سریال بی‌پایان گرانی
با وجود اینکه حدود هشت ماه از سال جاری می‌گذرد اما همچنان وضعیت کالاهای اساسی بهبود نیافته و روز‌به‌روز آشفته‌تر می‌شود. بر این اساس نه تنها قیمت مهم‌ترین کالاهای اساسی در همه ماه‌های سال بالاست بلکه در برخی فصل‌ها شاهد گرانی دیگر کالاهای اساسی و خوراکی هستیم.
به عنوان مثال از شروع فصل پاییز علاوه بر ورود میوه‌های نوبرانه به بازار با قیمت‌های بالا، شاهد ورود پرتقال‌های رنگ شده به بازار هم بودیم که هم برای سلامت مردم خطرناک است و هم اینکه به گفته رییس اتحادیه میوه و سبزی، این پرتقال‌های نارس با سه برابر قیمت واقعی در بازار عرضه می‌شود.
وعده ثبات قیمت گوشت
این در حالی است که با توجه به نزدیک شدن به ایام اربعین، بازار برنج و گوشت با نوسانات جدیدی روبه‌رو شده و دلالان سعی دارند از این مناسبت نیز حداکثر استفاده را کنند. البته رییس اتحادیه گوشت گوسفندی وعده داده است که برای ایام اربعین با تغییر قیمت گوشت مواجه نخواهیم بود. علی‌اصغر ملکی درباره دلیل این امر توضیح داد: عرضه دام به بازار زیاد شده و وقتی هم که عرضه زیاد می‌شود قیمت دام زنده کاهش می‌یابد و این مساله بر نرخ گوشت تاثیرگذار است. اما واقعیت این است که قیمت گوشت با وجود واردات پی‌در‌پی که از آن صحبت می‌شود، همچنان بالاست و اگرچه رییس اتحادیه گوشت گوسفندی معتقد است در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم شقه بدون دنبه عرضه به مغازه‌دار حدود ۳۸ تا ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان است که با ۱۰ درصد سود آن را به مشتری تحویل می‌دهد اما در واقع هر کیلو گوشت تا کیلویی 50 هزار تومان هم به دست مردم می‌رسد.
گران‌فروشی گوشت در بازار در حالی است که چندی قبل مدیر‌کل نظارت بر محصولات کشاورزی و مواد غذایی سازمان حمایت گفت: در حال حاضر قیمت دام زنده به دلایلی از جمله کاهش تولید، افزایش یافته و بالطبع باعث افزایش قیمت گوشت قرمز شده و الزاما قیمت بالای گوشت قرمز در مراکز عرضه، دلیل تخلف واحدهای صنفی نیست. علیرضا رستمی با بیان اینکه قیمت گوشت قرمز به طور مستقیم تابع قیمت دام زنده است، اظهار کرد: هیچ مشکلی در ارتباط با توزیع گوشت قرمز وجود ندارد. در این راستا در حال حاضر توزیع گوشت بسته‌‌بندی در احجام و انواع مختلف و با قیمت مناسب و با کاهش حداقل 30 درصدی بها نسبت به قیمت بازار به صورت گسترده در کلیه فروشگاه‌های زنجیره‌‌ای در قالب توزیع گوشت تنظیم بازار در حال انجام است که عموم مردم می‌توانند بدون محدودیت از این فروشگاه‌ها خرید کنند.
تقلب در بازار برنج
وعده وعید مسوولان برای حفظ آرامش بازار و نظارت بر بازار کالاهای اساسی در شرایطی داده می‌شود که همچنان در بازارهای مختلف شاهد جولان دلالان و کم‌فروشی و گران‌فروشی محصولات به مردم هستیم. همان‌طور که تقلب در بازار برنج همچنان ادامه دارد و نه‌تنها برنج خارجی به اسم برنج ایرانی به دست مردم می‌رسد بلکه قیمت‌های بالا در بازار کلانشهرها به امری عادی بدل شده است در حالی که به گفته دبیر انجمن برنج، قیمت برنج در کلانشهرها غیرواقعی بوده و حاصل خواب دستگاه‌های نظارتی است چراکه قیمت برنج سر زمین بسیار پایین‌تر از قیمت‌هایی است که در بازار خرده‌فروشی وجود دارد.
گرانی سرسام‌آور نهاده‌ها
در این میان اما طی روزهای اخیر شاهد گرانی نهاده‌های دامی و همچنین افزایش قیمت تخم‌مرغ بودیم تا جایی که مسوولان مختلف بارها نسبت به این گرانی واکنش نشان دادند و برخی از آنها افزایش سرسام‌آور قیمت نهاده‌ها در یک ماه اخیر را دلیل اصلی نوسان قیمت تخم‌مرغ در بازار عنوان کردند. همچنین گروهی دیگر بر این عقیده هستند که قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ سه هزار تومان است اما تولیدکنندگان آن را با قیمت پنج هزار و 500 تومان به فروش می‌رسانند بنابراین این تولیدکنندگان هستند که عامل گرانی تخم‌مرغ در بازار شده‌اند.
در این میان ناصر نبی‌پور، رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران در این خصوص اعلام کرده در حال حاضر میانگین قیمت تخم‌مرغ جلوی در مرغداری مدتی است به ۵۲۰۰ تومان رسیده اما شرایط بازار به آرامش نخواهد رسید مگر با واردکنندگان برخورد شود ضمن اینکه تنها برخی از واردکنندگان از بخش‌خصوصی و اکثرا دولتی هستند.
واقعیت این است که تخم‌مرغ به عنوان محصولی استراتژیک همیشه و در طول دهه‌های اخیر درگیر نوسان قیمت بوده که دلایل متعددی برای آن از سوی مسوولان و تولیدکنندگان مطرح شده است. اما بازار این کالای خوراکی پس از تجربه مدتی کوتاه یا طولانی از گرانی و نوسان قیمت، دوباره به حالت عادی بازگشته است. این در حالی است که هیچ‌گاه دستگاه‌های نظارتی نتوانسته‌اند به خوبی این بازار را برنامه‌ریزی و مدیریت و از نوسان و آشفتگی آن پیشگیری کنند. بر این اساس از ابتدای تابستان امسال نرخ تخم‌مرغ بر مدار گرانی قرار گرفته و زمزمه‌های افزایش قیمت این ماده پروتئینی با دلایل مختلف توسط مسوولان اعلام شد.
قیمت به کیلویی 7500 تومان هم رسید
نگاهی به تحولات بازار نیز نشان می‌دهد به عنوان مثال در اصفهان، قیمت تخم‌مرغ در شهریورماه به کیلویی 7500 تومان هم رسید اما مسوولان مربوطه بیان کردند نسبت به اوایل مرداد‌ماه نرخ هر کیلو تخم‌مرغ بین 1000 تا 1100 تومانی کاهش داشته و مغازه‌داران باید با قیمت 5200 تومان این محصول را بفروشند. همچنین ستاد تنظیم بازار کشور طی مصوبه‌ای قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ برای مصرف‌کننده را در نهایت 5200 تومان اعلام کرد. این ستاد قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ را در واحد تولیدی 4560 تومان مصوب کرد یعنی براساس این مصوبه، مرغ‌دار اجازه ندارد تخم‌مرغ را گران‌تر از کیلویی 4560 تومان عرضه کند و بیشترین قیمت عرضه تخم‌مرغ در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها نیز 5200 تومان است.
اما براساس مشاهدات میدانی، قیمت تخم‌مرغ در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها گران‌تر از قیمت مصوب است که برخی از فروشنده‌ها دلیل این گرانی را افزایش قیمت تخم‌مرغ در واحدهای تولیدی و بعضی دیگر وجود دلال‌ها و واسطه‌ها بیان می‌کنند. این در حالی است که در شرایط فعلی سالانه حدود 850 هزار تن تخم‌مرغ در ایران تولید می‌شود اما سرانه مصرف این کالا بسیار کمتر از میزان تولیدی است و از طرفی صادرات کافی هم وجود ندارد.
گرانی 45درصدی تخم‌مرغ
بی‌سر‌و‌سامانی بازار تخم‌مرغ به جایی رسیده که گاهی با کمبود و وفور بی‌رویه تخم‌مرغ و زمانی با ارزانی غیرمنطقی و گرانی بی‌حساب و کتاب آن مواجه بوده‌ایم. طبق جدیدترین گزارش بانک مرکزی که قیمت خرده‌فروشی کالاهای خوراکی را اعلام می‌کند نیز تخم‌مرغ طی یک‌سال منتهی به 12 آبان 96، 45 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده که درصد قابل توجهی است. در این میان تخم‌مرغ نسبت به هفته قبل از تاریخ اعلام‌شده با افزایش قیمت 5/2 درصدی روبه‌رو شده است.
بانک مرکزی نوسانات قیمت خرده‌فروشی 11 قلم کالا را در هفته منتهی به 12 آبان‌ماه 96 اعلام کرد که بر این اساس نرخ چهار گروه کالا افزایش و قیمت دو گروه دیگر کاهش یافت. همچنین نرخ پنج گروه مواد خوراکی تغییری نکرد.
تغییرات سالانه
همچنین براساس اعلام بانک مرکزی در یک‌ساله منتهی به 12 آبان 96، لبنیات 7/9 درصد، تخم‌مرغ 45، برنج 6/1، حبوب 4/9، گوشت قرمز 6/15، مرغ 6/4، میوه‌های تازه 5/23، سبزی تازه 9/30، چای 4/20 و روغن نباتی 6/2 درصد افزایش را ثبت کردند در حالی که گروه قند و شکر 2/13 درصد افت داشته است.
لبنیات و تخم‌مرغ
در هفته مورد گزارش در گروه لبنیات بهای پنیر غیرپاستوریزه نسبت به هفته قبل معـادل 3/0 درصـد افزایش داشت و قیمت سایر اقلام بدون تغییر بود. بهای تخم‌مرغ معادل 5/2 درصـد افـزایش یافـت و شـانه‌ای 119000 تا 145000 ریال فروش می‌رفت.
برنج و حبوب
در این هفته در گروه برنج قیمت تمام اقلام ثابت بود. در گروه حبوب بهای نخود معـادل 3/0 درصـد، عدس 0/2 درصد و لوبیا قرمز 2/0 درصد افزایش داشت و قیمت سایر اقلام این گروه بدون تغییر بود.
میوه‌ها و سبزی‌های تازه
در هفته مورد بررسی در میادین زیر نظر شهرداری کیوی عرضه نمی‌شد و خربزه عرضه کمی داشـت.
سایر اقلام میوه و سبزی تازه که تعدادی از آنها از نظر کیفی در مقایسه با سایر میوه‌فروشی‌ها متفـاوت بودنـد به نرخ مصوب سازمان میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌شد. میوه‌فروشی‌های سطح شهر اقلام میـوه و سـبزی تازه را عرضه می‌کردند که در گروه میوه‌های تازه بهای پرتقال درجه یک معادل 6/3 درصد، گلابی 7/5، هلو 9/5، هندوانه 1/2 و موز 1/3 درصد افزایش داشت ولی قیمت سایر اقلام این گروه بین 6/0 تـا 8/6 درصد کاهش یافت. در گروه سبزی‌های تازه بهای کدو سبز معادل 7/4 و پیـاز 1/0 درصـد کـاهش یافت ولی قیمت سایر اقلام این گروه بین 8/0 تا 7/14 درصد افزایش داشت.
گوشت قرمز و مرغ
در هفته مورد گزارش بهای گوشت گوسـفند معـادل 5/0 درصـد افـزایش داشت ولـی قیمـت مـرغ 8/1 درصد کاهش یافت. بهای گوشت تازه گاو و گوساله ثابت بود.
قند، شکر، چای و روغن نباتی
در این هفته قیمت قند، شکر، چای خارجی و انواع روغن نباتی بدون تغییر بود.
منبع: روزنامه جهان صنعت
