عدم توجه به حفظ شئون نخبگان ملت ما را در آینده با چالش های جدی روبرو خواهد کرد/ نگرانی از افزایش مهاجرت نخبگان

به گزارش ایلنا، متن این نامه به شرح زیر است:

حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای رئیسی

رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران

با سلام و احترام،

همانگونه که استحضار دارید یکی از درخشانترین عملکردهای  جمهوری اسلامی، کارنامه نظام علمی کشور است که مقام معظم رهبری نیز بارها و بارها از این دستاوردها تقدیر و تشکر کرده اند و بر حفظ و حراست و سرعت بخشیدن به این حرکت عظیم تاکید نموده اند تا حدی که فرموده اند علم و فناوری باید به گفتمان مسلط جامعه تبدیل شود. بی تردید  بخش اعظم این دستاوردها مرهون تلاش ها و کوشش های شبانه روزی، صادقانه و خالصانه اعضای هیات علمی و پژوهشگران دانشگاه ها و موسسات پژوهشی است که با نازلترین شرایط معیشتی و امکانات  محدود زیرساختی ولی با انگیزه خدمت به ایران عزیز به دست آمده است. حتی آنچه که امروز در هزاران شرکت دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری،  سیاست اقتصاد دانش بنیان را پشتیبانی می کنند تماما در ظرفیت دانش و فناوری دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ریشه دارند.

      بررسی ها نشان می دهد که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی حقوق و مزایای اعضای هیات علمی  عموما در حد اقشار متوسط جامعه بوده که چندان اجازه نداده است که این قشر فرهیخته بدون دغدغه معیشت، به وظائف حیاتی و راهبردی خود در شتاب دادن به توسعه علمی  اقدام کنند، به ویژه در شرایطی که مطابق با سند چشم انداز بیست ساله ایران باید رتبه اول در  علم و فناوری را در منطقه آسیای جنوب غربی به دست آورد. شرایط زمانی پیچیده تر می شود که بدانیم جاذبه های کشورهای توسعه یافته، به ویژه دربخش حقوق و دستمزد، نگرانی از مهاجرت ناخواسته نخبگان را دو چندان می کند.

خوشبختانه در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ به همت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری  و مجلس محترم ضرایبی برای افزایش حقوق اعضای هیات علمی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی همسان با اعضای هیات علمی دانشگاه های وزارت بهداشت به تصویب رسید که تا حدی می تواند شرایط معیشتی مناسبتری برای ایشان فراهم نماید. ولی متاسفانه محدودیت ایجاد شده برای سقف حقوق عملا باعث شده است که بخش زیادی از اعضای هیات علمی با مراتب علمی بالاتر و به ویژه در شهرهای کمتر توسعه یافته نتوانند از این مزیت بهره ببرند.

     در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی‌، معمولاً اساتید و دانشجویانی موفقند که‌ ذهنی‌ تحلیل‌گر، کنجکاو، مستقل‌ و متفکر داشته‌،‌ و به‌ فعالیت های‌ علمی‌ علاقه‌مند باشند. چنین‌ افرادی‌ اغلب‌ فرهیخته، قابل‌ انعطاف‌، خود بسنده‌ و کار ـ محورند، ابهام‌ و ناشناختگی‌ را تحمل‌ نمی‌کنند و نیاز شدید به‌استقلال‌ عمل‌، تحول‌ در محیط‌ کار و کمی احترام دارند. ایجاد چالشهایی همانند مالیات بیش از  حد بر حقوق، قوانین و مقررات سقف حقوق، محدودیت در افزایش حقوق همانند سایر کارکنان دولت، نادیده انگاشتن حق مدیریت مدیران دانشگاه ها به ویژه در مناطق محروم، نگاه منفی به نقش اعضای هیأت علمی و پژوهشگران دانشگاهی در اقتدار و قدرت ملی،  موجب دلسردی و بی انگیزگی  در ارائه خدمات ایشان در مناطق محروم و حتی در شهرهای برخوردار، خاصه قشر جوان تحصیل کرده و همچنین اساتید فعلی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی  خواهد شد. علاوه بر این اعضای هیات علمی انگیزه ای برای ارتقاء علمی خود با توجه به قانون سقف حقوق نداشته که موجب کاهش شمار دانشیار و استاد تمام، در سراسر  دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور خواهد شد.

حل ابر چالش های کشور از قبیل خشکسالی، صنعت فرسوده، بیکاری جوانان، مدیریت منابع آب، پیشرفت در صنایع دفاعی، چالشهای زیست محیطی، انرژیهای تجدید پذیر، امنیت غذایی  و ...تنها با تکیه بر علم و دانش اعضای هیات علمی و پژوهشگران توانمند قابل حل است.

از این رو نادیده انگاشتن شئونات اعضای هیات علمی و عدم حمایت مناسب مالی با پرداخت حقوق های بسیار ناچیز به میزان ۷ تا ۱۰ درصد حقوق سایر کشورهای منطقه و جهان و نگه داشت نیروی انسانی فرهیخته‌ی کشور در محیطی نامناسب،  منجر  به ازبین بردن اثربخشی آنان و از دست دادن نیروی انسانی جوان و با دانش کشور خواهد شد. عدم توانایی رقابت  علمی با کشورهای منطقه و فرامنطقه ای، کاهش کیفیت برونداد علمی کشور، از دست دادن فرصت ثروت آفرینی چند ده برابر در مقابل رقبای منطقه ای و جهانی ونیز الگوبرداری دانشجویان دکترا از اساتید جوان و دانش آموخته از طریق مهاجرت به سایر کشورها از ضایعات جبران ناپذیر این قبیل تصمیمات خواهد بود. عدم توازن در برخورد با حقوق اعضای هیات علمی دانشگاه ها و سایر موسسات آموزش عالی و پژوهشی، عواقب بسیار ناگواری برای نیروی با دانش و فهیم کشور خواهد داشت و برای جبران این ضایعه باید سال ها به انتظار نشست.  کانون صنفی استادان دانشگاهی ایران همراه با حضرتعالی برای فائق آمدن بر این چالش از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد و به عنوان نماینده بخش عظیمی از این صنف فرهیخته و تاثیر گذار در توسعه علمی کشور از آن مقام محترم تقاضا دارد که برای اثر بخشی افزایش حقوق اعضای هیات علمی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی مصوب قانون بودجه ۱۴۰۰ و رفع هرگونه محدودیت ایجاد شده برای سقف حقوق اقدام جدی صورت گیرد.  بدیهی است که عدم توجه به حفظ شئون نخبگان و نیروی انسانی ماهر و با دانش کشور، ملت ما را در آینده با چالش های جدی روبرو خواهد ساخت.

 محمد رضا عارف

رئیس کانون صنفی استادان دانشگاهی ایران