ترمیم جای سوختگی و روش‌های آن

انواع سوختگی

سوختگی‌های روی پوست می‌توانند علل مختلفی داشته باشند. به طور کلی سوختگی معمولا ناشی از انتقال انرژی به بدن می‌باشد. این انرژی می‌تواند ناشی از انرژی گرمایی و یا انرژی برق باشد. برخی از مهم‌ترین انواع سوختگی به شرح زیر می‌باشند:

• سوختگی‌های تابشی

این سوختگی‌ها عموما ناشی از قرار گرفتن افراد برای مدت طولانی در مقابل تابش پرتو‌های فرابنفش خورشید می‌باشند. البته صرفا خورشید دلیل ایجاد چنین سوختگی‌هایی نیست و در برخی موارد نیز ممکن است سوختگی‌های تابشی به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت فرد در معرض تشعشعاتی مانند اشعه ایکس ظاهر شوند.

• سوختگی‌های حرارتی

هنگامی که بدن شما با فلزات داغ، مایعات جوشان، شعله‌های آتش و یا بخار می‌سوزد، در واقع سوختگی حرارتی روی پوست شما ایجاد شده است. این سوختگی‌ها معمولا با از بین رفتن سلول‌های بافت‌های پوست همراه هستند و یکی از خطرناک‌ترین انواع سوختگی‌ها می‌باشند.

• سوختگی‌های شیمیایی

به هنگام تماس پوست یا چشم افراد با مواد شیمیایی از جمله اسید‌های غلیظ، شوینده‎ها، حلال‌ها و یا مواد قلیایی، سوختگی شیمیایی شکل می‌گیرد.

• سوختگی‌های الکتریکی

منظور از سوختگی‌های الکتریکی در واقع سوختگی‌های ناشی از جریان‌های برق مستقیم و متناوب می‌باشند.

درجه‌بندی سوختگی‌ها

همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، سوختگی‌ها می‌توانند بسته به عمق و شدت نفوذشان در پوست، درجه‌بندی‌های مختلفی داشته باشند. روش درمانی و ترمیم جای سوختگی هر یک از این درجه‌بندی‌ها نیز متفاوت خواهد بود. به طور کلی سوختگی‌ها نسبت به عمق و شدت نفوذی که دارند، به انواع درجه یک، دو و سه تقسیم می‌شوند.

• سوختگی‌های درجه یک

این نوع از سوختگی‌ها معمولا نفوذ چندان زیادی به پوست نمی‌کنند و تنها لایه‌ی بالایی پوست را می‌سوزانند. به همین خاطر نیز معمولا سرعت بهبود بالایی داشته و اسکار یا زخم خاصی به جای نمی‌گذارند. در نتیجه نیز نیازی به ترمیم جای سوختگی درجه یک نخواهد بود. از علل اصلی سوختگی‌های درجه یک یا سطحی می‌توانیم به آفتاب سوختگی و دوش گرفتن با آب بسیار گرم اشاره کنیم. این سوختگی‌ها معمولا تاول و یا دردی به جای نمی‌گذارند و التهاب آن‌ها با پماد‌های سوختگی رفع می‌شود.

• سوختگی‌های درجه دو

شدت این نوع از سوختگی کمی بیشتر از سوتگی درجه یک می‌باشد. در سوختگی‌های درجه دو معمولا علاوه بر لایه بالایی پوست، قسمتی از لایه پایین‌تر پوست نیز آسیب می‌بیند. احتمال ایجاد تاول پس از دو روز از وقوع سوختگی وجود دارد. اگر این سوختگی به درستی درمان و از آن مراقبت شود می‌تواند بدون به جای گذاشتن هر گونه زخم و اسکار از بین برود، اما در شرایطی نیز ممکن است زخم‌هایی از این سوختگی روی پوست باقی بماند و فرد را ملزم به اقدام برای ترمیم جای سوختگی نماید.

• سوختگی‌های درجه سه

در این نوع سوختگی‌ها لایه بالایی پوست و لایه زیرین آن به طور کلی آسیب می‌بینند و حتی در شرایطی ممکن است بافت‌هایی از زیر پوست، مانند چربی، استخوان‌ها، و یا ماهیچه افراد نیز آسیب ببیند. در این درجه از سوختگی، فرد به دلیل از بین رفتن عصب‌ها دردی را احساس نمی‌کند، اما باید سریعا به بیمارستان مراجعه کند، زیرا احتمال عفونت زخم‌های ناشی از این سوختگی‌ها بسیار بالاست. کسانی که سوختگی‌های درجه سه را تجربه می‌کنند باید پس از بهبود سوختگی، نسبت به ترمیم جای سوختگی اقدام نمایند. زیرا اسکار‌ها و زخم‌های ناشی از این سوختگی‌ها معمولا جلوه خوبی ندارند.

روش‌های ترمیم جای سوختگی

روشی که برای ترمیم جای سوختگی شما در نظر گرفته می‌شود به عوامل مختلفی بستگی دارد و پزشک شما پس از بررسی موارد زیر نوع درمان و ترمیم جای سوختگی را تعیین می‌کند. این عوامل به شرح زیر می‌باشند:

• سن بیمار
• وضعیت سلامت و جسمانی بیمار و همچنین تاریخچه پزشکی او
• نوع سوختگی
• درجه سوختگی
• محل سوختگی
• تحمل بیمار نسبت به روش‌های درمانی مختلف
• ترجیحات بیمار

پس از معاینه بیمار توسط پزشک، یکی از روش‌های زیر به بیمار توصیه می‌شود. هر یک از روش‌ها می‌توانند برای ترمیم جای سوختگی از انواع و درجه‌های مختلفی توصیه شده و مورد استفاده قرار گیرند. برخی از اصلی‌ترین روش‌های ترمیم جای سوختگی به شرح زیر می‌باشند:

• ترمیم جای سوختگی با لایه بردار‌های شیمیایی

این لایه‌بردار‌ها معمولا محلول‌هایی شیمیایی هستند که روی پوست مالیده می‌شوند و موجب پوسته پوسته شدن و در نتیجه کنده شدن آن می‌شوند. همین سبب می‌گردد که پوست جدید جایگزین پوست قدیمی شود. پوست جدید معمولا زخم‌ها و چروک‌های پوست قدیمی را ندارد، اما در عوض حساس‌تر می‌باشد که نیازمند مراقبت‌های بیشتری خواهد بود. به طور کلی لایه‌برداری‌های شیمیایی برای ترمیم جای سوختگی دارای سه نوع اصلی می‌باشند: لایه‌برداری سطحی، لایه‌برداری متوسط و لایه‌برداری عمقی. این تکنیک معمولا برای ترمیم جای سوختگی‌های سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد و اسکار‌های ناشی از سوختگی‌های عمقی را به طور کامل درمان نمی‌کند.

• ترمیم جای سوختگی با درم آبریژن

یکی دیگر از روش‌های مورد استفاده برای ترمیم جای سوختگی، درم آبریژن می‌باشد. درم آبریژن نوعی لایه برداری پوست به حساب می‌آید که در آن با استفاده از یک برس سیمی یا یک چرخ الماس با لبه‌های زبر، لایه بالایی پوست برداشته شده و صاف می‌شود. پس از برداشته شدن لایه بالایی پوست، پوست جدیدی جایگزین آن می‌شود که اسکار‌ها و زخم‌های آن از بین رفته‌اند.

• ترمیم جای سوختگی با لیزر

لیزر یکی از اصلی‌ترین تکنیک‌های حال حاضر برای ترمیم پوست‌های آسیب‌دیده می‌باشد. در تکنیک ترمیم جای سوختگی با لیزر از یک لیزر برای درمان زخم‌ها و اسکار‌های جزئی پوست از طریق برداشتن لایه‌های پوست استفاده می‌شود.

انواع لیزر برای ترمیم جای سوختگی

رایج‌ترین لیزر‌های مورد استفاده برای ترمیم جای سوختگی به شرح زیر می‎باشند:

• لیزر دی‌اکسید کربن

این لیزر به طور کلی برای درمان چروک، اسکار‌های ناشی از سوختگی، زگیل و عارضه‌های دیگری روی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لیزر گزینه مناسبی برای ترمیم جای سوختگی‌ها می‌باشد.

• لیزر اربیوم

از این لیزر نیز بیشتر برای درمان چین و چروک‌ها، خطوط و زخم‌های سطحی پوست استفاده می‌شود و برای اسکار‌های عمقی چندان مناسب نمی‌باشد. لیزر اربیوم عوارض جانبی کمتری نسبت به لیزر دی‌اکسید کربن دارد.

تمام روش‌های گفته شده برای ترمیم جای سوختگی‌های سطح یک و دو انجام می‌شود و در صورتی که سوختگی عمق بسیاری داشته باشد، برای ترمیم جای سوختگی باید اقدام به روش‌های دیگری از جمله جراحی کنید. حتما پیش از اقدام برای استفاده از تکنیک‌ها با پزشکی مشورت کنید تا درستی تصمیم شما را تایید کند.