خروج آمریکا از برجام به معنای پایان برجام نیست
داتیکان در گفتگو با دکتر یوسف مولایی، استاد حقوق بینالملل دانشگاه تهران به بررسی حقوقی خروج آمریکا از برجام پرداخت.
مولایی با بیان اینکه برجام در قالب قطعنامه تصویب شده و روند حقوقی متفاوتی خواهد داشت، گفت: «آنچه مسلم است، قطعنامه شورای امنیت به اعتبار خود باقی است و با خروج آمریکا از برجام، اعتبار قطعنامه از بین نمیرود. با این حال مواد 36 و 37 قطعنامه به این مسأله اشاره کرده است که در صورت عمل نکردن هر کدام از اعضای پنج به علاوه یک، این حق برای ایران محفوظ است که بخشی یا تمام تعهدات خود را عمل نکند. این مسأله به معنای برگشت به شرایط قبل از برجام است که در خود سند نیز به آن اشاره شده است.»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه خروج آمریکا از برجام یک اقدام سیاسی است نه حقوقی، گفت: «هر کشوری میتواند اگر منابع و قدرت لازم را دارد، به صورت یک جانبه از برجام خارج شود و متأسفانه در حقوق بینالملل مکانیزمهای مؤثری برای تنبیه کشوری که به تعهداتش عمل نکند وجود ندارد، اگر آن کشور از منابع قدرت کافی برخوردار باشد، طبیعتا مقابله با آن سختتر خواهد شد. بنابراین خروج آمریکا از برجام هیچ ارتباطی با ماهیت برجام ندارد به همین دلیل آمریکا با استناد به اینکه منافعش در برجام تعمین نمیشود، از آن خارج شده است.»
مدیر گروه پیشین روابط بینالملل دانشگاه تهران اظهار داشت: «در قطعنامه شورای امنیت این مسأله پیشبینی شده است که اگر هر کدام از کشورها نسبت به روند اجرای برجام مشکل داشته باشند، اعتراض خود را به کمیسیون مشترک برده و در آنجا بتوانند سایر اعضا را متقاعد کنند. بدین ترتیب، برجام دوباره در شورای امنیت مطرح میشد ولی چون این روند به چند ماه زمان نیاز داشت و این احتمال میرفت که در مذاکرات مجدد اروپا بتواند ترامپ را متقاعد کند، رئیس جمهور وقت آمریکا با یک اقدام سیاسی، راه دیگری را اتخاذ کرد. با این حال، از نظر حقوقی برجام پابرجاست ولی قطعا از نظر فنی تضعیف شده و سودی برای ایران نخواهد داشت.»