فرجیراد در گفتوگو با ایلنا:
علاوه بر ترکیه، کشورهای دیگری نیز در ایجاد ریزگرد سهیم هستند/ ضرورت ایجاد دبیرخانه و صندوق مشترک میان کشورهای مبتلابه پدیده ریزگردها
یک استاد ژئوپلیتیک و دیپلمات پیشین گفت: علاوه بر ترکیه، ایران و عراق، کشورهای دیگری هم مانند عربستان، کویت، قطر، سوریه، مصر و اردن در ایجاد ریزگردها که انسانها مستقیما در ایجاد آن نقش ندارند، سهمیم هستند؛ لذا لازم است که پس از نشست سهجانبه میان ایران، ترکیه و عراق، نشست بزرگتری شکل بگیرد تا دبیرخانه واقعی و صندوق مشترک شکل بگیرد و با کمک کارشناسان راهحل دائمی برای این مساله پیدا کنند.
عبدالرضا فرجیراد در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی ابتکار وزیر امور خارجه کشورمان در ارسال نامه به همتایان خود در کشورهایی که منشا ریزگردها یا مبتلا به این پدیده زیست محیطی هستند و در پاسخ به این سوال که آیا برای این ابتکار زمان از دست نرفته و امروز ترکیه حاضر به قبول مذاکره در قبال این موضوع خواهد بود، گفت: من پیشتر هم بر این موضوع تاکید کردهام که سدهای ترکیه که بخشی به بهرهبرداری رسیده و بخش دیگری در شرف بهرهبرداری است، در آینده میتواند بر توسعه ریزگردها تاثیر قابل توجهی داشته باشد اما در حال حاضر نمیتوانیم بگوییم که این کشور تنها منشا ریزگردهایی است که امروز در ایران و عراق و برخی دیگر کشورها مشاهده میکنیم. این ریزگردها هم در سوریه، هم مصر و هم عربستان و عراق و حتی در مناطق مرزی ایران وجود دارد و علت آن هم تغییرات اقلیمی است که به وجود آمده و خاک به دلیل کمبود بارش پوک شده و با هر بادی به حرکت در میآیند.
وی ادامه داد: لذا اگر بخواهیم بگوییم این ریزگردها صرفا به علت سدسازی در ترکیه است، کار را به عقب انداخته و بحثهایی را ناشی میشود که ترکیه نیز در فرآیند چارهاندیشی همکاری نخواهد کرد؛ البته قطعا سدها و خشک شدن هورها میتواند در آینده به این مشکل بیفزاید. در مقطع کنونی لازم است نشستهایی میان ایران، ترکیه و عراق شکل بگیرد تا پس از موشکافی، راهحلهای موقتی برای این موضوع اندیشیده شود.
وی افزود: اگر بپذیریم و نظر من هم این است که علاوه بر ترکیه، ایران و عراق، کشورهای دیگری هم مانند عربستان، کویت، قطر، سوریه، مصر و اردن در ایجاد این ریزگردها که انسانها مستقیما در ایجاد آن نقش ندارند، سهمیم هستند؛ لذا لازم است که پس از نشست سهجانبه، نشست بزرگتری شکل بگیرد تا دبیرخانه واقعی و صندوق مشترک شکل بگیرد و با کمک کارشناسان راه حل دائمی برای این مساله پیدا کنند. موضوع مسلم این است که ریزگردهایی که امروز میبینیم همه متعلق به کاهش آب دجله و فرات در نتیجه سدسازی در ترکیه نیست.
این دیپلمات پیشین در ارزیابی ابتکار دیپلماتیک ایران و ارسال نامه از سوی وزیر امور خارجه کشورمان در شرایطی که کشور با بنبست پیش آمده در مذاکرات وین مجددا در پروسه انزوای سیاسی قرار گرفته است، گفت: این مساله به قدری حساس و مهم بوده و با جان میلیونها انسان مرتبط است و اینکه چشمانداز امیدبخشی هم برای پایانش وجود ندارد؛ خوب است ایران با ترکیه و عراق کار را شروع کرده و از سیاسی کردن این موضوع و تلاش برای بهرهبرداری سیاسی بپرهیزد و تاکیدی بر تشکیل نشست در ایران و رهبری تهران نداشته باشد چراکه زمان در حال از دست رفتن است و هرچه این زمان از دست برود، چارهاندیشی برای این پدیده نیز سختتر خواهد بود.
وی افزود: همانطور که شما اشاره کردید الان روابط سیاسی ایران حتی با ترکیه هم خیلی خوب نیست و نشست وزرای خارجه ایران و عربستان هم گویا فعلا لغو شده است و ما با اغلب کشورهایی که در این پدیده دخیل هستند رابطه خوبی نداریم. در نتیجه ما در دو مرحله باید حرکت کرده و توجه داشته باشیم که در ابتدا هیچ کشوری را متهم نکنیم. در مرحله نخست باید نشست سه جانبه میان تهران، آنکارا و بغداد برای یافتن راهحل موقت و اضطراری تشکیل شود و در مرحله دوم با تشکیل نشست بزرگتر، دبیرخانه و صندوق میان کشورهای مبتلابه به این پدیده شکل بگیرد تا راهحل تدریجی و دائمی اندیشیده شود.