داوید هرمیداس باوند طرح‌کرد؛
داعش در نقطه‌ای دیگر ازجهان فعال‌خواهد شد
بعد از وقوع انقلاب‌های عربی‌درخاورمیانه نوع تکامل یافته این انقلاب ها در سال ۲۰۰۸ درسوریه توانست دولت اسد را با چالش فزاینده‌ای رو به روکند.
بعد از وقوع انقلاب‌های عربی‌درخاورمیانه نوع تکامل یافته این انقلاب ها در سال ۲۰۰۸ درسوریه توانست دولت اسد را با چالش فزاینده‌ای رو به روکند. گسترش روز افزون این گروه در سوریه باعث شد داعش از مرزهای سوریه پا فراتر نهاده به طوری که در سال۲۰۱۰ داعش توانست بخش زیادی از عراق را هم به تسخیر خود درآورد. بعد از تشکیل ائتلاف‌های گوناگون علیه داعش این گروه چند روز پیش‌آخرین سنگرهای خود در عراق را هم واگذارکرد. این عقب نشینی درحالی است که داعش در سوریه هم نفس‌های آخر خود را می‌کشد. برای بررسی بیشتر ظهور و سقوط داعش، جهان اقتصاد با داود هرمیداس باوند استاد دانشگاه به گفت‌وگو پرداخته است
*هفته پیش پایان عملیات نظامی علیه داعش درعراق اعلام شد، آینده این گروهک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اینگونه نیست که داعش با شکست در سوریه و عراق به تاریخ بپیوندد. چنین گروههایی معمولا برای رسیدن به اهداف مورد نظر خود متوقف نمی‌شوند و همواره به مسیر خود در شکست و پیروزی ادامه می‌دهند. در گذشته القاعده ایجاد شد تا افغانستان به وسیله آنها از اشغال شوروی سابق خارج گردد. اما زمانی‌که شوروی افغانستان را ترک کرد القاعده دیگر در حوزه تعریف شده نگنجید و تلاش‌کرد براساس اعتقادات خود مبارزاتش را پیگیری کند. به طوری که شاهد انفجار سفارت آمریکا درکنیا و تانزانیا بودیم و درسالهای بعد حادثه ۱۱ سپتامبر علیه آمریکا بر اساس ارزش‌های این گروه به وجود آمد که هزینه های زیادی برای آمریکا داشت. امروز هم این گروه در یمن درحال فعالیت است. گروه‌های این چنینی اعم از این که سلفی باشند یا غیرسلفی، اما بر مبنای ارزش‌های خود به مبارزه می‌پردازند. بنابراین موفقیت یا عدم موفقیت در یک پروژه نشان از عدم پروزی یا نبودی مطلق آنها نخواهد بود.
*پس این امکان وجود دارد که داعش در نقطه‌ای دیگر از جهان ظهور کند؟
بله، داعش و گروه‌های مانند داعش در آینده سعی‌خواهند کرد در نقطه دیگری از جهان فعالیت خود را از سربگیرد و این مقتضی این نظام ها است. برای نمونه اگر به تاریخ رجوع کنیم، آلمان‌ها لنین را از فنلاند آوردند تا روسیه را از جبهه جنگ خارج کنند. چون منافع آنها اینگونه اقتضاء می‌کرد اما بولشویک‌ها براساس این سیاست مستقر شدند و بیش از ۷۰ سال حکومت کردند و بعدها هم احزاب کمونیست وابسته به مسکو را هدایت کردند. در نتیجه این گروه‌ها بر اساس اصلی که به وجود آمده اند هیچ‌گاه با شکست از بین نمی‌روند و در نقطه‌ای دیگر از جهان بعد به فعالیت خواهند پرداخت. داعش که نمونه قدرتمند این گروه‌هاست.
*چرا بعد از حمایت اولیه آمریکا و اروپا از داعش شاهد شکل گیری ائتلافی علیه آنها توسط آمریکا و متحدان غربی و عربی بودیم؟
زیرا این گروه ماهیت خود را در مرحل بعدی منعکس کردند. در نتیجه حامیان داعش نسبت به حمایت خود از این گروه‌ها تجدید نظر کردند. هر چندگروه‌هایی که متصل به مبانی خاصی هستند؛ شکست یا پیروزی را در یک نقطه برای ابقاء با انحلال خود شرط نمی‌دانند. بنابراین داعش سعی خواهند کرد تا جایی که امکان دارد در نقطه‌ای دیگر از جهان نیروهایش گرد هم جمع شوند. اگثر افرادی که در داعش به فعالیت می‌پردازند از کشورهای آسیای مرکزی مانند تاتارستان و چچن هستند. چنین گروههایی به شکل‌های دیگر هم وجود دارند. بنابراین چنین گروههایی همواره به دنبال به دست آوردن فرصت جدید هستند. و برخی از کشورها نیز از این گروه‌ها به صورت تاکتیکی استفاده خواهند کرد.
*ایران نقش مهمی در سرکوب داعش داشته است. تا چه اندازه امکان دارد، کشورمان درنتیجه این اقدامات گرفتار تهدیدات تروریستی بیشتری شود؟
این مورد بستگی به زمینه برای فعالیت داعش دارد. زیرا این گروه‌ها در آغاز مشروعیت دارند. در لیبی داعش علیه قذافی وارد عمل شد و در سوریه علیه بشار اسد. این گروه‌ها عموما مورد تایید بسیاری از کشورها قرار گرفتند. داعش بسته به اینکه درمقابل چه نظامی و سیستمی باشند، مورد حمایت تسلیحاتی قرارخواهند گرفت. بنابراین اگر داعش بخواهد روزی به سوی ایران حرکت کند، عربستان آن را تغذیه تسلیحاتی و مالی خواهد کرد به خصوص اینکه داعش با عربستان ریشه مشترک سلفی مشترک دارد. دولت‌ها از داعش به مانند یک ابزار استفاده می‌کنند. در نتیجه استفاده از اهرمی مانند داعش بسته به اینکه در چه کشوری مورد استفاده قرار بگیرد، متفاوت است.
احسان کرمانشاهی
