خروج آمریکا از برجام، علت بحران فعلی است

به گزارش ایلنا به نقل از سی‌جی‌تی‌ان، مذاکرات درباره احیای توافق هسته‌ای ایران در ۲۷ دسامبر در وین از سر گرفته می‌شود و در این نشست نمایندگانی از چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و ایران حضور خواهند داشت. قرار است در این نشست برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مورد بحث و بررسی قرار گیرد و راه پیش رو مشخص شود.

به‌رغم پایبندی ایران به این توافق، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری وقت ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از برجام خارج شد و توافق هسته‌ای ایران را به هم زد. بر اساس این توافق، ایران موافقت کرد که در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی، به بازرسان بین‌المللی اجازه نظارت دهد. ایالات متحده نه تنها از این توافق خارج شد ، بلکه تمامی تحریم‌ها علیه ایران را مجدداً اعمال کرد.

این در حالی است که زمانی که ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد، هیچ مدرکی مبنی بر عدم پایبندی ایران به توافق روجود نداشت. در حالی که ایران تا مدت یک سال پس از آن به توافق کامل پایبند بود. اما با خروج آمریکا از برجام  ایران از سال ۲۰۱۹ شروع به نقض توافق کرد، به‌رغم نقض‌های صورت گرفته، ایران همچنان یکی از اعضای برجام باقی ماند و بار دیگر تاکید کرد که در صورت برآورده شدن خواسته‌هایش برای رفع تحریم‌ها، به تعهدات خود بازمی‌گردد.

تا نوامبر ۲۰۲۱، ایران غنی‌سازی اورانیوم خود را افزایش داد. بیش از هر مسأله دیگری، خروج ایالات متحده از برجام عامل شرایط فعلی است.

همزمان با آغاز مذاکرات وین، ایران پیش از از سرگیری توافق، سه خواسته به واشنگتن ارائه کرد. اول، ایالات متحده باید به اشتباه خود در خروج از توافق اعتراف کند. دوم، آمریکا باید همه تحریم‌ها را به یکباره از ایران بردارد. سوم، ایالات متحده باید تضمین کند که دولت آینده به طور یکجانبه از توافق خارج نخواهد شد.

از لحاظ تاریخی، ایالات متحده به ندرت برای چیزی عذرخواهی می‌کند. همچنین، مطابق با قانون اساسی ایالات متحده، «جو بایدن» رئیس‌جمهوری فعلی این کشور در موقعیتی نیست که هیچ تضمینی از طرف دولت‌های آینده بدهد. علاوه بر این، لغو یکباره همه تحریم ها از سوی ایالات متحده آمریکا بسیار  آرمان‌گرایانه است. 

از همان ابتدا، دولت بایدن تا حد زیادی قادر به بازگرداندن توافق هسته‌ای بود، اما به نظر می رسد که نیات ایالات متحده از روز اول واقعی نبود. چرا که  برجام احیا نشده است.

تحت فشار شدید اسرائیل، خروج ترامپ از برجام  در سال ۲۰۱۸ به یک اشتباه استراتژیک بزرگ تبدیل شده که کل صلح و ثبات منطقه را به خطر انداخت.

حالا اگر مذاکرات شکست بخورد و آمریکا و ایران نتوانند موضوع را حل کنند، ممکن است جنگ در پیش باشد. اسرائیل مدعی است که از خود در برابر تهدید هسته‌ای ایران دفاع می‌کند و مکرراً ادعا می‌کند که با یا بدون حمایت ایالات متحده حمله نظامی علیه ایران انجام می‌دهد. برای جلوگیری از جنگی دیگر در منطقه، آمریکا باید اولین حرکت را انجام دهد و دوباره به برجام بپیوندد و تحریم‌ها را لغو کند تا ایران به اجرای تعهدات خود بازگردد و روند غنی‌سازی را کند کند. خروج آمریکا در این مرحله جبران‌شدنی نیست. اما می‌توان از طریق مذاکرات و مشارکت فعال اعضای برجام حرکتی رو به جلو داشت. همه ابزارهای ممکن باید در مذاکرات آتی بسیج شوند تا از هر گونه خللی که می تواند احتمال بروز یک بحران در آینده را ایجاد کند، جلوگیری شود.