قرار نیست ایران وآمریکا با توافق هسته‌ای، رابطه استراتژیک برقرار کنند
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دولت اصلاحات با بیان اینکه رئیس‌جمهور بعدی آمریکا هر که باشد، در مورد ایران از اوباما سخت‌تر خواهد بود، تاکید کرد: موضوع اصلی پیشگیری از تقابل ایران وآمریکاست نه برقرای رابطه دیپلماتیک. قرار نیست ایران و آمریکا با توافق هسته‌ای، رابطه استراتژیک برقرار کنند.
به گزارش ایلنا، سید حسین موسویان در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی راشا تودی در پاسخ به این سوال که آیا رفع تحریم‌ها موجب خروج ایران از انزوا شده و آیا کمک می‌کند که ایران بیشتر دوست باشد یا دشمن؟ گفت: مسلما برجام موجب خواهد شد که ایران دوست‌های بیشتری در جهان داشته باشد. تحولات اخیر در روابط با کشورهای اروپایی و چین و حتی تحولات مثبت در روابط ایران و آمریکا خود نشان می‌دهد که برجام تاثیر مثبتی بر روابط خارجی ایران داشته است.
سعودی‌ها به دنبال ممانعت از گسترش روابط قدرت‌های بزرگ با ایران هستند
وی در پاسخ به این سوال که عربستان به دنبال حمله به سفارتش در تهران، روابط خود با ایران را قطع کرد. آقای ظریف گفت که عربستان به دنبال بهانه برای قطع روابط بود. شما قبول دارید؟ عربستان با اتخاذ سیاست تقابل با ایران به دنبال چیست؟ اظهار داشت: این نظر آقای ظریف درست است. بعد از برجام، سعودی‌ها به دنبال ممانعت از گسترش روابط قدرت‌های بزرگ با ایران هستند. مشکل اصلی سعودی هم این است که ایران در منطقه دست برتر را دارد. سعودی‌ها از 2003 تا 2015 سعی کردند از توافق مسالمت‌آمیز هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی جلوگیری کنند حتی تمام قد تلاش کردند که آمریکا را برای حمله نظامی به ایران مجاب کنند اما شکست خوردند.
این پژوهشگر ارشد دانشگاه پرینستون با بیان اینکه بعد از 2011 سعودی‌ها تز «اسد باید برود» را مطرح کردند و دنبال حمله آمریکا به سوریه بودند، تصریح کرد: بعد از پنج سال آمریکا به سوریه حمله نکرد و اسد هم در قدرت باقیمانده است. اخیرا هم به یمن حمله کرده‌اند و هزاران شهروند یمنی را کشته‌اند و در گرداب یمن درمانده شده‌اند. اینها از جمله دلایلی است که سعودی‌ها احساس میکنند که در بحران جدی هستند.
قطع روابط ایران و عربستان طولانی نخواهد بود
موسویان در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کنید که قطع روابط ایران و سعودی طولانی خواهد بود؟ خاطرنشان کرد: فکر نمی‌کنم که عربستان و ایران قطع روابط طولانی مثل روابط ایران وآمریکا داشته باشند. ممکن است یکسالی طول بکشد تا تجدید روابط صورت گیرد.
وی درباره احتمال جنگ میان ایران و عربستان هم ابراز داشت: گمان نمی‌کنم خطر جنگ وجود داشته باشد. سعودی‌ها قبلا جنگ با ایران را آزموده‌اند. از تجاوز صدام که قویترین ارتش جهان عرب را داشت، به ایران با تمام قدرت حمایت کردند و شکست خوردند. الان هم در بحرین و یمن زمین‌گیر هستند. آنها با لشگرکشی نتوانستند مسئله بحرین که از یک شهر ایران هم کوچک‌تر است را حل کنند. سعودی‌ها ظرفیت و توان نظامی ایران را میشناسند و وارد جنگ با ایران نمی‌شوند.
معاون پیشین شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به این سوال منبی بر اینکه ظریف گفت که سعودی از بهبود روابط ایران و غرب نگران است. چرا؟ بیان کرد: سعودی‌ها می‌بینند بعد از 37 سال تقابل با ایران در کنار دشمنی آمریکا با ایران و استفاده از تمام سناریوهای فشار اعم از جنگ نظامی و اقتصادی و سیاسی، ایران امروز کشوری با ثبات و قدرتمند باقیمانده است.
موسویان ادامه داد: اگر بنا باشد که تقابل غرب برداشته و تقابل آمریکا هم کاسته شود، قدرت و نفوذ منطقه‌ای ایران افزایش چشمگیری خواهد کرد. این اصل مسئله سعودی‌ها با ایران است و لذا هرچه در توان دارند را بکار گرفته‌اند تا از بهبود روابط ایران و جامعه جهانی جلوگیری کنند.
وی در پاسخ به این سوال که سعودی‌ها جنگ علیه حوثی‌ها را براه انداخته‌اند. آیا این برای جلوگیری از نفوذ ایران است؟ عنوان کرد: گمان نمی‌کنم چون آنها می‌دانند حوثی‌ها و زیدی‌ها 1000 سال بر یمن حکومت کرده و ربطی به ایران هم نداشته است. زیدی‌ها و حوثی‌ها با تجاوز نظامی مصر در اوایل دهه 60 از قدرت حذف شدند. البته که حوثی‌ها و زیدی‌ها رابطه خوبی با ایران دارند اما تجاوز سعودی، آنها را به سمت ایران هل داد.
این دیپلمات عالی‌رتبه اسبق ایران با اشاره به اقدامات عربستان در ایران یادآور شد: سعودی‌ها هزاران نفر را در یمن قتل عام کرده و خودشان هم در مرداب یمن درمانده شده‌اند. حل بحران یمن نظامی نیست. همچون موضوع هسته‌ای ایران، بحران یمن هم از طریق دیپلماسی قابل حل است. ایران وعربستان و سایر قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی باید سریعا نشستی بگذارند و با تعیین یک حکومت انتقالی، بگذارند مردم یمن از طریق یک انتخابات آزاد در مورد سرنوشت خود تصمیم بگیرند.
عربستان در یمن زمین‌گیر شده است
موسویان در پاسخ به این سوال آیا شما معتقدید یمن به محل جنگ نیابتی سعودی و ایران تبدیل نخواهد شد؟ گفت: خیر چون مشکل یمن یک مشکل یمنی-سعودی است نه ایرانی –سعودی.
وی در پاسخ به این سوال که سعودی‌ها مدت‌هاست که یمن را بدون یک پایان بمباران میکنند. آیا به بن بست رسیده‌اند؟ اظهار داشت: من معتقدم که عربستان در یمن زمین‌گیر شده است. حتی برخی از جمهوریخواهان آمریکا امروز نگرانند که یمن تبدیل به ویتنام عربستان شود.
این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که آیا حالا ایران در عراق و سوریه روی جنگ با داعش سرمایه‌گذاری کرده است. آیا فکر نمی‌کنید که ایران هم در این جنگ زمین گیر شود؟ تصریح کرد: داعش را ایران خلق نکرد. امروز همه می‌دانند که کشورهای عربی متحد آمریکا منبع مالی و تسلیحاتی و وهابی‌ها هم منبع ایدلوژیک داعش هستند.
لذا ایران انتخابی به جز جنگ با داعش ندارد
موسویان افزود: ایران قربانی گسترش تروریسم داعشی سعودی در منطقه است. لذا ایران انتخابی به جز جنگ با داعش ندارد. در مورد عراق و سوریه هم ایران صرفا به دلیل درخواست دولت‌های قانونی بغداد و دمشق برای کمک به مبارزه با داعش در این کشورها حضور دارد. اگر ایران در جنگ با داعش زمین‌گیر شود، همه قدرت‌های جهانی نیز در این مبارزه زمین‌گیر خواهند شد چون داعش تهدید صلح و امنیت بین‌الملل است و نه فقط ایران.
وی در پاسخ به این سوال که آیا جهان در مبارزه با داعش زمین‌گیر خواهد شد؟ آیا این تبدیل به یک جنگ فرسایشی طولانی خواهد شد؟ خاطرنشان کرد: اگر روند فعلی ادامه یابد، مبارزه جهانی با داعش شکست خواهد خورد چون همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی جدی وجود ندارد. ضمن اینکه برخی کشورهای منطقه مثل ایران و سوریه با داعش مبارزه میکنند و برخی مثل سعودی و ترکیه به داعش کمک میکنند. با این وضع چگونه می‌توان توقع داشت که جامعه جهانی در مبارزه با داعش موفق شود.
ایران و عربستان بدون رابطه سیاسی هم می‌توانند در مورد داعش و سوریه مذاکره کنند
سفیر اسبق ایران در آلمان در خصوص احتمال همکاری ایران و عربستان علیه داعش ابراز داشت: «ائتلاف ائتلاف‌ها» ضروری است. یک ائتلاف به رهبری آمریکا و ائتلاف دیگر به مشارکت روسیه و ایران و عراق و سوریه وجود دارد. اگر این دو ائتلاف وارد همکاری شوند، آنگاه همکاری ایران و عربستان در مبارزه با داعش میسر خواهد شد.
موسویان در پاسخ به این سوال که با این وضع که سعودی و ایران قطع رابطه دارند چگونه مذاکره میسر است؟ آیا ایران و سعودی در مورد سوریه بر سر یک میز خواهند نشست؟ بیان کرد: ایران وآمریکا رابطه دیپلماتیک ندارند اما در مورد هسته‌ای مذاکره و توافق کردند. ایران و آمریکا بدون داشتن رابطه سیاسی، مسئله ملوان‌ها و زندانیان را حل کردند. به همین دلیل ایران و عربستان بدون رابطه سیاسی هم می‌توانند در مورد داعش و سوریه مذاکره و همکاری کنند. اراده سیاسی ملاک مذاکره و همکاری است و نه رابطه دیپلماتیک.
وی در پاسخ به این سوال که کمک‌های مالی از بخش خصوصی عربستان برای داعش ارسال می‌شود. آیا راهی برای جلوگیری نیست؟ عنوان کرد: من معتقدم که قدرت‌های غربی هیچگاه برای پیشگیری از کمک‌های مالی به تروریست‌های تکفیری جدی نبوده‌اند. یادتان هست علیه برنامه هسته‌ای ایران چطور قطعنامه تصویب می‌کردند و دولت آمریکا به تک تک کشورها برای بستن مسیر همکاری‌های و نقل و انتقالات مالی به ایران سفر می‌کرد. چرا یک مورد از چنین اقداماتی برای بستن راه کمک‌های مالی به تروریست‌ها نمی‌کنند؟ در حالی که می‌دانند که حتی دولت‌های کشورهای متحد خودشان به داعش کمک میکنند لذا اتهام متوجه خود قدرت‌های غربی در مورد کمک‌های مالی به تروریست‌ها است.
این پژوهشگر دانشگاه پرینستون در پاسخ به این سوال که ترکیه خود مورد آماج حملات تروریست‌هاست. در عین حال نخست‌وزیر عراق می‌گوید هیچ نشانه جدی بودن ترکیه در مبارزه با ترویست‌ها وجود ندارد. چرا؟ یادآور شد: برای اینکه جهان شاهد حمل سلاح و پول از مرزهای ترکیه است. قدرت‌های جهانی مدعی هستند ترکیه نفت از داعش می‌خرد. ترکیه از گروه تروریستی جبهه النصره حمایت می‌کند. تا چنین وضعی باشد، دنیا به ترکیه در مبارزه با تروریست اعتماد نمی‌کند.
داعش و طالبان قادر به ناامن کردن ایران نخواهند بود
موسویان در پاسخ به این سوال که طالبان در افغانستان زنده است و داعش هم به مرزهای ایران نزدیک می‌شود. آیا ایران کاری می‌تواند بکند؟ گفت: ایران در دفاع از مرزهای خود قدرتمند است. دنیا متوجه شده که علیرغم همه بی‌ثباتی‌ها در کشورهای هم‌مرز مثل افغانستان و عراق و پاکستان، ایران مقتدرانه تمامیت مرزهای خود را پاسداری کرده است لذا داعش و طالبان قادر به ناامن کردن ایران نخواهند بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران حاضر است وارد جنگ با طالبان و داعش در افغانستان شود؟ اظهار داشت: مذاکراتی در جهت مصالحه بین طالبان و دولت افغانستان در جریان است. خیلی‌ها بین طالبان و داعش تفاوت قائلند و معتقدند در طالبان، جناح معتدل وجود دارد. ایران از توافق دولت افغانستان و طالبان برای تامین صلح و ثبات در افغانستان حمایت خواهد کرد. تا زمانی که طالبان وارد عملیات تروریستی علیه ایران نشود و در جهت صلح با دولت افغانستان مذاکره کند، ایران وارد جنگ با طالبان نخواهد شد.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دولت اصلاحات در پاسخ به این سوال که با رفع تحریم‌ها، ایران 500 هزار بشکه نفت خود را افزایش خواهد داد در حالی که قیمت نفت سقوط کرده است. آیا این کمکی به ایران خواهد کرد؟ تصریح کرد: من روی نفت حساب نمی‌کنم. نفت تا 25 دلار پایین آمد و برخی احتمال بشکه‌ای 15 دلار هم می‌دهند.
موسویان با بیان اینکه رفع تحریم‌ها آثار مثبت مهمتری دارد، خاطرنشان کرد: ایران بخش خصوصی قدرتمندی دارد که با تحریم‌ها منزوی شد. اکنون با رفع تحریم‌ها بخش خصوصی ایران احیاء می‌شود. درهای مالی و اعتباری به سمت بانک‌های ایران باز می‌شود. کشور خارجی برای فاینانس و تجارت و سرمایه‌گذاری و همکاری‌های تکنولوژیک پیشرفته به سمت ایران می‌آیند. اینها مزیت‌های ایران بعد از تحریم است. اما قیمت نفت کمکی به دولت روحانی نخواهد کرد.
رئیس‌جمهور بعدی آمریکا هر که باشد، در مورد ایران از اوباما سخت‌تر خواهد بود
وی در پاسخ به این سوال که اکنون آمریکا توافق هسته‌ای را با ایران انجام داده اما جمهوریخواهان مخالفند. آیا رییس جمهور بعدی آمریکا در مورد ایران سخت عمل خواهد کرد؟ ابراز داشت: من معتقدم که رییس جمهور بعدی آمریکا هرکه باشد، در مورد ایران از اوباما سخت‌تر خواهد بود اما در هر صورت کسی توقع ندارد که رابطه ایران وآمریکا به این زودی‌ها برقرار شود.
معاون پیشین شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: موضوع اصلی پیشگیری از تقابل ایران وآمریکاست نه برقرای رابطه دیپلماتیک. قرار نیست ایران و آمریکا با توافق هسته‌ای، رابطه استراتژیک برقرار کنند. به نظرم هر رییس جمهوری در آمریکا بر سر کار آید، به دنبال حفظ کانال مستقیم دیپلماتیک موجود خواهد بود زیرا مذاکرات مستقیم موجب حل بحران هسته‌ای و ممانعت از جنگ شد، برخی از زندانیان دوطرف مبادله شدند، ملوان‌های آمریکایی آزاد شدند، اختلاف چند دهه‌ای مالی 1.7 میلیاردی را حل کرد.