اقدام بزرگ دولت یازدهم٬ توقف رویکرد سیاست خارجی قبلی است
مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه مهمترین اقدام دولت‌روحانی در عرصه سیاست خارجی را ادامه ندادن سیاست‌های دولت پیشین خواند.
محمدعلی سبحانی در گفتوگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به عملکرد دولت یازدهم در عرصه دیپلماسی در دو سال گذشته گفت: باید برای فهم صحیح از عملکرد دستگاه دیپلماسی در دو سال گذشته ابتدا باید دریافت که دولت یازدهم در چه شرایطی سکان مدیریت را برعهده گرفت.
وی ادامه داد: تا حد زیادی بر همگان روشن است که در عرصه بین‌المللی، متاسفانه ایران جایگاه مناسبی نداشت. در کشورهای اروپایی، با وزرا و سفرای ایران در سطح روسای ادارات دیدار می‌کردند. در آن زمان، بسیاری از کشور‌ها از گسترش روابط خود با ایران اجتناب داشتند و کشور با بحران قطعنامه‌های شورای امنیت روبه‌رو بود.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه در دولت اصلاحات، کشور در یک سکوی پرتاب قرار داشت، اظهار داشت: متاسفانه در دولت‌های نهم و دهم، کشور با قطعنامه‌های متعدد که ایران را تهدید بین‌الملل معرفی می‌کرد، روبه‌رو شد. از سویی، با انجام برخی از اقدام‌های ماجراجویانه و نادرست در عرصه دیپلماسی کشور با بحران روبه‌رو شد.
سبحانی با بیان اینکه مهمترین اقدام دولت روحانی در عرصه سیاست خارجی ادامه ندادن سیاست‌های دولت پیشین بود، تصریح کرد: اگر سیاست‌های کلان عرصه دیپلماسی در دولت یازدهم تغییر نکرده بود، کشور با قطعنامه‌های بیشتری روبه‌رو می‌شد و کشور در انزوای بیشتر قرار می‌گرفت.
وی ادامه داد: از مهمترین دستاوردهای دولت یازدهم، صادر نشدن قطعنامه‌های بیشتر علیه ایران است و حتی دولت روحانی توانست با صدور یک قطعنامه جدید، تمامی قطعنامه‌های تحریمی قبلی را لغو کرد. از دیگر دستاوردهای دولت یازدهم، این است که تحریم‌ها علیه ایران مضاعف‌تر نشد و موجب جلوگیری از روند رو به‌رشد تورم افسارگسیخته و فشار‌ها به ایران شد.
سفیر اسبق ایران در لبنان با بیان اینکه چهره و تصویر ایران در عرصه بین‌المللی ارتقا یافته است، خاطرنشان کرد: دولت یازدهم نشان داد که جمهوری اسلامی ایران اهل گفتوگو، منطق و به دنبال حل مشکلات و بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است و برخلاف گفته‌های منفی غرب می‌خواهد نقش مثبت ایفا کند.
سبحانی افزود: در سال‌های گذشته مثلا در پرونده سوریه می‌گفتند ایران بخشی از مشکل است٬ اما هم‌اینک همه معتقدند ایران بخشی از راه حل‌وفصل بحران سوریه است. این مسئله در سایر پرونده‌های هسته‌ای نیز صورت گرفته است.
وی مذاکرات هسته‌ای و دستیابی به توافق هسته‌ای را عامل بسیار موثر در تغییر و ارتقای چهره ایران در عرصه بین‌المللی دانست و ابراز داشت: نتیجه تغییر و ارتقای تصویر ایران در عرصه جهانی، ایجاد اعتمادسازی میان کشورهای دنیا است و برای همین نیز مشاهده می‌کنید کشورهای مختلف دنیا برای حضور و بازگشت با ایران با یکدیگر رقابت گذاشته‌اند و این روند با اجرای توافق نیز سرعت بیشتری خواهد گرفت.
این مقام ارشد اسبق وزارت امور خارجه با یادآوری بازگشایی سفارتخانه‌های ایران و انگلستان بیان کرد: انگلستان که بیشترین مشکل را با ایران داشت، خود این کشور برای بازگشایی سفارتخانه‌اش پیشقدم می‌شود و وزیر امور خارجه‌اش را به تهران می‌فرستد٬ لذا فکر می‌کنم تا حد قابل توجه‌ای اعتمادسازی ایجاد شده است.
سبحانی با بیان اینکه همراهی و همکاری با دنیا می‌تواند تاثیر خوبی بر تحولات منطقه‌ای داشته باشد، یادآور شد: در سال‌های گذشته به دلیل تحولات منطقه‌ای، روابط ایران با برخی کشورهای منطقه دچار مشکل شده بود که این مشکل هنوز هم ادامه دارد٬ اما معتقدم برجام و تحولات آن بر روی روابط ایران و کشورهای منطقه تاثیر می‌گذارد و در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد تغییری در وضعیت منطقه خواهیم بود.
وی اضافه کرد: با برجام، حتی برخی از کشورهایی که هنوز به شکل سرسختانه با ایران برخورد می‌کنند و سیاست‌های ایران‌هراسی را ادامه می‌دهند، به این می‌رسند که با ایران همکاری کنند و به نقش مثبت و سازنده ایران توجه می‌کنند.
سفیر اسبق ایران در اردن در پاسخ به این سوال که سیاست‌های دیپلماسی دولت یازدهم به چه میزان منطبق با سیاست‌های دولت یازدهم است٬ عنوان کرد: سیاست خارجی دولت روحانی تقریبا تفاوتی با سیاست خارجی دولت اصلاحات ندارد چرا سیاست خارجی این دولت نیز منطبق با تعقل، تنش‌زدایی، تعامل سازنده با تمامی کشورهای دنیا، دوستی با همسایگان، کاهش دشمنی و حرکت براساس منافع ملی است.
سبحانی با اشاره به انتقاداتی که به وزارت امور خارجه در دو سال گذشته نیز می‌شود، گفت: در این مورد نیز شباهت‌های بسیاری میان وزارت امور خارجه دولت اصلاحات و وزارت امور خارجه دولت یازدهم مشاهده می‌شود.
وی ادامه داد: اگر یادتان باشد، تندرو‌ها در دولت اصلاحات با ایجاد بحران‌سازی تلاش می‌کردند تا سیاست خارجی دولت وقت را ناموفق نشان بدهند و تا پیشرفتی به دست می‌آمد، مشکلاتی ایجاد می‌کردند. هم‌اینک نیز تندرو‌ها سعی می‌کنند تا با بهانه‌گیری دولت یازدهم را تضعیف و زمین‌گیر کنند.
مدیرکل اسبق خاورمیانه دولت اصلاحات در رابطه با عملکرد وزارت امور خارجه در دولت یازدهم در عرصه منطقه‌ای اظهار داشت: دولت بایستی برنامه‌های خود را در عرصه منطقه‌ای گام به گام جلو ببرد. ما در منطقه، با کشور‌ها مشکل روابط دوجانبه نداریم بلکه اختلافات بر سر مسائل منطقه‌ای است.
سبحانی با تاکید مجدد بر اینکه با دستیابی به توافق هسته‌ای، مشکلات منطقه‌ای نیز به سمت حل شدن حرکت خواهد کرد، یادآور شد: هنگامی که ایران تهدید بین‌المللی شناخته می‌شود، نمی‌توان مدعی این بود که می‌خواهیم مشکلات منطقه‌ای را حل کنیم.
وی در خصوص مهمترین چالش پیشروی دستگاه دیپلماسی در آینده نیز تصریح کرد: سیاست خارجی صرفا مربوط به وزارت امور خارجه نیست بلکه عرصه منافع ملی کشور‌ها است. باید دانست سیاست خارجی هر کشوری به سیاست داخلی نیز در ارتباط است و اگر کشوری در عرصه سیاست داخلی دارای مشکلات باشد، توانش در عرصه سیاست خارجی نیز کاهش می‌یابد.
سفیر اسبق ایران در لبنان افزود: یک سیاست خارجی خوب از حمایت‌های داخلی برخودار است. متاسفانه هنوز در عرصه سیاست داخلی دارای مشکلاتی هستیم و وعده‌های آقای روحانی در حل آن‌ها هنوز عملیاتی نشده است و خواست مردم در مسائلی نظیر آزادی‌ها و رفع حصر به شکل کامل متحقق نشده ولی امیدوار هستم که با ایجاد اتحاد ملی و زمینه‌سازی برای آشتی ملی، شرایط را برای تقویت دستگاه دیپلماسی فراهم کنیم.