ساختار علمی ما منجر به توانایی نشده است/ ریشه‌‌ عدم مهارت‌پروری در نظام آموزشی است

به گزارش ایلنا، برنامه زنده «به وقت ایران» پنجم بهمن ماه با حضور محمد وحیدی نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با موضوع دانشجو، دانشگاه، مهارت و اشتغال از شبکه هفت سیما روی آنتن رفت.

وحیدی نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در توسعه کمی و پوشش تحصیلی، در آموزش عمومی و عالی کشور اتفاقات بسیار بزرگی افتاده است.

وی افزود: با نگاهی به فضای عمومی دانشگاه های دنیا می توان گفت که دانشگاه ها به نسل های متفاوت تقسیم می شوند. که از دانشگاه نسل آموزشی به دانشگاه نسل دوم، دانشگاه پژوهشی و آموزشی و نهایتا نسل سوم دانشگاه های کارآفرین مرتبط با صنعت و در نهایت دانشگاه های نسل چهارم، دانشگاه های جامع محور می رسیم.

وحیدی با بیان اینکه باید جایگاه خود را در آموزش عالی دنیا مشخص کنیم، عنوان کرد: کشور به توسعه کمی، افزایش ضریب توزیع و تولید مقالات رسیده است، ولی میزان تاثیرگذاری حرکت های کشور در این راستا باید نیازهای کشور را برطرف کند و می توان گفت که با انتظار عمومی جامعه از محیط دانشگاه‌ها و مجلس به عنوان عنصر ریل گذار و ناظر فاصله داریم.

وی ریشه های عدم مهارت پروری را نظام آموزشی دانست و گفت: در دروسی که به دنبال نمره گذاری صرف و مدرک مبتنی بر معدل خروجی بودیم این سوال پیش می آید که آیا این معدل، خروجی و کارنامه نیاز فرد را برطرف می کند، که اگر این بود فرد دیگر نیازی برای ایجاد اشتغال جدید به دنبال کار دیگر و کسب مهارت جدید نبود.

وحیدی با اشاره به مطالعات مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در خصوص مهارت آموزی، عنوان کرد: طبق این مطالعات، ایران در زمینه‌ی برقراری ارتباط دانشگاه و صنعت در سال ۲۰۱۷ در ۱۳۷کشور رتبه ۹۴را کسب کرده است. در حالیکه جایگاه علمی کشور در سال ۱۴۰۰، اول در منطقه تعیین شده بود. درحالیکه همسایه‌های کشور در ترکیه رتبه ۶۶، امارات رتبه ۱۲، عربستان رتبه ۴۶ و قطر رتبه ۱۲ را به خود اختصاص داده است.

وی اضافه کرد: در دنیا نسبتی میان ثبت اختراع و تعداد مقالات انتشاری وجود دارد که این عدد تولیدات علمی و فناوری را نشان می دهد، عدد ثبت اختراع بین المللی به ازای هزار سند ملی یا مقاله و کتاب در ایران یک است. به این معنی که در کشور به ازای هزار مقاله یک ثبت اختراع وجود دارد. در حالیکه این عدد در کشورهای مانند ترکیه ۱۶، در آلمان ۳۷۰ و در ژاپن این عدد ۹۵۰ می باشد. می توان گفت که هر ژاپنی مقاله ای را که ارائه می دهد، پشت بند آن یک اختراع ثبت می شود.

وحیدی همچنین به میزان تقاضا در خصوص پایان نامه ها و رساله های اشاره کرد و گفت: مقاله و پایان نامه های بسیاری در آموزش عالی کشور تدوین می شود و بسیاری از اساتید و دانشجویان تلاش می شود که مقالات علمی بسیاری قوی داشته باشند. لیکن، مقالات تقاضا محور کشور، از مجموع ۳۳هزار و ۴۰۰پروپوزال، ۱۸۹ پروپوزال تقاضا محور بوده است. همچنین از مجموع ۵۹هزار پایان نامه، تنها ۳۲۶پایان نامه تقاضا محور داشتیم.

وی با بیان اینکه برنامه ریزی با نیاز و خروجی ما همخوانی ندارد، عنوان کرد: اگر نسل های دانشگاه تغییر می کند، نسل های هیئت علمی های دنیا نیز تغییر می یابد در حالیکه باید کارآفرینی را نیز آموزش دهد و خروجی آن با بازار کار همخوانی داشته باشد و باید در این مسیر بین دانشگاه ها و اساتید رقابت ایجاد شود.

وی با بیان اینکه طبیعت ساختار مدیریتی ما به صنعت متصل نیست، عنوان کرد: ساختار علمی ما منجر به توانایی نشده است. یا در صنعتگر نیز نوعی شایسته سالاری وجود ندارد که به جذب آن بپردازد.

در ادامه این برنامه علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اظهار داشت: در حال حاضر تقریبا  تمام نیازهای جامعه، صنعت و کشور برآورده شده است و این فرآیند با کارشناسانی اتفاق افتاده که از فارغ التحصیلان و دانش آموختگان دانشگاه های کشور هستند. بنابراین؛ می توان گفت که دانشگاه ها رسالت خود را انجام داده اند.

وی افزود: شکاف میان صنعت  و دانشگاه مسئله قدیمی است و بسیار بدان پرداخته اند. یکی از راهبردهای وزارت علوم تحقیقات وفناوری برای حل این مسئله بحث مهارت افزایی و اشتغال است. در سال ۱۳۹۶، به صورت جدی به بحث مهارت افزایی ورود کردند و در سال ۱۳۹۷آئین نامه آن را با هدف مهارت آموزی دانش آموختان دانشگاه در سه سطح پایه، عمومی و تخصصی  نهایی و ابلاغ کردند.

خاکی صدیق اضافه کرد: در حوزه مهارت افزایی و کارآفرینی ،هدف دو دانشگاه جامع علمی و کاربردی و  فنی و حرفه ای در سطح کاردانی ، تربیت دانش آموختگان کاردان و تکنسین بوده است. در سایر دانشگاه نیز طرح مهارت افزایی با آموزش دروس کارآفرینی و موضوع های وابسته و مسائلی دیگر سعی بر آن داشته تا به بحث مهارت افزایی بپردازد.

وی تصریح کرد: دانشگاه ها و آموزش عالی کشور، بدون اشکال نیست و منکر فاصله میان آموزش عالی و بازار کار در کشور نیستم اما در مجموع با توجه به دستاوردهای کنونی به نظر می رسد که وظیفه خود را انجام داده اند.

خاکی با بیان اینکه بحث فناوری و کارآفرینی، مهارت و نقش دانشگاه و صنعت و حکمرانی یک اکوسیستم است، گفت: بیش از یک دهه است که آموزش عالی و دانشگاه های کشور بر پژوهش متمرکز شده است و از یک دانشگاه آموزش محور به پژوهش ورود کردیم. اکنون مفاهیم جدیدی از جمله بحث فناوری، مهارت افزایی و کارآفرینی وارد شده است که وزارت علوم نیز در این راستا برنامه های در دست اقدام دارد.

وی به برنامه های آموزش عالی در این راستا اشاره کرد و گفت: برنامه هایی که در وزارت علوم و در بخش پژوهش، آموزش و فناوری تدارک شده است و طرح هایی که در حال اجر است، به این سمت تمایل یافته و دانشگاه ها تلاش خود را می کنند.

برنامه «به وقت ایران» در فصل دوم با رویکرد مهارتی و با ساختار گفتگومحور به تهیه کنندگی علیرضا عاصم یوسفی با اجرای ناصر خیرخواه روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۲۱:۴۵ تا ۲۳ به صورت زنده روی آنتن شبکه آموزش می‌رود.