برآوردهای ضد و نقیض از کمبود پرستار ناشی از خلاء اطلاعات است

ایلنا: عضو شورای عالی نظام پرستاری گفت: تا زمانی که برآورد دقیق از تعداد پرستاران و تعریفی از شرح وظایف پرستاری وجود نداشته باشد، ارائه آمارهای ضد و نقیض از میزان کمبود پرستار اجتناب‌ناپذیر است.

به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان نظام پرستاری احمد نجاتیان با اشاره به نبود یک آمار مشخص از میزان کمبود پرستار در سیستم بهداشت و درمان کشور افزود: در رابطه با این کمبود‌ها صحبت زیاد است ولی هنوز دقیقاً آماری نداریم که بر اساس آن مشخص شود که واقعاً چقدر کمبود پرستار داریم و به چه میزان نیروی پرستار نیازمندیم.

وی افزود: اختلاف آماری که در مورد نیاز سیستم بهداشت و درمان کشور به پرستار وجود دارد نیز از همین خلاء آماری نشأت می‌گیرد و اگر آماری نیز ارائه می‌شود در حد برآورد و تخمین است.

رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد دستیابی به اطلاعات جامع و کامل از تخت‌های بیمارستانی و تعداد کل پرستاران را اولین گام در جهت تعیین میزان نیاز به نیروی پرستاری در کشور عنوان کرد و گفت: با تحقق این آمار اولیه و ملی است که می‌توانیم تخمین‌های خود در این زمینه را به واقعیت نزدیک کنیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر رقم‌های معادل ۸ / ۰ تا یک نفر پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی تنها آمار موجود در این زمینه است که نمی‌توان به دقت آن و منبع آن به طور مشخص نیز اشاره کرد اما آنچه روشن است این است که کمبود پرستار در نظام سلامت کاملاً محسوس است.

نجاتیان اضافه کرد: البته برای رسیدن به شاخص پرستار به تخت لازم است که در ابتدا شرح وظایف پرستاری در کشور را تعریف کنیم به عنوان مثال در آمریکا استاندارد ۳ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی وجود دارد اما نکته اینجاست که شرح وظایف در آنجا با کشور ما متفاوت است.

وی با تأکید بر لزوم تعیین یک نرم کشوری و ملی در خصوص شرح وظایف پرستاری گفت: آنچه بر اساس برآوردهای تخمینی از میزان نیاز ما به پرستار در نظام سلامت در حال حاضر وجود دارد، عددی معادل ۱.۸ است ولی به اعتقاد بنده پیش نیاز تعیین این عدد، مرور کل وضعیت موجود و نیاز‌ها به پرستار در نظام سلامت است تا بتوان بر اساس آن به طور جامع و جدی برنامه ریزی کرد.

مسئول واحد بین‌الملل سازمان نظام پرستاری افزود: در این راستا قطعاً معاونت مراقبت و پرستاری و سازمان نظام پرستاری می‌توانند با همکاری مشترک، اولین قدم در جهت دستیابی به این بانک اطلاعاتی را بردارند تا بررسی شود که جایگاه ما کجاست و بر اساس آن برنامه‌ریزی دقیق و واقع بینانه چه چیزی است.

وی افزود: در رابطه با کمبود نیروی پرستاری تجارب مختلفی در دنیا وجود دارد که ما می‌توانیم از این تجارب موفق برای رفع نیازهای خود بهره‌مند شویم.

نجاتیان، توسعه آموزش پرستاری در کشور و ایجاد جذابیت حرفه‌ای برای گرایش جوانان به انتخاب این رشته تحصیلی را از جمله راهکارهای موجود برای رفع مشکل کمبود پرستاری خواند و گفت: البته در سالهای اخیر تا حدی این جذابیت‌ها ایجاد شده است و با ارتقای جایگاه اجتماعی این حرفه در جامعه و وجود بازار کار خوب در پرستاری به نظر می‌رسد تا حدی این گرایش کلی به تحصیل در رشته پرستاری فراهم شده است اما هنوز تا نقطه مطلوب فاصله است و باید در این زمینه کار فرهنگی بیشتری صورت گیرد.

وی حفظ نیروی پرستاری فعلی در نظام درمانی و استفاده بهینه از این نیرو‌ها را دیگر راهکار در این رابطه عنوان کرد و افزود: خیلی از پرستاران ما به دلیل سختی کار و حقوق ناکافی تمایل دارند با استفاده از حق قانونی خود مبنی بر سخت و زیان آور بودن شغل پرستاری، با ۲۰ سال سابقه بازنشست شوند و این مسئله به ویژه در بخش‌های خصوصی بسیار رایج است.

عضو شورای عالی نظام پرستاری ادامه داد: این در حالی است که با ایجاد جذابیت‌هایی نظیر کار سبک‌تر، حقوق بهتر و ساعت کاری کمتر می‌توان برای سالهای بیشتری از این نیروهای با تجربه و حاذق در حوزه پرستاری استفاده کرد و بخشی از کمبود نیروی پرستاری را به این طریق در کوتاه مدت تأمین کرد.

وی ادامه داد: باید حق داد که یک فارغ التحصیل رشته پرستاری وقتی متوجه سختی کار این حرفه و عدم تناسب دستمزد حاصله از آن می‌شود، جذب مشاغلی با مسئولیت و زحمت کمتر و درآمد بالا‌تر شود و بهبود این شرایط نیازمند اقدامات جدی مسئولان است. البته در سالهای اخیر روی این مسئله بسیار کار شده است اما هنوز نا‌کافی است.

نجاتیان، ساعت کاری منعطف برای پرستاران را یکی از راهکارهای موثر و تجارب موفق در دنیا برای نگهداشت نیروی پرستاری موجود در نظام سلامت خواند و گفت: به عنوان مثال شاید یک پرستار خانم تمایلی به ارائه خدمت به صورت تمام شیفت نداشته باشد ولی امکان ارائه خدمت در یک ساعت یا روز مشخص برای وی فراهم باشد لذا باید با تدابیر ویژه اجازه دهیم که نظام سلامت از خدمات این نیرو‌ها نیز محروم نشود. کما اینکه ما کم نداریم پرستاران خانمی که تمایلی به کار به صورت تمام وقت را ندارند و خانه نشینی را ترجیح داده‌اند.

وی با تأکید بر نقش معاونت مراقبت و پرستاری وزارت بهداشت برای ساماندهی این وضعیت گفت: قطعاً یکی از اهداف بزرگ معاونت پرستاری وزارت بهداشت باید رفع کمبود نیروی پرستار در کشور و ارائه راهکارهای عملی در این رابطه باشد و به نظر می‌رسد وجود این معاونت در کنار سازمان نظام پرستاری به عنوان دو جایگاه مهم پرستاری، فرصتی بی‌بدیل و تاریخی برای رفع این چالش‌ها در حوزه پرستاری است.

عضو شورای عالی نظام پرستاری اظهار امیدواری کرد که معاونت پرستاری و سازمان نظام پرستاری با وحدت رویه و برنامه دراز مدت استراتژیک به این اهداف نایل شوند و مردم و مددجویان در نظام سلامت شاهد خدمات هر چه بهتر و با کیفیت‌تر درحوزه پرستاری باشند.