انتقاد از واردات داروهای مشتق از پلاسما

ایلنا: مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران، امنیت و سلامت خون را از نگرانیهای اصلی خواند که پس از قرن ۱۶ با به وجود آمدن فرایند انتقال خون در دل بشر و جامعه پزشکی همواره وجود داشته است.

به گزارش ایلنا، علی اکبر پورفتح اله در کنگره بیماریهای عفونی با اشاره به ورود هپاتیت C و HIV و ده‌ها بیماری نوظهور و نو پدید در جامعه بشری گفت: این بیماری‌ها و ویروسهای نوظهور که به علل مختلف از جمله دستکاری اکوسیستم و محیط زیست به وجود آمد، چالش‌های بسیاری را برای مردم فراهم می‌کند.

وی افزود: اکنون نیز با چالش دیگری مواجه هستیم به نام پریون‌ها که پروتئین‌های تغییر شکل یافته بیماری زایی هستند که نه امکان غربالگری آن‌ها با روشهای معمول وجود دارد و نه امکان حذف آن با روشهای فیزیکی و شیمیایی.

پورفتح اله با اشاره به اهمیت تست NAT در فرایند انتقال خون گفت: اکنون در آمریکا با استفاده از این نوع تست، از هر یک میلیون انتقال خون یک مورد آلودگی به ویروسهای HIVو هپاتیت Bو Cدیده می‌شود درحالی که با روش Elisa امکان آلودگی با توجه به میزان شیوع این پاتوژن‌ها در جامعه از ۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار انتقال خون، یک مورد است.

مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران گفت: نت تست در واقع نوکلئید اسید تست و جستجوی ژنوم ویروس است که از کارآمد‌ترین تست‌ها برای تشخیص ویروس به شمار می‌رود.

وی گفت: برای استفاده از این تست و بالا بردن امنیت و سلامت خون در فرایند انتقال خون ناگزیر هستیم بخشی از فرایندهای انتقال خون را تعرفه گذاری کنیم در غیر این صورت کلیه بودجه سازمان انتقال خون فقط برای برقراری این تست باید هزینه شود. تنها راه به روز رسانی علمی و فنی فرایندهای انتقال خون این است که فراورده‌های مشتق از خون کالای اقتصادی به حساب بیاید و بیمه‌ها از مصرف و تولید خون و فرآورده‌های خونی حمایت کنند.

پورفتح اله با اشاره به مراقبتهای ویژه‌ای که برای پیشگیری از بروز آلودگی در خون اهدایی در سازمان انتقال خون اعمال می‌شود گفت: اضافه نمودن یک کیسه جانبی و حذف ۲۰ تا ۳۰ سی سی اولیه خون و انتقال ندادن آن به کیسه اصلی، یکی از روشهایی است که هم اکنون در انتقال خون اجرا می‌شود و امکان عفونت باکتریایی را تا حدود ۳۳ درصد کاهش می‌دهد.

وی افزود: ضروری است که تک تک فرآورده‌های پلاکتی ازنظر عفونت باکتریال در یک سیستم انتقال خون بیمارستانی چک شود که متاسفانه اکنون در بیمارستان‌ها این سیستم را نداریم.

پورفتح اله ابراز امیدواری کرد که روزی با انتقال خون نیز چون پیوند عضو برخورد شود وپزشکان آن را با‌‌ همان وسواس به بدن بیمار انتقال دهند و تا حد امکان از مصرف خون و فراورده برای بیمار امساک کنند. امروز ادبیات کاملا محافظه کارانه‌ای را در مصرف خون وجود دارد و تاکید می‌شود که خون سالم خونی است که مصرف نشود.

وی افزود: هر واحد خون اضافه به خاطر مسائل مربوط به سیستم ایمنی بیمار ۵۰ درصد شانس عفونت اکتسابی را در بیمارستان افزایش می‌دهد. در کشورهایی که مثل آمریکا برای هر واحد خون ۱۴۰ دلار هزینه فرایند دریافت می‌کنند ۵ برابر آن هزینه عوارض مرتبط با خون و فراورده‌ها را می‌پردازند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، نبود مراکز مشاوره انتقال خون در بیمارستان‌ها را از دیگر نقایص چرخه انتقال خون در ایران خواندو افزود: وجود چنین مرکزی در حال حاضر یکی از چالشهای مهم است که می‌تواند به کاهش مصرف خون کمک کند.

پورفتح اله شیوع HIV مثبت در اهدا کنندگان را ۳ در ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد و گفت: مطالعه آمار کشوری شیوع عفونت‌ها در خون اهدایی نشان می‌دهد طی ۶ سال گذشته مورد جدیدی از هپاتیت C مشاهده نشده است و این نشاندهنده غربالگری و آزمایشات دقیق و گزینش خوب اهدا کننده است که در سیستم انتقال خون صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به قانون سپر خون در آمریکا گفت: در این کشور سیستم قضایی و بهداشت و درمان پذیرفت که مواجهه سیستم انتقال خون با عوامل نوظهور بیماری زا در حالی که هنوز امکان غربالگری به وجود نبامده است جرم نیست و برای مواردی از این دست قانونی با عنوان سپر خون تصویب کردند که جلوی متهم شمردن انتقال خون را در مقابل عوامل نوظهور می‌گرفت اما درایران ما هنوز هم باید بعد از ۱۶ سال درگیر پرونده آلودگی هپاتیت و ایدز باشیم.

پورفتح اله گفت: در آن زمان که HIV به عنوان یک بیماری نوظهور در ایران چهره ناپسند خود را نشان داد از میان ۳ هزار و ۵۰۰ هموفیلی در ایران تنها ۷ تا ۸ درصد آنان به HIV مبتلا شدند که درصد آلودگی در کشورهای غربی حدود ۱۰ برابر بود. آن روز بخش عمده فرآورده‌های پلاسمایی را خود تولید می‌کردیم و حجم کمی از دارو و فراورده مشتق از خون از خارج وارد می‌شد. و از همین رو آلودگی در جامعه ما نسبت به کشور‌های غربی کم بود ولی امروزه با واردات لجام گسیخته داروهای مشتق از پلاسما مواجه هستیم و اگر بیماری نوظهور دیگری در جامعه ایجاد چالش کند، قطعا جامعه ما در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت. حد اقل ۱۵ سال است که کشورهای پیشرفته اجازه ورود داروهای مشتق از پلاسما را با منشاء بیگانه نمی‌دهند و متاسفانه در کشور ما هنوز شاهد ورود داروهای مشتق از پلاسما با منشاء بیگانه هستیم که امکان ورود بیماریهای نوظهور و نوپدید را به همراه خواهد داشت.