کرونا ؛ نیمه پر لیوان در 14 نکته

عصر ایران - در روزها و هفته های گذشته، انتقادات زیادی را متوجه روند کنترل کرونا کردیم که هر چند با تاخیر، اما بسیاری از آنها مورد توجه مسوولان قرار گرفتند؛ از جمله تعطیلی حرم ها، محدویت ترددهای بین شهری، تعطیلی اصناف غیر ضرور و ... . برخی از نقدها و پیشنهادهای مان نیز مقبول نیفتاد مثل تعطیلی ادارات تا بیست فروردین و محدودسازی ترددهای شهری.

ما همچنان بر این بارویم که رسانه غیرمنتقد از نظر ما اساساً نه رسانه که یک بلندگوست. با این حال، نگاه صرف به نیمه خالی و ندیدن نیمه پر نیز انصاف گریزی است. از این رو در مطلب حاضر، نگاهی داریم به جنبه های مثبتی که در هفته های اخیر درباره کرونا شاهدش بودیم:

1 - اکثر مردم قرنطینه خانگی و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت می کنند. امسال اکثر خانواده های ایرانی به عید دیدنی نرفتند، مسافرت نکردند و سیزده بدر را نیز در خانه ماندند. بی آن که بخواهیم شعار بدهیم، این وضعیت، نشانه فهم و فرهنگ بالای ایرانی هاست و البته افراد کم خرد یا خودخواه و لجوجی نیز هستند که مانند هر جامعه ای،در ایران ما نیز مشکل آفرین اند؛ اما خوشبختانه اکثریت با عقلاست.

2 - فروشگاه های ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای مدعی غربی، خالی از جنس نشدند؛ آن هم ایران تحت تحریم که حتی نمی تواند نفت اش را نیز بفروشد. هم مردم رعایت کردند و هم وزارت صنعت، معدن و تجارت شبکه تولید و توزیع را به خوبی مدیریت و سازماندهی کرد تا کمبودی پیش نیاید. خبر داریم که شارژ فروشگاه های زنجیره ای بزرگ که در حالت عادی روزانه یک یا دو بار انجام می شود، در این ایام به سه بار در روز رسید تا کالاهای مورد نیاز مردم به وفور در اختیارشان باشد.

3 - هر چند در روزهای نخست، مشکل مایع ضدعفونی کننده و الکل طبی و ماسک بیداد می کرد، اما کارخانه های کشورمان خیلی سریع نیازها را برطرف کردند و الان به وفور لوازم مورد نیاز مقابله با کرونا در دسترس همه است. حتی بسیاری از کارخانه ها به سرعت تغییراتی در خطوط تولیدشان ایجاد کردند و از تولید محصولاتی مانند آب میوه به تولید الکل طبی شیفت کردند. در این عرصه، هم بخش خصوصی فعال بود و هست، هم بخش دولتی و هم بخش های دیگری مانند نیروهای مسلح و بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام و ... .

4 - کادرهای درمانی در خط مقدم نبرد با کرونا، نشان دادند که ایران پر از مردان و زنانی است که می توان به آنها افتخار کرد. آنها نه تنها در درمان بیماران مبتلا به کرونا سنگ تمام گذاشتند، بلکه در عرصه تحقیقات نیز ورود موفقی داشتند و در این مدت، تجربیات  ارزشمندی در درمان کرونا به دست آورده اند. همچنین متخصصان ایرانی توانستند در این مدت کوتاه، کیت تشخیص کرونا نیز بسازند. این در حالی است که در ابتدای شیوع کرونا تنها 2000 کیت اهدایی سازمان بهداشتی در ایران موجود بود و در این باب، کاملاً وابسته به خارج بودیم.

5 - اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی، تصمیمات دولت برای ایجاد محدودیت در ترددهای بین شهری، تعطیلی مدارس و دانشگاه ها، تعطیلی اجباری صنوف غیر ضروری و کاهش پرسنل ادارات به یک سوم و شیفت بندی بین کارمندان اقداماتی است که به طور ملموسی در کاهش نرخ ابتلا به کرونا موثر بوده هست. هر چند که معتقدیم باید محدودیت های بیشتری برای تردد وجود داشته باشد و قرنطینه خانگی جدی گرفته شود ولی به هر روی این اقدامات هر چند ناکافی، اما مهم اند.

6 - سپاه و ارتش و بسیج در این یک ماه و اندی با احداث بیمارستان های صحرایی، تخصیص فضاهای بیمارستان و آزمایشگاهی و کادرهای درمانی شان به مبارزه با کرونا، ضدعفونی کردن معابر، توزیع مواد ضدعفونی بین مردم و ... به طور واقعی و جدی کمک حال دولت و مردم بودند و هستند.

7 - خیریه ها و خیرین نیز در این ایام بسیار فعال بودند و بسیاری از خانواده های محتاج که اخیراً آسیب پذیرتر هم شده اند را بیش از پیش تحت حمایت خود درآورده اند. بسیاری از افراد نیز خدمات رایگان آنلاین به شهروندان می دهند مانند مربیان ورزش ، معلمان، وکلا، روان شناسان و ... .

بسیاری از مردم نیز با کمک های داوطلبانه به دیگران، مانند مشارکت در طرح های ضدعفونی سازی معابر، کمک به کادرهای درمانی در امور عمومی بیمارستان ها، خرید اقلام مورد نیاز همسایگان سالمند، توزیع رایگان ماسک و مواد ضدعفونی کننده و ... غنای انسانیت در جامعه را بالاتر می برند. 

همچنین بخش خصوصی و اتاق های بازرگانی تا کنون کمک های پرحجمی به مراکز درمانی داشته اند: از تولید لباس های مخصوص پزشکان و پرستاران تا تهیه ماسک و مواد ضدعفونی کننده و ... و اهدای آنها به بیمارستان ها.

8 - وزارت بهداشت با اجرای طرح غربالگری از طریق سایت salamat.gov.ir تا کنون وضعیت سلامت بیش از 60 میلیون ایرانی در خصوص کرونا را سنجیده و توانسته با شناسایی سریع تر افراد مبتلا به کرونا و پذیرش آنها، جان بسیاری از افراد را نجات دهد.

9 - هر چند کادرهای درمانی در خط مقدم اند و کارشان سخت تر از همه است، اما در لایه های بعدی مبارزه با کرونا نیز بسیاری از افراد هستند که به جای ماندن در خانه، چرخ جامعه را می چرخانند: نیروهای نظامی و انتطامی، کارکنان شهرداری های کل کشور، آتش نشانان، کارمندان به ویژه بانکی ها که متاسفانه تعداد زیادی از آنها به دلیل ارتباط نزدیک با ارباب رجوع مبتلا به کرونا شده اند، فعالان صنعت آب و برق، تولید کنندگان، توزیع کنندگان و فروشندگان مواد غذایی و اقلام ضروری مردم، پرسنل داروخانه ها، فعالان حمل و نقل عمومی، کارکنان پمپ بنزین ها و نظایرشان که حتماً از عنوان تعدادی از آنها از قلم افتاده است.

10 - رسانه ها در این مدت، نقش مهمی در اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم داشته اند. در غیبت مطبوعات کاغذی، بار اصلی بر دوش سایت ها و خبرگزاری ها بود و 24 ساعته در اختیار و خدمت مردم اند تا هم رویدادهای روز را به اطلاع شان برسانند و هم درباره کرونا، آموزش های لازم را به مردم منتقل کنند. بی شک اگر رسانه های مجازی نبودند، این حد از آگاهی های عمومی نیز وجود نداشت و کرونا افراد بیشتری را به کام خود می کشید. در این میان صدا و سیما نیز علاوه بر این که آموزش های کرونایی را به اشکال مختلف به مردم منتقل می کند، کوشیده است در حد وسع خود برنامه های سرگرم کننده ای نیز برای کاستن از کم حوصلگی ایام قرنطینه روی آنتن بفرستد.

11 - وزارت ارتباطات در این ایام بار سنگینی بر دوش می کشد و آن پایدار نگه داشتن شبکه اینترنت است. از وقتی که مردم قرنطینه را جدی گرفته و خانه نشین شده اند، مصرف اینترنت عمومی در کشور به بالاترین حد خود رسیده و نسبت به اول اسفند سال گذشته 2.5 برابر شده است. حفظ این شبکه گسترده و پیچیده جز با تلاش شبانه روزی پرسنل این وزارتخانه و شرکت های مرتبط میسر نیست.

12 - تصمیم دولت برای اختصاص 10 میلیارد دلار به افراد، شرکت ها و صنوف آسیب دیده از کرونا و کنترل این بیماری، اقدام بزرگی است که اگر به درستی مدیریت و اجرا شود، می تواند آثار سوء اقتصادی و اجتماعی کرونا را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. همچنین تصمیم به سهل گیری در تأدیه اقساط بانکی در سه ماه آتی نیز اقدام ارزشمندی است.

13 - تلاش های وزارت خارجه برای راه اندازی کانال مالی اینستکس و نیز جذب کمک های بین المللی از جمله بانک جهانی هم نباید نادیده گرفته شود. برای اولین بار در روزهای اخیر شاهد تبادل اقتصادی مستقیم و غیرتحریمی با اروپا در قالب اینستکس بودیم و اقلام پزشکی و دارویی از اروپا خریداری شد.

14 - ایران جزو اولین کشورهای دنیا بود که آزادی موقت یا دائم زندانیان غیرخطرناک را برای کاهش ریسک ابتلا به کرونا در زندان ها را اجرا کرد و دهها هزار نفر در این ایام نزد خانواده هایشان رفتند.

هر چند نقدهای زیادی وجود دارد ولی به یاد بیاوریم که بسیاری از مشکلات ما - و حتی بعضاً بیشتر - را کشورهای دیگر جهان از جمله قدرت هایی مانند آمریکا و ژاپن و ایتالیا نیز دارند و مبالغه نکرده ایم اگر بگوییم دولت و مردم ایران در برخی موارد، حتی از این کشورها نیز عملکرد بهتری داشته اند.

امید که با همدلی و همکاری یکان یکان مردم بر این بیماری فراگیر غلبه کنیم و درس های این ایام را برای همیشه به خاطر داشته باشیم.