تحریمها مانع نقشآفرینی منطقهای ایران شده بودند
یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: اگر در سالهای گذشته رقبای ایران قدرت مانور داشتند به دلیل نبودِ ایران در صحنه بود. تحریمها موجب شد تا ایران نتواند در صحنه مناسبات و معادلات منطقهای نقشآفرین باشد.
عبدالرضا فرجیراد در گفتوگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به قطعنامههای پیشین شورای امنیت سازمان ملل گفت: قطعنامههای پیشین شورای امنیت دو تاثیر عمده در مناسبات منطقهای ایران داشت؛ نخست اینکه نتوانستیم به دلیل تحریمها، روابط اقتصادیمان با همسایگان ادامه دهیم و سطح مبادلات اقتصادی ایران با کشورهای منطقه کاهش یافت و همین مسئله، بر روابط سیاسی ما با آنها هم تاثیر گذاشت زیرا رفتوآمدها کاهش یافت.
او ادامه داد: دومین تاثیر این مسئله آن است که رقبای ایران از تحریمهای ایران سوءاستفاده کردند. محدودیتهای نشاتگرفته از تحریمها و قطعنامههای شورای امنیت موجب شده بود تا فضا برای رقبای ایران باز شود و دشمنان و رقبای ایران در بخشهای سیاسی و اقتصادی و تجاری و... بهرهمند شوند؛ به طور مثال، در مسئله صادرات نفت شاهد بودیم که به دلیل تحریمها، توان تولید و صادرات نفتیمان کاهش یافت و کشوری مانند عربستان جای ما را در بازار گرفت و از نبودِ ایران بهرهمند شد؛ اکنون نیز حاضر به پس دادن سهم ایران در این بازار نیست.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگر در سالهای گذشته رقبای ایران قدرت مانور داشتند به دلیل نبود ایران در صحنه بود، اظهار داشت: تحریمها موجب شد ایران نتواند در صحنه مناسبات و معادلات منطقهای نقشآفرین باشد.
فرجیراد با اشاره به دستیابی به توافق هستهای تصریح کرد: با دستیابی میان ایران و گروه ۱+۵ فضای محدودیت ایران از بین رفته و سطح روابط و ارتباطات ایران در فضای جهانی بیش از پیش شده است. ما اکنون مشاهده میکنیم که هیاتهای مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری و... از کشورهای اروپایی، آسیایی و... به تهران میآیند و نه تنها سطح روابط ما با اروپاییها افزایش یافته است، بلکه رفت و آمدها و تبادل هیاتها میان ایران و کشورهای منطقه نیز افزایش یافته است.
او با یادآوری اختلافهای ایران با برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس خاطرنشان کرد: با دستیابی به توافق هستهای این انتظار وجود داشت که روابط ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس افزایش یابد، اما مشاهده میکنیم که اعضای شورای همکاری به غیر از عمان و با محوریت عربستان، محور کاریشان را بر ضربه زدن به ایران تنظیم کردهاند و تلاش با افزایش سطح تنش در عرصه منطقهای ایران نتواند از ثمرات برجام بهرهمند شود.
سفیر اسبق ایران در نروژ و رومانی افزود: دستیابی به برجام موجب شد کشوری مانند عربستان بیش از پیش عصبانی شود، زیرا برجام فضای ایران هراسی را در عرصه بینالمللی از بین برد و به بهبود روابط ایران با غرب کمک کرد و به اعتمادسازی بیشتر میان ایران و جامعه بینالمللی کمک کرد که این مسائل مورد علاقه عربستان نیست.
فرجیراد در پاسخ به این سوال که چه زمانی تهران و ریاض به سمت عادیسازی روابط پیش میروند، ابراز داشت: عربستان از ایران خواستههایی دارد که تهران نمیتواند آنها را پاسخ دهد. عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان از ایران میخواهد در کشورهای عربی نفوذ نداشته باشد و وزرای خارجه کشورهایی چون امارات و بحرین نیز طوطیوار اظهارات او را تکرار میکنند در حالی که ایران اگر نفوذی در کشورهای عربی دارد، این نفوذ مردمی و فرهنگی است و با بمباران و قطع روابط از بین نمیرود.
او با بیان اینکه ایران خواستار ثبات منطقهای است و آرامش منطقه را در راستای منافع و امنیت ملی خود میداند، یادآور شد: ایران تا به امروز در برابر رفتارهای نامعقول عربستان خویشتنداری کرده است و سعی میکند سطح تنشها بیش از این کاهش نیابد. در واقع ایران میخواهد با عدم افزایش تنشها توطئههای عربستان را خنثی کند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اضافه کرد: بحران ایران و عربستان زمانی به سمت حلوفصل و عادی شدن روابط پیش میرود که سیاستهای ریاض در معادلات منطقهای با شکست روبهرو شود. به طور مثال، ما شاهد هستیم که پس از یکسال بمباران یمن، سعودی به این نتیجه رسیده است که در آنجا شکست خورده و به جایی نرسیده است و به همین خاطر به آتش با انصارالله تن داده است.
فرجیراد تاکید کرد: بهنظر میرسد با حل و فصل بحران سوریه و ایجاد آتش بس در یمن، عربستان سرش به سنگ بخورد به سمت عادیسازی روابط با ایران حرکت کند.