نحوه توزیع یارانه در کشور ما یک اشکال اساسی دارد/ در نظام جامع بیمه مالیات و حمایت، هر خانواده یک شناسنامه دارد/ پایه «دولت سلام» شفافیت است

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در پاسخ به سوالی در خصوص بحث یارانه‌ها گفت: از زوایای مختلفی می‌توان به مساله یارانه نگاه کرد؛ می‌خواهم بگویم چرا مردم ما به یارانه نیاز پیدا می ‌کنند؛ یارانه وقتی مورد نیاز است و دولت باید آن را بپردازد که شکاف طبقاتی زیاد باشد. وقتی قدرت خرید در یک جامعه فاصله زیادی گرفته باشد، مانند کشور ما که بنا به گزارش هایی بر اساس نسبت درآمد دهک بالاتر به پایین حدود ۱۵.۵ برابر است. البته خود آن دهک بالا را گاهی تا صد برابر ذکر می‌کنند.

وی ادامه داد: وقتی شکاف طبقاتی زیاد شده و توزیع اقتصادی نابرابر و ساختارها استضعاف‌گر می‌شود، دولت مجبور است جبران کند منتها نحوه توزیع یارانه در کشور ما یک اشکال اساسی دارد چرا که برمبنای تعدیل قیمت‌ها، تولید پول و یارانه را توزیع می‌کند. یعنی به عبارت بهتر گرانی خلق می‌کند و هزینه‌ها را بالا می‌برد. هزینه‌های عمومی را از این محل یک منابعی را ایجاد می کند و بعد توزیع می‌کند.

وی با بیان اینکه مخالف هدفمند کردن یارانه‌های پنهان عجیب و غریب نیستم، گفت: ما چند ده برابر یارانه مستقیم و یارانه پنهان می‌دهیم و هر چقدر ارزش پول ملی کاهش پیدا کند این شکاف هم افزایش پیدا می‌کند. زمانی مثلا در گاز ۶۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان می‌دادیم که الان تا دو برابر عنوان می‌کنند که ما یارانه پنهان می‌دهیم. ما باید قله‌ها را بتراشیم و دره‌ها را پر کنیم.

وی افزود: ما در برنامه‌های خود یک نظام جامعی را با عنوان نظام جامع بیمه مالیات و حمایت طراحی کرده‌ایم و این سامانه جامع برای تک‌تک خانوارهای ایرانی شناسنامه‌ای در نظر می‌گیرد که خلاصه این شناسنامه این است که مردم به سه گروه تقسیم می شوند؛ آنهایی که درآمدشان بیش از هزینه هایشان هست؛ آنهایی که درآمدشان کمتر از هزینه هایشان است و آن‌هایی که هزینه های واقعی و آنهایی که سر به سر است. نظامی که ما طراحی می کنیم یک نظام هوشمند است مجموعه خدمات یارانه و خدمات بیمه حمایت همه وصل می‌شود به این سامانه و متناسب با درآمد می‌شود.

این کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در این سیتم جامع، ما ماهیت مالیات را به سمت مالیات بر کل درآمد به اضافه مصرف می‌بریم و با شکاف هزینه درآمد را به صورت سالانه و هوشمند برخورد می‌کنیم چرا که امکان دارد برای مثال بنده که به عنوان یک پزشک جراج الان خدمت شما هستم، فردا خدایی نکرده از کار افتاده شوم یا یک تصادفی کنم آیا چون قبلا یک پزشک جراح بودم و مالیات می‌دادم و یارانه دریافت نمی‌کردم امروز به مالیات نیاز ندارم؟ همچنین شما ممکن است پدر و مادر سالمند داشته باشید، دولت باید برای هزینه‌های آن‌ها را به شما کمک کند و یا اینکه اگر فرزند معلول داشته باشید دولت باید به شما کمک کند یا خدایی نکرده آدم یک بیماری سرطانی می‌گیرد نیاز به کمک پیدا می‌کند که در این صورت هزینه و درآمدهای افراد تغییر پیدا می کند. 

وی ادامه داد: برای مثال کرونا در سالی که گذشت درآمد بیش از ۶۰ درصد مشاغلی را که مشاغل روزمره محسوب می‌شوند را تغییر داده است؛ بنابراین در شرایط خاص کرونا چون مضرب مالیاتی سال گذشته مردم A ریال بوده امسال ما باید ضرب در یک عددی کنیم و همان مالیات را بگیریم مانند کاری که الان نظام مالیاتی کشور انجام می‌دهد؟ بنابراین بر اساس نیاز خانوار در زمان معین که به صورت سالانه است یارانه هوشمند پرداخت می‌شود.

قاضی‌زاده هاشمی در پاسخ به این سوال که در اینصورت شما به یک نظام اطلاعاتی نیاز دارید که تشخیص دهد بنده در طول یک سال گذشته چه مقدار هزینه‌ها و درآمدهایم تغییر کرده است، گفت: این یک سامانه متصل به سازمان مالیاتی کشور و موید همه سامانه‌های دیگر است به این معنی که همه سامانه‌ها به این سامانه وصل می‌شوند که شامل وزارت بهداشت و درمان سامانه سلامت الکترونیک، سامانه‌های بانک‌ها و تراکنش‌های مالی سامانه خرید‌ها و آن صندوق پایانه فروش می‌شود. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا از مقاومت‌هایی هم که صورت می‌گیرد اطلاع دارید، گفت: بله؛ اینکه روشن است چرا که پایه دولت سلام  شفافیت آن هم شفافیت همه جانبه است. اگر نظام شفاف نباشد اینکه ما بگوییم نقطه‌زنی می‌کنیم بی‌معنی است. برای مثال در بحث دارو جالب است بدانید که دهک ثروتمند جامعه مصرف بیشتری حتی در دارو دارد نسبت به دهک فقیرتر دارد. این مساله مسافرت و تفریح نیست بلکه در دارو هم مصرف بالاتر است. در اینجا نقطه زنی یعنی اینکه من بدانم چه کسی دیابت دارد، این دیابتش انسولین نیاز دارد به او انسولین برسانم و پوشش ریسک بدهم. برای اینکه هزینه دریافت انسولین را به آن شخص بدهم. یعنی آن کد تامین اجتماعی که دارد. نزد من دولت مشخص است، من یارانه دریافت داروی انسولینش را روی دفترچه خودش به او می‌دهم نه کس دیگری. این یک نظام جامع اطلاعاتی کامل می خواهد که باید محقق شود.

وی ادامه داد:  بنده قبل از اینکه یک سیاستمدار یا یک نماینده مجلس باشم، یک پدر و یک پسر هستم؛ من فرزندانی دارم و وقتی حال فرزندانم را نگاه می‌کنم، احساس می کنم که اینها نیاز به امیدی برای آینده شان دارند و این برای همه فرزندان ایران باید اتفاق بیفتد. وقتی به پدر و مادرم نگاه می‌کنم می‌بینم هزینه‌هایی دارند که ما در این مورد برعکس نگاه می‌کنیم چرا که هزینه‌ها در دوره سالمندی خیلی بیشتر از هزینه‌ها در دوره فعالیت است. این افراد در دوران سالمندی عروس و داماد دارند، نوه دارند و بیماری هم اضافه شده است؛ یعنی میزان بستری در افراد بالای ۶۰ سال ۱۰ برابر میزان بستری در افراد بین ۲۰ تا ۳۰ سال است بنابراین هزینه هایشان بیشتر است اما در این نظام تامین اجتماعی که امروز داریم حقوقشان را نصف می کنیم و خدمات کمتری به آنها می دهیم. 

این کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که نظام جامع بیمه مالیات سلامت را در چه مدت راه اندازی می کنید، گفت: آمده‌ایم تا مدل اداره کشور را تغییر بدهیم. ممکن است برنامه‌های زیادی قابل ارائه باشد و برنامه‌های زیادی در این حوزه‌ها در دنیا ارائه شده است ولی اگر نوع حاکمیت و نوع اعمال حاکمیت مردم که قانون اساسی به آن اشاره کرده و مردم حاکم هستند یعنی مردم بر دولت حاکم هستند چرا که مردم ما رشید هستند و دولتمردان کارگزاران مردم هستند و باید پاسخگو باشند، باید دست دولت‌ها پیش مردم دراز باشد. وقتی دولت ها از محل نفت، از محل انرژی درآمد دارند، دستشان دراز نیست پاسخگو هم نیستند. بنابراین آن خدماتی که باید به مردم ارائه بکنند ارائه نمی کنند. 

وی افزود: ما محاسبه کردیم و دیدیم که میزان منابع طبیعی که در ۵۰ سال گذشته اعم از نفت، گاز، معدن و امثالهم را به دلار تبدیل کردیم، اگر به صورت سرانگشتی بر جمعیت تقسیم کنیم به نرخ امروز، نفری ۳ میلیون تومان در ماه تعلق می‌گرفت اما به این علت که این منابع را بد توزیع کردیم شکاف فقر را درست کرده‌ایم. داستان ما در یارانه‌ها باید مبارزه با ساختارهای فقرزا و استضعاف گر باشد در غیر اینصورت مدام باید این عدد یارانه را اضافه کنیم. باید این ضریب جینی را کاهش دهیم وگرنه این چرخه ادامه دارد. برنامه ریزی این است که انشاءالله تا سال ۱۴۰۳، مجموعه سامانه ها که نظامش وجود دارد، مجموعه اطلاعات کامل بشود و ما کم کم نظام یارانه را به سمت یارانه هوشمند شیفت کنیم.

قاضی‌زاده هاشمی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت شما نظام جامع مالیاتی اجرایی خواهد شد، گفت: شما وقتی می‌گویید من یک برنامه محوری دارم که این برنامه محوری برای ایجاد عدالت است برای کاهش ضریب جیبی است برای توسعه تولید است. الان جزو کشورهایی هستیم که بیشترین مالیات را به نسبت مالیات بر اشخاص حقوقی داریم؛ یعنی بیشتر مالیات را از کسب و کار می گیریم در حالیکه ما یک عددی نزدیک به ۲۵ درصد در این حوزه می‌گیریم بعضی از کشورها که از لحاظ اقتصادی و صنعتی کاملا توسعه پیدا کردند، کمتر از مثلا ۴ درصد دارند انجام می دهند. این تصویر فشار مالیاتی بر دهک‌های مختلف است و ما جزو بیشترین‌ها هستیم.

وی افزود: ما در میزان فشار مالیاتی بر مصرف کنندگان جزو بیشترین اعداد هستیم؛ نسبت مالیات تحقق یافته از کل تولید به جی‌دی‌پی است که ما جزو کمترین‌ها هستیم. مالیات بر اشخاص حقیقی یکی از کمترین‌ها در جهان هستیم. یعنی کاری کردیم که تولید ما ضرر و زیان زیادی ایجاد بکند. باید مالیات را از اشخاص حقیقی کم کنیم، حقوقی کم کنیم بیشتر ببریم بر سمت افراد حقیقی و مالیات بر درآمد مد نظر است. مجموعه درآمد مد نظر است. یا مالیات بر مصرف را جایگزین بکنیم. یک بخشی از بودجه کشور وابسته به مالیات است. اینکه ما ذره ذره آن نظام جامع مالیاتی را درست کنیم بعدا که این سامانه را به آن وصل کردیم نظام بیمه ای را باید به آن وصل کنیم. 

وی ادامه داد: نظام بیمه ای یک نوع دریافت مالیات است. الان ما دو جور سه جور مالیات از مردم می گیریم، مالیات می گیریم عوارض شهرداری ها گرفته می شود اینها به نوعی ترتیب مالیاتی است . این نظام جامع مالیاتی که می گوییم باید عوارض مختلف به یک جا وصل شود مردم یک جا مالیات پرداخت کنند.

این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به این سوال که آیا شما قائل به این هستید که یک سازمان داشته باشیم که از یک طرف مالیات هوشمند را کرفته و از طرف دیگر یارانه هوشمند بدهد، گفت: بله. دیگر سازمان هدفمندی ممکن است مسئول وسع باشد اما پایگاه اطلاعاتی در سازمان مالیاتی است؛ یعنی مجموعه اطلاعات به سازمان مالیاتی می‌آید که مجموعه خانوارهای ایرانی بر اساس درآمد هزینه‌هایشان طبقه‌بندی می شوند.

وی افزود: در این سیستم ۸۵ میلیون نفر ۸۵ میلیون کد دریافت می‌کنند یعنی درست است که دهک‌بندی می شوند اما هر خانواده برای خودش موضوعیت پیدا می کند چون درآمد و هزینه هایشان ممکن است با نفر بعدی متفاوت باشد و امسال با سال بعدش هم متفاوت باشد. ما اصلا کاری نداریم طرف درآمد دارد یا نه سرحال است یا نه مریض بوده یا نه، مجبور است دخترش را عروس کند، هزینه‌هایش افزایش یافته است. ما امسالش را نسبت به سال قبل در نظر می‌گیریم این کاملا خطاست.

قاضی‌زاده هاشمی در پاسخ به این سوال که برخی از سازمان‌های عمومی مثل شهرداری‌ها چون بودجه‌شان بر اساس عوارض است به آنها کاری ندارید یعنی آنها در بحث نظام مالیاتی نمی‌آیند، گفت: در مرحله اول نه ولی ما برای آنها و برای درآمدهای شهرداری‌ها یک برنامه‌ریزی‌هایی کردیم که مجبور نشوند از محل ساخت و ساز و تراکم فروشی مالیات بگیرند ولی باید داده‌هایشان ثبت شود چرا که جزو هزینه‌های قابل قبول مالیاتی افراد است.

این کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در پاسه به سوالی در خصوص ارز ۴۲۰۰ تومانی که برای حمایت از کالاهای اساسی مردم و حمایت از اقشار کم درآمد ایجاد شد، گفت: این هم یک چرخه است؛ شما از یک طرف باید کالاهای اساسی را ارزان به دست مردم برسانید که این را می توانید در مبدا با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام دهید با این نگاه و تصور که این نتایجیش به مردم خواهد رسید. نیت خیر دولت کافیست که نتیجه کار بدون نیاز به سیستم هوشمند و نظام توزیع مناسب به دست مردم برسد. 

وی ادامه داد: در اول انقلاب که ما کوپن می دادیم دست مردم عملا شبکه توزیع درست کرده بودیم. در فضای انقلابی این جواب می داد. مردم الان هم چوب را می خورند هم پیاز را، هم ۳۰ میلیارد دلار از دارایی‌هایشان می‌رود و از سیستم خارج می شود و معلوم نیست کجا می رود و قوه قضائیه هم مدام باید سلطان بگیرد. برای مثال هشت نفر در پشتیبانی امور دام تهران بودند و ۱۰ تن گوشت را بردند یک کشور دیگری فروختند. یعنی ما این را بگیریم یا اینکه باید اصل این سیاست را اصلاح کنیم. 

وی همچنین در پاسخ به این سوال که ارز ۴۲۰۰ تومانی و دونرخی را هم قبول ندارید، گفت: دو نرخ نیست و در برخی موارد پنج یا  شش نرخ داریم ولی آن طرف باید یک شبکه توزیع کاملا مناسب و هدفمند باشد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا این شبکه باید دولتی باشد، گفت: ما در دولت سلام تمام مکانیزم‌هایی که تعریف کردیم نهادهای مردمی است. یعنی دولت کار تنظیم گری دارد نهادسازی می کند. چه در مسکن چه در بازار و امثال اینها و معتقدیم دولت باید کاملا خودش را کنار بکشد و پایش را از روی گلوی مردم بردارد؛ الان دولت مانع خیلی از چیزهاست و ما وقتی واگذار کردیم به برخی جاها مثل گوشت آثارش را دیدیم. من در فقره مرغ یک داستان تعریف کنم. یکی از این اعضای مهم اتحادیه کشوری مرغ و تخم مرغ به من مراجعه کرد با اسناد و مدارک که من نمی خواهم نامشان را مطرح کنم؛ گفت در همین وضعی که شما می گویید ما نمی توانیم کاری بکنیم اگر وزارت جهاد کشاورزی اجازه می داد خود ما اتحادیه می آوردیم هم مرغ تامین می کردیم هم غذایش را تامین می کردیم هم صادر می کردیم هم ارز برای کشور تامین می کردیم و هم بازار کشور را تامین می کردیم و ۳۰ درصد هم کمتر از این نرخی است که الان به مردم ارائه می شود.

قاضی‌زاده در پاسخ به سوال دیگری در خصوص آمار بیکاری، گفت: در کتاب دولت اعتماد، جداولی را ذکر کردیم که وضعیت شاخص های کلان را کاملا نشان می دهد که در طی زمان از سال ۱۳۹۹ که سال طراحی برنامه است تا ۱۴۰۴ ما به ترتیب چه اتفاقاتی می افتد؟ یعنی نرخ بیکاری را چقدر کاهش می دهیم حتی برای اینکه اینها کاملا روشن تر باشد جدول زمانبندی و تعداد پروژه ها را ذکر کردیم که در تورم و غذا و کار و کشاورزی چکار می کنیم کاملا روشن است. یک مسئله بیکاری مطلق داریم یک بحث مشاغل ناقص داریم. تومانی بخواهیم بگوییم یعنی کسی که حداقل حقوق وزارت کار را هم دریافت نمی کند. حدود ۹ میلیون نفر می گویند مجموعه این دو عدد است. طراحی که کردیم این است ۴ میلیون شغل جدید ایجاد کنیم و در این مرحله تثبیت شغل انجام می دهیم. از این ۹ میلیون نفر ۵ میلیون و خرده ای نفر مشاغل ناقص هستند و ۳.۵ تا ۴ میلیون نفر هم فاقدین شغل هستند. 

وی افزود: ما یک جمعیت ۸۰ میلیونی هستیم در حوزه نیروی کار ما نمی توانیم با نیروی کار بنگلادش، کامبوج و هند رقابت بکنیم چون حجم زیادی نیروی انسانی دارند. در مرز تایلند با یک دلار کار می کند و در کامبوج با ۸۰ سنت در روز کار می کند. نیروی کار در ایران اینطور نیست. ما باید رشد اقتصادی را کجا بگذاریم؟ باید مدل کره انجام دهیم. باید برویم به سمت فناوری که داریم. نیروی انسانی و دانشش را داریم هم نخبگان و مدیران خوبی داریم ما باید پایه توسعه اقتصادی بر اساس صنایع خلاق استارت آپ ها توسعه علمی سرمایه گذاری در این حوزه ها بگذاریم. چه بسا حجم اشتغال در برخی از حوزه ها مثل کشاورزی مثل صنعت را باید کاهش بدهیم و به سمت فناوری برویم.

قاضی‌زاده هاشمی در خصوص بازار سرمایه نیز گفت: بازار سرمایه قصه پر غصه است و من بیش از یک سال است که درگیر آن هستم و واقعا شرمنده مردم هستم چون در روز روشن کلاهبرداری عظیم شد و جیب مردم زده شد. ما در مجلس پیگیری‌های بسیاری کردیم، بازار سرمایه مشکلات ساختاری دارد، کوچک است و ظرفیت این حجم از پول را نداشت؛ رقابتی در آن وجود نداشت؛ سیاستگذار دولتی است؛ مدیر دولتی است و اشخاص حقیقی کاملاً بی ‌پناه در بازار سرمایه رها شدند و رانت اطلاعاتی در این بازار وجود داشت و مسئول حقوقی ماجرا با اینها برخورد نکرد.

وی افزود: همانگونه که بر اساس سیاست گذاری غلط بازار سقوط می‌کند، با اصلاح این سیاست ها بازار اصلاح می‌شود.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: ما ۲۰۰ کد حقوقی را به دادگاه معرفی کردیم که اینها منابع مالی را در عرض دو ماه بردند؛ به عنوان مثال بانک صادرات که نه هزار و ۴۰۰ میلیاردتومان خارج کرده است و خدمت مقام قضایی ارائه کردیم.

وی ادامه داد: در مرحله اول گفتیم که صندوق تثبیت بازار باید این منابع را بازپس‌گیری کند.

قاضی‌زاده هاشمی به حذف قیمت دستوری اشاره کرد و گفت: ما بحران تصمیم‌گیری داریم. تعداد بخشنامه‌ها بسیار زیاد بود، این نوسانات در تصمیم‌گیری و قیمت گذاری‌ها اگر اصلاح شود موجب ثبات اقتصاد و بازار سرمایه می‌شود. مشوق‌های مالیاتی که ما به شرکت‌های بورسی می‌دهیم نیز بسیار موثر است.

وی با بیان اینکه بازار سرمایه باید تعاملی باشد، افزود: ما چهار بازار داریم که به یکدیگر وصل هستند؛ بازار بانک، بیمه، بیمه‌های اجتماعی و بازار سرمایه. هیچ‌گونه نظارتی بر بیمه‌های اجتماعی نیست. بازار پولی نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن بازار پولی تصمیم‌گیری کند یعنی در شورای اقتصاد تصمیم‌گیری‌ها باید بررسی شود. 

وی تأکید کرد: مدل حکمرانی باید تغییر کند یعنی رویکرد دولت باید رویکردی جامع آینده‌نگر باشد. ما جزیره‌ای جداگانه داریم و هر کسی به بهانه‌ای در کشور برای خود تصمیم‌گیری می‌کند که کار بسیار اشتباهی است.

این کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: همه موضوعات به یکدیگر وصل است و باید با نگاهی جامعه‌نگر و آینده‌نگر با کمک جوانان متعلق به انقلاب و نظام به همه آنها پرداخت.

وی اضافه کرد: چرا موضوعات اصلی کشور لاینحل باقی می‌ماند؟ چون این مشکلات را با مُسکن درمان کردند. ما جراح‌ها معتقدیم که مُسکن موجب تعمیق بیماری می‌شود.

قاصی‌زاده هاشمی در پایان خاطرنشان کرد: ما به دنبال نظام شفاف هستیم. مردم باید همانند دولت باشند یعنی باید همه اطلاعات را داشته باشند و عدم انحصار و رانت و عدالت در رشد وجود داشته باشد؛ برای این ما نیاز به یک نظام جامع شفافیت داریم. ما وقتی از مبارزه با فساد صحبت می‌کنیم هم باید با مفسدین برخورد کنیم و هم با ساختارهای فسادزا. جوانان امروز عزم کردند که مشکلات کشور را حل کنند، دولت سلام با عنایت مردم اولین دولت گام دوم خواهد بود.