برجام ما را در عرصه علمی مهار نمی‌کند/ خاطره شیرین در مذاکرات هسته‌ای

به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، سیدعباس عراقچی در نشست معاونان و مدیران بین‌الملل وزارت علوم و دانشگاه‌ها که امروز در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، گفت: جمهوری اسلامی ایران بعد از چهار دهه به یکی از قدرت‌های فراتر از منطقه تبدیل شده و جزو کشورهایی است که در همه مسائل منطقه تقش تعیین‌کننده دارد کشوری که علیرغم تحریم‌های سنگین توانست به درجه‌های بالای علمی برسد و در مقابل تحریم‌های اقتصادی مقاومت کند.

وی به شرکت 73 درصدی مردم در انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و اظهار داشت: این آمار و درصد مشارکت برای بسیاری از کشورها که دموکراسی بالایی دارند آرزوست. مرور مولفه‌های قدرت کشورمان برای آینده ما راهگشاست.

معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه با اشاره به عواملی که در روابط بین‌المللی قدرت شناخته می‌شود، تصریح کرد: مورد نخست عوامل ثابت مانند جغرافیا، تاریخ و فرهنگ است که کشورما از این عوامل بهره‌مند است و عامل نخست راه‌های متغیری است که هر کشور یا ملتی آن را کسب می‌کند مانند توانمندی‌های نظامی، اقتصادی، نرم‌‌افزاری و توانمندی‌های علمی و دیپلماتیک.

عراقچی با تاکید بر اینکه اگر کشوری به لحاظ علمی به سایر کشورها وابسته باشد نمی‌تواند ادعای قدرت کند، خاطرنشان کرد: توانمندی دیپلماتیک یکی از ابعاد کمتر شناخته‌شده قدرت است، اما یک واقعیت مسلم محسوب می‌شود و اگر کشوری این توانمندی را نداشته باشد نمی‌تواند مولفه‌های قدرت خودش را نشان دهد.

وی افزود: اساتید علوم سیاسی بر این باورند که دیپلماسی بدون قدرت ناتوان است و اگر قدرتی نباشد دیپلماسی هم وجود ندارد. از عوامل دیگری که جزو مولفه‌های قدرت محسوب می‌شود، برخورداری از گفتمان است. کشوری که گفتمان نداشته باشد نمی‌تواند ادعای قدرت در سطح کلان و بین‌المللی داشته باشد و این گفتمان را انقلاب اسلامی به ما داده است.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با اشاره به اینکه در کنار گفتمان، اراده سیاسی باید وجود داشته باشد، ابراز داشت: ذهنیت مقام معظم رهبری مورد اذعان رسانه‌های خارجی قرار گرفته به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب در یک بازه زمانی تاکید کردند که در عرصه علم و فناوری باید کشورمان بر روی پای خود بایستد و همت و اراده داشته باشد.

عراقچی با بیان اینکه به اعتقاد من مذاکرات هسته‌ای، مولفه‌ قدرت، جمهوری‌اسلامی را به صورت بارز شکوفا کرد، عنوان کرد: مذاکرات هسته‌ای مولفه‌های علمی، تولیدی و دیپلماتیک ما را افزایش داد و سطح کار ما را بالا برد.

وی با تاکید بر اینکه سه عامل توانست شش قدرت دنیا را پای میز مذاکره بکشاند، بیان کرد: یکی از آن عوامل این بود که آنها از تهدید نظامی ایران ناامید شده بودند که ما این موضوع را مدیون سربازان، پاسداران و بسیجیان هستیم؛ دوم اینکه تحریم‌های اقتصادی نتوانست ما را به زانو در بیاورد و قدرت‌های دنیا از این موضوع هم ناامید شدند. البته این تحریم‌ها فشارهایی را بر ما تحمیل کرد و عقب‌ماندگی‌هایی را باعث شد اما در نهایت نتوانست ما را به زانو دربیاورد.

رئیس ستاد پیگیری برجام در وزارت امور خارجه اضافه کرد: عامل سوم این بود که ما به لحاظ علمی در عرصه هسته‌ای توانستیم جای پای خود را ثابت کنیم به طوری که توانسیتم تعداد سانتریفیوژهایمان را به 20 هزار دستگاه افزایش دهیم. از سوی دیگر نیز توانستیم چرخه سوخت را کامل کنیم، رآکتور آب سنگین اراک را راه‌اندازی و به مرز بهره‌برداری رساندیم و همچنین سطح غنی‌سازی را به 20درصد رساندیم و این توانایی علمی را مدیون متخصصان و دانشمندان هسته‌ای هستیم. مجموع این عوامل باعث شد که قدرت‌های دنیا به مذاکره با ما بنشینند.

عراقچی با تاکید بر اینکه مذاکرات هسته‌ای ما را به هیچ وجه در عرصه علمی مهار نمی‌کند، گفت: ما بارها بر این نکته تاکید کردیم که سلاح هسته‌ای را حرام می‌دانیم و اینکه طرف‌های مقابل فکر کردند که ما را از ساخت سلاح هسته‌ای منع کرده‌اند امتیاز فوق‌العاده‌ای نیست. مهم برای ما این است که برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ما به رسمیت شناخته شد و راکتور آب سنگین اراک به کار خودش ادامه داد.

وی با بیان اینکه برنامه هسته‌ای ما تا قبل از برجام براساس شش قطع‌نامه یک برنامه ممنوعه بود، اظهار داشت: بعد از برجام، برنامه هسته‌ای ما به طور کامل برنامه مشروعی شد؛ به گونه‌ای که در حال حاضر کشورها تشویق شده‌اند که با ما همکاری داشته باشند. در زمینه برجام فهرست همکاری صلح‌آمیز ما با سایر کشورها آمده است.

معاون حقوقی وزارت امور خارجه ادامه داد: اینکه شورای امنیت سازمان ملل غنی‌سازی و برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ما را به رسمیت شناخت و مازاد تولید شده ما را خریداری می‌کند، یعنی اینکه به سطح علمی جمهوری‌اسلامی احترام می‌گذارد. آمریکایی‌ها خود طالب خرید مازاد آب سنگین ما هستند و براساس آخرین اطلاعاتی که داریم بهترین گواهی را از بهترین آزمایشگاه دریافت کرده و کیفیت آب سنگین ما 99 درصد بوده است.

عراقچی با اشاره به مذاکرات درباره رآکتور آب سنگین اراک تصریح کرد: زمانی که در مذاکرات اصرار بر این بود که آب سنگین تعطیل شود در حالی که بیش از 20 سال تلاش برای راه‌اندازی آن صورت گرفته بود و حاضر به از دست دادن آن نبودیم، در اوج بن‌بست‌ها متخصصان ایرانی طرحی را ارائه کردند که براساس آن قلب رآکتور بازطراحی می‌شد و در نتیجه آن تولید پلوتونیوم به زیر یک کیلو می‌رسید. در این بین، میان متخصصان ایرانی و گروه 1+5 به‌خصوص آمریکایی‌ها جدال وجود داشت که این طرح عملیاتی نیست و ما بر این اصرار می‌کردیم که طرح متخصصان ایرانی عملیاتی می‌شود و در آخر متخصصان ما بودند که پیروز شدند

رئیس ستاد پیگیری برجام در وزارت امور خارجه تاکید کرد: تسلیم شدن 1+5 در مقابل پذیرش طرح ایران برای بازطراحی راکتور اراک یکی از شیرین‌ترین لحظات زندگی من در مذاکرات بود.

وی افزود: در حال حاضر با برنامه‌ریز‌ی‌های صورت گرفته قرارداد مدرن‌سازی آب‌سنگین اراک با یک شرکت ایرانی انجام می‌شود و گروه 1+5 موظف هستند که به لحاظ علمی در مدل‌سازی رآکتور اراک به ما کمک کنند که البته اگر هم کمکی نکردند ما توان انجام کار را داریم.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با بیان اینکه شکوفایی علمی در کنار شکوفایی دیپلماتیک صورت می‌گیرد، خاطرنشان کرد: در فضای پسابرجام فعالیت‌های علمی و دیپلماتیک باید به کار خودش ادامه دهد و دانشگاه‌ها باید ما را در حوزه علمی در کلاس بین‌المللی قرار دهند. آنچه که در برجام اتفاق افتاد موانع را از سر راه برداشته ولی باید به این نکته توجه داشت که برداشته شدن موانع به معنای شکوفایی اقتصادی نیست و باید خودمان حرکت کنیم و سیاست‌های درستی را اتخاذ کنیم که ما را در مسیر درست ببرد و من فکر می‌کنم که فضای بعد از برجام قدرت مانور در حوزه بین‌المللی در حوزه علمی را میسر کرده است.

عراقچی با تاکید بر اینکه می‌توانیم در عرصه هسته‌ای و پزشکی هسته‌ای به قطب منطقه تبدیل شویم، ابراز داشت: تمام سفارتخانه‌های ما موظف هستند که با کشورها همکاری علمی داشته باشند و در جهت ایجاد ارتباط با دانشگاه‌های خارج از کشور و کمک به برگزاری سیمنار علمی اقداماتی را انجام دهند و اگر هر کدام کوتاهی کردند باید به ما اطلاع‌رسانی شود.

وی بر تاکید بر اینکه در حرکت در عرصه علمی و بین‌المللی حساسیت‌های جانبی وجود دارد و باید مراقب بود، بیان کرد: بسیاری از کشورها که علاقه‌مند به نفوذ در عرصه سیاسی و فرهنگی کشورها هستند از مجرای دانشگاه‌ها قبلا سواستفاده کرده‌اند و اگر نهادهای امنیتی ما نسبت به این موضوع حساسیتی دارند به جهت اتفاقاتی است که در گذشته رخ داده است.