عارف: با برچسب زدن به دانشمندان نمی توان به دنبال دیپلماسی علمی بود

به گزارش ایلنا، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور در نشست مجمع عمومی فرهنگستان علوم با تبریک هفته وحدت و گرامی داشت هفته دفاع مقدس  رمز پیروزی انقلاب اسلامی ایران را وحدت دانسته  با بیان اینکه جلسه هیئت امنای فرهنگستان‌ها را به زودی تشکیل خواهیم داد، بیان کرد: جایگاه و رسالت مهمتری را برای فرهنگستان‌ها قائل هستیم. فرهنگستان علوم اتاق فکر است، فرهنگستان باید نقش اتاق فکر با توجه به رسالتش داشته باشد. نقطه قوت فرهنگستان در این زمینه این است که نیروی لایزال و بی‌اندازه در اختیار این اتاق فکر وجود دارد چراکه اعضای فرهنگستان همه نخبگان و اساتید برجسته کشور هستند. 

وی ادامه داد: البته این ظرفیت مسئولیت فرهنگستان‌ها را افزون می‌کند، سوالی که امروز دارم این است که آیا فرهنگستان‌ها توانسته‌اند نقش اتاق فکر را به خوبی ایفا کنند؟ شاید بگویید که از ما نخواستند، باید بگویم که نباید انتظار داشته باشید که از شما بخواهند، فرهنگستان جای نظریه دادن است. اینکه عمل می‌شود یا نه نباید مدنظر باشد. در کشورهای دیگر نیز اینگونه است. اما قانون نانوشته ای وجود دارد که فتوای فرهنگستان‌ها باید اجرا شود. 

عارف با بیان اینکه فرهنگستان‌ها جایی برای درهم آمیزی علم و حکمت هستند، اضافه کرد: خوشبختانه در فرهنگستان علوم این نگاه جدی‌تر وجود دارد. فرهنگستان‌ها باید در تصمیم سازی و تصمیم گیری مسائل کلان مشارکت داشتند، فرهنگستان باید در بخش‌های مختلف راهکار ارائه دهد. بنابراین فرهنگستان‌ها علاوه جایگاه مشورتی، نقش تصمیم سازی دارند چراکه با وجود اعضای نخبه، این امکان می‌تواند در راستای پیشرفت کشور قرار بگیرد. اگر اینگونه شود وضعیت کنونی را نخواهیم داشت. 

وی عنوان کرد: فرهنگستان‌ها باید نظارت عالیه و اثرگذاری در امور داشته باشند. مرجعیت علمی و حکمرانی علمی با حضور فرهنگستان‌ها به خصوص فرهنگستان علوم محقق می‌شود.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به برنامه‌های توسعه‌ای کشور گفت: تاکنون شش برنامه توسعه اجرا کردیم. یاد ندارم عملکرد برنامه‌ای دولت را نقد کرده باشیم. در پروسه تکراری برنامه‌های توسعه نوشته می‌شود. در برخی توفیق بیشتر بوده و برخی کمتر بوده است، اما نگاه دولتی در برنامه‌ها نقش کلیدی داشته است. هیچ وقت نهادی مسیر برنامه‌ها را اصلاح نکرده است. در این زمینه فرهنگستان‌ها می‌توانند به کمک دولت بیایند. 

عارف اضافه کرد: جذب و حمایت دانشمندان و پزوهشگران برجسته از ماموریت‌های فرهنگستان است. از عهده این موضوع هم برنیامدیم باید برای آن چاره اندیشی کنیم. 

وی افزود: پیشرفت و ارتقای اخلاق ضروری است، بی‌اعتنایی به اخلاق به بیشترین حد رسیده است. در حالی که انقلاب ما انقلاب فرهنگی بوده است ما در این زمینه چه کرده‌ایم ؟آیا اخلاقی که در جامعه می‌بینیم در حد جامعه ماست یا نه؟ اعضای فرهنگستان فارغ از نگاه سیاسی می‌توانند به دولت‌ها مشورت بدهند. 

عارف بیان کرد: محافظه کاری در دانشگاه‌ها افزایش یافته است. دخالت‌های غیرضروری نهادهای بیرون از دانشگاه باعث شده که سکوت قبرستانی در دانشگاه ها ایجاد شود و این امر موجب شده است که جوانان وارد گروه‌های نامناسب شوند. باید به این موضوع در فرهنگستان‌ها پرداخته شود. 

عضو پیوسته فرهنگستان علوم تاکید کرد : ساحت علم و پژوهش باید به دور از سیاسی بازی جناح ها ، گروه ها و احزاب باشد و اعضای محترم فرهنگستان ها فارغ از جناح بندی ها می توانند در موضوعات مختلف به نظام و دولت مشاوره های مفید و ارزنده ای ارائه دهند.

وی عنوان کرد: باید افزایش سطح علمی کشور مدنظر باشد در حال حاضر شاخص تولید علم صرفا چاپ مقالات است، متاسفانه الان وضعیت کشور در این زمینه مناسب نیست. اوایل دهه ۸۰ وضعیت خوبی داشتیم. نتیجه‌اش سند چشم انداز شد، در افق ۲۰ ساله باید جایگاه اول در همه زمینه‌ها در منطقه می‌رسیدیم، در زمان تهیه سند در برخی از حوزه‌ها رتبه دوم بودیم اما الان رتبه ما در منطقه کجاست؟ اصولا در مسیر سند چشم انداز پیش نرفتیم.

عارف ادامه داد: علم باید در خدمت مردم باشد، اقتصاد دانش بنیان از اهمیت ویژه برخوردار است. علم باید در تولید ناخالص داخلی نقش داشته باشد. 

معاون اول رئیس جمهور گفت: انتظار دولت از فرهنگستان، مساعدت و راهنمایی برای رسیدن به برنامه‌هاست، ما برنامه هفتم توسعه را دنبال می‌کنیم. این برنامه بخش نرم افزای خوب دارد اما باید منابع ان تامین شود. براین اساس باید دولت لایحه چگونگی تامین منابع را به مجلس ارائه کند. برای دستیابی به شاخص‌های برنامه باید سالانه ۲۸۰ دلار هزینه کنیم، به همین دلیل باید زمینه جذب سرمایه گذار ایجاد شود.

عارف ادامه داد: علم باید در خدمت مردم باشد، اقتصاد دانش بنیان از اهمیت ویژه برخوردار است. علم باید در تولید ناخالص داخلی نقش داشته باشد. 

معاون اول رئیس جمهور گفت: انتظار دولت از فرهنگستان، مساعدت و راهنمایی برای رسیدن به برنامه‌هاست، ما برنامه هفتم توسعه را دنبال می‌کنیم. این برنامه بخش نرم افزای خوب دارد اما باید منابع ان تامین شود. براین اساس باید دولت لایحه چگونگی تامین منابع را به مجلس ارائه کند. برای دستیابی به شاخص‌های برنامه باید سالانه ۲۸۰ دلار هزینه کنیم، به همین دلیل باید زمینه جذب سرمایه گذار ایجاد شود.

وی بیان کرد: باید برای ناترازی‌ها فکر کنیم. فرهنگستان باید در چالش‌های جدی کشور متمرکز شود، اعضا فکر کنند که برای از بین بردن ناترازی‌ها باید چه کنیم. دیپلماسی علمی مقدمه دیپلماسی‌های دیگر است بنابراین تعامل اساتید با کشورهای مختلف می تواند فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند. 

عضو پیوسته فرهنگستان علوم همچنین با اشاره به دیپلماسی علمی، تصریح کرد: دیپلماسی علمی می تواند به دیپلماسی سیاسی کمک کند .متاسفانه دیده شده است یک نخبه دانشگاهی که برای کنفرانس های علمی به خارج از کشور می رود وقتی به کشور برمی گردد با برچسب های ناروا و اتهامات امنیتی با او برخورد می شود. بااینگونه برخوردها دیپلماسی علمی محقق نمی شود همانگونه که در چند سال گذشته با حمله به سفارت برخی کشورها دیپلماسی سیاسی کشور را تا مدتها با چالش مواجه کردند و متأسفانه کسانیکه به سفارت حمله کرده بودند به آنها پست و مقام دادند.