نسبت به دور هفتم مذاکرات خوشبینم/ افزایش فشار برخی کشورهای منطقه و اسرائیل به تیم بایدن در مورد برجام/ واسطه‌ها روند جاری مذاکرات را کُند می‌کنند

«عبدالرضا فرجی‌راد» سفیر پیشین ایران در نروژ با اشاره به مشخص شدن تاریخ گفت‌وگوهای جدید میان ایران و طرف‌های برجام در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، اظهار کرد: مذاکرات ۸ آذر ماه اساساً همان مذاکره وین تلقی می‌شود. در این میان ایران به دنبال آن بود تا به طرف مقابل بگوید که خواسته‌های ما متفاوت است و بدون تامین این خواسته‌ها نمی‌توانیم دست به توافق بزنیم. به همین دلیل معتقدم تمامی طرف‌ها پذیرفته‌اند که باید مذاکره صورت بگیرد. نکته اینجاست که از روسیه و چین گرفته تا سایر کشورها، همگی معتقدند که این مذاکرات باید از آخرین نقطه توقف ادامه پیدا کند، اما مقامات وزارت خارجه کشورمان اعلام کردند که شروع مذاکرات برای لغو تحریم‌ها از نقطه بن‌بست از سر گرفته خواهد شد و به همین دلیل معتقدم که چارچوب اصلی حفظ می‌شود. از سوی دیگر ایران به دنبال آن است تا بتواند تضمین‌های جدید از طرفین کسب کند و راستی‌آزمایی‌هایی را انجام دهد و بارها اعلام شده که باید فروش نفت و تراکنش‌های مالی را آزمایش کنیم تا ببینیم می‌توان به طرف مقابل اعتماد کرد یا خیر.

وی ادامه داد: بحث میزان غنی‌سازی در ایران هم یکی از مسائل خواهد بود و به نظرم بحث ۶۰ درصد و ۲۰ درصد یکی از موضوعاتی است که برای طرفین باعث ایجاد تعجب شده است. به همین دلیل تهران میزان غنی‌سازی و انباشت اورانیوم که می‌گویند باید از ایران خارج شود را نمی‌پذیرد و علتش آن است که اگر این میزان از کشور خارج شود، مشخص نیست که دوباره طرفین زیر تعهدات و توافقات خود می‌زنند یا خیر. به همین دلیل این روند برای جلوگیری از تحمیل هزینه سنگین به کشور قلمداد می‌شود. ممکن است تهران برخی مسائل را قبول کند اما بحث راستی‌آزمایی مطرح است و در این میان بسیاری در حال سبک و سنگین کردن هزینه‌ها هستند. در این میان بسیاری معتقدند در پشت پرده، توافقی میان ما و اروپایی‌ها منعقد شده که من بعید می‌دانم چنین اتفاقی رخ داده باشد؛ چراکه اروپایی‌ها صرفاً یک واسطه هستند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: به صورت کلی به این دور از مذاکرات خوشبین هستم، اما توجه داشته باشید که هم آمریکا و هم ایران نیاز به برخی از مسائل دارند. آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند تا حضور خود را در منطقه کم کنند و از سوی دیگر در اردوگاه ایران هم بحران و مشکلات اقتصادی وجود دارد. اگر آمریکایی‌ها به دنبال ایجاد ثبات در منطقه هستند، باید با بسیاری از مسائل کنار بیایند اما من معتقدم تیم بایدن در ماه‌های اخیر اشتباهات زیادی را دچار شده است. یکی از اشتباهات این است که دموکرات‌ها راه ترامپ را ادامه دادند و به نظرم باید اوضاع را به گونه دیگری کنترل کنند. متاسفانه حالا کار به جایی رسیده که همه در آمریکا صرفاً منتظر نتایج هستند اما شاهد آن هستیم که واشنگتن خودش به طرفین اروپایی و ایران اصرار می‌کند که هرچه زودتر باید مذاکرات انجام شود.

فرجی‌راد افزود: از منظر دیگر توجه داشته باشید که فشار برخی اعراب و اسرائیل به تیم بایدن در مورد پرونده هسته‌ای و مذاکرات با ایران در حال افزایش است. این در حالی است که باید واسطه‌ها از مذاکره مستقیم ایران و آمریکا کنار زده شوند. همه می‌دانند که واسطه‌ها بعضاً روند جاری مذاکرات را کُند می‌کنند و به همین دلیل معتقدم که باید با آمریکایی‌ها به صورت مستقیم سخن بگوییم. نباید بیش از حد به واسطه‌ها امتیاز بدهیم و معتقدم ۴+۱ بعدها که روند مثبت پیش رفت، باید کنار گذاشته شوند. بسیاری از مقامات و حتی اصولگرایانی که حالا در مجلس حضور دارند، خوشبختانه به این درک رسیده‌اند که باید به صورت مستقیم با آمریکا مذاکره کرد؛ چراکه واسطه‌ها صرفا به دنبال منافع خود هستند و هیچ توجهی به منافع ملی ما نمی‌کنند و حتی ممکن است که در این میان به مذاکرات ضربه بزنند.

وی خاطرنشان کرد: معتقدم اگر نمی‌خواهیم در مورد مسائل منطقه‌ای با آمریکا گفت‌وگو کنیم، اما باید به صورت مشخص و با زبانِ بی‌زبانی به آنها بفهمانیم که نباید به گونه‌ای عمل کنند که منطقه و خلیج فارس دچار آشفتگی شود. به یاد داریم که در دوران ترامپ، آمریکایی‌ها پای اسرائیل را به منطقه باز کردند و حالا تیم بایدن در حال انجام و ادامه همین پروژه است؛ به گونه‌ای که می‌بینیم آمریکایی‌ها با اسرائیل و برخی از کشورهای عربی مانند مصر به دنبال برگزاری رزمایش مشترک در خلیج فارس هستند، اما هیچ‌کس نمی‌تواند تضمین دهد که این رزمایش‌ها چندی بعد با حضور اسرائیل و اعراب برگزار نمی‌شود. این بدان معناست که باید به آمریکایی‌ها در مورد مسائل منطقه‌ای نکاتی را گوشزد کنیم که مانع از وقوع بحران شود.