پاک‌آیین در گفت‌وگو با ایلنا:
تماس‌های ایران با هیات حاکمه افغانستان برای تاکید بر مطالبات ما از طالبان است/ طالبان نسبت به خطر داعش بی‌اعتنا یا کم‌اعتناست/ ضرورت تشکیل سازمان مرتبط با مهاجران
رئیس پیشین ستاد افغانستان وزارت امور خارجه گفت: ضرورت دارد که اقداماتی برای ساماندهی موضوع مهاجرین صورت بگیرد که در این راستا تشکیل سازمانی برای رسیدگی به این امور در دستور کار است چرا که باید این پدیده مدیریت شود. با وجود اینکه ایران همواره میزبان خوبی برای مهاجرین افغان بوده و آن‌ها هم به این مساله معترف هستند اما افزایش حضور مهاجرین بطور طبیعی پدیده خوبی نیست و حتما دولت و مسئولین ذیربط به این موضوع توجه دارند.
محسن پاک‌آیین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در تحلیل تحولات صورت گرفته در روابط دوجانبه ایران و هیات حاکمه افغانستان و در پاسخ به این سوال که امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان در تماس تلفنی سه‌شنبه شب درخواست سفر به ایران را در مکالمه تلفنی با وزیر امور خارجه مطرح کرده است، با توجه به اینکه طالبان مدعی است در پشت پرده تعرض به اماکن دیپلماتیک ایران نیروهای خودسر حضور دارند، سفر این هیات به ایران با چه هدفی صورت می‌گیرد، گفت: اقداماتی که اخیرا در افغانستان رخ داد و برخی از افرادی که تعدادشان هم زیاد نبود تلاش کردند که به اماکن دیپلماتیک ایران متعرض شوند و بهانه آن‌ها هم واهی بود، بیشتر در جهت ایجاد تفرقه میان مردم ایران و افغانستان صورت گرفته است. البته مردم دو کشور دارای پیشینه فرهنگ مشترک و اشتراکات زیادی هستند و علیرغم اینکه از گروه‌های شیعی و سنی هستند، هم در ایران در کنار هم زندگی می‌کنند و هم در افغانستان متمایل به یکدیگر هستند.
وی ادامه داد: این اقدامات تفرقه‌افکنانه هم توسط علمای افغانستان و ایران محکوم شد و جمع کثیری از مردم افغانستان هم در اقداماتی به دلجویی از دیپلمات‌های ما پرداختند. به نظر می‌رسد طرفین ایران و افغانستان باید هوشیار باشند و تحت تاثیر فیلم‌ها و مواردی که در فضای مجازی با هدف ایجاد تفرقه پخش می‌شود، قرار نگیرند.
پاک‌آیین افزود: در خصوص مباحث مرتبط با روابط ایران و هیات حاکمه افغانستان، ما تاکنون به دنبال تشکیل و استقرار یک دولت فراگیر در این کشور بوده‌ایم و به اعتقاد ما دولت تمامیت‌خواه طالبان نمی‌تواند موجب ایجاد ثبات و امنیت در این کشور باشد و نمی‌تواند نقش مذاهب و اقوام مختلف را برای تشکیل یک دولت فراگیر نادیده بگیرد. لذا اعتقاد داریم که این اقدام باید صورت بپذیرد و ارتباطاتی هم که میان مقامات طالبان با مسئولان کشورمان برقرار می‌شود، رفت و آمدها و تماس‌های تلفنی همه در جهت این است که ایران مطالبات خودش را از طالبان برای ایجاد امنیت در این کشور، امنیت مرزها، مدیریت مباحث مرتبط با مهاجران و همچنین تلاش برای ایجاد یک دولت فراگیر را مطرح کند.
این دیپلمات پیشین در پاسخ به این سوال که در پی حملات گسترده صورت گرفته به مدارس و مساجد شیعیان، تهران خواستار مسئولیت‌پذیری هیات حاکمه افغانستان شده است، آیا پشت پرده این حملات نیز طالبان است و واکنش تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: از ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ که افغانستان در اختیار طالبان قرار گرفت و آقای اشرف غنی از کشور فرار کرد، بعد از خروج خفت‌بار آمریکایی‌ها، مشخص بود که یکی از خطرات و آسیب‌های جدی برای آینده این کشور حضور گروه تروریستی-تکفیری داعش است که آمریکا در زمان حضور خودش بعد از شکست این گروه در سوریه و عراق، باقیمانده‌های آن‌ها را با چراغ سبز دولت وقت به افغانستان آورد و در مناطق شمالی این کشور مستقر کرد و به طور غیرمستقیم مورد حمایت خودش قرار داد.
وی افزود: هدف اصلی آمریکا این بود که نوعی بی‌ثباتی در افغانستان ایجاد کند تا بتواند اهداف خودش را در آینده محقق سازد. سلسله انفجارهایی که در هفته‌ها، ماه‌ها و روز سه‌شنبه گذشته شاهد بودیم، چه آن‌هایی که این گروه شخصا مسئولیت آن‌ها را به عهده می‌گیرد و چه مواردی که داعش در قبال آن‌ها سکوت می‌کند ولی نوع کار و روش نشان‌دهنده حضور این گروه در پشت پرده است و متاسفانه هیات حاکمه افغانستان نیز نسبت به این خطر بی‌اعتنا یا کم‌اعتناست و آن را جدی نگرفته است و شاهد بودیم که سران این گروه در روزهای نخست استقرار خود اعلام کردند داعش خطری برای این کشور نیست و نسبت به حضور این گروه اغراق می‌شود.
وی ادامه داد: هدف اصلی داعش از این اقدامات تروریستی، در وهله اول ایجاد تفرقه میان اقوام و مذاهب مختلف افغانستان و همچنین ایجاد نوعی بی‌ثباتی که ممکن است در آینده ادعا کنند برای کمک به افغانستان است و طالبان هم باید امتیازاتی را به این گروه بدهد که این قبیل اقدامات متوقف شود. لذا در این مساله اجماعی وجود دارد که داعش مسئول مستقیم این اقدامات است اما در عین حال دولت تمامیت‌خواه طالبان هم متاسفانه بی‌اعتنا به سایر اقوام، مذاهب، گروه‌های ذی‌نفوذ و گروه‌هایی که سال‌ها برای استقلال افغانستان جنگیده‌اند، به دنبال این است که دولت خودش را تقویت کند که ریشه تمام مشکلات فعلی این کشور شامل اقدامات تروریستی، اقتصادی و مسائل امنیتی در کشورهای پیرامونی و همسایگان افغانستان است.
رئیس پیشین ستاد افغانستان وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به افزایش حجم مهاجرین افغان در کشورمان، ضرورت تشکیل سازمانی برای رسیدگی به امور مهاجرین بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، دولت نیز اعلام کرده که درصدد تشکیل این سازمان است، تا چه میزان این موضوع را از دید سیاست خارجی ضروری می‌دانید، گفت: ضرورت دارد که اقداماتی برای ساماندهی موضوع مهاجرین صورت بگیرد که در این راستا تشکیل سازمانی برای رسیدگی به این امور در دستور کار است چرا که باید این پدیده مدیریت شود. با وجود اینکه ایران همواره میزبان خوبی برای مهاجرین افغان بوده و آن‌ها هم به این مساله معترف هستند اما افزایش حضور مهاجرین بطور طبیعی پدیده خوبی نیست و حتما دولت و مسئولین ذیربط به این موضوع توجه دارند.
