نقش رستم و نقش رجب با پیوست به تخت‌جمشید ثبت جهانی می‌شوند
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اعلام کرد: تهیه پرونده برای یادمان تاریخی نقش رستم برای پیوست به تخت جمشید و ثبت جهانی آن در حال پیگیری است؛ افزون بر این برای نقش رجب نیز به عنوان بخشی دیگر از این مجموعه ثبتی در مرحله تهیه پرونده است.
ایرنا: حمید فدایی شامگاه یکشنبه دوم شهریور ماه ۹۹ در نشستی خبری با اعلام این خبر ابراز داشت: در چهار سال گذشته بخش عمده اطلاعات برای ارسال پرونده به یونسکو فراهم شده است و بهترین مستندنگاری‌ها با بهره‌گیری از بهترین تکنولوژی‌ها پیگیری شده است.
نقش رستم آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی و نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای موسوم به کعبه زرتشت و نقش‌برجسته ویران‌شده‌ای از دوران ایلامیان در این مکان قرار دارد.
قدیمی‌ترین نقش موجود در نقش رستم مربوط به دوره ایلام است که نقش دو ایزد و ایزدبانو و شاه و ملکه را به‌تصویر کشیده که روی مارهایی نشسته‌اند و لباس‌های چین‌دار به تن دارند ولی در دوره ساسانی، بهرام دوم بخش‌هایی از آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را به جای آن تراشید.
آرامگاه خشایار شاه، داریوش، اردشیر اول و داریوش دوم در این مکان قرار دارد که همهٔ آن‌ها از ویژگی‌های یکسانی برخوردارند و از بین این آرامگاه ها ، فقط آرامگاه داریوش اول کتیبه دارد.
فضای خارجی این آرامگاه‌ها دارای نقش برجسته پادشاه که کمانی در دست دارد، است و در این نقش برجسته دو آتش‌دان تصویر شده که در گوشه سمت راست نقش ماه مشاهده می‌شود و در پایین سکو، نقش نمایندگان ملل تابعه تخت شاهی را با دستان خود نگه داشته‌اند.
نقش رجب از آثار مهم دوره ساسانی یکی از قدیمی‌ترین آثار این دوره در سراسر ایران است که در سه کیلومتری شمال تخت جمشید، در سمت راست جاده روبه‌روی راهی که به نقش رستم می‌رود و در داخل شکافی در کوه قرار دارد. حجاری‌های نقش رجب شامل چهار نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان، تصویر کرتیر، موبد بزرگ و مقتدر اوایل دوره ساسانی، نقش شاپور اول و تاجگذاری شاپور اول ساسانی است.
در نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان، اردشیر در حال ادای احترام حلقه شاهی را از اهورامزدا دریافت می‌کند و بین اهورامزدا و اردشیر نقش دو کودک دیده می‌شود. نفر سمت چپ احتمالاً هرمز اول است که حامل افسر شهریاری است و نفر سمت راست می‌تواند جانشین یا نمادی از اهورامزدا باشد.
مدیر پایگاه تخت جمشید به یافته‌های اخیر در تخت جمشید و اهمیت آبراهه‌ها در دوران هخامنشی اشاره کرد و عنوان داشت: بخش مهمی از سازه‌های آبی در آن دوران، مجموعه‌ای از سدها، پل‌ها و بندپل‌ها یا سدهای تنظیمی است که نمونه‌های آن‌ها در دشت پاسارگاد فراوان است و بخشی از آن‌ها به‌مثابه زیرساخت‌های مهندسی به‌شمار می‌رود که برای رونق اقتصاد کشاورزی و تهیه آب شرب طراحی و برنامه‌ریزی شده بود و از همین رو، این موضوع امروز یکی از پروژه‌های بزرگ میراث فرهنگی به‌شمار می‌رود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشیدچنین سازه‌هایی را شاخص مهندسی و معماری آب دانست و بیان کرد: افزون بر این‌ها، سدهای خاکی و بندهای بیشمار در دشت مرودشت وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها بند امیر است که احتمالا از لایه‌های قدیمی برخوردار بوده که در دوره اسلامی نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
کاهش ۸۰ درصدی گردشگران تخت جمشید در دوران کرونا
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به شیوع ویروس کرونا که باعث کاهش مخاطبان سایت‌های تاریخی شده است، ابراز کرد: مستندنگاری از جمله فعالیت‌های پایه ای به‌شمار می‌رود که از دهه‌ها قبل انجام شده و با رشد تکنولوژی این ابزار نیز به خدمت گردشگری در آمده است تا جایی که امروز برای ارائه درک سه بعدی از فضاها، واقعیت‌های افزوده و ماکت‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود.
فدایی میزان ضرر و زیان‌های مالی وارد آمده به مجموعه جهانی تخت جمشید را بر اثر شیوع کرونا، بسیار شدید توصیف کرد و گفت: درآمد موزه طی ۶ ماه گذشته صفر بوده است، آمار گردشگران خارجی صددرصد و آمار گردشگران داخلی نیز ۷۰درصد کاهش یافته است به‌گونه‌ای که هم‌اکنون روزانه ۵۰۰ نفر، ماهانه ۱۰ هزار نفر و در پنج ماه اخیر تنها ۶۰ هزار نفر از مجموعه بازدید کرده‌اند که در مدت مشابه در سال گذشته کاهش هشتاد درصدی را نشان می‌دهد.
کرونا پای تورهای مجازی را به تخت جمشید باز کرد
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از به روز شدن مجموعه تخت جمشید سخن گفت و توضیح داد: با شیوع کرونا تلاش کردیم که تورهایی مجازی را هم برای موزه و هم برای محوطه میراثی تهیه کنیم و هم‌اکنون اطلاعات موزه‌ای تهیه شده و در سایت مجموعه در دسترس قرار دارد و همین کار برای محوطه نیز در حال اقدام است که به‌تدریج بارگذاری می‌شود.
وی به به‌روزرسانی پروژه نور و صدا در تخت جمشید نیز اشاره کرد و گفت: این طرح قبل از انقلاب ایجاد شده بود و در طی دهه‌ها آسیب دیده بود؛ به‌گونه‌ای که فقط ۱۰ خط از ۹۰ خط نوری آن کار میکرد؛ به بیان دیگر تنها با ۱۰ درصد از ظرفیت اولیه اجرا می‌شد؛ اما به همت بخش خصوصی و تلاش متخصصان موفق شدیم همه ۹۲ خط را به روز کنیم که قرار بود در عید نوروز افتتاح شود که با توجه به وضعیت همه‌گیری بیماری میسر نشد.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از ایجاد نورپردازی برای صفه تخت جمشید نیز خبر داد و گفت: با این نورپردازی تخت‌جمشید از دور قابل دیدن است؛ افزون بر این در هفته دولت سال جاری ۴۰ پروژه در حوزه‌های زیباسازی، مرمت، گردشگری، ساماندهی، حفاظت و مطالعات پژوهشی در این مجموعه به ثمر خواهد نشست که ریز آن‌ها متعاقبا اعلام خواهد شد.
یادمان تاریخی تخت جمشید که متعلق به دوره هخامنشیان است یکی از چهار اثر ثبت شده استان فارس در فهرست آثار جهانی است که در سال ۱۹۷۹ میلادی با شماره ۱۱۴ در سازمان جهانی علمی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت شد.
سلسله هخامنشیان از سال ۳۳۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد حکومت کردند.
مجموعه جهانی تخت جمشید در شهرستان مرودشت و در فاصله ۵۵ کیلومتری شمال شیراز واقع شده است.
