آزادسازی خرمشهر منجر به افزایش پتانسیل دفاعی ایران شد
«عملیات بیت‌المقدس که از آن به عنوان یکی از بزرگترین عملیات‌های جنگ تحمیلی یاد می‌شود اقدام همه‌جانبه و هماهنگی از نیروهای مسلح بود که باعث افزایش پتانسیل دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در آن شرایط حساس منطقه‌ای و بین‌المللی شد؛ از نظر داخلی ما بعد از آزادسازی خرمشهر شاهد تغییراتی در سطح روحیه شهروندان هستیم.» این تعبیری است که دریادار بازنشسته بهمن فرهنگ‌دوست در گفت‌وگویی تفصیلی با ایلنا از آزادسازی خرمشهر دارد.
این امیر بازنشسته در این گفت‌وگو به تشریح نقشی که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در آزادسازی خرمشهر دارد می‌پردازد و می‌گوید که نیروی دریایی نه تنها در عملیات بیت‌المقدس بلکه در سراسر جنگ تحمیلی هشت ساله همواره به عنوان عنصری از نیروهای رزمی که وظایف سازمانی خود را به دقت درک می‌کرد متعهد به ایفای وظیفه بود و به بهترین نحو در همه جبهه‌ها که لازم بود حضور داشت و یکی از این ماموریت‌ها، شرکت در عملیات آزادسازی خرمشهر بود.
مشروح این گفت‌وگو در ادامه می‌آید:
نقش نیروی دریای ارتش در عملیات آزادسازی خرمشهر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خرمشهر به صورت سنتی متعلق به نیروی دریای بود اما در یک شرایط خاص، نیروی دریایی ناگزیر شد در آغاز حمله عراق در یک شرایط تاکتیتی از منطقه خرمشهر فاصله بگیرد؛ اما با یک تجدیدقوا و آماده‌سازی مجدد نقش برجسته‌ای در صحنه نبرد عملیات آزادسازی خرمشهر داشت. نیروی دریایی نه تنها در عملیات بیت‌المقدس بلکه در سراسر جنگ تحمیلی هشت ساله همواره به عنوان عنصری از نیروهای رزمی که وظایف سازمانی خود را به دقت درک می‌کرد متعهد به ایفای وظیفه بود و به بهترین نحو در همه جبهه‌ها که لازم بود حضور داشت و یکی از این ماموریت‌ها، شرکت در عملیات آزادسازی خرمشهر بود.
در این عملیات در جهت تأمین امنیت سرپل ذهاب اولیه غرب کارون و کرخه، کور و اجرای مأموریت هجومی در محور آبادان – خرمشهر و آزادسازی و پاکسازی بخش غربی و مناطق اشغالی رشادت‌های فراوانی را همراه به سایر نیروهای مسلح داشت و شهداهای بسیاری را نیز تقدیم کرد اما من توقیقات حاصل از این عملیات را مختص نیروی دریایی نمی‌دانم بلکه این حماسه با مشارکت همه نیروها و مردم ایران رقم خورد بنابراین تک‌تک مردم ایران در این افتخار و حماسه تاریخی شریک و سهیم هستند.
به نظر شما چه عواملی باعث شد که عراق بتواند مدت ۱۹ ماه خرمشهر را در اشغال خود نگه دارد؟
در جنگ تحمیلی ما شاهده بودیم دشمن متجاوز با تصور، برنامه و آمادگی قبلی توانست تصرفاتی را انجام دهد و از خلاء مقاومت که باید وجود داشت و در آن زمان وجود نداشت، برای استحکام بخشیدن به حضور و ادامه اشغال خود استفاده کرد. عراق زمانی به خرمشهر حمله کردند که ساختار این شهر در یورش اولیه از بین رفت و آنها به استحکام‌بخشی موقعیت خودشان پرداختند. به طور مثال کانل‌ها و تونل‌های را ایجاد کردند بنابراین خنثی کردن این یورش و این استحکامات در شرایط آن موقع ایران و نیروهای مسلح نیاز به زمان و دسترسی به سطحی از آمادگی همه جانبه داشت که در این مدت ما شاهد هماهنگی، همکاری و تجمیع نیروها در ارتش و سپاه در کنار هم در عملیات‌های مختلف قبل آزادسازی خرمشهر هستیم که در سطح بسیار خوبی این همدلی در عملیات بیت‌المقدس متبلور شد، بنابراین زمان لازم بود تا از آن نابه‌سامانی اولیه به پکپارچکی برسیم.
دستاوردهای اصلی پیروزی عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر را در آن روزها چه می‌دانید؟
عملیات بیت‌المقدس که از آن به عنوان یکی از بزرگترین عملیات‌های جنگ تحمیلی یاد می‌شود اقدام همه‌جانبه و هماهنگی از نیروهای مسلح بود که باعث افزایش پتانسیل دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در آن شرایط حساس منطقه‌ای و بین‌المللی شد؛ از نظر داخلی ما بعد از آزادسازی خرمشهر شاهد تغییراتی در سطح روحیه و روان شهروندان هستیم.
اما بدون شک پیروزی در این عملیات و خارج کردن دشمن متجاوز از خاک ایران، انعکاس بین‌المللی نیز داشت و تحولی اساسی در تصورها و اذهان ایجاد کرد و موجب شد که همه دنیا به نیروی مقاومت مردمی و نظامی ایران به سبک دیگر آشنا شوند و فهمیدند نمی‌توانند به تفسیرهای ساده در برابر این نیرو برگرفته از انقلاب مردمی بایستند. در بازتاب جهانی این عملیات دستاوردهای آن بسیار و برای آنها باورنکردنی بود.
دشمنان انقلاب و استکبار جهانی در این شوک قرار گرفته بودند که چگونه نیروهای مسلح درگیر انقلاب به چنین توانمندی هماهنگی رسید که همه نقشه های آنها را برای ضربه به انقلاب نقش برآب کرد و همه جهان با بخشی از واقعیت و پتانسیل‌های آزادشده توسط انقلاب اسلامی آشنا شدند.
ارزیابی شما از این صحبت که عراق و صدام پس از آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد سال ۶۱ و دیدن حماسه بزرگ ملت ایران تمایل دارد، جنگ را خاتمه دهد چیست؟
آنچه شاهد بودیم در جهت سازندگی ما بود و همه ابعاد جنگ و آموزه‌های آن روزها کمک کرده است که به جایگاه امروز برسیم؛ من به آن تصمیمی که در آن روزها گرفته شده نمی‌توانم شک و تردیدی داشته باشم. اگر در آن شرایط و بعد از آن شکست و ضربه سنگین عراق متجاوز پیشنهاداتی را برای صلح ارائه کرد امروز نباید فکر شود اگر مورد قبول ایران واقع می‌شد یک دنیای جدید و متفاوتی برای ما رقم می‌خورد و یا ما می‌توانستیم از همه پتانسیل‌های آن شرایط استفاده کنیم.
باید بدانیم این بحثی است که امروز نمی‌توانیم از آن صحبت و پیرامون آن تحلیل ارائه دهیم. به نظر من شاید اصلا مسائل به طور دیگر رقم می‌خورد. در مورد این پیشنهادات و حرف‌ها تا جای که من به خاطر دارم در یک مقطعی آنها مطرح شدند و اصلا مشخص نبود که قرار است پشت آنها چه اتفاقاتی بیفتد ممکن بود حتی آن مسیر به مسیر گمراهی ختم شود.
برای صحبت پایانی باید بگویم که افتخار می‌کنم در کشوری هستیم که دارای یک پتاسنل نظامی مطلوب در همه ابعاد است و این موضوع را حاصل تجربیات آموخته‌شده در صحنه جنگ می‌دانم.
گفت وگو:مصطفی لطفی