قریشی در گفتوگو با ایلنا:
ایران به دنبال توافقی فراتر از برجام با تضمین‌های امنیتی باشد/ تهران مذاکره تحت فشار را نمی‌پذیرد/ آمریکا باید ادبیات خود را تغییر دهد
استاد روابط بین‌الملل گفت: هدف مذاکرات احتمالی باید دستیابی به توافقی باشد که حتی بیش از برجام منافع ایران را تامین کند. همانطور که آن‌ها می‌گویند توافقی بهتر از برجام می‌خواهند، ما هم باید توافقی بهتر از برجام بخواهیم. اگر قرار باشد در سیاست‌های خود تجدید نظر کنیم، این موضوع باید در ازای دستاوردهای ارزشمندتر به علاوه رفع کلیه تحریم‌ها، سرمایه‌گذاری گسترده در ایران و اخذ تضمین‌های امنیتی باشد، همچنین پتانسیل هسته‌ای و اصل توانمندی موشکی ایران باید حفظ شود . به علاوه اینکه وزن سیاسی متحدان ایران در منطقه باید محفوظ بماند و مذاکره صرفا در جهت تغییرات رفتاری باید متمرکز باشد.
فردین قریشی استاد روابط بین‌الملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص نامه‌ای که رییس‌جمهور آمریکا مدعی شده است برای ایران فرستاده خواهد شد و مطالب احتمالی که در آن نامه مطرح شده است، گفت: نامه‌ای که از سوی ایالات متحده به جمهوری اسلامی ایران می‌گویند ارسال شده یا خواهد شد، موضوعی بسیار حائز اهمیت است. ممکن است به دلیل تعطیلات و مسائلی از این قبیل، ارسال و دریافت آن یکی دو روز به تأخیر بیفتد. اما آنچه که در اینجا اهمیت دارد، این است که ارسال این نامه به معنای شروع مرحله‌ای مهم و حساس در روابط میان ایران و آمریکا است. واکنش ایران به این نامه از اهمیت بالایی برخوردار است و تأثیر قابل توجهی بر تحولات آینده خواهد داشت. به نظر می‌رسد مضمون اصلی پیام طرح مباحثی تکراری خواهد بود. خواسته‌های آمریکا، محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران، کنترل نفوذ منطقه‌ای ایران و مهار پیشرفت‌های موشکی است. نکته دیگری که قابل توجه است، این است که ممکن است در این نامه، آمریکا تهدیدی را اعلام کرده، هشداری داده، یا وعده و وعیدی مطرح کرده باشد.
عمان، قطر و روسیه می‌توانند به عنوان کانال‌های انتقال پیام آمریکا عمل کنند
احتمالا آمریکا در این پیام می‌خواهد خطوط قرمز خود را به ایران اعلام کند
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در مورد کانال ارسال این پیام، بیان کرد: به نظر می‌رسد که کانال ارسال پیام اهمیت چندانی ندارد. بیشترین احتمال این است که این پیام از طریق دفتر حفاظت منافع آمریکا در ایران، یعنی سفارت سوئیس، ارسال شود. اما اگر این مسیر انتخاب نشود، عمان، قطر و روسیه نیز می‌توانند به عنوان کانال‌های دیگری برای انتقال این پیام عمل کنند. به نظر می‌رسد که طرح علنی این موضوع نشان‌دهنده این است که آمریکا دیگر تمایلی به استفاده از این کشورها ندارد و قصد دارد پیام را به طور مستقیم از طریق دفتر حفاظت منافع خود در ایران منتقل کند. به طور کلی، به نظر می‌رسد که آمریکا در این پیام می‌خواهد خطوط قرمز خود را به ایران اعلام کند و ممکن است حتی به طور مشخص، ایران را به اقدام نظامی در برابر اقدامات احتمالی هسته‌ای خود تهدید کند. همچنین، به مثابه اعمال سیاست معروف چماق و هویج، ممکن است آمریکا به ایران نشان دهد که اگر به خواسته‌هایش پاسخ مثبت دهد، می‌تواند تحریم‌ها را کاهش دهد یا دارایی‌های بلوکه شده ایران را آزاد کند.
هدف اصلی آمریکا این است ایران را وادار به تغییر سیاست‌هایی کند که خلاف میل آن است
قریشی با اشاره به اظهارات وزیر خزانه‌داری ایالات متحده که به مردم ایران توصیه کرده است به خرید دلار روی آورند، اظهار کرد: این موضوع به وضوح تلاشی است برای تشدید جنگ روانی و اعمال فشار بر ایران. این اقدام به نوعی با هدف تأثیرگذاری بر افکار عمومی ایران و سوق دادن آن‌ها به خرید دلار صورت می‌گیرد که می‌تواند منجر به افزایش نرخ دلار در ایران و سقوط بیشتر ارزش پول ملی شود. تحقق این وضعیت به نوبه خود تأثیرات منفی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت و موجب تشدید تورم و افزایش نارضایتی عمومی نسبت به سیاست‌های دولت خواهد شد. به طور کلی، هدف اصلی آمریکا این است که از هر طریق ممکن، ایران را وادار به تغییر سیاست‌هایی کند که خلاف میل آن است. این گونه اقدامات نشان‌دهنده عزم ایالات متحده برای تحت فشار قرار دادن ایران و دستیابی به خواسته‌های خود در حوزه‌های مختلف است.
ایران باید اقداماتی را انجام دهد که ترکیبی از اقدامات دیپلماتیک و میدانی باشد
وی با بیان اینکه در شرایطی که در آن قرار داریم، بحران در حال تصاعد است و فشار به صورت روزافزون بر تصمیم‌گیرندگان دو طرف افزایش خواهد یافت، گفت: مسیر آتی تحولات بستگی به واکنش ایران دارد. به نظر می‌رسد اگر ایران تصمیم بگیرد هیچ جوابی به این نامه ندهد یا اینکه جواب منفی دهد در این صورت، آمریکا می‌تواند از این موضع به گونه‌ای بهره‌برداری کند که نشان دهد به لحاظ دیپلماتیک نمی‌تواند با ایران به نتیجه برسد، زیرا ایران تمایلی به گفتوگو ندارد. اگر هم ایران به‌طور واضح بخواهد در برابر آمریکا عقب‌نشینی کند، این امر نیز آمریکایی‌ها را جری‌تر خواهد کرد، به گونه‌ای که آن‌ها خواهند خواست ایران سیاست‌های خود را بدون دریافت امتیازاتی تغییر دهد و فشار بیشتری به ایران وارد خواهند کرد. بنابراین، موضوع پیچیده است و ایران باید اقداماتی را انجام دهد که ترکیبی از اقدامات دیپلماتیک و میدانی باشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: ایران باید با اعتماد به نفس به ترامپ پاسخی دهد که حاکی از یک موضع منطقی و مورد پسند افکار عمومی جهان باشد؛ یعنی اینکه ایران اعلام کند همواره از مذاکره برابر استقبال می‌کند؛ مذاکره‌ای که از تهدید و فشار عاری است. اعلام کند اگر روابط ایران و آمریکا شرایط مطلوبی ندارد، به دلیل رویه غیرمنطقی و توام با فشار آمریکا است. ایران هیچ‌گاه موضع تحقیر و ذلت را در سیاست خارجی خود نخواهد پذیرفت.
آمریکا باید ادبیات خود را تغییر دهد
وی تصریح کرد: در این شرایط رئیس‌جمهور ایران باید موضع کشور را اعلام کند و بگوید که ایران همواره طرفدار گفتوگو و حل مسائل با همه کشورها، از جمله آمریکا، است، اما مذاکره تحت فشار را نمی‌پذیرد. آمریکا باید ادبیات خود را تغییر دهد.
رییس‌جمهور در صورت دریافت نشانه‌هایی از حسن نیت آمریکا، نماینده‌‌ای مانند ظریف را برای مذاکره به آمریکا اعزام کند
قریشی یادآور شد: احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه ایران ضعیف است. هرچند هیچ چیزی منتفی نیست، اما اطلاعات موجود نشان می‌دهد که احتمال چنین اقدامی و یا احتمال حمله اسرائیل با پشتیبانی آمریکا ضعیف است. اگر آمریکا به اقدامات نظامی روی آورد، باید هزینه‌های سنگینی را در نظر بگیرد که حتی با فرض پیروزی با منطق فکری ترامپ سازگار نیست. محاسبه‌ای که آمریکایی‌ها می‌کنند، این است که بهتر است از طریق فشار و مانور، امتیاز بگیرند و به سمت حمله نظامی نروند. البته تشدید تحریم‌ها به ضرر ایران است. به همین دلیل، ایران باید اقداماتی انجام دهد که این تحریم‌ها تشدید نشود. در همین راستا بهتر است رئیس‌جمهور اعلام کند که در صورت دریافت نشانه‌هایی از حسن نیت آمریکا، ایران حاضر است نماینده ویژه‌ای مانند آقای دکتر ظریف را برای مذاکره به آمریکا اعزام کند تا مذاکراتی با ترامپ و سایر مقامات دولت آمریکا انجام شود و در این زمینه گشایشی حاصل گردد. این موضوع بسیار مهم است و از تصاعد بیشتر بحران ممانعت می‌کند.
ما تنها زمانی می‌توانیم از سیاست‌های خود عقب‌نشینی کنیم که امتیازاتی دریافت کنیم
این تحلیل‌گر سیاست خارجی عنوان کرد: ایران در عرصه دیپلماتیک باید اقداماتی را که عنوان شد انجام دهد، اما در عرصه میدانی نیز باید سیاست‌های قبلی خود را ادامه دهد. ممکن است گفته شود که این رویکرد باعث تنش می‌شود، اما ما تنها زمانی می‌توانیم از سیاست‌های خود عقب‌نشینی کنیم که امتیازاتی دریافت کنیم و این سیاست‌ها اهرم‌های قدرت ما در مذاکرات احتمالی برای کسب امتیاز است.
ایران اعلام کند که می‌تواند در برنامه موشکی خود تجدید نظر کند به شرطی که تحریم‌ها به‌طور کامل رفع شود
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با طرح پیشنهادی عنوان کرد: ایران می‌تواند اگر فرض کنیم میلیاردها دلار برای برنامه هسته‌ای هزینه کرده، در ازای پذیرش پاره‌ای محدودیت‌ها در این زمینه، مثلا عنوان کند که آمریکا و اروپا یا جمعی از کشورهایی که خواهان تغییر در مواضع هسته‌ای ایران هستند، کنسرسیومی تشکیل دهند تا در ایران ۲۰۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری گنند. علاوه بر این، ایران می‌تواند اعلام کند که می‌تواند در برنامه موشکی خود تجدید نظر کند به شرطی که تحریم‌ها به‌طور کامل رفع شود و چند صد هواپیمای پیشرفته نظامی و مسافری به ایران فروخته شود. ایران باید از موضع اعتماد به نفس به مذاکره برود و این مذاکره می‌تواند فضا را تلطیف کند و احتمال جنگ و درگیری را کاهش دهد. حتی اگر این مذاکرات به توافقی منتهی نشود از وخامت اوضاع ممانعت و ایران را از مقطع فعلی عبور می‌دهد.
آن‌ها می‌گویند توافقی بهتر از برجام می‌خواهند، ما هم باید توافقی بهتر از برجام بخواهیم
وی خاطرنشان کرد: هدف مذاکرات احتمالی باید دستیابی به توافقی باشد که حتی بیش از برجام منافع ایران را تامین کند. همانطور که آن‌ها می‌گویند توافقی بهتر از برجام می‌خواهند، ما هم باید توافقی بهتر از برجام بخواهیم. اگر قرار باشد در سیاست‌های خود تجدید نظر کنیم، این موضوع باید در ازای دستاوردهای ارزشمندتر به علاوه رفع کلیه تحریم‌ها، سرمایه‌گذاری گسترده در ایران و اخذ تضمین‌های امنیتی باشد، همچنین پتانسیل هسته‌ای و اصل توانمندی موشکی ایران باید حفظ شود . به علاوه اینکه وزن سیاسی متحدان ایران در منطقه باید محفوظ بماند و مذاکره صرفا در جهت تغییرات رفتاری باید متمرکز باشد. اصل بر این است که جهت مذاکره مطلوب تنش‌زدایی در عین حفظ توانمندی است. اگر بتوانیم چنین رویکردی را اتخاذ کنیم، به نظرم می‌توانیم با آغاز مذاکرات، تنش‌ها را کاهش دهیم و امتیازات خاصی را دریافت کنیم که در جهت توسعه صلح و ثبات و پیشرفت در کشور و منطقه خاورمیانه باشد.
