لزوم جلوگیری از کاسته شدن ارزش پول ملی

مرتضی نجفی قدسی، مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی در جهان اقتصاد نوشت:

{ وَلَقَدْ مَکَّنَّاکُمْ فِی الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ ۗ قَلِیلًا مَا تَشْکُرُونَ} (اعراف،۱۰)

و به درستی که ما همه امکانات بهره گیری را در روی زمین به شما دادیم و وسائل اقتصاد و معیشت زندگی را برای شما فراهم ساختیم، اما شما چه اندک سپاسگزاری می‌کنید!

یکی از وجوه شکرگزاری، استفاده صحیح و مطلوب و بهینه از نعمتهاست و به میزانی که استفاده از این مواهب طبیعی و یا نعمت‌های الهی در زندگی ناقص و یا ناصحیح باشد به همان نسبت در شکرگزاری کوتاهی و یا کفران نعمت شده است.

مسئله اقتصاد و معیشت یکی از پایه‌های اصلی زندگی انسان است که بدون آن سیر تکاملی در دیگر بخش‌ها حتی معنویات هم ممکن نیست، بنابراین طبیعی است که جامعه در مسائل و تراکنش‌های اقتصادی حساس و پیگیر باشد.

در التهابی که روزهای اخیر به سبب نوسانات ارزی پدید آمد متاسفانه بیش از ۴۰ درصد از ارزش پول ملی کاسته شد و این موضوع اتفاق کوچکی نیست که انسان بتواند براحتی از کنار آن بگذرد.

روز ۲۰ فروردین ۹۷ به مناسبت سال نو، دیدارهایی با پنج نفر از مراجع عظام تقلید داشتم و در این دیدار‌ها اولین کلامی که به میان می‌آمد بحث بهم ریختگی وضعیت اقتصادی کشور در اثر نرخ ارز و دلار بود و پیدا بود که عموماً از این شرایط پدید آمده نگران بودند و البته چون این دیدار ها خصوصی بود قصد بیان مطالب آنان را ندارم و در حکم امانت است، گرچه برخی آشکارا مواضع خود را اعلام کرده و یا خواهند کرد.

این مطلب را از این حیث بیان کردم که برخی تصور نکنند بزرگان دینی نسبت به سرنوشت معیشت مردم بی‌تفاوت هستند و اتفاقاً بسیار حساس و نگران اوضاع اقتصادی مردم بوده و از اینکه هر روز اقشار کم درآمد، ضعیف تر و فقیر تر می شوند ناراحت اند.

اما واقعیت این است که این آشفتگی و به هم ریختگی اوضاع اقتصادی، بخش مهمی از آن به عملکرد تیم اقتصادی دولت و در رأس آنها بانک مرکزی برمی‌گردد، بانک مرکزی ستون قائمه اقتصاد کشور است و تصمیمات او اثر گذار  و تحرک و پویایی او و یا خمودی‌اش اثر مستقیم در شرایط اقتصادی جامعه دارد و از این رو نباید تصور شود که بانک مرکزی هم یک بانک، مانند سایر بانک‌هاست و همانطور که از اسمش پیداست، مرکزیت فعالیتهای اقتصادی را عهده دار است.

اگر اعتراضات چندین ماهه مال باختگان مؤسسات مالی و اعتباری را سال گذشته شاهد بودیم که بستر اولیه را برای آشوب و بلواهای دی ماه فراهم کرد، بی‌تحرکی و یا کم کاری بانک مرکزی در آن کاملا مشهود بود و با بی‌اعتنایی که به مالباختگان می‌کرد و یا کمتر حرکت اقناعی از آنان مشاهده می‌شد، خود به خود انتظار مردم را به سر می‌برد  و موضوع مطالبات شخصی مردم را را تبدیل به یک بحران سیاسی اجتماعی می‌کرد و حال  آنکه با تدبیر های لازم می‌توانستند بسیاری از مسائل را با آرامش حل کنند اما بی‌تفاوتی آنان موجب شد که جمع و حل آنها برای نظام هزینه ایجاد کند.

شاید مسئولان بانک مرکزی بگویند مجوزهای مؤسسات مالی و اعتباری را دولت گذشته داده و به ما مربوط نیست و حال آنکه همه می‌دانند این حرف منطقی نیست، و بالاخره هر مجوزی زمانی و در دولتی گرفته می‌شود، اما وظیفه نظارتی دولت‌ها همیشه پا برجاست، چرا شما نسبت به تخلفات این موسسات به موقع روشنگری نکردید!؟ چرا با آنان مماشات کردید؟ گرچه بسیاری بر این باورند که این مؤسسات مالی و اعتباری در حقیقت حیاط خلوت بانک مرکزی هستند و ابزار بسیاری از فعالیت‌های غیر قانونی آنهاست! اما انتظار می‌رفت که در این دولت در بانک مرکزی تحولاتی صورت پذیرد و خانه تکانی واقعی رخ دهد و باندهایی که به هم تنیده‌اند، در سرنوشت پول و اقتصاد مردم و کشور مؤثر نباشند، که متأسفانه تفاوت چندانی پیدا نکرد و در خوشبینانه‌ترین شکل، بی‌تحرکی، مماشات کردن و سکوت طولانی مسؤلان این بانک در مهمترین رخدادهای اقتصادی همواره بیشترین ضربه‌ها را به اقتصاد کشور زده است.

در همین نوسان ارزی اخیر که بی‌سابقه بود و حیرت همگان را برانگیخت، بعد از سکوتی طولانی، ریاست بانک مرکزی افاضه فرمودند که بله انشاالله دلار متعادل می‌شود! یعنی واقعا شما مسئله را به همین سردی می‌بینید!؟ مگر ۲ درصد افزایش داشته که بگوییم طبیعی است و متعادل می‌شود، در ظرف کمتر از یک ماه حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد از ارزش پول ملی کاسته شده! و حال آنکه در چنین شرایطی مسؤلان بانک مرکزی خواب نباید داشته باشند ولی می‌بینیم در کمال آرامش در همین روزهای پر تلاطم ارزی مشغول دید و بازدیدهای نوروزی هستند!

بنده چند سال پیش دو مقاله تحت عنوان ((لزوم مبارزه با مفاسد مؤسسات مالی و اعتباری غیر مجاز مجاز)) و ((سؤ استفاده مؤسسات مالی و اعتبای از اسماء اهل بیت (ع) )) نوشتم و وظیفه‌ای که از باب امر به معروف و نهی از منکر احساس می‌کردم، هشدار لازم را دادم ولیکن در همان وقت مبارزه جدی با این مؤسسات را شاهد نبودیم و آن‌قدر بانک مرکزی به این مؤسسات فرصت داد تا می‌توانند جیب مردم را خالی کنند! و حال آنکه برخورد اولیه با این مؤسسات باید توسط بانک مرکزی انجام می‌شد و مجوز‌های موقتی آنان باطل می‌شد و به مردم هم اطلاع رسانی صحیح می‌شد که سرمایه‌های خود را در آنها اندوخته نکنند و اگر هم اطلاع رسانی مختصری می‌کردند بسیار کمرنگ از باب رفع تکلیف بود و برخورد جدی با آنها مشاهده نمی‌شد.

یک نمونه از تخلفات یکی از همین مؤسسات مالی و اعتباری را چها رسال پیش در جریان بودم که حکم جلب تمام اعضای هیئت مدیره آن توسط قوه قضائیه صادر شده بود و دو نفرشان هم زندان بودند و مابقی هم فراری بودند،دادستان مربوطه، معاونت نظارتی بانک مرکزی را به دفترش دعوت کرد و اورا در جریان تخلفات آنان گذاشت به این امید که بانک مرکزی جلوی فعالیت مجدد آنها را سد کند، اما هیچ اتفاقی نیفتاد و اصلاً برای بانک مرکزی مهم نبود که اعضای هیئت مدیره یک مؤسسه مالی و اعتباری همه زندان و یا فراری باشند و همچنان هم آن مؤسسه به فعالیت ادامه داد!

اگر قضایای آشوبها و بلواهای دی ماه گذشته واکاوی شود، سهم بانک مرکزی و بی‌تفاوتی‌هایش در ایجاد بستر نارضایتی‌ها  بسیار زیاد است و باید به علت این کوتاهی‌ها رسیدگی شود.

ای کاش برخی حساسیتها که نسبت به برخی ظواهر دینی داریم نسبت به از بین رفتن اموال مردم و از بین رفتن ارزش پول کشور هم داشتیم!

به هرحال مسؤلان اقتصادی و مخصوصا بانک مرکزی باید نسبت به خسرانهایی که به مردم، کشور و نظام وارد می شود پاسخگو باشند.

مطمئناً اگر ما می‌خواهیم مردم ما با ایمان باشند و با انقلاب اسلامی همچنان همراه باشند، لازمه‌اش این است که در عرصه اقتصادی به آنها ظلم نکنیم، معیشت زندگی آنان را تنگ و کوچک نکنیم و بدانیم که حفظ مال مسلمین همانند حفظ جانشان مهم است و کاری نکنیم که با سیاست‌های نادرست اقتصادی فقر را در جامعه توزیع کنیم! استفاده از افراد آگاه و قوی برای مدیریت‌های اقتصادی کشور مخصوصاً بانک مرکزی بسیار ضروری است والبته مشورت با کارشناسان و استفاده از نقطه نظرات صاحبنظران و فعالان اقتصادی می‌تواند راهگشای برخی تنگناهای وضعیت فعلی باشد.

گرچه این باور را داریم مردم عزیز ما که بارها از جان گذشتگی‌های خود را در حفظ و حراست از انقلاب نشان داده‌اند، هیچگاه نخواهند گذاشت که دشمن از دریچه اقتصاد، آنان را به شکست بکشاند و انقلاب اسلامی به برکت خون شهیدان تا ظهور موفورالسرور حضرتش باقی خواهد ماند.

إِنْ أُرِیدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ ۚ وَمَا تَوْفِیقِی إِلَّا بِاللَّهِ ۚ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ