وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال دهمرده:
تخلفی در حقابه هیرمند انجام شود، از مجامع قانونی و بین‌المللی پیگیری می‌کنیم
وزیر امور خارجه گفت: هیات حاکمه افغانستان درک درستی از موضوع حق آبه ایران دارد و توضیح می‌دهند که به دلیل آشفتگی‌ها برخی اقدامات به خوبی انجام نشده است. گفته‌اند اگر آب منحرف شده عواملی دست داشته‌اند اما ما آب را آزاد کرده‌ایم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حسین امیرعبداللهیان در پاسخ به سوال حبیب‌الله دهمرده، نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند و نیمروز و هامون در مجلس شورای اسلامی در خصوص حق آبه هیرمند، گفت: خوشحالم که مطلع شدم در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم کمیته مرزی و آبی فعال است و در این مورد گفته شده به زودی جلسات مشترکی نیز با وزارت امور خارجه برگزار خواهند کرد.
وزیر امور خارجه ادامه داد: از زمانی که توفیق فعالیت در مجلس را داشتم چندین بار با آقای دهمرده پیرامون این موضوع گفت‌وگوهای مفصلی داشتیم، از همان زمان نیز هر آنچه از دستم برآمد انجام دادم، ضمن آنکه باید به این نکته اشاره کنم تلاش‌هایی که وی و سایر نمایندگان مجلس در خصوص هیرمند انجام می‌دهند حتماً برای ما یک ظرفیت خوبی را در جهت پیگیری این موضوع فراهم می‌کند.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: باید از این تریبون اعلام کنم که از هیات حاکمیه موقت افغانستان در موضوع هیرمند رضایت نداریم و معتقدیم در مسئله آب می توانست بهتر از آنچه در ماه های گذشته اقدام کرد، عمل کند.
وی افزود: گفت وگوهای مستقیم ما با سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان و توافقاتی که به عمل آمد و به دنبال پیگیری ها هم از طرف نماینده ویژه ما در افغانستان و هم وزارت نیرو و شخص وزیر توانستیم برای چند بار هم در مذاکرات دیپلماتیک و هم در عرصه رسانه ای این عبارت و جمله را از زبان هیات حاکمه موقت افغانستان مورد تاکید قرار دهیم که آنها حق جمهوری اسلامی ایران را در حقآبه ای که نسبت به هیرمند دارند، محترم دانسته و نسبت به آن اقدام می کنند.
امیرعبداللهیان گفت: موضوع قرارداد هیرمند و قرارداد ۱۹۵۱ قرارداد ثبت شده و بین‌المللی و رسمی بین ایران و افغانستان است. من مایلم بگویم از این منظر ما در دستگاه دیپلماسی خرسندیم که هیات حاکمه افغانستان درک درستی از این موضوع دارند و توضیح می‌دهند که به دلیل آشفتگی‌ها برخی اقدامات به خوبی انجام نشده است. گفته‌اند اگر آب منحرف شده عواملی دست داشته‌اند اما ما آب را آزاد کرده‌ایم.
وی ادامه داد: در این موضوع به دلیل وجود قرارداد رسمی بین ما، بنا را بر این گذاشته‌ایم به دلیل ابراز حسن نیت از مسیر هماهنگی دوجانبه و کمیساریای دوجانبه پیش برویم و همه اقداماتی که ما را مطمئن کند که آب به سمت ما می‌آید انجام دهیم و این موضوع با جدیت پیگیری می‌شود.
امیرعبداللهیان افزود: برای آزادسازی این مقدار آب که بخش کمی به سمت ما آمد و بعد هم ذخیره سد به پایان رسید، تلاش های زیادی انجام شد، اما کارشکنی های زیادی نیز در داخل افغانستان انجام شد، کما اینکه ما در زمانی که سد مملو از آب بود، خواستیم دریچه ها را باز کرده و آب را رها کنند، اما آنها گفتند به جهت عدم لایروبی مسیر اگر آب را باز کنیم، برگشت زده می شود و توربین های ما دچار مشکل می شوند. ما گفتیم که آمادگی داریم به لحاظ فنی برای لایروبی به آنها کمک کنیم و حتی دولت به بخش های ذیربط در وزارت نیرو ماموریت داد که برای لایروبی به سرعت امکاناتمان را در اختیار آنها بگذاریم و عمل کنیم، اما طرف افغانستانی گفت که ما ۳ میلیون دلار پول نیاز داریم که اگر به ما بدهید، شرکت هایی داریم که لایروبی این مسیر را انجام می دهند. در نهایت با پیگیری های فراوان و اعمال فشار بر هیات حاکمه موقت افغانستان بخشی از این مسیر باز شد، هر چند سهم زیادی به ما نرسید.
این عضو کابینه دولت رئیسی گفت: نکته مهم و مثبت این است که هیات حاکمه موقت افغانستان پذیرفته که باید این حقآبه را به جمهوری اسلامی ایران بدهد و الان کمبود آب را دلیل این مسئله عنوان می کنند، اما باید به این نکته اشاره کنم که این موضوع برای ما یکی از شاخص ها و مصادیق راستی آزمایی هیات حاکمه موقت افغانستان است که آیا در موضوع حقآبه آب از هیرمند صادقانه و طبق قرارداد ۱۳۵۱ عمل خواهند کرد؟ این یکی از شاخص ها برای نحوه تعامل در آینده با این هیات است.
امیرعبداللهیان افزود: در کنار اقداماتی که ما در دستگاه دیپلماسی وظیفه داریم انجام دهیم، طرحی وجود دارد درخصوص رویین تن سازی سیستان که یک موضوع داخلی است و ما وظیفه خود را در قبال آب هیرمند انجام خواهیم داد، اما در مورد هیرمند به جهت اینکه قرارداد رسمی داریم اگر تخلفی انجام شود و هیات حاکمه افغانستان حقابه ایران را ندهد می‌توانیم از مجامع قانونی و بین‌المللی پیگیری کنیم، اما الان در نقطه‌ای قرار داریم که طرف افغانستانی نسبت به حقآبه ما اعتراف می‌کند و می‌گوید این کار را انجام می‌دهد.
وی گفت: باید خدمت نمایندگان عرض کنم چنانچه هیات حاکمه قادر به انجام این کار نباشد از تمام مسیرهای قانونی استفاده خواهیم کرد. یکبار دیگر از نمایندگان محترم و جناب دهمرده انتظار داریم در این مسیر به ما کمک کنند. ما مذاکرات فشرده‌ای را در سطوح مختلف با مقامات افغانستانی داریم و یکی از مهمترین اولویت‌های ما مساله آب است.
