ایران با توافق جامع٬ جایگاهی استثنایی در NPT پیدا میکند
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: ایران تنها کشوری است که هم عضو NPT است و هم میتواند به فعالیت هستهایاش ادامه دهد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، پروفسور قاسم افتخاری در همایش بررسی مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی که از صبح امروز در دانشگاه علامه طباطبایی در حال برگزاری است، گفت: از سال ۱۳۴۹ به خواست مسئولان وقت دانشگاه تهران درسی به نام استراتژی نظامی را پایهگذاری کردم که در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس میشد.
وی ادامه داد: در این مدت مجبور بودم به مسائل هستهای توجه داشته باشم؛ از سوی دیگر، آن زمان اوج جنگ سرد بود و اساس درس استراتژی نظامی به ذات، چگونگی تولید و کاربری سلاح هستهای توجه دارد.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با تقسیمبندی تکنولوژی هستهای به تکنولوژی بالادست و تکنولوژی پاییندست؛ اظهار داشت: تکنولوژی هستهای بالا دست به دستیابی به بمب هستهای توجه دارد و تکنولوژی پاییندست مصارفی صلحآمیز را بررسی میکند و هرچه از آن زمان میگذرد٬ تکنولوژی بالادست در حال رکود و خارج شدن از دور است و تکنولوژی پاییندست روز به روز رونق میگیرد.
افتخاری با بیان اینکه استراتژی نظامی که براساس بمب هستهای باشد٬ خواب و خیالی بیش نیست تصریح کرد: این گذاره را رویدادهای ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰ تقویت کرد٬ چرا که نظام بینالمللی تغییر یافت؛ استراتژی نظامی پیشین بر اساس نظام بینالمللی دوقطبی برچیده شده بود و حال که در آن٬ رقابتهای هستهای در اولویت بوده است. از آن زمان ابرهای سیاهی شکل گرفتند که بالاخره آنها به شکل داعش، طالبان، القاعده، بوکوحرام و... سازمان یافت. آنها هرچند با هم متفاوت هستند٬ اما همصدا بیفایده بودن استراتژی هستهای را بیان میکنند.
وی با بیان اینکه تفاهم لوزان از هر زاویهای قابل بررسی است٬ خاطرنشان کرد: اگر با نگاه تکنولوژی بالادست به این تفاهمنامه نگاه کنیم٬ ما همه چیز را دادهایم؛ و اگر با تکنولوژی پاییندست ببینیم این تفاهمنامه عالی است. بیش از یک دهه است که از بالاترین مقامهای کشور میشنوم که ما سلاح هستهای نداریم و نخواهیم داشت؛ با این مسئله ما تکنولوژی پایین دست میخواهیم.
این استاد دانشگاه تهران در تشریح دستاوردهای تفاهم لوزان ابراز داشت: NPT هدفش منع اشاعه کشورها برای دستیابی به سلاح هستهای است و فقط گفته کشورها میتوانند فعالیت هستهای صلح آمیز و غیرنظامی داشته باشند٬ که ما در این راستا در مذاکرات توانستیم حق هستهایما ن را به رسمیت بشناسانیم.
افتخاری سست و باطل کردن قطعنامههای قبلی را از دستاوردهای تفاهم هستهای دانست و ادامه داد: آنها قبلا میگفتند فعالیت هستهایتان را متوقف کنید ولی فعالیت هستهای ما را پذیرفتهاند و دست ما برای فعالیت در تکنولوژی پایین دست باز است و این، یعنی وارد شدن به بازار هستهای.
وی تاکید کرد: از نظر حقوقی این تفاهمنامه دستاوردهای بیاندازهای داشت.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه تهران با بیان اینکه ایران با توافق جامع هستهای جایگاه استثنایی در NPT پیدا میکند٬ عنوان کرد: ایران تنها کشوری است که هم عضو NPT است و هم میتواند به فعالیت هستهایاش ادامه دهد.
افتخاری در خصوص دستاوردهای اقتصادی مذاکرات بیان کرد: تمامی تحریمها برای متوقف کردن غنیسازی و فعالیت هستهای ماست که در پی مصوبات شورای امنیت صادر شدهاند و دولتها به بهانه اجرای آن تحریمها، تحریمهایی ثانویه اعمال کردهاند و وقتی شورای امنیت غنیسازی شما را بپذیرد و قبول کند بنیاد حقوقی تحریمها سست شده و کسی نمیتواند ادعا که کند که در چارچوب حقوق بین الملل تحریم کرده است.
این استاد علوم سیاسی یادآور شد: تاسیسات هستهای ما دست نخورده باقی میماند و از بین نمیرود و اگر از من بپرسید چه به دست آوردهایم؛ میگویم همه چیز چرا که ما هیچ چیز ندادهایم.
پروفسور افتخاری در پاسخ به سوالات
قاسم افتخاری نیز در پاسخ به این سوال٬ مبنی بر اینکه چگونه شما این توافقنامه که توان هستهای ایران را به یکدهم کاهش داده را خوب قلمداد میکنید؟ گفت: این مسئله به این موضوع بر میگردد که ما در فرایند هستهای به دنبال چه باشیم که مخالفت و موافقتها نیز از اینجا ناشی میشود. اگر ما به دنبال یک برنامه صلحآمیز باشیم٬ این توافق بسیار خوب است اما اگر ما به دنبال موضوعات دیگر هستیم خیر.
وی اضافه کرد: اگر به دنبال غنیسازی بیش از ۵ درصد باشیم٬ در مسیر صلحآمیز برای ما هیچ فایدهای ندارد. بنابراین چرا باید آن را با اصرار دنبال کنیم. بنابراین در این صورت است که من میگویم بیانیهای که قرار است زمینه توافق آینده باشد٬ خوب است. زیرا ما به دنبال تکنولوژی غیرنظامی هستیم و قرار هم نیست برای تامین سوخت محدود راکتور تهران که ۴۰ درصد است٬ بساطی به این وسیعی پهن کنیم٬ بلکه میتوانیم همین سوخت را از بازار تهیه کنیم.