سیاست همسایگی راهبرد مهم جمهوری اسلامی از بد تولد بوده است/ تلاش کنیم در میان همسایگان به تفاهم مشترک برسیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، سردار احمد وحیدی صبح امروز در همایش ملی ایران و همسایگان طی سخنانی ضمن تبریک سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا (س)، گفت: از برگزاری این همایش بسیار مهم و خوب که می‌تواند نقش مهمی در مفهوم سیاست همسایگی داشته باشد، تشکر و قدردانی می‌کنم. سیاست همسایگی اگرچه مدتی است در غرب مورد توجه قرار گرفته و ادبیاتی برای آن ایجاد شده اما ما باید با برداشت مورد نظر خودمان این مفهوم را از نگاه خودمان بازتعریف نموده و ادبیات حول آن را متحول کرده و مبنای تئوریک خود را داشته باشیم. نکته دوم و کار دومی که این همایش می‌تواند بکند این است که توجه داشته باشیم سیاست همسایگی یک مساله یکطرفه نیست و اینگونه نیست که جمهوری اسلامی به تنهایی تصمیم بگیرد، بلکه این باید مورد یک تفاهم در منطقه و در میان همسایگان قرار بگیرد. لذا باید تلاش کنیم در مسیری گام برداریم که همسایگان نیز به این مفهوم برسند و قانع شوند تا یک تفاهم مشترکی ایجاد شده و همه با هم در این مسیر گام برداریم.

وی ادامه داد: این همایش می‌تواند این نقش را برای ایجاد تفاهم منطقه‌ای ایفا کند، به ویژه اگر همایش‌ها و نشست‌های مشترک با کشورهای همسایه باشد و این روابط توسعه پیدا کند و آن‌ها هم حضور داشته باشند و حرف‌ها بیان و شنیده شود. 

وزیر کشور با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی دشمنان زیادی دارد، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی از بدو تولد دست دوستی را به سوی همسایگان خود دراز کرد اما شروع جنگ تحمیلی اولین چاقویی بود که بر سینه این سیاست زده شد و این هم از جانب دشمنان بود که تلاش کردند که این سیاست جمهوری اسلامی جلو نرود و موفق نشود. موقعیت دیگر برای پیشبرد این سیاست، فرصت فروپاشی شوروی و پایان جهان دو قطبی بود. فروپاشی جهان دوقطبی فرصت ارتباط در شکل واقعی همسایگی را فراهم می‌کرد چراکه پیش از آن همه تعاملات در قالب نظام دو قطبی دنبال می‌شد. این فرصت دیگری بود که می‌توانستیم از آن استفاده کنیم که برخی مسائلی که در این حوزه به ویژه قفقاز جنوبی ایجاد شد و اجازه نداد که ما بتوانیم آن را جلو ببریم. 

وی ادامه داد: بعد از آن هم در دوره هایی نگاهی در راستای تعامل با غرب در برخی از دولت‌ها و دولتمردان ما شکل گرفت که این هم باعث پیشرفت سیاست همسایگی نشد.

وحیدی در بخش دیگری از سخنان خود در این همایش، به فرصت‌های ایجاد شده در راستای پیشبرد سیاست همسایگی اشاره و تصریح کرد:  اکنون فرصت‌های مناسبی برای توسعه و پیگیری سیاست منطقه‌ای فراهم شده است، فرصت نخست این بود که آمریکا در خروج از برجام نشان داد سیاست نگاه و تعامل با آمریکا راه به جایی نمی‌برد و نشان داد که غربی‌ها هیچ‌گاه قابل اعتماد نبوده اند و از ابتدای انقلاب با ما بنای دشمنی داشتند و از هر فرصتی که به دست آوردند برای اعمال و اجرای این دشمنی دریغ و کوتاهی نکردند و این پیام برای ما این بود که خیلی از مسائل را نباید در غرب دنبال کنیم. فرصت دیگر شکست‌های آمریکا در منطقه و خروج آن از منطقه است. تا زمان خروج آمریکا از منطقه آن‌ها نخواهند گذاشت که سیاست همسایگی در منطقه پیش برود.

وزیر کشور خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی یک رسالت جهانی دارد و باید آن را در سطح بین الملل دنبال کند و در معادلات جهانی حتما حضور قوی داشته باشد ولی وقتی می گوییم اولویت ما مسائل منطقه‌ای است به این دلیل است که در اسناد چشم انداز فعالیت در منطقه غرب آسیا تعریف و مورد تاکید قرار گرفته است.

وی افزود: نگاه به منطقه که همسایگان یکی از مهمترین محورها در این سیاست بودند کاملا در نگاه رهبری و بیان چشم انداز خود را نشان داده و این یک امر حتمی است که اسیا غربی نقطه توجه خاص جغرافیایی برای ما است که باید به آن به طور ویژه بپردازیم. علاوه بر این در مسئله آمایش سرزمینی نیز رد پای سیاست منطقه‌ای ایران دیده می‌شود به ویژه در مناطق مرزی که پیگیری رابطه با همسایگان کاملا مورد توجه قرار گرفته است.

وزیر کشور با بیان اینکه وقتی می‌گوییم آمایش سرزمینی منظور ترکیبی از فعالیت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی است، گفت: وقتی سیاست اقتصاد مقاومتی مطرح می‌شود ما این را می‌بینیم که در آنجا پیوند راهبردی اقتصادی بین کشورهای منطقه و ایران مطرح می‌شود. در جای جای سیاست‌های ابلاغی کلی که بالاترین سندها بعد از قانون اساسی است جای پای سیاست منطقه‌ای ایران و نگاه به همسایگان دیده می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: البته مشکلاتی در اعمال سیاست‌های همسایگی ما وجود دارد که باید تدبیری برای حل و فصل آن داشته باشیم. اولین مسئله نیز نوع نگاه دوستان و همسایگان ما به صحنه منطقه است. ما باید گفت‌وگوهای مفصل و نخبگانی داشته باشیم و صرفا گفت‌وگو و دیپلماسی دولت‌ها کفایت نمی‌کند و باید به این باور برسیم که سیاست منطقه‌ای برای تمامی کشورهای حاضر در منطقه مهم و برآورده کننده امنیت پایدار در منطقه است. در همین جا مفهوم هویت خود را به خوبی نشان می‌دهد. ارتباطات ما با همسایگان می‌تواند به هویت‌های مشترکی هم که در این منطقه به ویژه در حوزه تمدنی وجود دارد، تسری پیدا کند.

وحیدی با بیان اینکه جدا کردن مردم از هویت خودشان یکی از اقدامات مخرب بیگانگان و کشورهای سلطه‌گر است، گفت: خالی کردن نسل های جدید از داشته های فرهنگی و دور کردن انها از باورهای هویتی که می تواند عامل مهمی دریکپارچگی منطقه باشد، یکی از برنامه های بیگانگان است.

وزیر کشور عنوان کرد: یکی از کارهای مهم ما این است که آنچه که این هویت را تعمیق ببخشد که برگرفته از شخصیت های تاریخی مشترک ما و زبان و ادبیات و دین و مذهب باشد تحکیم ببخشیم.بنابراین مسئله هویت می تواند سیاست های منطقه ای و همسایگی را تحکیم ببخشد.

وی با بیان اینکه مسئله دیگر که باید دنبال شود این است که در سطوح خرد هم به موضوع سیاست ارتباط با همسایگان بپردازیم، گفت: ما پیوندهای گسترده اقوام خودمان را در مرزها داریم که باید حداکثر استفاده را برای تحکیم سیاست‌های منطقه ای از آن ببریم. اینکه پایتخت ترکمنستان در نزدیکی مرزهای ایران است بیانگر این است که این کشور از نظر امنیتی اعتماد حداکثری به ایران دارد. ما در سطح روابط میان اقوام و عشایر چه در سطح دولتی و چه در سطح روابط مادون دولتی می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. به ویژه در مناطق مرزی که می تواند روابط را از رابطه سیاسی صرف به رابطه فرهنگی گسترش دهد.

وی ادامه داد: با عملکرد آمریکا در منطقه ما نگاه آن‌هایی که تصورشان این بود که می‌توان در پناه آمریکا قدرت و امنیت و پیشرفت داشته باشند، این امید کمرنگ تر شده و این ممکن است یک فرصت برای پیشبرد سیاست منطقه‌ای باشد. فرصت سوم روی کار آمدن دولت سیزدهم است که در این راستا گام برمی‌دارد و البته مشکلاتی در این راه همچنان وجود دارد که یکی از مهمترین آن‌ها نقش آفرینی و فعالیت مخرب قدرت های جهانی در منطقه است. انگلستان و رژیم صهیونیستی در حال فعالیت و تلاش برای اختلاف افکنی در منطقه هستند به ویژه رژیم صهیونیستی وجود خود را در چارچوب امنیت زدایی، اختلاف افکنی و بی‌اعتمادی میان کشورهای منطقه تعریف می‌کند.