رهبر انقلاب در نخستین دیدار هیئت دولت چهاردهم:
حل مسئله گرانی و تورم جزو اولویت‌های فوری است/ برخی وزرا را تایید و برخی را هم تاکید کردم
رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت چهاردهم همزمان با هفته دولت با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
آیت‌الله خامنه‌ای با تمجید و تکریمِ حرکت پرشکوه اربعینی مردم، هفته دولت را تبریک گفتند و با گرامیداشت یاد شهیدان رجایی و باهنر و همچنین شهید رئیسی و همراهانش، ابراز امیدواری کردند هفته دولت در همه سالهای طولانی خدمت دولت چهاردهم، هفته امید و مژده و گزارش‌های شادی‌بخش باشد.
ایشان تشکیل به موقع دولت را لطف پروردگار و نعمتی بزرگ خواندند و از همه کسانیکه بعد از حادثه تلخ شهادت آقای رئیسی و همراهانش به اداره عادی کشور و برگزاری انتخاباتی امن و سالم کمک کردند -از جمله دست‌اندرکاران دولت قبل، رسانه ملی و دیگر دستگاهها- تشکر کردند.
رهبر انقلاب در بیان چگونگی مشورت رئیس جمهور با ایشان درباره کابینه گفتند: بنده تعدادی را که می‌شناختم و یا در مورد صلاحیت آنها از منابع مورد وثوق مطمئن شده بودم، تأیید و بر برخی اسامی تأکید کردم اما درباره تعداد بیشتری که نمی‌شناختم گفتم نظری ندارم که ایشان توانست مجلس را قانع کند و برای همه رای اعتماد بگیرد.
ایشان افزودند: امروز همه وزیران محترمی که مورد اعتماد رئیس جمهور و مجلس قرار گرفته‌اند، مقامات عالی‌رتبه کشورند و وظیفه همه، حمایت و کمک برای موفقیت آنهاست.
آیت‌الله خامنه‌ای در اولین نکته خطاب به دولت جدید، فرصت خدمت به مردم و تلاش برای پیشرفت کشور را نعمت بزرگ الهی برشمردند و افزودند: این امانت خدا و مردم را قدرشناسی کنید و بدانید فرصت ۴ سال خدمت به سرعت برق و باد میگذرد؛ البته در همین مدت هم میتوان کارهای بزرگی کرد. همچنانکه امیرکبیر در مدت ۳ سال کارهای بزرگی انجام داد و رئیسی عزیز هم در حدود ۳ سال خدمت برخی پایه‌گذاری‌های خوبی انجام داد که ان‌شاءالله ثمره آن به کشور خواهد رسید.
رهبر انقلاب اسلامی در دومین نکته،شناخت داشته و ظرفیت‌ها را شرط کارآمدی دولت دانستند و گفتند مثال‌های زیادی وجود دارد که در گذشته برخی مسئولان، استعدادها و ظرفیتهای داخلی را نشناختند یا باور نداشتند و از این جهت ضررهایی به کشور وارد شد.
ایشان ظرفیتهای طبیعی و فراوان و ارزشمند، موقعیت جغرافیایی، قرار گرفتن میان چهارراه شمال و جنوب و غرب و شرق جهان و سواحل طولانی را از جمله ظرفیتهای مادی خواندند و افزودند: ایمان مذهبی و سیاسی مردم و استعدادهای انسانی و میلیون‌ها جوان تحصیلکرده، ثروت بی‌بدیلی است که اگر آنها را بشناسیم و از فکر و نیرویشان استفاده کنیم، بسیاری از مشکلات حل میشود.
آیت‌الله خامنه‌ای ملت ایران را دارای ظرفیت نابغه‌سازی خواندند و با اشاره به نامدارانی چون خواجه نصیرالدین طوسی، ابن سینا، ملاصدرا و زکریا رازی گفتند: اینها نشانه ظرفیت بیکرانِ پروازِ فکری ملت ایران است و اکنون نیز می‌توانیم از جوانان با استعداد کشور، نابغه پرورش دهیم.
رهبر انقلاب، ظرفیتهای سیاسی، عمق راهبردی و قدرت منطقه‌ای را از دیگر ظرفیتهای ایران برشمردند و افزودند: تجربه‌های مثبت و منفی ۴۵ سال اخیر نیز جزو ارزنده‌ترین نکات است که باید مورد توجه قرار گیرد.
تبیین نکات ضروری در انتخاب همکاران دولت جدید، سومین نکته سخنان رهبری در این دیدار بود. ایشان گفتند: همکاران جوان، مومن، انقلابی، متعهد و پرانگیزه را انتخاب کنید تا گره‌ها را باز کنند و با پرورش آنها در مدیریت‌های رده‌های مختلف از پایین، بتدریج نسلی از مدیران برجسته و پرانگیزه برای فردای کشور شکل گیرد.
رهبر انقلاب به رئیس جمهور توصیه کردند: صد جوان با این خصوصیات را بکار گیرید و در پایان دولت، صد مدیر قوی و آماده تحویل دهید که این کار بسیار بزرگی خواهد بود؛ البته شهید رئیسی هم در این زمینه توفیقاتی داشتند.
ایشان در نکته بعدی با اشاره به اشارات رئیس جمهور به موضوع کارشناسان، تأکید کردند: درباره استفاده از کارشناسان عقیده راسخ دارم؛ چرا که این کار ضمن پیشبرد کشور و رضایت مردم، حکمرانی را خردمندانه و اندیشه‌ورزانه می‌کند و از دایره کار محفلی، رفاقتی و توصیه‌ای نجات می‌دهد.
رهبر انقلاب در عین حال تأکید کردند: در استفاده از کارشناسان باید مراقب بود که ته‌نشین‌های ذهنی غلط در لباس و ادبیات کارشناسی خود را تحمیل نکند.
ایشان با استناد به فرمایش امیرمومنان(ع) افزودند: در مشورت و خواستن نظر کارشناسی نباید با بخیل، ترسو و حریص مشورت کرد؛ چرا که خلقیات رفتاری آنها در رای کارشناسی و مشورت‌هایشان اثر می‌گذارد و مشکل ایجاد می‌کند.
آیت‌الله خامنه‌ای، ایمان، صداقت، شناخت و اعتقاد به توانمندی‌های داخلی و ملی را ویژگی‌ها‌ی ضروری کارشناس مفید برشمردند و گفتند: کارشناسی که به دنبال نسخه‌های نسخ‌شده و قدیمی و بی‌اعتبار خارجی است، هیچ فایده‌ای ندارد.
رهبر انقلاب در توصیه‌ای دیگر مسئولان دولت را به حضور در بین مردم سفارش کردند و گفتند: به این حرفها که اگر سفر استانی کردید بگویند پوپولیسم و عوامگرایی است، توجه نکنید چرا که اطلاع از متن زندگی مردم با کارتابل و گزارش‌های کتبی امکانپذیر نیست، حتی اگر گزارش‌های خوبی باشد؛ بنابراین سفر استانی و حضور در بین مردم از جمله روستاها و تصمیم‌گیری بر اساس مشاهدات و شنیده‌ها را دنبال کنید.
نکته مهم بعدی که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اهمیت آن را جزو بیّنات نظام و انقلاب دانستند، مسئله عدالت بود.
ایشان با اشاره به تصویب و اجرای برنامه‌ها و قوانین مختلف، تعیین تأثیر آنها در تحقق عدالت را بسیار مهم برشمردند و خاطرنشان کردند: چند سال قبل مسئله پیوست عدالت را مطرح کردیم و گفتیم که برای هر قانون و تصمیم مهم باید پیوست عدالت تهیه شود که مرحوم آقای رئیسی نیز مقداری در این زمینه پیش رفت و کارهای انجام داد اما نیمه‌کاره ماند.
رهبر انقلاب، پیوست عدالت را نه یک کار اداری و فرم کاغذی و تشریفاتیِ ضمیمه به قوانین بلکه یک امر واقعی و در متن قوانین و برنامه‌ها خواندند و افزودند: پیوست عدالت یعنی مراکزی مانند سازمان برنامه و بودجه که تصمیم‌سازی یا آماده‌سازی لوایح و قوانین را برعهده دارد و یا گروهی از طرف رئیس‌جمهور موظف شوند که تأثیر برنامه‌ها و قوانین را بر شاخص‌های عدالت اجتماعی از جمله فاصله طبقاتی بسنجند و در صورت افزایش شکاف طبقاتی، آن قسمت از برنامه را حذف کنند.
ایشان با اشاره به اطلاع از تولید نرم افزاری به دست گروهی از جوانان دانشگاهی در خصوص انطباق برنامه‌ها و قوانین با پیوست عدالت، مسئولان را به دعوت از این گروه و استفاده از محصول آنها در صورت مفید بودن توصیه و تأکید کردند: عدالت با گفتن و بیان مکرر زبانی محقق نمیشود بلکه انگیزه و ورود در میدان می‌طلبد که خوشبختانه این انگیزه در رئیس‌جمهور وجود دارد و باید به‌گونه‌ای عمل شود که هیچ مسئولی نتواند از راه منتهی به عدالت، تخلف کند.
آیت‌الله خامنه‌ای در توصیه هفتم، رعایت اولویت‌ها با توجه به منابع و فرصت محدود و کارهای زیاد پیش رو را مورد توجه قرار دادند و افزودند: برخی اولویت‌ها مربوط به مسائل فوری است مانند مسئله تورم و گرانی است که باید بصورت مناسبی آنها را حل کرد اما برخی اولویت‌ها ناظر به مسائل زیرساختی است که اگر امروز از آن غفلت شود ۱۰ سال بعد باید به ناچار آن کار را آغاز کرد.
ایشان انرژی هسته‌ای را از جمله اولویت‌های زیرساختی و ضروری برای آینده کشور دانستند و با ناوارد دانستن برخی اظهارات تردیدآمیز درباره فواید آن، گفتند: کشور نمی‌تواند خود را از یک مسئله علمی، فنی و پیشرفته دنیا محروم کند و با عقب افتادن از این مسیر سالها بعد به دنبال آغاز آن باشد.
رهبر انقلاب، طرح‌های دولت در زمینه تکمیل مسیرهای شمال- جنوب و شرق- غرب را با توجه به ظرفیتهای ارتباطی مهم کشور یکی دیگر از اولویت‌های غیرقابل صرف‌نظر خواندند و افزودند: مسئله امنیت غذایی، خودکفایی در گندم، روش‌های نوین آبیاری در کشاورزی، توسعه بخش‌های بالادستی نفت و استفاده هر چه ممکن از امکانات برای بکارگیری شیوه‌های جدید استخراج نفت و گاز و همچنین تولید محصولات متنوع و پرشمار در بخش‌های پایین‌دستی از دیگر اولویت‌های مهم پیش روی کشور است.
موضوع فضای مجازی، نکته هشتم رهبر انقلاب خطاب به دولتمردان بود. ایشان گفتند: امروز فضای مجازی دیگر مجازی نیست بلکه واقعیت رو به توسعه در زندگی مردم است؛ بنابراین، در فضای مجازی باید حکمرانی قانونمند وجود داشته باشد.
ایشان تعبیر سابق خود از فضای مجازی کشور به رها و ول بودن را ناشی از نبود حکمرانی قانونمند خواندند و گفتند: اگر در این زمینه خلأ قانونی دارید، قانون مورد نیاز را ایجاد کنید و بر اساس آن زمام کار را به دست بگیرید، همچنانکه در همه دنیا با جدیت این کار را میکنند؛ بگونه‌ای که اکنون می‌بینید که فرانسوی‌ها آن فرد را بخاطر نقض حکمرانی خود بازداشت کرده‌اند.
آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: نقض حکمرانی قابل قبول نیست. کشور در اختیار شما است و در قبال آن وظیفه و مأموریتی دارید و نباید اجازه دهید حکمرانی شما را نقض کنند.
ایشان با اشاره به روشن بودن مبنای حرفشان درباره فضای مجازی و در عین حال اصرار برخی افراد بر سوء برداشت یا فهم غلط، گفتند: اگر فضای مجازی در کشور قانونمند شود، تبدیل به فرصت میشود اما بدون حکمرانی قانونمند، به تهدید تبدیل خواهد شد.
رهبر انقلاب در بحث فضای مجازی، بار دیگر مسئله مهم هوش مصنوعی و شتاب عجیب و حیرت‌آور این فناوری در دنیا را مورد توجه قرار دادند و گفتند: اکنون دستگاههای نظامی و غیرنظامی ما در حال بهره‌برداری از این فناوری هستند اما این استفاده نباید ما را فریب دهد زیرا صرف بهره‌برداری امتیاز نیست بلکه باید بر لایه‌های عمیق و متنوع این فناوری مسلط شد.
ایشان عقب ماندن از تسلط بر لایه‌های عمیق هوش مصنوعی را موجب ایجاد یک محدوده انحصاری دیگر مانند انرژی اتمی به‌دست کشورهای مسلط بر این فناوری دانستند و افزودند: فرصت‌طلبان و قدرت‌طلبان دنیا در آینده یک آژانس هوش مصنوعی ایجاد میکنند و اجازه ورود کشورهای دیگر به برخی بخش‌ها و لایه‌های آن را نخواهند داد.
رهبر انقلاب در توصیه نهم، کلید حل مشکلات اقتصادی کشور را در تولید و تقویت و افزایش عرضه دانستند و گفتند: با تقویت و جدی گرفتن مسئله تولید، مشکلات تورم، اشتغال و ارزش پول ملی حل میشود.
ایشان لازمه پیشرفت تولید ملی را کمک دولت و بهبود مسائلی از جمله محیط کسب و کار خواندند و با اشاره به دیدار چند ماه قبل خود با جمعی از کارآفرینان، گفتند: توانایی‌های در اختیار فعالان بخش تولید شگفت‌آور است که البته همه آنها معتقدند برای تقویت تولید، به کمک دولت احتیاج دارند.
آیت‌الله خامنه‌ای در توصیه‌ای دیگر با اشاره به خطر پیری زودهنگام جمعیت کشور، بر ضرورت پویایی و انعطاف سیاست‌ها متناسب با نیازهای کشور تاکید کردند و گفتند: وزیر بهداشت بطور جدی مسئله جمعیت را پیگیری کند و با اقدامات لازم از جمله نظارت بر شبکه بهداشت جلوی موانع افزایش جمعیت را بگیرد؛ چرا که کشور به جمعیت جوان احتیاج دارد و در صورت دچار شدن به عاقبت تلخ پیری جمعیت، دیگر علاجی وجود ندارد.
آیت‌الله خامنه‌ای در توصیه یازدهم، نهراسیدن از موانع را مورد تأکید قرار دادند و با اشاره به این واقعیت که هیچ برنامه و کاری بی‌مانع نیست، افزودند: گزینه اول بعضی‌ها در برخورد با موانع، عقب‌نشینی است اما این رویکرد خطا است و باید از مانع عبور کرد و یا آن را دور زد و البته بعد از انجام همه کارها، گاهی یک عقب‌نشینی تاکتیکی هم ممکن است لازم باشد اما نباید به محض برخورد با مانع از حرف و رأی خود عقب‌نشینی کرد.
ایشان در نکته‌ای دیگر با تأکید بر اینکه به دشمن نباید امید بست و منتظر آن ماند، گفتند: این واقعیت در سخنان رئیس‌جمهور و اظهارات چند روز قبل وزیر امور خارجه نیز وجود داشت؛ البته این منافاتی ندارد که در جایی با دشمن تعامل کنیم بلکه مسئله این است که نباید به او امید بست و اعتماد کرد.
آخرین و سیزدهمین توصیه رهبر انقلاب به دولتمردان، توصیه به معنویت و ارتقاء ایمان و اعمال عبادی، انس بیشتر با قرآن و تضرع به درگاه پروردگار بود.
ایشان با اشاره به الگو بودن مسئولان در چشم مردم و کارکنان دستگاهها، توجه بیش از پیش به رفتارها را در دولتمردان ضروری دانستند و برای دولتمردان در خدمت به اسلام و مردم و ایران، موفقیت آرزو کردند.
در ابتدای این دیدار مسعود پزشکیان با گرامیداشت یاد شهیدان دولت و خدمت بویژه آقای رئیسی، دولت چهاردهم را کابینه‌ای مشورتی با مشارکت همه جناح‌های سیاسی و کمیته‌های تخصصی برشمرد که با شعار وفاق و همدلی و برای اقدام در چارچوب سیاست‌های کلی نظام، سند چشم‌انداز و برنامه هفتم تشکیل شده است.
رئیس جمهور با بیان اینکه اعضای هیئت دولت چهاردهم بر رعایت اصولی چون حق و عدالت هم‌پیمان شده‌اند، «رسیدگی به مناطق محروم» و «توجه به کسانیکه دیده نمی‌شوند» را دو کارویژه مهم دولت خود خواند و گفت: قدم اول در مسیر اصلاح امور کشور، وحدت، همدلی، اعتصام به حبل‌الله و انسجام تحت هدایت‌های رهبری است تا بتوانیم در برابر تمام مشکلات و دشمنان‌مان بایستیم.
پزشکیان افزود: رضایتمندی مردم از مسئولان به رفتار «منصفانه و با احترام» با آنها بستگی دارد نه تحریم‌های ظالمانه دشمنان.
رئیس جمهور در پایان سخنانش با اشاره به ضرورت پرهیز از اختلافات نفسانی، تأکید کرد: اگر در داخل کشور و در میان امت اسلامی ید واحده شکل بگیرد، آمریکا، اروپا و دیگر کشورهایی که ظالمانه از جنایت‌های رژیمِ نسل‌کشِ صهیونیستی حمایت میکنند، ناکام خواهند ماند.
**امروز همه‌ی این وزرای محترم و شما برادران و خواهران عزیزی که مورد اعتماد رئیس‌جمهور و مجلس قرار گرفتید همه‌تان مقامات عالی‌رتبه‌ی این کشورید وظیفه‌ی همه‌ی ماست که از شماها حمایت کنیم، کمکتان کنیم اگر احتیاج به کمک داشته باشید و تلاش کنیم که ان‌شاءاللّه شما در کارهایتان موفق باشید.
شما امروز در جایگاهی قرار گرفتید که میتوانید در پیشرفت کشور و در اداره‌ی امور کشور مؤثر باشید. وزارت یک چنین موقعیتی را به شماها داده این نعمت الهی است، اینی که انسان بتواند خدمت کند به مردم این نعمت بزرگی است.
چهارسال زود میگذرد لکن در همین مهلت زود گذر کارهای بزرگ میتوان کرد. امیرکبیر سه سال در کشور حکومت کرد؛ کارهای بزرگی را بنیانگذاری کرد. خود آقای رئیسی عزیز ما سه سال حکومت کرد و ریاست کرد کارهای خوبی ایشان انجام داد و بعضی کارها را پایه‌گذاری کرد که ان‌شاءاللّه ثمره‌اش را بعدها کشور خواهد دید.
ما داشتیم مسئولینی را ــ بنده در این سالهای طولانی برخورد کردم با مسئولینی ــ که نمی‌شناختند نیروی انسانی کشور را نمی‌شناختند، نیروهای طبیعی کشور را نمی‌شناختند. ظرفیتهای ما چندین برابر آن چیزی است که بالفعل دارا هستیم. چند نوع ما ظرفیت داریم:
یکی ظرفیتهای طبیعی است؛ ما از لحاظ منابع زیرزمینی ظرفیتهای زیادی داریم.
موقعیت جغرافیایی منحصر بفردی در این منطقه داریم. ما از لحاظ زمینی سر چهارراه قرار داریم، چهارراه شرق و غرب، و شمال و جنوب. این موقعیت بسیار مهمی است.
از لحاظ اقلیمی تنوع اقلیمی یک فرصت بسیار بزرگی است که ما داریم. از لحاظ سواحل طولانی دریای آزاد، ما این فرصت را داریم، جزایرمان، سواحلمان، اینها همه‌اش فرصت است.
یک نوع فرصتها، فرصتهای انسانی است، ظرفیتهای انسانی است.
ایمان مردم ما، این ایمانی که مردم دارند ایمان مذهبی و ایمان سیاسی این خیلی با ارزش است این جزو ظرفیتهاست.
یک‌جور ظرفیتهای دیگر عبارت است از: ظرفیتهای سیاسی کشور، عمق راهبردی ما؛ یک روزی بود که ایران را با قالی و نفت میشناختند، امروز ایران را با علم میشناسند با پیشرفت نظامی میشناسند، با قدرت منطقه‌ای میشناسند با عمق راهبردی میشناسند در دنیا. این یک فرصتی است این در اختیار ماست. توانایی تأثیرگذاری روی کشورهای دنیا، روی منطقه، این چیز کوچکی نیست چیز خیلی مهمی است. این هم از فرصتهای ماست.
**نکته‌ی بعدی درباره‌ی حضور در بین مردم [است]. اینکه اگر سفر استانی کردید، بگویند این پوپولیست است، نمیدانم فلان است، عوامگرایی است. این حرفها را اعتنا نکنید. اطلاع از متن آنچه که در زندگی مردم میگذرد، با کارتابل و گزارش کتبی امکانپذیر نیست. باید بروید ببینید، بشنوید، از خود مردم بشنوید. وقتی انسان میرود میشنود، میبیند با آنچه که ما در گزارش به ما رسیده، تفاوتهای زیادی وجود دارد.
**گزارش‌های خوب هم داریم. منتها گزارش نشان نمی‌دهد واقعیت را. بروید خانه‌ی مردم، در منطقه‌ی زلزله‌زده، سیلزده بروید در چادر مردم، بروید ببینید، بشنوید از آنها. براساس اینها آن وقت تصمیم بگیرید.
**عدالت؛ در کلمات همه‌ی ماها تکرار میشود. بنده نمیخواهم راجع به لزوم عدالت بحث کنم این جزو بینات نظام و بینات نظام اسلامی و بینات انقلاب است بحث سر این نیست، بحث سر این است که عدالت چه‌جوری تأمین کنیم، راهکار چیست؟
**مرتب هم دارد قانون و قاعده و مقررات و برنامه و امثال اینها تصویب میشود، گفته میشود، اجرا میشود، اینها با عدالت چه نسبتی دارند؟
**من چند سال قبل از این پیوست عدالت را مطرح کردم، گفتم شما هر قانونی، هر تصمیمی میخواهید بگیرید تصمیم مهم، قانون مهم یک پیوست عدالت برایش تهیه کنید مرحوم آقای رئیسی یک مقداری هم در این قضیه پیش رفت ایشان کارهایی هم کردند نیمه‌کاره ماند میخواهم این توصیه را به شما بکنم. پیوست عدالت لازم دارد، پیوست عدالت یک ترتیب اداری یک فرم تشریفاتی نیست یک امر واقعی است.
**مسئله‌ی عدالت مسئله‌ای است که با زبان و با خواهش و با درخواست و با تکرار و با تهدید و اینها عملی نمیشود. عدالت اجرا میخواهد، انگیزه میخواهد، ورود در میدان میخواهد.
**امروز هوش مصنوعی با یک شتاب حیرت‌دهنده‌ای یعنی انسان متحیر میشود از شتابی که این فناوری عجیب در دنیا پیدا کرده و دارد پیش میرود. خب، دستگاههای ما، الان دستگاههای مختلف ما، نظامی و غیرنظامی از هوش مصنوعی دارند استفاده میکنند بهره‌برداری میکنند اما این ما را فریب ندهد. در مسئله‌ی هوش مصنوعی بهره‌بردار بودن امتیاز نیست، لایه‌های عمیقی دارد این فناوری باید در آن لایه‌ها مسلط شد. آن لایه‌ها دست دیگران است.
اگر شما نتوانید لایه‌های عمیق و متنوع هوش مصنوعی را، این فناوری را تأمین کنید فردا اینها یک ایستگاهی مثل ایستگاه اتمی، آژانس اتمی درست میکنند برای هوش مصنوعی که الان دارند مقدماتش را فراهم میکنند، که اگر چنانچه به آن ایستگاه رسیدید باید اجازه بگیرید در فلان بخش از هوش مصنوعی استفاده کنید در فلان بخش دیگر حق ندارید استفاده کنید اینجوری. زرنگ‌های دنیا دنبال این چیزها هستند. فرصت‌طلب‌ها و قدرت‌طلب‌های دنیا یک آژانس هوش مصنوعی هم به وجود می‌آید آن وقت اجازه نمی‌دهند شما از این منطقه عبور کنید.
خودتان باید برسید به فناوری‌های عمیق و ژرف این مسئله، لایه‌های زیرساختی. لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی را باید در کشور دنبال کنید.
