روز ایمنی حمل و نقل در تقویم ۱۴۰۴ چه روزی است؟

نام گذاری هفتم اردیبهشت به عنوان "روز ایمنی در حمل ونقل" اقدامی نمادین و در عین حال حیاتی است که با اهدافی چندگانه صورت گرفته است. این روز فرصتی است برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت ایمنی در ترددهای شهری و جاده ای، و نیز تلاشی برای تبدیل این موضوع به دغدغه ای جدی در سطح مسئولان و نهادهای مرتبط. همچنین این روز می کوشد تا شهروندان را به مشارکت فعال در پیشگیری از سوانح رانندگی و رعایت اصول ایمنی تشویق کند.

متأسفانه ایران یکی از کشورهایی است که با آمار بالای تصادفات رانندگی و تلفات انسانی ناشی از آن مواجه است.

طبق گزارش های سازمان پزشکی قانونی، در سال های گذشته، به طور متوسط سالانه بیش از ۱۵ هزار نفر در جاده های کشور جان خود را از دست داده اند. این رقم، از جنبه انسانی، فاجعه ای غم انگیز و جبران ناپذیر است، چرا که هر جان باخته، عضوی از خانواده و جامعه ای بزرگ تر بوده است. اما جنبه اقتصادی این موضوع نیز کم اهمیت نیست؛ خسارات مالی ناشی از تصادفات، اعم از هزینه های درمان، خسارات به خودروها، زیرساخت ها، و از دست رفتن نیروی انسانی کارآمد، سالانه میلیاردها تومان به اقتصاد کشور آسیب می زند.

با در نظر گرفتن این ابعاد انسانی و اقتصادی، اختصاص روزی خاص برای تأمل درباره وضعیت ایمنی در حمل ونقل، فرصتی است برای توقف، تفکر و بازنگری در سیاست ها، فرهنگ رانندگی، و شیوه های آموزش و نظارت. این روز، می تواند جرقه ای باشد برای تغییر رفتار، بازنگری در قوانین، و توسعه راهکارهای پایدار در جهت کاهش تصادفات و نجات جان انسان ها.

چرا باید به ایمنی در حمل و نقل توجه کرد؟

ایمنی در حمل ونقل، فراتر از یک ضرورت فنی یا قانونی، پیوندی عمیق با سلامت فردی و رفاه اجتماعی دارد. زمانی که تصادفات کاهش می یابد، نخستین و مهم ترین دستاورد آن، حفظ جان انسان هاست. اما تأثیرات مثبت این موضوع تنها به بُعد انسانی محدود نمی شود؛ کاهش حوادث رانندگی باعث کاهش چشم گیر فشار بر نظام درمانی کشور، از بیمارستان ها گرفته تا نیروهای امدادی، می شود. همچنین از تحمیل هزینه های سنگین بر خانواده ها و اقتصاد ملی جلوگیری می کند. در کنار آن، کاهش صدمات روحی برای بازماندگان، شاهدان حادثه و حتی پرسنل اورژانس نیز از ابعاد مهمی است که گاه نادیده گرفته می شود.

از سوی دیگر، وجود یک سیستم حمل ونقل ایمن، اعتماد مردم را به سفرهای درون شهری و برون شهری افزایش می دهد. این اعتماد، زمینه ساز رونق گردشگری، بهبود حمل ونقل عمومی، و توسعه تجارت و مبادلات اقتصادی است. زمانی که شهروندان با آسودگی خاطر سفر می کنند و فعالان اقتصادی با اطمینان به حمل کالا می پردازند، چرخ های توسعه با سرعت و امنیت بیشتری به حرکت در می آیند.

در بُعد زیست محیطی نیز ایمنی نقش غیرقابل انکاری دارد. وقوع سوانح، به ویژه در بخش حمل ونقل مواد شیمیایی یا سوختی، می تواند منجر به نشت مواد خطرناک، آتش سوزی، آلودگی خاک و آب، و آسیب به منابع طبیعی شود. این موضوع نه تنها سلامت انسان ها و موجودات زنده را به خطر می اندازد، بلکه هزینه های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می کند.

در مجموع، ایمنی در حمل ونقل، فقط یک وظیفه فردی نیست که محدود به رعایت قوانین توسط رانندگان باشد، بلکه مسئولیتی جمعی است. دولت، نهادهای نظارتی، مهندسان راه سازی، تولیدکنندگان خودرو، پلیس راهور، رسانه ها، و در نهایت همه مردم، نقشی کلیدی در تحقق آن دارند. تنها با همدلی و همکاری همه جانبه است که می توان جامعه ای ایمن، سالم و رو به پیشرفت ساخت.

ایمنی حمل و نقل چه چالش هایی دارد؟

ایمنی حمل ونقل با چالش های متعددی مواجه است. در بعد زیرساختی، بسیاری از جاده های کشور از استانداردهای لازم برخوردار نیستند و نگهداری ناکافی از آن ها مشکل ساز شده است. از نظر فنی، ناوگان فرسوده و عدم استفاده از فناوری های جدید باعث افزایش خطر می شود. در بعد فرهنگی، تخلفات رانندگی، سرعت غیرمجاز، بستن کمربند ایمنی و استفاده از موبایل حین رانندگی از جمله معضلات شایع است. همچنین سیستم امداد و نجات در برخی مناطق، سرعت عمل لازم را ندارد که موجب افزایش میزان مرگ ومیر می شود.

اطلاعاتی در مورد راهکارهای ارتقاء ایمنی

برای بهبود وضعیت ایمنی در حمل ونقل، باید نوسازی ناوگان حمل ونقل به صورت جدی پیگیری شود. آموزش عمومی، به ویژه برای کودکان و نوجوانان، نقشی حیاتی در شکل گیری فرهنگ ایمنی دارد. به کارگیری فناوری های نوین مانند سیستم های هشداردهنده، ترمز اضطراری، دوربین های کنترل سرعت و جعبه سیاه در خودروها و ناوگان عمومی، از جمله روش های مؤثر است. در کنار این ها، نظارت و اعمال قانون نیز باید دقیق، بی طرفانه و بازدارنده باشد تا رفتارهای پرخطر اصلاح گردد.