کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ایلنا:
عقلانیت سیاست خارجی ما گرفتار هیجانات و تهدیدات نمی‌شود
کارشناس روابط بین‌الملل گفت: عقلانیت نظام سیاست خارجی ما در ادوار مختلف نشان داده که گرفتار هیجانات و تهدیدات نمی‌شود و هر پیشنهادی را به صورت معقول بررسی کرده و تصمیم متناسبی اتخاذ می‌کند.
حسن گلی کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با نامه اخیر ترامپ به ایران و دلایل انتخاب فرستنده اماراتی برای این کار در مورد پاسخ احتمالی ایران برای گفت‌وگو با ایالات متحده آمریکا تصریح کرد: موضوع درخواست مذاکره از طرف آقای ترامپ که به شکل مکتوب ارسال شده، از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است. نخست از این جنبه که اهمیت نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران در نظام بین‌الملل با توجه به اتفاقات یک یا دو سال گذشته همچنان برای ایران متصور است. واقعیت این است که اهمیت زیادی برای ایران در نظام بین‌الملل وجود دارد و آمریکا به عنوان کشوری که به حفظ هژمونی خود در دنیا علاقه‌مند است، می‌بیند که نظم بین‌المللی در حال تغییر است و نمی‌خواهد اجازه دهد که ایران به عنوان یکی از بازی‌سازان نظم جدید نظام بین‌الملل مطرح شود. این کشور تلاش می‌کند که ابزارهای قدرت ایران را کنترل کرده و نوع کنشگری ایران در این فضای جدید را مطابق با خواسته‌های خود مدیریت کند.
عقلانیت سیاست خارجی ما در ادوار مختلف نشان داده که گرفتار هیجانات و تهدیدات نمی‌شود
وی با اشاره به پیام‌رسان نامه ترامپ که از سوی امارات انتخاب شده بود، اظهار کرد: باید توجه داشت که کشورهای مختلفی علاقه‌مند بودند که در این حوزه ایفای نقش کنند و نامه را برای ایران بیاورند و به عنوان میانجی احتمالی بین ایران و آمریکا ایفای نقش کنند. این موضوع هم اهمیت ایران را از یک منظر نشان می‌دهد. به عنوان جمهوری اسلامی، باید نگاهی جامع به این مسئله داشته باشیم. عقلانیت نظام سیاست خارجی ما در ادوار مختلف نشان داده که گرفتار هیجانات و تهدیدات نمی‌شود و هر پیشنهادی را به صورت معقول بررسی کرده و تصمیم متناسبی اتخاذ می‌کند.
در مذاکره پیش‌شرط گذاشتن به معنای خراب کردن فرآیند مذاکره است
این تحلیل‌گر مسائل بین المللی با طرح این پرسش که ترامپ واقعاً دنبال چه چیزی است، عنوان کرد: به نظر می‌رسد که او بیش از آنکه به دنبال مذاکره به معنای دقیق کلمه باشد، در پی اعمال فشار است. وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور ما هم بر کسی پوشیده نیست و او می‌خواهد که زندگی روزمره مردم را به نوعی به بحث مذاکره گره بزند که این برای کشور ما مطلوب نیست. باید در حوزه سیاست داخلی و خارجی مراقبت کنیم که این مسئله به یک عرف تبدیل نشود. مذاکره در سیاست خارجی شأنی خاص و متولیان مشخصی دارد که تصمیم‌گیری می‌کنند. محتوای نامه هم هنوز به صورت دقیق مشخص نیست، اما بخش‌هایی به عنوان پیش‌شرط مطرح شده و مشخص است، مقام معظم رهبری هم فرمودند که این‌ها به دنبال مذاکره نیستند. زیرا در مذاکره اساساً پیش‌شرط گذاشتن به معنای خراب کردن فرآیند مذاکره است و از آن به عنوان ابزاری استفاده می‌کنند.
باید مراقب باشیم که هم افکار عمومی کشور خودمان و دنیا تحت تأثیر قرار نگیرند
وی افزود: بحث بر سر نوع تعاملات منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران و روابط آن با کشورهای منطقه و جبهه مقاومت است. اگر بخواهند در این‌ها تجدیدنظر شود و مطابق میل آمریکا مدیریت شوند، این مسئله به معنای بستن راه مذاکره است و در افکار عمومی دنیا هم نمایش و تظاهر به علاقه‌مندی به مذاکره وجود دارد. ما باید مراقب باشیم که هم افکار عمومی کشور خودمان و هم افکار عمومی دنیا که امروز متغیر مهمی در حوزه سیاست خارجی محسوب می‌شود، تحت تأثیر قرار نگیرند.
ایران زیر بار این نوع مذاکره که در حقیقت مذاکره نیست، نخواهد رفت
گلی با بیان اینکه ما باید واقعیت‌ها را مشخص کنیم که آیا آمریکا و آقای ترامپ به‌طور مشخص به دنبال مذاکره هستند یا اعمال فشار، تاکید کرد: مقام معظم رهبری به‌روشنی تکلیف این موضوع را مشخص کرده‌اند؛ اگر مذاکره به این معنا باشد که توقعات جدیدی از سوی آمریکا مطرح شود و ایران بخواهد امتیازات جدیدی بیش از آنچه در مذاکرات موسوم به برجام داده، ارائه دهد، ایشان به‌صراحت اعلام کرده‌اند که ایران زیر بار این نوع مذاکره که در حقیقت مذاکره نیست، نخواهد رفت. ایران در مباحث موشکی، پهپادی و مسائل منطقه‌ای وارد مذاکره نمی‌شود، زیرا اساساً نیازی به این نوع مذاکره ندارد. این‌ها جزء مولفه‌های دفاعی و قدرت کشور ما هستند و هیچ کشوری در دنیا حاضر نیست که ابزارهای قدرت خود را به معامله بگذارد. ما تجربیات تلخی داریم، به‌ویژه کشورهای دیگری که به نوعی اعتماد کرده و ابزارهای قدرت خود را از دست دادند و بعدها دچار وضعیت بدتری شدند.
در دکترین دفاعی کشور، دسترسی به سلاح هسته‌ای جایی ندارد
این کارشناس سیاست خارجی ایران تنها موضوع قابل مذاکره جمهوری اسلامی ایران با کشورهای اروپایی یا آمریکا، را بحث هسته‌ای دانست و بیان کرد: با توجه به اینکه در دکترین دفاعی کشور ما دسترسی به سلاح هسته‌ای جایی ندارد و مقام معظم رهبری هم آن را حرام شرعی اعلام کرده‌اند، اخیراً نیز تأکید کردند که ما به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیستیم. اگر نگرانی واقعی آن‌ها این باشد که ایران به سلاح هسته‌ای دسترسی پیدا نکند، می‌توانند صرفاً در حوزه مباحث هسته‌ای مذاکره کنند و اطمینان حاصل کنند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال دستیابی به آن نیست. آن‌ها می‌توانند به طرق مختلف این اطمینان را به‌دست آورند و در مقابل وضعیت تحریم‌ها، این موضوع می‌تواند محل بحث و گفت‌وگو باشد.
چین و روسیه در زمانی که بحث مذاکرات مطرح است پشتیبان ایران محسوب می‌شوند
گلی در خصوص نقش چین و روسیه در سیاست‌های خارجی ایران و پیامی که نشست سه‌جانبه اخیر میان روسیه، چین و ایران داشت، گفت: در این مرحله، نظام بین‌الملل بیش از ادوار گذشته به دنبال عقلانیت است و این واقعیت‌ها را می‌بیند. تحریم به‌عنوان ابزاری گسترش یافته و در مورد کشورهای مختلفی اعمال می‌شود و اهمیت خود را از دست داده است. قدرت‌های بزرگی مانند چین و روسیه در کنار ایران، در زمانی که بحث مذاکرات و درخواست ترامپ نیز مطرح است، می‌توانند به‌عنوان پشتیبانی از طرف ایران محسوب شوند. با این حال، ما باید به این نکته توجه کنیم که منافع ملی کشور خود را خودمان تعیین کنیم و نباید تنها به تعامل با چین و روسیه محدود شویم و فقط در زمین آن‌ها قرار بگیریم که کشورهای اروپایی نسبت به آن موضع بگیرند. بنظرم باید موازنه‌ای بین مذاکرات با چین و روسیه و مذاکرات با کشورهای اروپایی برقرار کنیم. این امر موجب می‌شود که آمریکا مجبور شود در فضایی که ما با اروپا و کشورهای شرق مذاکره می‌کنیم، توقعات خود را واقع‌بینانه‌تر تنظیم کند و به‌عنوان یک بازیگر در نظام بین‌الملل، اگر می‌خواهد وارد مذاکرات شود، حضور داشته باشد.
