توصیه برای ائتلاف منتقدین در چارچوب رای اعتراضی

حجت‌الاسلام احمد مازنی فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که روحانی در گذشته موضوع رای اعتراضی را مطرح کرد و جبهه اصلاحات هم در سند راهبرد انتخاباتی خود، اعلام موضع کرد که در انتخابات لیست نخواهد داد اما این به منزله قهر با صندوق رای نیست. تحلیل شما درباره موضوع رای اعتراضی و همچنین نظر جبهه اصلاحات چیست، گفت: جبهه اصلاحات اعلام نکرده که در انتخابات شرکت نمی‌کند؛ چون یکی از خطوط قرمز آنان مخالفت با تحریم انتخابات است و تحریم انتخابات در ذات اصلاح‌طلبی وجود ندارد. از نظر جبهه اصلاحات، آنچه که در فضای انتخابات فعلی وجود دارد و آنچه که متولیان امر انتخابات عمل کردند، خلاف توصیه‌های رهبر انقلاب است. 

وی افزود: متولیان انتخابات، بسیاری از افراد مطلع، توانمند و دارای ظرفیت لازم برای اداره کشور را از حضور در انتخابات محروم کردند. به این دلیل نسبت به پیش‌ثبت‌نام به بعد توصیه نداشتند و اعلام کردند در تهران لیست نمی‌دهند و در استان‌ها هم این موضوع را به جبهه اصلاحات واگذار کردند. اما این به این معنا نیست که در انتخابات شرکت نمی‌کنند. در سطح کشور تعدادی از اصلاح‌طلبان تأیید صلاحیت شدند و این تعداد در تهران خیلی محدود هستند. از بعضی از دوستان با توجه به ارتباطاتی که داشتیم، آماری که گرفته شد فعلا به اندازه انگشتان دو دست می‌رسد. یعنی حدود ۱۰ اصلاح‌طلب آن هم نه چهره‌های شاخص در تهران هستند که در مقایسه با نیروهای رقیب خیلی محدود هستند.  

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: جریان رقیب تعداد زیادی کاندیدا دارد و همین وضعیت در استان‌ها وجود دارد. اینکه گفته شد ۱۵ هزار کاندیدا تأیید شدند، اغلب آن‌ها جزو جریان حامی اصولگراهای تند هستند. حتی در جریان اصولگرایی آنهایی که مشی معتدل و معقولی دارند، کاندیدای قابل‌توجهی ندارند. 

وی تصریح کرد: در مورد آنچه به عنوان رأی اعتراضی یا هر عنوان دیگری مطرح شد، هدف این است که عدم‌مشارکت و نرفتن پای صندوق‌های رأی مشکلی را حل نمی‌کند و در ادامه برای مردم ایران، برای آرمان‌های انقلاب اسلامی و برای جریان معتقد به تحول و اصلاح مشکل ایجاد می‌کند. یعنی نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه مشکل بیشتری را ایجاد می‌کند. بنابراین بخشی از تحول‌خواهان و مصلحان جامعه که معتقد به حضور پای صندوق‌های رأی هستند، به عناوین مختلف که می‌تواند یک عنوان آن «رأی اعتراضی» یا عناوین دیگر مانند «نه به حاکمیت یکدست»،  «نه به اقتصاد فلج و تحریم» و «نه به گرانی» باشد مطرح شود. بسیاری از مسائلی که در طول ۴ سال گذشته توسط کسانی که در لیست تهران با نام اصولگرایان بودند به مردم وعده داده شد، هیچ‌کدام عملی نشده است. 

مازنی افزود: جریانی وجود دارد که معتقد است باید در مقابل وعده‌های خلاف واقع و عمل نشده، صدایی حضور داشته باشد تا کسانی که می‌خواهند در انتخابات شرکت کنند و نمی‌خواهند به  جریان فعلی رای دهند، لیستی باشد که بتوانند به آنها رأی بدهند. این مفهوم رأی اعتراضی یا هر عنوانی که باشد، به عنوان «روزنه‌گشایی» یا «بن‌بست‌شکنی» هم می‌تواند مطرح شود. چون در حوزه سیاست نمی‌توانیم مدعی بن‌بست باشیم. از نظر علم سیاست هر اندازه فضای مشارکت فراهم باشد، باید به همان اندازه مشارکت کرد. کما اینکه در سابقه مجلس دیدیم یک مدرس توانست کل مجلس را تحت‌تأثیر قرار دهد. بنابراین آن چیزی که الان تحت این عنوان مطرح شده و از طیف‌های مختلف پشت این جریان هستند، در پی تحقق این تفکر هستند. 

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که با توجه به آنکه بخش زیادی از جامعه نسبت به انتخابات ناامید هستند، به چه شکل می‌توان این افراد را قانع کرد تا در انتخابات شرکت کنند، گفت: در مورد اینکه بخش زیادی از مردم ناامید هستند، افرادی باید پاسخ دهند که زمینه ناامیدی را فراهم کردند. به خاطر دارم که در سال ۹۸، وقتی می‌خواستند انتخابات مجلس یازدهم را برگزار کنند، بخشی از مردم می‌گفتند ما یا شرکت نمی‌کنیم یا اگر شرکت کنیم به همین جریانی که الان در پی یکدست کردن حاکمیت است، رأی می‌دهیم. استدلال‌شان این بود که اگر حاکمیت یکدست شود شاید مشکلات معیشتی ما حل شود و در روابط خارجی گره‌گشایی شود. اما بعد از مدتی دیدند قیمت‌ها چند برابر شده، گره‌های روابط خارجی کورتر و مشکلات بیشتر شده است و شرایطی را فراهم کردند که جامعه ناامید شود.

وی افزود: ما از این جهت به مردم و به کسانی که این تفکر را دارند، حق می‌دهیم، اما نظر ما این است که رأی ندادن و پای صندوق نرفتن به نوعی رأی دادن به کسانی است که مردم نمی‌خواهند آنها به مجلس و دولت راه پیدا کنند. یعنی با عدم مشارکت اکثریت، آن اقلیتی که در انتخابات مشارکت می‌کنند، به کسانی رأی می‌دهند که دوباره گرانی و تورم و استمرار تحریم‌‌های ظالمانه، کورتر شدن روابط خارجی و انواع مفاسدی که در طول این سال‌ها مشاهده کردیم، تکرار می‌شود. بنابراین هر رأیی که در جهت خلاف این جریان داده شود، این رأی می‌تواند در مخالفت با این جریان باشد. از طرف دیگر حتی اگر جریانی که در مقابل آنان افرادی را معرفی می‌کنند هم رأی نیاورد، از جهت پاسخ به نسل‌های آینده آسوده است. یعنی آن چیزی که فکر می‌کردیم درست است را ارائه کردیم. 

مازنی افزود: افرادی که تأیید صلاحیت شدند را به مردم معرفی می کنیم و برنامه‌هایمان را ارائه می کنیم اگر به هر دلیلی این افراد رأی نیاوردند، ما به وظیفه خود عمل کرده‌ایم. از طرف دیگر اشکال بعضی از دوستان در اکثریت‌هراسی است. ما می‌خواهیم بدون نگرانی از اکثریت هراسی، حرف حق خود را بزنیم و مصادیق آن را معرفی کنیم. نباید ترسید و باید در میدان حضور داشت. دنیا به آخر نرسیده است. اگر توانستیم در این دوره به توفیقی دست پیدا کنیم، چه بهتر وگرنه زمینه‌ای می‌شود تا مردم در ادامه با صندوق رای قهر نکنند چون یکی از تبعات قهر با صندوق سوء استفاده دشمنان خارجی و معاندان است و ما باید کاری کنیم تا مردم امیدشان به داخل باشد و خودمان بتوانیم مسائل خودمان را حل کنیم. 

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در مورد لزوم پاسخگو بودن داوطلبان نسبت به جریاناتی که قرار است از آنان حمایت کنند، گفت: عملکرد مجلس یازدهم و دولت سیزدهم را با عملکرد جریان اصلاحات در دولت خاتمی و روحانی و مجلس دهم مقایسه کنید. به صورت منطقی اگر کسی در پی این باشد که نمایندگان فراکسیون امید چه اقداماتی انجام داده‌اند علیرغم تبلیغات منفی صدا و سیما، مردم می‌توانند قضاوت کنند.

 وی افزود: من به عنوان یکی از نمایندگانی که در مجلس دهم بودم، هر سال یک کتاب تحت عنوان گزارش به مردم منتشر کردم که در صفحات مجازی هم قابل دسترس است. ما در طول ۴ سالی که نماینده تهران بودیم به طور منظم در مساجد، محلات مختلف تهران، اسلامشهر، پردیس، بومهن، لواسانات، شمیرانات، در روستاها و محله‌ها حضور پیدا می‌کردیم و به سوالات مردم پاسخ دادیم، نیازها بررسی می‌شد. در جلسات دومی که برگزار می‌شد تمام آن مواردی که پیگیری می‌شد به مردم گزارش می‌دادیم.

مازنی تصریح کرد: بنابراین فکر می‌کنم عملکرد مجلس یازدهم و دولت سیزدهم در وعده‌های داده شده که به آن وعده‌ها عمل نشد، بهترین دلیل برای مقایسه و قضاوت مردم است. اکنون با توجه به تحولاتی که طی سال‌های اخیر اتفاق افتاد، به نظر می‌رسد اگر بخشی از اصلاح‌طلبان، اصولگرایان معتدل و جریان اعتدال و توسعه که کاندیدای مشخصی دارند و سابقه روشنی در تحقق وعده‌ها دارند، با هم ائتلاف کنند، امکان تحول دور از دسترس نیست.  البته از سایر ارکان نظام انتظار می‌رود که راه را برای حضور این جمع و تحقق وعده‌هایی که این گروه دادند باز کنند تا حداقل فضای انتخابات رقابتی به وجود بیاید  که مردم برنامه‌های جریان‌های مختلف را مشاهده و انتخاب کنند. 

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که اخیرا بیانیه‌ای تحت عنوان روزنه‌گشایی منتشر شد. آیا این موضوع می‌تواند در جامعه تاثیر و کارکردی داشته باشد، گفت: تأثیر انتشار آن بیانیه به این است که به گوش مردم برسد. ما جمعی هستیم که از یک طرف  به  قول آقای خاتمی با صخره ستبر مخالفت با حرکت اصلاحی مواجه شده است. از یک طرف با اپوزیسیون خارج از کشور مواجه هستیم که آنها نمی‌خواهند سر به تن هیچ‌کدام‌ از ما باشد و حتی برای حمله نظامی و تجزیه این خاک با تجزیه‌طلبان، معاندان و تروریست‌ها همکاری می‌کنند. از یک طرف هم بخشی از دوستان که به هر دلیلی امیدشان از دست رفته و نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند. اینها مسائلی است که ما با آن مواجه هستیم.

وی افزود: برخی از رسانه‌هایشان استفاده می‌کنند تا این صدا شنیده نشود. از رسانه‌های مستقل، معتدل و رسانه‌هایی که همراه هستند یا استقلال رأی دارند و می‌خواهند همه این تفکرات شنیده شود انتظار می‌رود که این صدا را به گوش مردم برسانند. اگر به گوش مردم برسد، بسیاری از مردم که می‌خواهند رأی سفید بدهند، زمانی که این افراد متوجه شوند که جریانی است که با حاکمیت یکدست، دولت سیزدهم و مجلس یازدهم موافق نیست، به جای رأی سفید به این جریان رأی خواهند داد. رسانه‌ها نقش بسیار مهمی دارند که می‌توانند در این زمینه تأثیرگذار باشند.

مازنی درباره آخرین اقدامات انتخاباتی این جریان گفت: ما در حال شناسایی نیروهای اصلاح‌طلب هستیم که در تهران ثبت‌نام کرده و تأیید صلاحیت شدند. ما به عنوان یک جریان اصیل که به تعبیر رهبر انقلاب یک بال انقلاب محسوب می‌شود، باید کاندیداهای ناشناخته یا شناخته‌شده‌مان را شناسایی و فهرستی تهیه کنیم. از طرف دیگر هم دو جریان حزب اعتدال و توسعه و اصولگرایان معتدل هم در این مسیر حرکت می‌کنند. توصیه من ائتلاف منتقدین، در چارچوب رأی اعتراضی است تا انتخابات پرشور را رقم بزنیم.