آخوندی:
گسترش فساد در لایههای مختلف و فقر عمومی نتیجه شکاف اجتماعی است/ قوهقضاییه و مجلس به یک قوه در برابر دولت تبدیل شدهاند/ با پدیده بیدولتی یا چند دولتی مواجهیم
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: افزایش شکاف اجتماعی باعث خطر فراگیر شده و گسترش فساد در لایههای مختلف و فقر عمومی نتیجه این شرایط است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عباس آخوندی در ششمین کنگره سالانه حزب ندای ایرانیان، طی سخنانی گفت: ما در آستانه قرن ۱۵ هجری شمسی همچنان در وضعیت بحران فهم درست از تحولهای فراملی و جهانی هستیم. دولت مدرن دچار بحران است و با پدیده بیدولتی یا چند دولتی مواجهیم. سایه جنگ و منازعه خارجی بر کشور سنگینی میکند و حس شهروندی یعنی شهروند صاحبحق و مسئول از مردم سلب شده است. در نتیجه همه این اتفاقات کشور در یک وضعیت عدم قطعیت بسیار سنگینی به سر میبرد و این بر زندگی مردم سایه افکنده است.
وی افزود: افزایش شکاف اجتماعی باعث خطر فراگیر شده، گسترش فساد در لایههای مختلف و فقر عمومی نتیجه این شرایط است. من راهکار را در این میبینم که به رویکرد تمدنی و به «ایده ایران» برای ایجاد یکپارچگی ملی و وحدت سرزمینی و همچنین به حاکمیت اداره ملی و استقرار دولت مدرن ملی در کشور بازگردیم.
وزیر سابق راه و شهرسازی با تاکید بر جهانی شدن تحولات و لزوم درک آن، ابراز داشت: اقتصاد، تولید، فرهنگ، صنعت و موضوعات دیگر فراملی هستند اما توجه نداریم که تولید و بازار جهانی فراملی است. در این میان آنچه که بیش از همه فراملی شده نظام بانکی است. شما نمیتوانید یک ساختار متفاوت و جدا از این پدیده فراملی داشته باشید. لذا در روزگاری که با پدیده های فراملی مواجه هستیم نیاز داریم که منطق فراملی و فهم فراملی نیز داشته باشیم.
وی ادامه داد: ما باید استانداردها را بفهمیم، مگر میتوانیم در بازار بینالمللی و اقتصاد جهانی فعالیت کنیم اما این کار را با واحد اندازهگیری شخصی انجام دهیم؟ همه این ها مقیاس جهانی است و لازمه آن داشتن یک فهم از تحولات جهانی است. من روز چهارشنبه مناظرهای با آقای مصباحی مقدم داشتم. متاسفانه دوستان تصورشان این است که میتوانیم یک قانون مبارزه پولشویی در داخل داشته باشیم و با مشابه خارجی تطبیق نداشته باشد. در نتیجه میتوان گفت که مشکل اصلی ما این است که چه حد فهم از تحولات جهانی داریم و چگونه میتوانیم خود را در جهان موقعیتیابی کنیم و نقش مثبت در زندگی عموم جهان داشته باشیم. این نقص فهم و مشکل در درک مسائل جهانی، برای افراد سودجو و فاسد فرصت زیست ایجاد میکند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه باید توجه کنیم که «به دلیل عدم توجه به این مسأله چه بازار مکارهای را در منطقه ما ایجاد کرده است» به مشکلات و فساد ناشی از وضع کنونی اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: وقتی یک تاجر ایرانی میخواهد کالایی را صادر کند، به دلیل ممنوعیت های بانکی و مشکلات دیگر حاصل از تحریمها، مجبور است که یک فرآیند طولانیتر را با افزودن چند مرحله غیرضروری طی کند. با یک محاسبه ساده میتوان متوجه شد که این فرآیند در مجموع بین ۱۵ الی ۳۰ درصد هزینه اضافه برای تاجر دارد، یعنی اگر جمع صادرات ایران ۱۰۰ میلیارد دلار باشد و میانگین این هزینه ها را هم ۲۵ درصد درنظر بگیریم، بین ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار رانت و فساد ایجاد شده است. این چرخه از سال ۸۵-۸۶ در ایران شروع شد و یک شبکه بزرگی از فساد را ایجاد کرد، آیا فکر میکنید به راحتی میشود آن را از بین برد؟ همه اینها وقتی میخواهند در مورد AFTF صحبت کنند از خدا و پیامبر و مبارزه عقیدتی و ایستادگی در مقابل استکبار حرف میزنند.
وی ادامه داد: ما با یک شبکه عجیبی مواجه هستیم که مستقل از جامعه است و هیچ نیازی به جامعه و پاسخگویی به آن ندارد و همه ارتباطات آن زیر زمینی و مخفیانه است.درنتیجه من فکر میکنم اکنون که در آستانه انتخابات هستیم باید ماهایی که جوانی و زندگی خود را برای انقلاب گذاشتیم این روند را برای مردم توضیح دهیم و بگوییم که نتیجه این فرآیند این شده که دولت رسمی منفعل شده و قادر به تصمیم گیری نیست.
آخوندی با اشاره به شکلگیری نهادهای متعدد در کنار دولت، ابراز داشت: دولت اکنون در ضعیف ترین حالت است. امروز قوه قضائیه، مجلس و یا نهادی مانند مجمع تخشیص مصلحت نظام به یک قوه در برابر دولت تبدیل شدهاند و اساساً ما امروز پنج دولت داریم و در عمل با پدیده بیدولتی مواجه هستیم.
وزیر سابق راه و شهرسازی با بیان اینکه این شرایط نشان میدهد که یک عدم قطعیت بر کشور حاکم است، گفت: بین ایرانیها بیشترین چیزی که مبادله میشود، "چه خبر است؟"؛ صبح که از خواب بر میخیزند، میپرسند، چه خبر است؟ چرا که این ملت هر لحظه منتظر یک اتفاق هستند. این یعنی اینکه عدم قطعیت مطلق وجود دارد و در این شرایط امکان سرمایهگذاری اجتماعی، سیاسی و اقتصادی وجود ندارد. نمیدانید که فردای شما چه خبر است. حال میخواهید چند میلیارد دلار در این جامعه سرمایهگذاری انجام شود؟
وی ادامه داد: مشخص است وقتی که کشور در چنین وضعیتی قرار میگیرد چه میشود. رشد سرمایهگذاری ۱۰ سال گذشته منهای ۶.۸ درصد است. ۵۰ سال است که ایران تورم دارد. میانگین تورم ایران ۱۸.۴ است. این رقم را به توان پنجاه برسانید، بعد متوجه میشوید مفهوم آن یعنی چه. یعنی کاهش ثروت ملی به چندین هزارم و در واقع شکاف بین غنی و فقیر و فقر مطلق.
وزیر سابق راه و شهرسازی اضافه کرد: حقوق روزانه یک کارگر ۱۵۰ هزار تومان است، این عدد را بر ۲۵ هزار تومان تقسیم کنید، ۶ دلار میشود. یک مدیر نجومی چقدر حقوق میگیرد؟ ۲۵ میلیون تومان، آن را بر ۲۵ هزار تومان تقسیم کنید میشود ماهی ۱۰۰۰ دلار؛ این حقوق، از حقوق یک کارگر تمام کشورهای منطقه و همسایه کمتر است، این یعنی فقر مطلق در این جامعه. در واقع وقتی برای تاجر ایرانی هزینه ۳۰ درصدی برای مبادله ایجاد میکنید، چگونه میتواند با یک تاجر افغانستانی، عراقی و ترکیهای رقابت کند و نتیجه آن همین فقر است. در واقع میخواهند با کارگر ارزان و با بیگاری رقابت کنند. میگویند ما طرفدار فقرا و مستضعفان هستیم، طرفدار کدام فقیر و مستضعف هستید؟!
وی با بیان اینکه جامعه دچار فقر مطلق شده است، خاطرنشان کرد: با چنین فقری میخواهید از فقرا دفاع کنید؟ آیا میتوان با ملت ایران با این سابقه تاریخی این چنین بازی کرد؟ این قابل تحمل نیست.
آخوندی با بیان اینکه نتیجه این وضعیت، چند دولتی است و قابل تحمل و ادامه نیست، یادآور شد: همچنان که در پایان قرن سیزدهم دولت قاجار نتوانست ادامه دهد. مشروطه چرا به وجود آمد؟ اگر قاجار میتوانست تحولات جهانی را در آن روز بفهمد و آنچه که در روسیه، انگلستان و در دنیا در حال اتفاق افتاده بود را درک کند، آیا قاجار منقرض میشد؟ تمام آنچه که در مشروطه رخ داد به دلیل عدم فهم جهانی توسط قاجار و آن فشاری بود که بر افکار عمومی از طریق مقایسه خودشان با دیگران می آمد . هر کسی که از ایران به روسیه، قفقاز، فرانسه و یا جاهای دیگر سفر می کرد اتفاقها و شرایط متفاوتی را در آنجا میدید و مقایسه میکرد.
وی با بیان اینکه این وضع قابل اداره و ادامه نیست، اظهار کرد: برای ما خیلی مهم است که در آستانه قرن پانزدهم خودمان را با آستانه قرن چهاردهم مقایسه کنیم. ما در آستانه قرن چهاردهم چه داشتیم؟ خودکامگی قاجار و مشروطه بود. مشروطه به دلیل اینکه آگاهی عمومی و کافی وجود نداشت و زمینه اجتماعی برای آن فراهم نبود، به هرج و مرج انجامید و چرخه خودکامگی هرج و مرج تکرار شد. باید بسیار به هوش باشیم که این چرخه یک بار دیگر تکرار نشود. اکنون در دولت مدرن نیاز داریم که به حاکمیت اراده ملی بازگردیم.
وی یادآور شد: در چنین فضایی خودتان را جای یک شهروند بگذارید و ببینید یک شهروند چه حس و حالی دارد. یک مثال ساده اینکه شهروند ایرانی را مجبور میکنید یک پراید را با قیمتی حدود ۸ هزار دلار بخرد. این شهروند در این سیستم اطلاعات جهانی فکر میکند که با ۸ هزار دلار اگر در ترکیه، افغانستان یا دبی بود چه چیزی گیرش میآمد. او میفهمد که با یک سیاست غلط مجبورش کرده اید او این محصول را انتخاب کند چون حق انتخاب دیگری برای او نگذاشتهاند اما در پس ذهن آن همواره این موضوع هست که فرصت از او گرفته شده در حالی میتوانست اتومبیلی بهتر، با امنیت و آسایش بیشتری را سوار شوند اما به خاطر عده کمی این فرصت از او گرفته شده است.
آخوندی افزود: این هزینه فرصت را میتوان را در حوزههای دیگر از جمله در مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز دید که یک فشار بسیار عمدهای را ایجاد میکند. در روزگاری زندگی میکنیم که از "اقتصاد دانش بنیان" میگویند. در شرایطی که این اقتصاد دانش بنیان نیاز به دسترسی آزاد اطلاعات دارد مجلس دسترسی آزاد به اطلاعات را محدود میکند. در عصری دنیای مدرن که باید حاکمیت بر اساس خدمت و بر اساس اراده ملی باشد، این اتفاق ها رخ می دهد.
وی با بیان اینکه نگاهش به آینده ایران مثبت است افزود: در واقع در چند سال گذشته میزان آگاهی ملی و آگاهی اجتماعی به شدت افزایش پیدا کرده است. در واقع زمان این انقلاب انفورماتیک و سیستم های ارتباطی جهانی گردش اطلاعات قابل کنترل نیست. هر کاری کنید غیرقابل کنترل است. بنابراین اطلاعات در این جهان پخش میشود.
آخوندی خاطر نشان کرد: بزرگترین سرمایه تمدن ایران، تجربه چند هزار سال تمدنی ایران است. ما نفع مشترک همه اقوام و ملتهای اطرافمان را بلد بودیم. میدانستیم که چگونه با تمام این اقوام در سرزمین بسیار بزرگ در کنار هم زندگی کنیم. اساس شکلگیری نهادهای فراملی اتحادیه اروپا را میبینید. اسناد فراملی، و نهادهای مشابه دیگر در آمریکای لاتین و آمریکای شمالی میبینیم که بنیان اصلی آنها واحد تمدنی آنهاست.
وی با بیان اینکه بزرگترین سرمایه تاریخ و تمدن ایران داشتن این اصل است،تصریح کرد: اگر به ایران و تمدن ایران بازگردیم، میتوانیم مفهوم منافع مشترک را در این حوزه سرزمینی بفهمیم. ما باید تمام ملت افغانستان، ملت تاجیکستان و ملت ازبکستان، ملت آذربایجان ملت پاکستان را دوست داشته باشیم. نه اینکه فقط ارتباط داشته باشیم باید آنها را دوست داشته باشیم. باید بر اساس آموزه تمدن امکان بتوانیم برگردیم و نفع مشترک را بفهمیم و یک واحد فراملی و یک واحد همکاری سرآمدی با حفظ مرزهای موجود ایجاد کنیم.
آخوندی در پایان گفت: نهایتاً فکر میکنم که آگاهی ملی ایران به آنجا خواهد رسید که در واقع بتوانیم بر اساس رویکرد تمدنی و با تکیه بر ایده ایران بازگردیم و این فضای همکاری را فراهم کنیم. برگشت به قانون اساسی و حاکمیت اراده ملی و تشکیل دولت مدرن موضوع دیگری است که باید به آن توجه کرد.