علت فرسودگی شغلی در برخی جوانان چیست؟

«پگاه فرخزاد» روانشناس بالینی و هیات علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره دچار شدن برخی افراد به فرسودگی شغلی گفت: فرسودگی شغلی به طور کلی واکنشی است از طرف فردی که برای مدت طولانی تحت فشار شغلی قرار گرفته که همراه با خستگی شدید، احساس منفی نسبت به شغلش و احساس افت در عملکرد شغلی است. زمانی که فرد احساس می‌کند هیچ علاقه ای به شغل خود و رفتن به سرکارش ندارد و همکاران و مکان هایی که مربوط به شغلش هستند، جذابیت چندانی برایش ندارد و حتی یک احساس ناراحتی و تنفری نسبت به آنها دارد، احساس می کند بیش از حد خسته است و در شغلش توانایی و عملکرد قبل را ندارد. در این صورت می توان گفت فرد دچار فرسودگی شغلی شده است.

این روانشناس مهمترین علائم رایج در فرسودگی شغلی را احساس بیگانگی نسبت به فعالیت های شغلی، وظایف فردی، احساس خستگی، پایین بودن سطح انرژی و کم آوردن استرس مزمن دانست که فرد تجربه می کند و ممکن است همراه با علائمی چون سردرد و دل درد و همین طور کاهش عملکرد در فعالیت روزمره  در محیط کار باشد.

فرخزاد خاطرنشان کرد: فرسودگی شغلی علت‌های مختلفی می تواند داشته باشد، اما مهمترین آنها فشار زمان بیش از حد است. افرادی که درمشاغلی هستند که زمان زیادی را مشغول فعالیت هستند و ساعت استراحت کمی دارند. افرادی که ارتباط زیادی با رئیس و کارفرمای خود ندارند یا از طرف آنها مورد حمایت قرار نمی گیرند. افرادی که وظایف شان مشخص نیست و انتظاراتی که از آنها می رود بیش از اندازه است و در یک چارچوب خاص و مشخصی قرار ندارد.

وی در ادامه گفت: افرادی که حجم کارشان زیاد است و به نظر نمی رسد قابل کنترل و مدیریت باشد و همچنین رفتارهای غیرمنصفانه و تبعیض‌آمیز، حقوق کم و به طور کلی سوء رفتاری که می تواند در محیط کار با یک فرد شود. همه اینها می‌تواند دلایلی باشد که پس از مدتی منجر به ایجاد فرسودگی شغلی در فرد شود.

وی تبعات فرسودگی شغلی را مشکلات جسمانی مانند بیماری های قلبی، مشکلات خواب و از طرف دیگر کاهش سلامت عمومی فرد و همینطور افسردگی اضطراب و استرس بالا، مشکلات خانوادگی یا زناشویی، مشکلات عزت نفس، احساس انزوا و طرد شدگی در فرد دانست.

فرخزاد درباره درمان فرسودگی شغلی عنوان داشت: یکی از راهکارهایی که می تواند در پیشگیری از فرسودگی شغلی موثر و در درمان آن کمک کننده باشد، نخست بکارگیری راهکارهای خودمراقبتی است مانند رژیم غذایی سالم، عادت‌های خواب سالم، ورزش منظم روزانه و سفر تفریحی که می تواند بطور موقت در فرد موثر باشد. اینها راهکارهای مناسبی هستند اما کافی نیستند.

وی خاطرنشان کرد: برای درمان فرسودگی شغلی باید تمرکز بر روی علت های اصلی باشد از جمله تلاش برای ایجاد محیط کاری مناسب، تعیین حد و مرز برای وظایف کاری، فعالیت های غیرمرتبط با کار در برنامه روزمره فرد،  سفرهای مداوم و ...همچنین فرد باید مدیریت زمان را تمرین کند و کارهایش را اولویت بندی کند. از اتلاف وقت برای کارهای بیهوده خودداری کند نه گفتن را یاد بگیرد و بطور کلی اگر فرسودگی شغلی بر زندگی و عملکرد فرد تاثیر بگذارد طوری که نتواند با راهکارهای فردی فرسودگی را درمان کند، حتما باید از یک فرد متخصص کمک حرفه ای بگیرد.

او درباره علت فرسودگی شغلی در برخی جوانان گفت: یک علت فرسودگی شغلی در برخی جوانان، بی انگیزه و بی هدف بودن آنها و به دنبال آن نداشتن برنامه ریزی برای زندگی بر اساس اهداف و اولویت ها است.بسیاری از جوانان هدفی را به درستی در زندگی ندارند و نمی‌توانند برنامه ریزی درستی برای زندگی خود داشته باشند و ممکن است دست به هر کاری بزنند که علاقه ای به آن کار نداشته باشند.

فرخزاد افزود: از طرف دیگر نیازهای اقتصادی می تواند موجب شود افراد در مشاغلی قرار بگیرند که با علاقه خودشان و رشته تحصیلی و از همه مهمتر با خلق و خو و ویژگی های شخصیتی شان بی تناسب باشد که می تواند عامل مهمی باشد که در فرد بی هدفی و بی انگیزگی ایجاد کند که در نهایت منجر به فرسودگی شغلی در آنها می شود.