه روابط ایران و هند گفت: بندر چابهار یکی از بندرهای مهم ایران محسوب می‌شود که متاسفانه عملیات توسعه‌ای درستی روی آن انجام نشده و ایران توجه درستی به آن نکرده است. این بندر میتواند کریدور خوبی برای دریای عمان به آسیای مرکزی باشد.
او تصریح کرد: آسیای مرکزی به دریای آزاد راه ندارد؛ از این‌رو این راه میتواند مسیری برای اتصال این منطقه به آب‌های آزاد باشد؛ ضمن اینکه منافع خوبی برای هندوستان در بر خواهد داشت.
نبی‌زاده با بیان اینکه هندوستان برای مراوده با آسیای مرکزی ناچار است از پاکستان و افغانستان عبور کند، افزود: از این‌رو ارتباط هند با آسیای مرکزی از مرز پاکستان هزینه‌های امنیتی به همراه دارد و در بعضی مقاطع عبور از این مسیر برای چابهار غیرممکن است. اما با آغاز به کار چابهار، دسترسی هند به آسیای مرکزی راحت‌تر شده و مراودات تجاری این کشور با آسیای میانه راحت‌تر مدیریت خواهد شد. از طرفی برخی کالاهایی که قرار است از شرق آسیا به این کشورها صادر شوند نیز می‌توان از این کریدور انتقال داد.
طبق قرارداد بندر چابهار، انحصار استفاده از تجهیزات تا ده سال به هندیها داده خواهد شد
سفیر سابق ایران در هند خاطرنشان کرد: سازمان بندرها و کشتیرانی ایران قوانین خود را برای توسعه بندرها دارد، اما با مذاکرات متعددی که بین هند و سازمان بندرها کشتیرانی ایران صورت گرفت بالاخره به توافق رسیدند که گسترش این بندر را با سرمایه‌گذاری هند انجام داده و تجهیز کنند. از سویی قرار شد تجهیزات هند در این منطقه تا ده سال قابل بهره‌برداری توسط طرف هندی باشد و بعد از آن به ایران واگذار می‌شود تا ایران مدیریت خود را در این بندر انجام دهد
او تاکید کرد: یکی از اهداف هندوستان برای توسعه این بندر، ارتباط با افغانستان است که تقریباً از هیچ راهی به‌جز این راه برای آنها امکان‌پذیر نیست. معدن سنگ آهنی که هندوستان در افغانستان گرفته و برنامه تجهیز آن را بر عهده دارد، یکی از عواملی است که هند را برای تجهیز بندر چابهار تشویق کرده است. منتها همیشه در قراردادها تعلل‌ها و تاخیرهایی وجود دارد که با توجه به انعقاد قرارداد بین طرفین هنوز کار چندانی صورت نگرفته اما امیدواریم با قراردادی که طرفین امضا کره‌اند به تعهداتشان عمل کنند.
حضور مستمر نیروهای هندی در چابهار برای پاکستان ملاحظات امنیتی در پی خواهدداشت
سفیر سابق ایران در دهلی‌نو به بحث‌های امنیتی و رقابت‌های هند و پاکستان نیز اشاره کرد و گفت: با توسعه روابط اقتصادی هند و افغانستان از طریق بندر چابهار برای پاکستان مسائل امنیتی به بار خواهد آورد. این نگاهی است که هندوستان و پاکستان به بندر چابهار دارند. اما از نظر ما توسعه این بندر رویکرد اقتصادی دارد چرا که این‌جایی است که کشورهای دیگر نیز می‌توانند از آن استفاده کرده و رابطه‌شان را با آسیای مرکزی افزایش دهند.
لایروبی بندر چابهار یکی از دلایل تعلل هندیها در چابهار است
او خاطرنشان کرد: در حال حاضر نگاه امنیتی پاکستان به حضور هند در مرز این کشور به‌عنوان متصدی توسعه بندر چابهار، دلیل تعلل از سوی ایران برای توسعه این بندر قابل‌طرح نیست چرا که در حال حاضر هندیها باید بنا بر قراردادی که بسته‌شده به تعهدهای خود در این منطقه عمل کنند. منتها یکی از مسائلی که از سوی طرف هندی مطرح می‌شود، مسئله لایروبی این بندر است که آنها مدعی‌اند که ایران باید اول لایروبی را انجام دهد بعد آنها آغاز به کار کنند، اما از نظر ما این ادعای بی‌موردی است چراکه آنها می‌توانند کار خود را آغاز کنند و سازمان بندرها و کشتیرانی نیز به‌موقع لایروبی را انجام خواهد داد.
نبی‌زاده اظهار داشت: این بحث‌های فنی بین طرف‌های قرارداد باید در حین اجرای تعهدها مورد بررسی قرار بگیرد و اگر تعللی نیز هست، باید در حین اجرایی شدن تعهدها رفع و رجوع شود.
سفیر سابق ایران در هند در خصوص روابط هند و اسراییل و تأثیر آن بر روابط این کشور با ایران نیز افزود: هر کشوری که رابطه وسیعی با اسرائیل داشته باشد خواه ناخواه در رابطه‌اش با ایران ملاحظاتی خواهد داشت، هند نیز از این قاعده مستثنا نیست.
چندین بار به هندیها برای حضور ایران در sensitive list اخطار داده شد
او در خصوص مراوده ایران و هند و حضور ایران از سال ۲۰۰۰ در فهرستی تحت عنوان «سنستیو لیست» که منجر به محدود شدن روابط دو کشور شده بود، خاطرنشان کرد: زمانی که در این خصوص با مسئولان وقت صحبت می‌کردیم، از این بابت اظهار تأسف می‌کردند اما چیزی نبود که بتوان آن را تغییر داد چراکه از قبل به تصویب رسیده بود. با این‌وجود این مسئله محدودیت چندانی برای ما ایجاد نکرده بود.
او به محدودیت‌های ناشی از حضور ایران در این لیست نیز اشاره کرد و گفت: یکی از محدودیت‌ها برای مثال سفر بدون ویزا به این کشور بود که چند کشور را از این قاعده مستثنا می‌کرد یا برای مثال تملک برخی ملیت‌ها نظیر ایران بر ملک یا زمین در هندوستان به‌واسطه این لیست بدون اجازه و تأییدیه بانک مرکزی ممکن نبود و این پروسه را برای سازمان‌ها و نهادهای ایرانی که گاهی به دنبال خرید یک ملک به‌جای اجاره بودند طولانی می‌کرد و گاهی اصلاً به انجام نمی‌رسید.
او افزود همان‌طور که گفته شد محدودیت‌های ناشی از لیست مزبور چندان محسوس نبوده است، اما یکی دو بار به هندیها در این خصوص تذکرهایی داده‌شده و در مذاکرات فی‌مابین مطرح شد. آنها هم درزمینهٔ خروج نام ایران از این لیست قول‌هایی دادند، اما تاکنون هیچ‌کدام به‌جایی نرسیده است.
ابتدای تحریم‌ها پول‌های نفت از طریق state bank of India در تهران منتقل می‌شد
نبی‌زاده به تلاش‌های دو کشور در بازگشایی شعب بانک‌هایشان در کشور مقابل در مهر و موم‌های گذشته اشاره کرد و گفت: تلاش‌هایی قبل از دوران تحریم‌ها صورت گرفت و نهایتاً یکی از بانک‌های هند به نام STATE BANK OF INDIA که در ایران شعبه داشت نیز با شروع تحریم‌ها شعبه‌اش را تعطیل کرد و مراودات بانکی دو کشور در طول دوران تحریم‌ها از طریق بانک‌های بین‌المللی صورت می‌گرفت.
پس از بسته شدن بانک هندی در ایران، انتقال پول از طریق ACU انجام شد
او افزود: از زمانی که کشورهای همکاری‌های آسیاییACU (اتحادیه نقل و انتقال بانکی آسیایی) به‌عنوان هشت کشور همکاری‌های اقتصادی‌شان را در این منطقه آغاز کردند. بخشی از پول‌ها از طریق این کشورها جابجا می‌شد و ما به‌عنوان یکی از این کشورهای عضو ACU (اتحادیه نقل و انتقال بانکی آسیا) انتقال پول‌های نفتی‌مان از این طریق به دلار صورت می‌گرفت.
نبی‌زاده به آغاز تحریم دلار اشاره کرد و گفت وقتی بحث تحریم دلار مطرح شد، مراوداتی صورت گرفت که از همان کانال پول‌ها به یورو به ایران منتقل شود که با فشارهای آمریکا ACU نیز متعهد شد که پول‌های نفت ایران را از هند به کشورمان متوقف کند که از آن زمان ما در خصوص انتقال پول‌های نفتی‌مان از هند دچار فشار مضاعف شدیم.
با بسته‌شدن مسیر ACU مراودات بانکی، از طریق بانک آمریکایی ایران- اروپا انجام می‌گرفت
سفیر سابق ایران در هندوستان در رابطه با بسته شدن مسیر acu به‌عنوان مسیر انتقال پول‌های نفتی ایران اضافه کرد: در آن زمان مذاکراتی با یکی از بانک‌های آمریکایی به نام بانک ایران و اروپا که در آلمان ثبت شده بود صورت گرفت و قرار شد از آن طریق پول‌ها به ایران ارسال شود و بعد از کمتر یک سال با فشارهای آمریکا آن بانک نیز مجبور شد پول‌ها را به ایران نفرستد.
نبی‌زاده اظهار داشت: در آن مقطع مبلغ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در بانک آلمان بلوکه شد که بعد با تلاش‌های سیاسی بین سفارت و وزارت خارجه و بانک مرکزی دو کشور بانکی به دنبال بانکی گشتیم که از آن طریق این پول‌های بلوکه‌شده را به ایران بفرستیم که البته مذاکرات آن به طول انجامید.
با بسته شدن راه‌های انتقال پول به ایران، هالک‌بانک ترکیه بانک رابط شد
او افزود: بحث در آن زمان این بود که بین کره، امارات ، ترکیه یا روسیه این پول‌ها را ارسال کنیم که نتیجه این تلاش‌ها باعث شد پول‌ها از طریق هالک بانک ترکیه به ایران ارسال شود. از آنجایی‌که هر مراوده بانکی در جهان باید با رضایت سوییفت شکل بگیرد، آن زمان با این بانک ترکیه‌ای برای مبادلات پولی با ایران موافقت شد. حتی آن مقدار پولی که در آلمان بلوکه شده بود به هندوستان برگشت خورد و از طریق هالک بانک به ایران فرستاده شد.
نبی‌زاده خاطرنشان کرد: در تابستان سال ۹۱ که نشست سفرا در ایران صورت گرفت، در گزارش وزیر نفت گفته شد همه بدهی‌های نفتی هند به ایران تا آن روز تسویه شده است. یعنی در آن مقاطع همه بدهی‌ها پرداخت شد ولی مجدداً با فشارهایی که وارد شد، انباشت بدهی‌ها صورت گرفت که امیدواریم با مذاکراتی که صورت می‌گیرد این انباشت بدهی‌ها از طریق هند بازپرداخت شود.
با طولانی شدن مذاکرات نقل و انتقال پول، قرار شد معادل ۴۵٪ بدهی‌ها کالا وارد کنیم
او یادآور شد: در مقطعی که بحث عدم امکان ارسال پول با ارزهای بین‌المللی طولانی شده بود بانک مرکزی ترجیح داد که توافقی بین بانک‌ها داشته باشد تا درصدی از این بدهی به‌صورت کالا به ایران بازپرداخت شود که در آن زمان با مذاکراتی که در هند انجام شد روی ۲۵٪ از بدهی‌های نفتی به توافق رسیدند، ولی در آخرین سفر هندیها به ایران و مذاکره با بانک مرکزی این ۲۵٪ به ۴۵٪ افزایش پیدا کرد. یعنی ما ۴۵٪ از درآمد فروش نفتمان را می‌توانستیم با روپیه اجناس داخلی هند را وارد کنیم و مابقی از طریق بانک‌های بین‌المللی به ایران ارسال می‌شد.
سفیر سابق ایران در دهلی‌نو به کالاهایی که درازای بدهی‌های نفتی ایران وارد شدند نیز اشاره کرد و گفت: بخشی از این بدهی‌ها به خرید کالاهای کشاورزی مثل برنج چایی و انواع داروها و بخشی هم ورق‌های فلزی ولوله‌های بدون درز اختصاص یافت.
نبی‌زاده به تنش‌های موجود بین دو کشور در زمان سفارت خود در دهلی‌نو نیز اشاره کرد و گفت: این تنش‌ها را باید تقسیم کرد. در بعضی مقاطع این تنش‌ها به د لیل فشار آمریکا به هند برای محدود کردن روابط با ایران بود و هم فشار برای کاهش خرید نفت و هم‌فشار برای گسترش روابط. منتهی این‌گونه نبود که هندوستان صرفاً به دلیل آن فشار رابطه را قطع کند یا به حداقل برساند بلکه با این مسائل بازی می‌کرد.
هند برای خروج از تحریم خرید اورانیوم، به دو قطعنامه علیه ایران رای مثبت داد
او به یکی از این موارد اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از مقاطعی که هند عملکرد غیرقابل‌انتظاری داشت در خصوص انرژی هسته‌ای بود که ما انتظار حمایت داشتیم ولی در دو مقطع به قطع‌نامه‌ها علیه ایران رأی مثبت داد که این خارج انتظار ما بود.
نبی‌زاده به انعکاس رأی مثبت هند به اولین قطعنامه علیه ایران نیز اشاره کرد و گفت: ملت هندوستان در آن زمان مخالفت خود را به‌طور علنی در روزنامه و با تظاهرات خیابانی اعلام کردند ولی در مقطع دوم با ترفند مطبوعاتی علیه ایران زمینه را آماده کردند تا بدون مخالفت‌های علنی مردم بتوانند با قطع‌نامه‌های علیه ایران موافقت کنند.
او در توضیح دلایل این موافقت‌ها با قطع‌نامه‌های علیه ایران نیز اذعان داشت: در آن دوره هندوستان نیز در تحریم بود و نیروگاه‌های اتمی آن آماده بود، اما به دلیل فشارهای تحریم قادر به خرید اورانیوم نبود لذا با توافق موسوم به توافق ۱۲۳ با آمریکا موفق شد تا حدودی از تحریم‌ها بکاهد و از این طریق خرید اورانیوم از کشورهای دیگر آزاد شد. بعد از این توافق با چند کشور برای خرید اورانیوم هم قراردادهایی بستند و در ازای این توافق با آمریکا به ایران گفتند که ما از حمایت بیشتر از ایران معذوریم، ولی عملاً با توسعه انرژی هسته‌ای ایران مخالف نیستیم.
بوروکراسی عریض و طویل هند موجب کندی آنها در روابط بین‌الملل است
سفیر سابق ایران در هند با اشاره به ویژگی‌های هندیها در روابط بین‌الملل گفت: هر کشوری خصلت‌های خاص خود را دارد که بخشی از اینها ویژگی‌های دولتی هر کشور است، بخش دیگر ویژگی‌های مردمی آن. چیزی که در هند نمود زیادی دارد پیچیدگی و گستردگی بوروکراسی هند است. هندی‌های قبل از انجام هر کاری باید از کانال‌های مختلف تأییدیه‌های مختلفی را کسب کنند ولی زمانی که تائید شود کار را خوب انجام خواهند داد. بحث دیگر ویژگی و خصلت‌های مردم هند است که در مراوده‌هایشان ملاحظات خاصی دارند که شاید به تبع آن بروکراسی عریض و طویل مردم نیز حالت کندی دارند ضمن اینکه همواره ملاحظات دولتی نیز در مردم دیده می‌شود
او ادامه داد این بدان معنی است که هندیها در تجارت‌های بین‌المللی‌شان نیز از طریق اتاق‌های بازرگانی با دوالت رابطه دارند و ملاحظات سیاست خارجی دولتشان را همواره لحاظ می‌کنند. آنها برای شروع هیچ فرآیندی نه نمی‌گویند اما برای بله گفتن هم‌زمان زیادی نیاز دارند. در مجموع مردم هند علاقه زیادی به مردم ایران دارند چراکه فرهنگ ایران و زبان فارسی در زمان استعمار انگلیس به‌ویژه در شمال هند رایج بوده و این زبان یکی از زبانهای رایج خود می‌دانستند.
زبان فارسی به عنوان زبان دادگاهی در هند شناخته می‌شود
نبی‌زاده بابیان اینکه قدمت رابطه این دو کشور به‌گونه‌ای بوده است که زبان فارسی را به‌عنوان زبان دادگاهی یا کورت‌لنگوییج می‌شناسند، اظهار داشت: این زبان در محافل دولتی هند رایج بوده و هنوز برخی از اسنادی که در کتب تاریخی هند وجود دارد به زبان فارسی است، ولی متأسفانه با رایج شدن زبان انگلیسی استفاده از این زبان کاهش پیداکرده است.
او یادآور شد: فرهنگ و آداب و رسوم مشترک بین دو کشور چه در بین مسلمانان چه با غیرمسلمانان سبب شده این علاقه مردم برای مراودات بیشتر باشد، به همین دلیل ما شاهد آمد و شد تجار و شخصیت‌های مذهبی بین دو کشور از زمان قدیم هستیم در نتیجه هندیها این رابطه را به‌عنوان یک رابطه سنتی قلمداد می‌کنند و این‌یکی از دلایلی است که دولت‌های دو کشور همواره به افزایش این رابطه علاقه داشتند.
دموکراسی در هند سطح بالایی دارد
سفیر سابق ایران در دهلی‌نو به سیاست‌های هند در دوره‌های مختلف نیز اشاره کرد و گفت: هندیها پس از استقلال در چند دوره تمهیدات مختلفی داشتند. در بیست سال اول یک رویکردی را دنبال می‌کردند که با رویکرد آنها در بیست سال دوم متفاوت بود. الان که بیست‌ساله سوم بعد از استقلال هند به سر می‌بریم واقعاً نگاه دموکرات بالایی دارند. به این معنا که اگر یک حزب موفق به اخذ حتی یک رأی در مجلس هند شود هیچ‌وقت ناامید نمی‌شود و دولت حاکم هم مانع تبلیغات رسانه‌ای از طریق مطبوعات و رسانه‌های حزب شکست‌خورده برای به دست آوردن رأی در دوره‌های بعدی نمی‌شود.
او افزود: معتقدم تمام احزاب در هند آزادی‌های خودشان رادارند و در چارچوب حاکمیت برای منافع نهادها حرکت می‌کنند. خطوط قرمز آنها در مواجهه با مسائل برای حفظ مصالح ملی‌شان است، لذا یکی از دموکرات‌ترین کشورها بشمار می‌روند و این دموکراسی بدون تلاش مسئولان این کشور قابل‌دستیابی نیست.
نمایندگان مجلس ایران علیرغم مخالفت دستگاه سیاست خارجی به سفرهای خارجی می‌روند
نبی‌زاده در خصوص رفتار هندیها در دیپلماسی خارجی گفت اینها روش خاص و منحصربه‌فردی دارند به‌طوری‌که نگاه و سیاست بین‌المللی‌شان نگاهی مجزا نسبت به سیاست بین‌المللی‌شان است. تمام دستگاه‌های داخلی و نهادهای هندی در صورت ورود به عرصه روابط خارجی همه تحرکاتشان را در راستای اهداف وزارت خارجه برمی‌دارند و قطعاً با هماهنگی‌های لازم با این نهاد روابط خارجی خواهد بود.
این دیپلمات وزارت خارجه اذعان داشت: مثالی را در خصوص نحوه عملکرد هندیها به یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی زدم و گفتم یکی از نمایندگان مجلس از یکی از ایالات هند قرار بود به ایران سفر کند اما دولت موافق نبود و جلوی این سفر گرفته شد و هیچ‌کس اعتراضی نکرد. این امر تا جایی پیش رفته که رئیس مجلس سراسر هند اگر تصمیم به سفر به یک کشوری بگیرد باید قبل از هر چیز سفر او از کانال وزارت خارجه مورد تائید قرار بگیرد.
او در همین رابطه ضمن ابراز تأسف خاطرنشان کرد: در کشور ما اگر یکی از نمایندگان مجلس تصمیم به یک سفر خارجی بگیرد، درحالی‌که وزارت خارجه با سفر آنها موافق نیست آنها هیچ توجهی نمی‌کنند و سفرشان نیز بدون توجه به رویکرد وزارت خارجه انجام می‌گیرد و گاهی وقت‌ها ما در این مسئله متضرر شده‌ایم. یکی از نمونه‌های این نوع عملکرد در هشت سال گذشته، سفر نمایندگان مجلس ایران به کانادا بود که علیرغم مخالفت وزارت خارجه عده‌ای از نمایندگان به کانادا سفر کردند که خیلی هم مثبت نبود.
حزب BJP در سیاست داخلی ویژگی‌های فرقه‌گرایانه داشته و هندوییسم را برتر می‌داند
سفیر سابق ایران در هند به تشریح رفتار سیاسی حزب حاکم بر هند پرداخت و بیان کرد: حزب «بی‌جی‌پی» یک شخصیت ملی دارد و یک شخصیت بین‌المللی. در مسائل ملی نوعی نگاه متفاوت به ادیان دارد و دین هندو را برتر می‌داند اما در روابط بین‌الملل به نظر می‌رسد نگاه متفاوتی داشته باشد و اگر هم به گسترش این نگاه در بعد بین‌المللی علاقه‌ای داشته تا الان موفق نبوده است.
حزب نخست وزیر هند در روابط بین‌الملل نگاه فرقه‌ای ندارد
او در پایان خاطرنشان کرد: مثال بارز این مسئله در دوران واج پایی متعلق به حزب «بی‌جی‌پی» است که هند موفق به گسترش روابط بین‌الملل خود با کشورها منجمله ایران شد. این نشان‌دهنده این مهم است که «بی‌جی‌پی» در مسائل بین‌المللی فرقه‌گرا نیست لذا به نظر می‌رسد ناریندرا مودی نیز تلاش می‌کند در روابط بین‌الملل خود نگاه فرقه‌ای نداشته باشد و سفر او به ایران نیز هرچند با فاصله زیاد انجام می‌شود، اما یکی از نکات مثبتی است که در حاکمیت مودی در هندوستان رخ می‌دهد.