ویژگی‌های یک شهر کارآفرین

حسین محمدپور زرندی با اشاره به نامگذاری سال 97 از سوی مقام معظم رهبری به نام سال "حمایت از کالای ایرانی" اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در حالی پای به سال 1397 می‌گذارد که جمعیت آن از مرز 81 میلیون نفر عبور کرد که از این حیث در ردیف 20 کشور اول دنیا به لحاظ جمعیت قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: از طرف دیگر طبق آمارهای جهانی نزدیک به 75 درصد جمعیت ایران شهرنشین هستند که از این نظر هم جزو کشورهای شهرنشین محسوب می‌شود. از نظر اقتصادی طبق گزارش توسعه سال 2017 و بر مبنای آمارهای بانک جهانی و صندوق بین المللی پول ایران با GDP نزدیک به 450 میلیارد دلار در بین 25 اقتصاد بزرگ دنیا قرار دارد.

رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران افزود: با این وجود براساس گزارش‌ها، ایران در حالی برنامه پنج ساله ششم توسعه خود را آغاز می‌کند که به لحاظ سهولت کسب و کار در رده 125 کشورهای جهان و از نظر رقابت‌پذیری اقتصادی طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد در رده 76، در زمینه توانایی حل و فصل تنگناهای اقتصادی و مسائل مبتلا به اقتصاد در رده 160 کشورهای جهان و به لحاظ آزادی اقتصادی طبق گزارش موسسه هریتیج در رده 156 کشورهای جهان قرار دارد. این در حالی است که کشورهای هنگ کنگ، سنگاپور و نیوزلند در صدر این رده بندی قرار دارند.

وی با بیان اینکه ذکر این آمار و ارقام به این جهت است که شعار سال ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری حول یک مفهوم کاملا اقتصادی یعنی "کالا" می چرخد و در کنار آن واژه "حمایت" که رویکردی اجتماعی را در درون خود دارد نیز قرار داده شده است گفت: واقعیت این است که کشور ما با ماتریسی در هم تنیده از مسائل و مشکلات مواجه است اما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند این مشکلات غیرقابل حل نیست.

به گفته پورزرندی وقتی نگاهی به فهرست کشورهای پیشرو اقتصادی جهان می‌اندازیم متوجه این نکته می‌شویم که این کشورها در واقع دارای شهرهایی با ظرفیت و توان اقتصادی بالا هستند.

وی توضیح داد: کشورهایی مانند سنگاپور و هنگ کنگ دولت‌شهر هستند و 100 درصد جمعیت آنها شهرنشین است و یا کشوری مانند ژاپن بیش از 90 درصد جمعیت آن شهرنشین است و عمده توان اقتصادی این کشور مرهون دالان اقتصادی توکیو- کوبه – اوزاکا است که بزرگترین اقتصاد شهری جهان با حجم نزدیک به 2 تریلیون دلار را به خود اختصاص داده است و یا اقتصاد پیشرفته آلمان متکی به شهرهایی مانند فرانکفورت و مونیخ است که GDP بیش از 200 میلیارد دلاری دارند.

رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه با این اوصاف ما نیازمند یک بازنگری و بازتعریف از شهرها و کلانشهرهای مان هستیم خاطرنشان کرد: همانطوری که منطقه مادرشهری سئول- اینچئون با اقتصاد 850 میلیارد دلاری می‌تواند اقتصاد کره جنوبی را به یکی از بزرگترین و خلاقترین اقتصادهای جهان تبدیل کند در کشور ما نیز کلانشهرها توان تبدیل شدن به موتورهای محرک رشد اقتصادی را دارا هستند.

پورزرندی متذکر شد: شهرها باید بجای مکان‌های مصرف به مکان تولید تبدیل شوند و پیشران‌های اقتصاد منطقه و کشور باشند و برای تحقق این امر پتانسیلهای کافی وجود دارد.

وی با بیان اینکه نزدیک به 70 درصد جمعیت ایران در سن فعالیت یعنی بین 15تا 65سال قرار دارند که این نیروی انسانی یک ظرفیت و موهبت بزرگ است گفت: چنانچه یک شهر به لحاظ تولید پویاتر و قدرتمندتر باشد اداره، مدیریت و خدمات رسانی به آن نیز آسانتر است.

رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با تاکید بر اینکه حمایت از کالای ایرانی که در قالب شعار امسال و سالهای پیش نیز مطرح شده است نیازمند پیش‌زمینه‌ها و الزاماتی است تصریح کرد: از جمله این الزامات رونق تولید و بالابردن کیفیت تولید است چرا که کیفیت تولید رقابت پذیری را بالا می برد.

وی ادامه داد: ارتقاء کیفیت تولید همچنین ارتباط مستقیمی با سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه دارد. تحقیق و توسعه باید تمامی مراحل تولید اعم از طراحی، برندینگ، تبلیغات و بازاریابی، خدمات حمایتی و ضمانتی، ایمنی، کنترل کیفیت و حتی بازیافت و مدیریت پسماند را در بر گیرد.

پورزرندی با بیان اینکه اگرچه در سالهای اخیر در مقیاس جهانی سهم بخش تولید در شهرها تحت تاثیر عواملی چون محدودیت فضایی، بالا رفتن قیمت املاک و مستغلات و آگاهی‌های زیست محیطی، کاهش یافته است خاطرنشان کرد: اما باید پذیرفت که این اتفاق در شهرهایی می‌افتد که یک میراث قوی صنعتی دارند و اکنون صنایع خود را به مکانی دیگر که شرایط مساعدتری دارد انتقال می‌دهند و ضمن آنکه مکان فیزیکی صنعت را انتقال می‌دهند خود به مکان و مقر اقتصاد دانش پایه و مرکز تحقیق و توسعه تبدیل می‌شوند.

وی شهرهایی مانند پاریس و مونیخ را حائز چنین خصوصیاتی دانست که در فراسوی مرزهای دانش و تکنولوژی حرکت می‌کنند و تصریح کرد: شهرها و به خصوص کلانشهرهای کشور ما برای راهبری اقتصادی منطقه‌ای و ملی و برقراری تعادل فضایی و سرزمینی نیاز به رونق بخش تولید و اتکا به تولید دارند. بنابراین در سال جدید باید برای گذار به شهر کارآفرین و شهر تولیدکننده و خلاق در کشور تلاش کنیم چرا که راه حل‌ها نیز به مانند مسائل، در شهرها حضور دارند.

رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه موضوع دیگری که در راستای تحقق شعار سال در شهرها باید مدنظر قرار گیرد موضوع فرهنگ مصرف است گفت: در مقیاس جهانی، شهرهای بزرگ، محل 81 درصد از میزان مصرف کالاها و خدمات در جهان هستند.

وی ادامه داد: امروزه موضوع مصرف، دیگر یک موضوع فردی و شخصی نیست بلکه مصرف در تقاطع سپهر اجتماعی و فردی در حوزه‌های اجتماعی- سیاسی و اخلاقی قرار گرفته و شکل‌دهنده فضا و مکان است. فرهنگ مصرف ضمن اینکه یک اصطلاح جهانی است یک چارچوب بومی و محلی نیز دارد و فرهنگ مصرف هر کشوری و هر شهری باید به اقتضای شرایط آن جامعه باشد.

پورزرندی با اشاره به اینکه فرهنگ مصرفی جامعه ما باید منطبق بر آموزه‌هایی دینی ما باشد که هرگونه اسراف و تبذیر و تظاهر و تجمل را نهی می‌کند گفت: الگوی حاکم بر اقتصاد جهان، مصرف بیشتر و اسراف را تبلیغ می‌کند.

وی با بیان اینکه در جهانی که 800 میلیون نفر گرسنه وجود دارد سالانه یک سوم مواد غذایی یعنی 1.3 میلیارد تن به ارزش حدود یک تریلیون دلار هدر می‌رود متذکر شد: اما در کشور ما الگوی اقتصاد مقاومتی نهی کننده این موضوع است و اصلاح الگوی مصرف را دنبال می‌کند. فرهنگ سازی در راستای مصرف، بی‌تردید در محیطهای شهری باید انجام شود و نیازمند عزمی همگانی است. چنانچه فرهنگ مصرف ما اصلاح شود تحقق دیگر اهداف اقتصاد مقاومتی میسر و ممکن خواهد بود.

منبع: انجمن علمی اقتصاد شهری ایران