مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
آمریکا و اروپا بدون «برجام» قادر به مدیریت منطقه نیستند/ می‌خواهند خواسته‌های حداکثری خود را وارد توافق کنند/ ایران دست برتر را دارد
تحلیلگر ارشد مسائل ژئوپلتیک به بررسی شرایط برجام و کنشگری اعضای آن و ایالات متحده پرداخت و تاکید کرد که طرف‌های مقابل ایران خواهان استفاده حداکثری از شرایط و افزودن موارد بیشتری به برجام هستند اما آنها بدون برجام قادر به مدیریت منطقه نیستند.
مرتضی مکی تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو خبرنگار ایلنا، درباره پذیرفتن حضور آمریکا در جلسه غیر رسمی ۴+۱ و همچنین قطعنامه احتمالی شورای حکام علیه ایران و واکنش ایران به بازنگری در توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی اظهار داشت: واقعیت این است که دولت‌های اروپایی و آمریکا تلاش می‌کنند در چارچوب سیاست خواسته‌های حداکثری خود به برجام بندهای دیگری اضافه کنند تا بتوانند اهداف منطقه‌ای خود را پیش برده و متحدان خود را نیز به آینده برجام قانع و مطمئن کنند.
وی با یادآوری اینکه گام‌هایی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بر می‌دارند بر خلاف سیاستی است که در سال ۲۰۱۵ در پیش گرفته‌اند، گفت: آنها کوشیده‌اند با محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، به نوعی به مهار جمهوری اسلامی دست پیدا کنند اما برجام صرفاً به برنامه هسته‌ای ایران مربوط نیست و از بین رفتن این توافقنامه، تبعات سیاسی_امنیتی زیادی برای منطقه می‌تواند داشته باشد.
این تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا و اروپا ادامه داد: موضعی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در پیش گرفته‌اند، در چارچوب اهداف حداکثری خودشان است اما اگر بخواهند در چارچوب حفظ برجام عمل کنند، به نظر نمی‌رسد بتوانند این سیاست را همچنان ادامه دهند. اتهاماتی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها می‌زنند، عملا بر خلاف سیاست عدم اشاعه و مهار برنامه‌های هسته‌ای ایران است.
وی با بیان اینکه مجموعه‌ای از کانال‌ها و سیگنال‌های منفی نسبت به آینده برجام وجود دارد، با اشاره به جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی تصریح کرد: اینکه دولت‌های اروپایی احتمالا یک قطعنامه معتدل‌‌تر علیه ایران صادر کنند، دور از ذهن نیست اما پس از صدور قطعنامه باید منتظر گام‌های مثبت دیگری در جهت رفع محدودیت‌ها و تحریم ایران باشیم. این تنش‌ها و خواست‌های حداکثری برای این است که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها آخرین تلاش‌های خود را برای اینکه موضوعات گسترده‌تری از برنامه هسته‌ای ایران در برجام لحاظ شود را می‌کنند.
این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل اضافه کرد: آمریکایی‌ها اگر بخواهند روند تنش‌زایی بین ایران با ایالات متحده را دنبال کنند، برخلاف سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی آمریکا است که به دنبال تمرکز روی روسیه و چین و کاهش تقاضا در منطقه خاورمیانه هستند. قطعا اگر برجام از بین برود، آمریکایی‌ها با تبعات از بین رفتن برجام مواجه خواهند بود که هم می‌تواند متوجه آمریکا و هم دولت‌های اروپایی باشد.
وی درباره اینکه آیا شرط گذاشتن برای حضور آمریکا در برجام و استفاده کردن از پتانسیل حداکثری برجام فضای بازگشت ایالات متحده به این تواقنامه را سخت‌تر می‌کند، تصریح کرد: این ایران نیست که شرط گذاشته بلکه آمریکا برای بازگشت به برجام شرط گذاشته است. این را بدانیم که آمریکایی‌ها می‌دانند اگر گام‌های جدیدی را در جهت کاهش تحریم‌ها بردارند، ایران نیز گام‌های مثبتی را بر خواهد داشت. ایران سه سال صبر استراتژیک در برابر خروج آمریکا از برجام داشته و به نظر نمی‌رسد انگیزه‌ای برای از بین بردن این توافقنامه داشته باشد و به نوعی ایران دست برتر را دارد.
مکی با بیان اینکه مسئله این نیست که چه کسی دست برتر را دارد، بیان کرد: آمریکایی‌ها می‌کوشند حداکثر استفاده سیاسی و اقتصادی را از خروج‌شان در سه سال گذشته ببرند، بنابراین اگر آنها بخواهند به راحتی و سادگی به برجام بازگردند، دیگر نمی‌توانند اهداف دیگر خودشان را در فشار به ایران دنبال کنند. لغو و کاهش محدودیت‌های اقتصادی برنده‌ترین سلاح و قدرت نرم آمریکا برای متقاعد کردن و فشار آوردن به جمهوری اسلامی ایران است به همین دلیل سعی می‌کنند حداکثر استفاده را از تهدیدها و تحریم‌هایی که متوجه ایران بوده است، بکنند.
وی در پایان تصریح کرد: اما ادامه این سیاست قطعاً موجب بحران‌زایی و تنش در سطح منطقه خواهد شد. آمریکا و دولت‌های اروپایی بعید است بدون برجام بتوانند مدیریت منطقه را در دست داشته باشند.
