قرص برنج هیچ پادزهری ندارد / مرگ در کمتر از ۶ ساعت پس از مصرف

مسئول آموزش آزمایشگاه‌های‌ سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: از لحاظ زمان بروز علائم و نشانه های بالینی نیز بعد از ۱۵-۱۰ دقیقه از مصرف خوراکی قرص فسفید آلومینیوم، علائم و نشانه های مسمومیت ظاهر می شوند و مرگ در مدت کمتر از ۶ ساعت ممکن است رخ دهد.

قرص برنج چه بود و از کجا آمد؟

به گزارش ایلنا از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، سلطانی نژاد گفت: با توجه به اینکه تاکنون مکانیسم دقیق بروز اثرات سمی فسفید آلومینیوم در انسان شناخته نشده است، هیچ پادزهر اختصاصی در درمان مسمومیت حاد با آن وجود ندارد و اقدامات درمانی تنها شامل اقدامات حمایتی علامتی است.

وی با اشاره به نحوه ورود قرص برنج در کشاورزی افزود: در کشور ما، استفاده از قرص های برنج حاوی فسفید آلومینیوم در کشاورزی به دلیل کارآیی بالای این فرآورده برای از بین بردن آفات، قیمت ارزان، سهولت استفاده، عدم وجود باقی مانده در محصول و در دسترس بودن با استقبال زیاد از سوی کشاورزان همراه بوده است. متأسفانه به دلیل عواملی مانند سمیت بالا و میزان کشندگی زیاد این ماده و سهولت دسترسی به این سم، در سالیان اخیر با آمار نسبتاً بالای مسمومیت های ناشی از این عامل در کشور به ویژه در برخی استان ها مانند تهران، گیلان، مازندران، گلستان و لرستان مواجه بوده ایم.

وی افزود: استفاده از قرص برنج برای خودکشی بیشتر در اردن، هند، عراق، سریلانکا و ایران گزارش شده است.

عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور ادامه داد: در سال های اخیر، موارد زیادی از مسمومیت با میزان مرگ و میر بالا در اثر مصرف فسفیدهای آلومینیم، روی و کلسیم گزارش شده است که به جز موارد نادری از آن ها که به صورت تصادفی بوده، عمده آن ها به قصد خودکشی بوده است.

به گفته سلطانی نژاد مسمومیت های حاد کشنده ناشی از فسفیدهای فلزی بیشتر در کشورهای هند، سریلانکا، ایران، عراق و اردن گزارش شده و بروز این گونه مسمومیت ها در سایر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی و آمریکایی کمتر است. این امر خود می تواند ناشی از مصرف این عوامل به علت ارزان و در دسترس بودن در کشورهای مذکور باشد، به طوری که در کشور هند در بین سال های ۱۹۹۰-۱۹۸۰ میلادی اپیدمی ناشی از مسمومیت های تصادفی و عمدی با فسفیدهای فلزی گزارش شد.

علایم مسمومیت با قرص برنج

از لحاظ زمان بروز علائم و نشانه های بالینی، بعد از ۱۵-۱۰ دقیقه از مصرف خوراکی قرص فسفید آلومینیوم، علائم و نشانه ها ظاهر می شوند و مرگ در مدت کمتر از ۶ ساعت ممکن است رخ دهد. اگر در عرض ۶ ساعت پس از مسمومیت علائمی ظاهر نشود، بیمار بدون علامت خواهد ماند.

این متخصص سم شناسی افزود: در صورت مسمومیت خوراکی، علائم تحریکی دستگاه گوارش شامل تهوع، استفراغ و دردهای شکمی می باشد. بیشتر مرگ و میرها در خلال ۱۲ تا ۲۴ ساعت اولیه مسمومیت اتفاق افتاده و معمولاً ناشی از ایست قلبی تنفسی است و مرگ و میر بعد از ۲۴ ساعت اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کلیوی است. علائم بالینی در این نوع مسمومیت، ناشی از درگیری سیستم قلبی عروقی، گوارشی، عصبی و ریوی است.

کاهش مرگ و میر مسمومیت با قرص برنج در کشور

هرچند طی سال‌های اخیر همواره با افزایش موارد مرگ بر اثر مسمومیت با قرص برنج در کشور مواجه بودیم اما آخرین آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می دهد، آمار این تلفات در هفت ماهه امسال با کاهش ۱.۳ درصدی مواجه بوده و از ۳۹۸ نفر در هفت ماهه سال قبل به ۳۹۳ نفر در سال جاری رسیده است که ۲۳۲ نفر آنان را مردان و ۱۶۱ نفر از آنان را زنان تشکیل می دهند.

در این مدت استان‌های تهران با ۱۳۶، مازندران با ۵۳ و گیلان با ۴۴ فوتی بیشترین آمار تلفات مسمومیت با قرص برنج را داشته اند. این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب در تهران و گیلان ۸.۱ و ۳۲.۳ درصد کاهش و در استان مازندران ۵۱.۴ درصد افزایش داشته است. بر اساس این گزارش با وجود افزایش تلفات مسمومیت با قرص برنج در سال‌های اخیر، خوشبختانه در هفت ماهه امسال این آمار با روند کاهشی همراه بوده است.