بهشتیپور در گفتوگو با ایلنا:
شرط سودمندی روابط ما با روسیه، همکاری همزمان با هند، چین و اروپا است/ بانکهای روسی بر خلاف گذشته، امروز به دنبال مبادله با روبل و ریال هستند
تحلیلگر مسائل بین الملل گفت: روسیه به همراه آلمان، انگلیس، فرانسه و حتی چین در برجام نقش تعیین کننده ندارند و طرف اصلی برجام ایران و آمریکا هستند. اما روسیه میتواند نقش تسهیلگر داشته باشد.
حسن بهشتیپور تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به سوالی درباره اهداف به سفر لاوروف وزیر خارجه روسیه به تهران، گفت: روسیه به علت جنگ با اوکراین با تحریم رو به رو شده و تمایل بیشتری دارد تا همکاریهای خود را با ایران، عربستان سعودی، پاکستان، ترکیه، هند و چین افزایش دهد. یعنی رویکرد سیاست خارجی روسیه به جای توجه به غرب که در سالهای قبل به آن طرف توجه میکرد، حالا به سمت کشورهای شرق آمده و در این موضوعات هم ایران یکی از کشورهای مهمی است که روسیه میتواند از این طریق فضای جدید همکاری را در زمینه دور زدن تحریمها به وجود بیاورد.
بهشتیپور تصریح کرد: همچنین روسیه میخواهد همکاریهایی که از سالهای قبل معوق مانده بود، مانند همکاریهای شمال و جنوب که بتواند راه ارتباطی از طریق چابهار و هند از طرف شرق ایران مانند افغانستان و از طرف دیگر سمت شمال غرب ایران یعنی آذربایجان دوباره به جریان بیاندازد. روسها در گذشته این طرح را خیلی دنبال نمیکردند اما از زمانی که با تحریم رو به رو شدند مشتاق هستند که این طرح اجرایی شود. منافع ایران هم این است که بتواند حضور بیشتری در بازار روسیه داشته باشد و از طرف دیگر بتواند از این ارتباط استفاده کرده و همکاری جدیدی بین ایران، هند و روسیه و ایران، هند و افغانستان شکل بگیرد.
وی در ادامه گفت: آقای لاوروف بعد از سالها به تهران آمده تا به ایران نشان دهد که این رفت و آمدها یک طرفه نیست. چون طی سالهای اخیر ما همیشه شاهد رفتن مقامات ایرانی به روسیه بودیم. بالاترین مقام روس که تا چند سال اخیر به تهران آمده آقای ولادیمیر پوتین بود که آن هم در ارتباط با مراسم و اجلاسهای مهم بوده و ارتباطی به روابط دو جانبه نداشته است. حالا بعد از تحریمها معاون نخست وزیر روسیه به تهران آمد بعد از او آقای لاوروف آمده و احتمالا این سفرها ادامه خواهد یافت.
وی تصرح کرد: این سفرها به نفع منافع ایران و روسیه است. اما در ایران به شکلی بررسی میشود که این سفر نقطه عطفی در تاریخ است اما به نظر من این سفر ادامه روند گذاشته است حالا تفاوت آن این است که در گذشته مسئولین ایرانی بیشتر به روسیه میرفتند حالا برعکس شده و مسئولین روسیه به تهران میآیند.
بهشتیپور گفت: اگر واقعا ایران تمام تخم مرغهایش را در سبد روسیه نگذارد و همزمان با روسیه با هند، چین و اروپا همکاریهایش را گسترش دهد این روابط میتواند سودمند باشند نه اینکه روابط ما یک طرفه و همه اتکای ما فقط به روسیه و چین باشد. ایران میتواند روابط خوبی با سایر کشورها داشته باشد و از طرفی چون با روسیه از قسمت دریای خزر همسایه است میتواند به عنوان کشور همسایه در اولویت سیاست خارجی ایران باشد کما اینکه این روابط ادامه پیدا میکند.
بهشتیپور در پاسخ به این سوال که آیا این سفر به برجام هم ارتباطی دارد یا خیر گفت: روسیه به همراه آلمان، انگلیس، فرانسه و حتی چین در برجام نقش تعیین کننده ندارند و طرف اصلی برجام ایران و آمریکا هستند. اما روسیه میتواند نقش تسهیلگر داشته باشد. یکی از موضوعاتی که مرتب در ایران مطرح میشود و اصلا با واقعیت منطبق نیست آن است که روسیه مانع توافق ایران با آمریکا است. در حالی که هیچ مدرک و واقعیتی مبنی بر آنکه ثابت کند روسیه مانع توافق است، وجود ندارد. مانع توافق روشن است که ایران خواستههایی از آمریکا دارد که طرف مقابل راضی نیست این خواستهها را انجام دهد. اگر همین امروز آمریکا خواستههای ایران را انجام دهد من مطمئنم روسیه چه بخواهد چه نخواهد توافق حاصل خواهد شد.
وی مطرح کرد: این مسائلی است که متاسفانه در ایران بد فهمیده و بد تحلیل میشود. ما دوست داریم مشکلات خود را گردن خارجیها بیاندازیم. زمانی آمریکاییها را مسئول میدانیم، زمانی انگلیسیها را متهم میکنیم و در زمان دیگر هم با روسیه و چین این رفتار را تکرار میکنیم. به نظر قبل از این موارد باید خودمان را بررسی کنیم و ببینیم چه مسئولیتهایی داریم و میتوانیم چه اقداماتی انجام دهیم که بتوانیم از این شرایط خاص بیرون بیاییم.
بهشتیپور در پاسخ به این سوال که آیا روسیه از ایران برای دور زدن تحریمها و ترانزیت کالا از مسیر ایران استفاده میکند، گفت: ایران یک سری کالاها را به بازار روسیه صادر میکند. قبلا بانکهای روسیه حاضر نبودند با طرف ایرانی کار کنند اما امروز که خود روسیه تحریم شده، حاضر است با روبل و ریال مبادله کند و این فرصت خوبی برای ایران است. اما تاکید میکنم این اشتباه است که کل اقتصاد خود را به چین و روسیه متکی کنیم. ما باید روابط خوبی با چین و روسیه داشته باشیم در عین حال، همچنان روابط خوبی با ژاپن، کره جنوبی و طرفهای تجاری سنتی مانند هند و اتحادیه اروپا برقرار کنیم.
وی تصریح کرد: اما همچنان در ایران گفته میشود تمام مشکلات بر گردن روسیه است. بنابراین ما باید بین خودمان جستجو کنیم ببینیم مشکل کجاست و چه طور میتوانیم آن را حل کرده و به گردن دیگران نیندازیم.