عنابستانی در گفت‌وگو با ایلنا:
رئیس‌جمهور درخواست برگزاری رفراندوم بدهد، ما در مجلس استقبال می‌کنیم/ مردمی‌تر شدن حکمرانی بر رفراندوم مقدم است
نماینده مردم سبزوار در مجلس گفت: به نظرم مهم‌تر از اینکه ما برای یک موضوع برویم سراغ رفراندوم، این است که ساختارهای اداره حکومت را طوری اصلاح کنیم که مردمی‌تر حکمرانی کنیم؛ یعنی مردم در یک به یک تصمیماتی که در جامعه اتخاذ می‌شود احساس نقش داشته باشند این بهتر از رفراندوم راجع به یک موضوع مشخص و منفرد است.
علی‌اصغر عنابستانی نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که «بحث رفراندوم براساس قانون اساسی به این منظور پیش‌بینی شده است که در موضوعات مهم کشور اجرا شود تا تصمیم نهایی به خواست عموم ملت نزدیک‌تر باشد، به نظر شما چه اندازه اجرای چنین اصلی در برخی موارد می‌تواند مفید واقع شود؟»، گفت: کشور ما که کشوری است که کاملا همه چیزش براساس آراء مردم اداره می‌شود، ما حتی نظام برگزاری انتخابات‌مان هم طوری است که این انتخابات را مردم برگزار می‌کنند یعنی دولت فقط هدایت و نظارت را بر انتخابات دارد و در بخش برگزاری انتخابات، هیات‌های اجرایی، اداره صندوق‌ها و بازرسی‌ها همه تشکیل شده از جمعی از امنای مردم هستند.
وی ادامه داد: در قانون اساسی ما هم برای اینکه در بعضی از حوزه‌هایی که تصمیم‌گیری در ساختارهای رایج اداری دچار مشکل می‌شود و احساس می‌شود که تاثیر شگرفی بر امور زندگی مردم دارد یا احساس می‌شود که اختلافات خیلی ویژه‌ای نسبت به آن موضوع وجود دارد پیش‌بینی شده است که اینجا هم وارد انتخابات عمومی شویم.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: اما چون برگزاری یک انتخابات عمومی حتما نیاز به هزینه‌های سنگینی دارد و از طرفی هم حتما هر انتخاباتی در عین اینکه نظر مردم را کشف می‌کند یک سری ایرادات و شکاف‌های اجتماعی هم ایجاد می‌کند، برگزاری رفراندوم‌های این‌چنینی در دنیا به حداقل می‌رسد و مردم در ساختارها نظراتشان را ارائه می‌کنند.
وی تصریح کرد: من خیلی موافق هستم که بتوانیم این طلسم را در جمهوری اسلامی بشکنیم که البته احساس می‌شود طلسم است و در یک مسائل مهمی رفراندوم برگزار کنیم.
عنابستانی درخصوص سازوکار درخواست و برگزاری رفراندوم عنوان کرد: آن قانون هم یک ساختار و ترتیباتی برای اجرا دارد، یعنی رئیس‌جمهور باید آن موضوعی که می‌خواهد به رأی عمومی بگذارد را به مجلس بیاورد، درخواست رئیس‌جمهور با سه چهارم آراء نمایندگان تصویب شود و برای اجرا و برگزاری رفراندوم ابلاغ شود.
وی تاکید کرد: حتما اگر آقای رئیس‌جمهور این تصمیم را بگیرد، ما در مجلس استقبال می‌کنیم، برای اینکه وارد چنین فرآیندهایی هم بشویم و این هم فرآیند خوبی است.
عنابستانی با تاکید بر اهمیت اصلاح برخی ساختارهای حکومت، گفت: به نظرم مهم‌تر از اینکه ما برای یک موضوع برویم سراغ رفراندوم، این است که ساختارهای اداره حکومت را طوری اصلاح کنیم که مردمی‌تر حکمرانی کنیم؛ یعنی مردم در یک به یک تصمیماتی که در جامعه اتخاذ می‌شود، احساس نقش داشته باشند این بهتر از رفراندوم راجع به یک موضوع مشخص و منفرد است.
وی در تشریح اصلاحات مورد نیاز در این راستا ابراز داشت: مثلا به حکومت‌های محلی و انتخابات‌های محلی ارزش بیشتری قائل شویم، برای شوراهایی که منتخبان مردم هستند اختیارات و جایگاه والایی قائل باشیم، مدیریت شهری را کامل و به صورت یکپارچه در حوزه آب، برق، گاز، راهنمایی و رانندگی و سایر موارد به انتخاب مردم بسپاریم و شهرداران را به صورت مستقیم مردم انتخاب کنند.
عضو مجمع نمایندگان استان خراسان رضوی افزود: در این فرآیند می‌شود که در خیلی از تصمیماتی که در حوزه بودجه گرفته می‌شود، مردم محلی نقش داشته باشند. مثلا ما بودجه استان را به خود استان واگذار کنیم و بعد مدیران استان و معتمدین مردم در استان‌ها بیایند در جلساتی بنشینند و بودجه را براساس نیازهای استان با نظر مردم تقسیم کنند، اگر ما بتوانیم ساختار حکمرانی‌مان را مردمی‌تر کنیم و نقش مردم را در حوزه‌های مختلف توسعه دهیم، آن وقت این ذهنیت به وجود نمی‌آید که ما حتما نیاز داریم برای یک موضوعی برویم و انتخابات برگزار کنیم؛ چراکه مردم برای همه موضوعات نظرات خودشان را در سیر امور بیان و مطرح خواهند کرد.
وی تصریح کرد: این اتفاقی است که نیاز داریم رخ بدهد و من اسم آن را گذاشتم «مردمی‌سازی حکمرانی و حکومت براساس نگاه مردم» می‌گذارم، باید توجه داشته باشیم که فقط روز انتخابات نیست که ما به مردم نیاز داریم، مردم باید در همه عرصه‌ها و اجزاء حاکمیت نقش‌آفرین باشند.
عنابستانی با تاکید بر اهمیت افزایش نقش‌آفرینی مردم در حاکمیت گفت: مردم باید آنقدر با مسائل اداره جامعه و کشور درگیر باشند که حکومت را از خودشان بدانند، همان چیزی که در دهه اول انقلاب اتفاق افتاده بود و مردم هیچ تفاوتی بین خودشان و حاکمیت نمی‌دیدند اما آرام آرام بعد از دهه اول انقلاب این فاصله آغاز شد و شکل گرفت. مردم وقتی حاکمیت را از خود می‌دانند که در تصمیمات حاکمیت اعم از کوچک و بزرگ و بالا و پایین خودشان را دخیل و سهیم بدانند.
وی ادامه داد: به نظر من این اتفاق نسخه حکمرانی مردمی نسخه بهتری است، رفراندوم بعضی وقت‌ها آدرس غلط است که ما فکر کنیم که یک حکومت توتالیتر و دیکتاتور مآبانه‌ای هستیم که به رأی مردم توجه نمی‌کنیم و چرا رفراندوم برگزار نمی‌شود. رفراندوم تنها یکی از اجزاء ساختار حکومت مردمی است ما در شکل‌های مختلف، حکومت مردم را الان داریم تجربه می‌کنیم و باید این را قوی‌تر کنیم.
نماینده مردم سبزوار در پاسخ به این سوال که «گفتید با برگزاری رفراندوم موافقید و اگر رئیس‌جمهور پیشنهاد دهد حمایت می‌کنید، به نظر شما الان چه موضوع یا موضوعاتی می‌تواند برای برگزاری رفراندوم موردنظر باشد؟»، عنوان کرد: من الان نمی‌توانم یک موضوع مشخصی را اسم ببرم، این را باید دولت تشخیص بدهد اما معتقدم که الان موضوع لاینحلی که در ساختار اداره کشور نتوانیم آن را حل کنیم، نداریم.
وی ادامه داد: برخی برای برگزاری رفراندوم موضوعات مختلفی را مطرح می‌کنند مثلا می‌گویند برجام، به نظر من برجام یک دو دو تا چهارتای مشخص است، همه ما معتقدیم باید برویم مذاکره کنیم، همه معتقدیم باید در این مذاکره عزت کشور را حفظ کنیم و به نتیجه برسیم؛ کسی اصلا در این مساله تردید ندارد، برای چه موضوعی از برجام باید رفراندوم برگزار کنیم؟
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: یا مثلا برای بعضی مباحثی می‌گویند رفراندوم که اصلا قابل رفراندوم گذاشتن نیست، مثلا بحث حجاب جزو اصول قانون اساسی و لایتغیر است. امکان ندارد راجع به آن نه رفراندوم و نه انتخابات برگزار شود جزو اصول مسلم است.
وی خاطرنشان کرد: اکنون موضوعی به نظر بنده نمی‌رسد که بگوییم این قابل حل در ساختارهای کنونی نیست و نیاز داریم که برویم و برای این مساله رفراندوم برگزار کنیم اما اگر چنین چیزی به دولت برسد و پیدا شود خیلی خوب است که برگزار شود.
عنابستانی در پاسخ به این مساله که «امام و رهبری و مقامات دیگر بارها از امکان تغییر و اصلاح قانون اساسی سخن گفته‌اند اما شما از لایتغیر بودن قانون اساسی صحبت می‌کنید»، تصریح کرد: قانون اساسی قطعا می‌تواند تغییر کند و در خود قانون اساسی هم این پیش‌بینی شده است اما قانون اساسی یک‌جا گفته تغییر نمی‌کند؛ اصل چهارم. این اصل می‌گوید که اطلاق و امور همه احکام قانون اساسی براساس دین مبین اسلام است، این اصل بر همه چیز حاکم است و اصلا قابل تغییر نیست. در واقع بعضی از اصول قانون اساسی ما قابل تغییر نیست مانند اصل چهارم.
